Bánh Mì Sài Gòn Theo Giòng Thời Gian

Xuân Phương

"Bánh mì đã xuất hiện ở xứ ta trước cái mốc 1859, nhưng được biết đến nhiều là sau khi đội quân viễn chinh chiếm thành Gia Định .

– Huỳnh Ngọc Trảng

Trong bài Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc của cụ Nguyễn Đình Chiểu năm 1861, ta thấy có hai câu như sau:

Sống làm chi theo quân tả đạo, quăng vùa hương, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn
Sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ.






Bánh mì theo chân người Pháp đến Saigon đầu tiên, xuống Nam Kỳ lục tỉnh, ra miền Bắc, sau đó mới phổ biến trên toàn quốc, cho nên khi đề cập đến bánh mì, người ta đề cập đến Saigon: bánh mì Saigon. Ta thấy những thực phẩm, những vật dụng hàng ngày mà người Pháp mang đến Việt Nam, đều được gọi kèm theo chữ tây như: khoai tây, hành tây, dâu tây, rượu tây, thuốc tây, giày tây…

Trong khi ngoài Bắc gọi bánh mì là bánh tây, thì miền Nam lúc đó đã gọi nó là bánh mì ổ (ổ như chữ ổ của bánh bông lan). Có lẽ một trong các loại bánh mì mà người Pháp du nhập sang đầu tiên là pain de champagne (bánh mì đồng quê) ổ bự, to bè, nhiều ruột, để được vài ngày hay các loại bánh mì hình tròn, hình bầu dục gọi tên là le pain rond, le complet, le bâtard…



Ai bảo bánh mì Paris ngon
Chắc gì hơn bánh mì Sài Gòn!
Bánh mì Sài Gòn Năm bờ Uon
Nóng, thơm, bùi, béo, lại vàng ròn
Công Tử Hà Đông

Những ổ bánh mì Saigon mới ra lò còn nóng, dậy mùi thơm của bột mì nướng, vỏ giòn rụm, vàng ươm, láng lẩy bơ, nở tròn bụng, ruột trắng mịn và xốp này từ những năm 30 cho mãi đến bây giờ, vẫn là một thứ quà Saigon, mà những người dân ở miền Tây đi Saigon về lại nhà mua làm quà cho con cháu. Dù bánh mì khắp nơi đều có, ở các tỉnh đều có lò làm bánh mì, nhưng danh tiếng bánh mì Saigon đã đi vào ký ức người ta từ lâu lắm rồi. Ở cửa ngõ thành phố đi các tỉnh đầy những chỗ bán bánh mì. Bến xe xa cảng miền Đông, miền Tây, lúc nào cũng có những người đội các cần xé đựng bánh mì đến tận cửa xe bán cho khách mua.





“Hồi còn nhỏ học Tiểu học, mỗi lần bãi trường, nghỉ hè là ba anh em tôi được ba tôi dẫn đi Sài Gòn chơi, thăm bà dì ở ngã Bảy gần rạp Long Vân… và nhứt là khi về lại Mỹ Tho, trên tay luôn luôn xách tòn ten một xâu chừng chục ổ bánh mì cột dây lác có quai. Quà Sài gòn à nhen. Má tôi đem chia cho bà con chòm xóm ăn lấy thảo. Còn mấy đứa bạn hàng ngày chơi tạc lon, vít hình, bắn đạn, đá cá, đá gà, đá banh, tắm sông… cho ngoạm (cắn) một miếng thôi là đủ rồi!
Bánh mì Sài gòn mà! Bánh mì ở đâu cũng có nhưng phải nói “Bánh mì Sài gòn” có đẳng cấp và phong độ ghê gớm lắm!. Một thứ quà bình dân đem về xa lắm ở tận trên… Sài gòn! Sài gòn cho dù có đủ món ngon vật lạ, đủ thứ trên đời do người ở tứ xứ mang về, nhưng theo đầu óc suy nghĩ non nớt của một học sinh tỉnh lẻ (đêm buồn), chỉ có “Bánh mì Sài gòn” mới tượng trưng cho “thủ đô” Sài gòn.
Theo thời gian có lúc ngon lúc dở, tùy chỗ pha thêm bột gạo nhiều ít khác nhau: chợ Cũ, xa cảng miền Tây, xa cảng miền Đông, ngã ba Hàng Xanh ….”

– Đáp tàu khói, về quê ăn Tết
Gió bấc đầu mùa gợn sóng đêm
Ôm ổ bánh mì làm gối nhỏ
Đem về cho mẹ với cho em
Kiên Giang





Sau khi mấy ông Tây thuộc địa về nước, bánh mì ở lại, vẫn tồn tại, và lần hồi mọc rễ vững vàng, được tiếp nhận rất nồng nhiệt, ở mọi nơi, trong mọi giới. Ổ bánh mì thông dụng và tiện lợi cho việc vừa đi vừa gặm (như thơ cụ Đồ Chiểu nêu trên) ngày nay là ổ bánh mì theo hình dáng như baguette của Pháp, nhưng ngắn hơn, chỉ khoảng 30-40 cm.

Baguette là loại bánh mì đặc biệt của thủ đô Paris, hình trụ thon, dài cỡ một mét, bề ngang nhỏ, đường kính khoảng 5- 6 cm, nặng chừng 250 gam, vỏ giòn, ít ruột, phía trên mặt có cắt rãnh, thường để ăn liền trong ngày, không giữ được lâu.

Ở Saigon, nhiều đợt bánh mì được ra lò trong ngày. Bánh mì nóng được phân phối khắp đường phố, khắp ngõ hẻm Saigon sáng sáng, chiều chiều nhờ đội ngũ bán bánh mì dạo. Hoặc là những em nhỏ quảy trên lưng các túi vải bồng bột, màu mỡ gà, bên trong lồng thêm vài lớp bao bằng giấy dầu để giữ cho bánh mì nóng lâu, vừa chạy lúp xúp vừa rao: ”Bánh mì nóng đê ê ê ê …”. Hoặc những ông bán bánh mì bằng xe đạp, sau yên xe chở một giỏ cần xé, phủ kín bằng bao bố.

“Nhiều lúc đứng chờ bánh mì ra lò, tôi đã có dịp chứng kiến quy trình làm bánh: Bánh mì trước khi nướng là bột lấy trong những bao bột mì, được thợ nhồi cho dẻo, để cho nở rồi kéo thành từng thỏi bột nhỏ, dài. Họ khéo léo ngắt từng đoạn cho vừa với cân lượng rồi dùng dao nhỏ rạch những đường dài dọc theo ổ bánh, để khi nướng bánh mau nở.

Xong, họ sắp những ổ bánh còn là bột đó thành hàng lên những chiếc “băng” giống như “băng-ca”, kê vào miệng lò nướng rồi kéo một cái tức thì bánh trên cái “băng-ca” đó đều nằm gọn trong lò nướng. Thợ đóng cửa lò nướng lại, tăng, chỉnh độ nóng của điện sao cho bánh nướng chín vàng mà không bị khét.

Khi đủ thời gian, ổ bánh đang nướng trong lò sẽ được những người thợ dùng những cái dầm nhỏ như cái mái chèo, xúc ra một ổ để xem độ chín. Khi bánh đã chín đều người ta dùng những dụng cụ giống như cái xẻng to mà xúc bánh ra, đổ thành đống trên bàn, mỗi lần xúc chừng chục ổ bánh nóng hôi hổi, sờ vào phỏng tay như chơi!” - Hoàng Đức

Bánh mì ăn không cũng ngon
Ta đi trăm núi, ngàn sông biển
Không đâu bánh mì ngon
Bằng bánh mì Saigon
Công Tử Hà Đông




Những lò bánh mì ở Saigon lúc nào cũng có đông người chờ lấy bánh mới: hoặc là những người bán lẻ cần một số lượng lớn, hoặc là những người chỉ cần mua một vài ổ, nhưng muốn mua thẳng từ lò. Cầm ổ bánh mì nóng hổi mới ra lò, người ta hay bẻ cái đầu giòn giòn ăn liền tại chỗ. Bánh mì nóng giòn ăn không cũng ngon, nhưng bánh mì không cũng có nhiều cách để ăn lắm.





Ăn bánh mì theo ông Tây, bà đầm từ thời thuộc địa là ăn bánh mì với fromage, trứng (omelette, oeufs au plat), thịt nguội (paté, jambon, saucisse à), beurre, mứt trái cây (confiture) như dâu, cam, nho hay chấm sữa nóng cho bữa ăn sáng. Dùng bánh mì ăn kèm với súp (soupe), bí tết (bifteck), ra gu (ragout)à trong bữa ăn tối.

Tuy cũng ăn giống như vậy, nhưng người Saigon đã dần dà cải tiến cho hợp với khẩu vị của mình như: Ăn bánh mì với những miếng phô mai “Đầu con bò cười (La vache qui rit)”, phối hợp thêm chuối già. Ăn sáng bằng bánh mì trét bơ mặn Bretel, rắc chút đường cát trắng; Bánh mì chấm sữa nóng, pha thêm một chút cà phê cho có mùi thơm hay ăn bánh mì trét bơ chấm cà phê sữa nóng; Bánh mì chấm sữa đặc có đường hiệu Ông Thọ hay Con chim (hiệu Ông Thọ- Hiệu sữa Longevity, trước đây thuộc hãng Foremost, Mỹ, hình “Ông Thọ chống gậy”, nói lên tuổi thọ của người dùng. Hiệu Con chim của hãng Nestlé, Thụy Sỹ, đúng ra là hình một tổ chim, gồm một chim mẹ và hai chim con)…








Bánh mì gốc Tây, đến Saigon được cho kết duyên với các món ăn, gốc gác từ các nước khác, đã được Việt Nam hóa như: Cà ri gà nấu bằng nước cốt dừa và sả, trong khi các loại cà ri Ấn Độ nấu bằng sữa chua (yaourt); Bò kho cách hầm giống như bò nấu xốt vang của Tây (boeuf bourguignon), nhưng có thêm mùi ngũ vị hương; Hay ăn bánh mì với các món Tàu là phá lấu, lạp xưởng, xá xíu, thịt quay, xíu mại…

Vân Tiên ngồi dựa gốc dừa
Tay cầm chai rượu miệng nhai bánh mì
Nguyệt Nga mới hỏi ăn gì?
Vân Tiên mới nói bánh mì thịt quay!

NQB

Cách ăn bánh mì còn được Saigon hóa, phong phú thêm một bậc ở cách chế biến là kẹp vào trong bánh mì phần“nhân“ kiểu cách rất Saigon, gọi là bánh mì kẹp thịt Saigon hay bánh mì thịt Saigon.

Bánh mì thịt Saigon xác định được nét đặc biệt và hương vị riêng của mình, phản ảnh thị hiếu ăn uống và sự sáng tạo của dân chúng: “Bánh mì với đặc tính xốp, thẩm thấu nước nên ngon khi kẹp bánh mì thịt, pa tê hay thậm chí kẹp miếng ốpla ở giữa vẫn ngon hơn khi ăn kiểu Tây, bánh ra bánh và thịt ra thịt“ – Phạm Công Luận




Phần nhân của bánh mì thịt Saigon gồm ba nhóm:

1- Loại thịt kẹp (bỏ, nhét) vào bên trong quyết định tên gọi của bánh mì. Gọi chung là thịt nhưng có thể là thịt heo, thịt gà, thịt bò, cá hay trứng. Trứng thường làm kiểu ốp la chiên sẵn.
Cá là cá hộp xốt cà chua (ở VN ngày xưa có hiệu cá mòi Sumaco của Maroc, ngày nay có hiệu cá nục Ba cô Gái của Thái Lan). Thịt bò xay trộn sả ớt bằm nhuyễn xiên que nướng. Thịt gà thường làm kiểu chà bông hay quay. Thịt heo được sử dụng nhiều nhất, với nhiều cách chế biến khác nhau: Từ thịt heo nướng, thịt xá xíu, thịt quay, thịt ba chỉ buộc dây bó khoanh, da nhuộm màu đỏ cam, thịt thăn heo chà bông…qua xíu mại (thịt heo bằm xốt cà chua), nem nướng, chả lụa, giò thủ… qua ba tê gan, phá lấu (lòng heo khìa), bì (da heo trộn thịt heo chiên xắt sợi)…
2- Các loại rau: Dưa leo thái mỏng, ngò (rau mùi), đồ chua, hành tây, cọng hành lá, ớt… Bà Nguyễn Thị Tịnh, chủ nhân bánh mì Hòa Mã nói: “Người miền Nam thường thích cái gì cũng có tí rau. Vì vậy ổ bánh mì được cho thêm vài lát dưa leo, củ cải trắng, cà rốt cắt sợi ngâm chua, thêm vài cọng hành, ngò để có hương thơm, vài khoanh ớt cay vừa ăn vừa hít hà mới khoái“
3- Gia vị như: Sốt mayonnaise, xì dầu, nước mắm pha, tương đen, tương ớt, muối tiêu…
Ở các chỗ bán bánh mì, các nguyên liệu kể trên được bày biện sẵn sàng phục vụ thực khách.





Bánh mì thường được nướng giòn từ trước. Khi có khách hỏi mua một ổ bánh mì đặc biệt chẳng hạn, người bán hàng lẹ tay lấy ổ bánh mì, xẻ đôi, một bên quệt qua quệt lại chút sốt mayonnaise hay bơ, một bên trét ba tê gan, rồi nhét chả lụa, thịt nguội cho đều, rồi cho thêm miếng dưa leo xắt mỏng, chút đồ chua, vài cọng ngò, vài khúc hành lá chẻ nhỏ, vài miếng ớt, chan chút xì dầu, rắc miếng muối tiêu lên trên, kẹp lại, đặt trên tờ giấy cắt vuông, gói lại, giao cho khách đang đợi.
Các động tác của họ rất nhịp nhàng, thành thạo. Nhìn thấy dễ như vậy, nhưng cách xắt thịt, chả dày hay mỏng vừa đủ, sự gia giảm số lượng bơ, sốt, ba tê, ớt… Rắc bao nhiêu muối tiêu, xì dầu thì vừa ăn sẽ quyết định “phẩm chất“ của từng hàng bánh mì.




Cắn một miếng bánh mì giòn rụm, vỏ bánh mì rớt xuống, đủ mùi: mằn mặn của thịt, chả, ba tê, ngọt ngọt, chua chua của đồ chua, mát mát của dưa leo, hành ngò à lan khắp vị giác- Đầy đủ chất bột, chất đạm, rau củ, gia vị: Bánh mì thịt Saigon là món ăn có hết các điều kiện đó!


Ngồi buồn gặm ổ bánh mì
Mùi thơm chả quế thầm thì bên tai
Bánh mì hương vị mặn mà
Bỏ tình anh gặm mì gà ba-tê
Bánh mì xá xíu ai chê
Lại thêm xíu mại cho “phê” cõi người
”Xì dầu” anh xịt đã đời
Thừa thiên “ớt hiểm” cho vừa xót xa
Bánh mì thịt nguội có hành
Mua năm tặng một cả làng anh quơ
Cho dù người có thị phi
Yêu đời anh “xực” bánh mì mà thôi…???


Đủ chất bột, chất đạm, rau củ; gia vị. Đủ năng lượng cho một bữa ăn, dù là sáng, trưa , chiều hay tối. Bánh mì thịt Saigon phục vụ đủ mọi giai cấp, mọi tầng lớp trong xã hội. Nó lại thích hợp với hầu bao hạn chế của người bình dân. Tô phở, dĩa cơm, hộp xôi đều mắc tiền hơn một ổ bánh mì thịt. Nhưng cũng có những người lúc túi tiền quá eo hẹp, họ ăn bánh mì không xịt xì dầu hay rắc muối tiêu cho qua bữa.


Thành ra, cũng có người lâu lâu lại thèm ăn bánh mì nướng giòn chấm xì dầu pha loãng với nước, đường, chanh, xắn chút ớt cay cay. Còn những người lao động nghèo, muốn cho chắc bụng thì mua bánh mì chấm hay bẻ thành miếng nhỏ bỏ vào nước lèo của tô phở, tô mì, tô hủ tíu… để ăn no luôn.








Nhớ lai mấy năm ngay sau biến cố 1975, thời kỳ “bao cấp“, thời kỳ mà khẩu phần lương thực là gạo mốc ăn độn với khoai lang, bo bo và bột mì (bột mì du nhập từ các nước xã hội chủ nghĩa anh em có mùi mối mọt, mùi cứt chuột…), người ta “xếp hàng cả ngày“ để đổi bột mì này với mì vắt vụn hay bánh mì chai cứng “chọi chó cũng lỗ đầu“ do các lò bánh mì công tư hợp doanh cung cấp. Thời kỳ kinh tế tư nhân bị tiêu diệt, thời kỳ mà Saigon lâm vào tình cảnh “đói“, kiệt quệ, khủng hoảng tinh thần, thiếu thốn đủ thứ, có được chút đường thẻ (đường tán) người ta ăn với thứ bánh mì trên một cách ngon lành cho đỡ thèm chất ngọt, chất bột.







Loại bánh mì hợp tác xã này để chừng nửa ngày là khô queo, không nhá nổi, các bà nội trợ Saigon bèn cắt ổ bánh mì ra nhiều lát đem hấp trong xửng như hấp xôi. Bánh mì mới hấp ra phải ăn liền mới ngon, lúc còn nóng bánh dai nhưng mềm, trét mỡ hành, cuốn xà lách và rau thơm, chấm nước mắm ớt chua ngọt, thả lưa thưa vài cọng đồ chua. Chính ra món bánh mì hấp có từ lâu, là món ăn chơi người ta bán ở mấy chợ. Một dĩa bánh mì hấp gồm vài lát bánh mì, trên mặt có thể là nhân thịt heo bằm trộn củ sắn, hành tây hay nhân bì trộn thính và thịt heo xắt chỉ, trét mỡ hành. Bì có trộn thịt là sang rồi. Bánh mì bì rẻ tiền bán cho nhà nghèo chỉ có da heo trộn thính nên ăn dai dai, cho chút mỡ hành, chan nhiều nước mắm pha cho thấm vào ổ bánh mì.




Sống cho đàng hoàng tôi không cần nhiều lắm
Một lát bánh mì – một hớp nước cũng xong
Một khoảng trời xanh
Và một lời âu yếm yêu thương
Là đủ
Bánh mì và nước
Không hiếm ở mọi nơi
Piper

Trước năm 1975, những học sinh tiểu học của nhiều trường công lập, đến giờ ra chơi, được phát cho một khúc bánh mì không và một ly sữa bột, theo chương trình tài trợ của chính phủ Việt Nam Cộng Hòa. Ăn bánh mì chấm sữa riết cũng ngán, đám học trò nhỏ vo ruột bánh mì thành cục bột nhỏ chọi nhau chơi!



Giới học sinh, sinh viên thường dùng những chữ: “cơm tay cầm“, ”thổi kèn“ hay gặm để ám chỉ chuyện ăn bánh mì. Cơm tay cầm cho thấy bánh mì rất phổ thông. Động tác nhai bánh mì khá giống động tác của người thổi kèn harmonica. Còn động từ gặm để tả việc ăn một món ăn nào không lấy gì làm khoái khẩu cho lắm (Bánh mì ở đây không phải là bánh mì nóng giòn mới ra lò, có thể đã để lâu, ỉu mềm hay khô khốc, ăn xong phải uống nhiều nước, thành ra no lâu!).

Có những lúc cạn tiền, nhẵn túi, đói meo, thường là cuối tháng, các cô cậu sinh viên chỉ có khả năng mua bánh mì chan nước xíu mại, người bán thương tình cho thêm miếng dưa leo hay cọng ngò hoặc là mua bánh mì trét tương đen, thứ tương ăn phở, thêm chút đồ chua, thế cũng ngon chán!

Còn những lúc trốn học với đám bạn, mỗi đứa thủ sẵn một ổ bánh mì thịt gói trong giấy nhựt trình, một bịch trà đá có ống hút, vô rạp xi nê vừa ăn, vừa xem phim, rồi tán dóc, dzui không gì sánh bằng! Nếu nói bánh mì đi theo ta suốt quãng đời đi học cũng không phải là nói quá!

Còn bây giờ anh khác thằng nhóc lắm
Ngồi xổm lan can và gặm bánh mì
Chờ áo trắng tan trường ơi áo trắng
Anh trải thơ tình để lót bước em đi
Bùi Chí Vinh

Saigon là nơi khai sinh ra bánh mì thịt: một món ăn của đường phố, một món ăn của vỉa hè với nét độc đáo riêng biệt, không phải nơi nào cũng có thể có được! Sáng, trưa, chiều hay tối, ngồi lề đường, nhai ổ bánh mì, uống ly cà phê, ngắm giòng người và xe cộ qua lại là một thói quen của người Saigon. Bởi vậy, một trong những đặc điểm của Saigon là có vô số kể các xe bánh mì lề đường hiện diện ở bất cứ đầu con hẻm nào, ở bất cứ đầu con đường nào, ở bất cứ giờ nào trong ngày, ở bất cứ địa điểm nào trong thành phố: trường học, nhà thương, công sở, bến xe.Ta đọc bốn đoạn văn sau đây nói về những xe bán bánh mì ở Saigon:

“Như bánh cuốn, phở, xôi, bún, bánh mì là thức ăn không thể thiếu của nhân dân Sài Gòn. Bánh mì là thứ người ta có thể ăn mọi lúc, ở mọi chỗ, có thể dễ mang theo. Bánh mì có mặt suốt ngày, từ sáng tinh sương đến đêm khuya, và dễ dàng tìm thấy ở bất cứ đầu đường, góc phố nào của Sài Gòn. Đêm khuya khi những tiệm ăn đã đóng cửa, không còn hủ tíu, phở, chè thì xe bánh mì với ngọn đèn leo lét vẫn một mình thức trên vỉa hè đón đợi những khách cần ăn khuya.
Việt Nam không trồng lúa mì, nhưng dân Việt Nam lại thích ăn bánh mì, nên Việt Nam phải nhập cảng bột mì để làm bánh mì và mì sợi“ – Nguyễn Thị Hàm Anh

“Tôi có anh bạn nhà văn từ Hà Nội vào Sài Gòn chơi. Được dăm ngày, một buổi sáng, khi đang ngồi cà phê vỉa hè, anh chợt đưa ra nhận xét: “Sài Gòn có cái bánh mì là lạ nhất”. Tôi chưa hiểu. Anh giải thích: “Ở Hà Nội, người ta cũng bán bánh mì nhưng là để trong cái thúng, bưng đi dạo khắp nơi, ai kêu thì ghé lại. Còn ở Sài Gòn, một người bán bánh mì, mỗi bữa dẫu chỉ bán chục cái bánh cũng có một cái xe lắp kính hẳn hoi…”. À, thì ra cái lạ là ở chỗ “cái xe có kính” rất ư đàng hoàng tử tế ấy.
Chưa hết, bánh mì Sài Gòn còn rất ngon và có nhiều sự lựa chọn. Ngán thịt, sợ phì thì kêu bánh mì bì. Muốn bụng nhẹ, mau tiêu thì gọi bánh mì cá. Thích bồi dưỡng một chút thì “đủ thứ”. Còn chỉ cần đủ dinh dưỡng thì “trứng ốp-la” – Trần Nhã Thụy

“Xe bánh mì truyền thống thường bao giờ cũng có chiều ngang chừng tám tấc đến một thước, rộng chừng năm – sáu tấc. Nửa trên ba phía là kiếng, trưng nào bánh, nào thịt, nào gia vị để nhận vào ổ bánh. Nửa dưới đóng kín thường có một bếp than. Bánh lúc nào cũng nóng. Bánh nhận đủ sắc màu ẩm thực quốc tế bên trong: Xíu mại, thịt quay, pâté, xá xíu, lòng heo, lòng bò khìa, phô mai, thịt ba rọi,… Nhiều xe bánh mì trông đơn sơ vậy, nhưng nổi tiếng cả vài chục năm, ngay một góc đường, hoặc trước một căn nhà.”

“Còn bánh mì thịt Bưu Điện Sài Gòn thì từ lâu đã là một thương hiêu của Việt Nam. Ổ bánh nhỏ vừa một người ăn hình như làm ra chỉ để bán bánh mì thịt. Mấy xe bánh mì thịt ở đây hình thức trang trí chiếc xe trông như nhau. Nội dung và chất lượng ổ bánh mì đến giá cả không có gì khác, chẳng qua ai quen đâu mua đó mà thôi. Khách đi đường, các bác taxi, các thầy cô làm trong bưu điện, các công chức tòa Đô Chánh… là thực khách trung thành của bánh mì ở đây.



Bánh mì Bưu Điện Sài Gòn một thời tạo ra kiểu ăn bánh mì thịt của người Việt, khiến nhiều ông Tây bà Đầm về nước mà còn nhắc còn thèm. Nên nay còn có nhiều ông Tây du lịch đến Sài Gòn tìm ăn bánh mì thịt, gọi là kiểu Sài Gòn, như là món ăn có “truyền thống Saigòn” vậy. Xe bánh mì thịt với kiểu cách Bưu Điện Sài Gòn sau nầy trở thành mô típ chung cho xe bán bánh mì thịt ở miền Nam. Đi về tỉnh bạn sẽ bắt gặp trước nhà lồng chợ, cửa trường học, bên hông nhà thương, tại bến xe đò… hình ảnh những chiếc xe bánh mì thịt kiểu Bưu Điện Sài Gòn quen thuộc.” – Trần Văn Chi

Thèm ổ bánh mì, ớt cay hít hà
Cháy đỏ phần da thịt trần va chạm
Như lũ song thét gầm khô khốc
Sinh sôi tràn lớp sinh sôi
Caphesuotngay

Hồi đó, trước cửa Bưu Điện Sàigòn có hai quầy bán bánh mì mà người ta quen gọi là bánh mì Bưu điện, quầy nằm bên phải hình như có tên là Hương Lan (Nguyễn Văn Ngãi), bán những ổ bánh mì con cóc nhỏ trét sốt mayonnaise, kẹp jambon, xúc xích, thêm vài lát dưa leo ngâm giấm (cornichon của Tây, pickled cucumber của Mỹ),và đặc biệt là thịt gà quay xé nhỏ.




Nhắc tới ổ bánh mì được làm ngắn, nhỏ lại và tròn như con cóc, kẹp nhân thịt gà quay xé nhỏ của bánh mì Bưu Điện, thì ta cũng không quên nhớ lại tiệm bánh mì con cóc và thịt gà chà bông, có vị ngọt ngọt, mặn mặn rất ngon, nổi tiếng thời đó là Nguyễn Ngọ trên đường Trần Hưng Đạo, quận Nhứt, thời phong trào nuôi gà Mỹ (gà công nghiệp) rộ lên ở các trại chăn nuôi ngoại ô, khoảng sau 1965.

Nói về các tiệm bánh mì lâu năm ở Saigon, phải nói đến tiệm bánh mì Hòa Mã. Năm 1954, vợ chồng thi sỹ Lê Minh Ngọc (tác giả tập thơ Hoa Thề, được Giải Thưởng Văn Chương Việt Nam Cộng Hòa, bộ môn Thơ, trước năm 1963) và bà Nguyễn Thị Tịnh di cư vào Nam. Trước đó, bà Tịnh đã làm cho hãng thịt nguội chuyên cung cấp cho các nhà hàng Pháp ở Hà Nội.
Khi vào Sài Gòn, hai ông bà đã có sẵn ý tưởng mở cửa hàng bán bánh mì, thịt nguội để phục vụ cho người Việt trong khu vực. Năm 1958, cửa hàng bánh mì thịt nguội mang tên Hòa Mã (tên một làng ở ngoại ô Hà Nội) ra đời tại số 511 Phan Đình Phùng (nay là Nguyễn Đình Chiểu, Q.3). Sau đó hai năm, tiệm dời về số 53 Cao Thắng, cho đến nay vẫn là tiệm bán bánh mì nhỏ với bảng hiệu cũ kỹ, phai màu theo năm tháng, trông giống như một tiệm nước trong Cholon. Tiệm tồn tại trên nửa thế kỷ kể từ ngày thành lập.




Ban đầu, tiệm cũng bán bánh mì riêng, thịt nguội riêng, ăn tại chỗ hoặc mang về. Nhưng người mua thường là công chức, thợ thuyền, sinh viên, học sinh không có nhiều thời gian vào buổi sáng để nhẩn nha ngồi ăn ở tiệm. Thế là Hòa Mã làm ổ bánh mì vừa đủ cho suất ăn sáng dài hơn gang tay, nhét thịt, chả lụa, pa-tê vào giữa để người mua tiện mang theo vào nơi làm việc, lớp học. Cho nên nhiều người cho Hòa Mã là tiệm đầu tiên bán những ổ bánh mì thịt kiểu Sài Gòn.





Bánh Mì Hòa Mã ngày nay

Trong khu vực Bàn Cờ, ngoài tiệm bánh mì Hòa Mã, còn phải kể đến tiệm bánh mì Hà Nội cũng thuộc loại nổi tiếng thâm niên, với cơ sở khang trang, sạch sẽ, ngày nay tọa lạc tại 83-85 đường Nguyễn Thiện Thuật, phường 8, quận 3.



Bánh Mì Hà Nội ở SàiGòn

Cũng như chủ nhân bánh mì Hòa Mã, với nghề làm thịt nguội, gia đình ông Lê Văn Đối từ Hà Nội di cư vào Nam, quyết định mở cửa hiệu bánh mì đồ nguội trên đất Sài Gòn, đặt tên là bánh mì Hà Nội để làm kế mưu sinh. Lúc đầu quán nhỏ, vài bàn ghế lụp xụp nhưng bánh mì nóng giòn, dọn bên cạnh dĩa jambon, chả lụa, patê , dưa leo, cà chua, ớt đỏ và sốt mayonnaise tiệm tự làm để riêng. Món đặc biệt của tiệm ngày trước là gà rút xương dồn thịt, jambon và nấm hương. Bánh mì Hà Nội bây giờ trở thành một cửa hàng ăn uống rộng lớn, bán thêm bánh mì kẹp thịt mang đi, bánh ngọt, xôi chè…

Bàn tay bỏ quên túi áo
mân mê cây bút chì
(không có mẫu bánh mì)
tìm nghĩa của từ chẳng thấy
Phan Huyền Thư

Có lẽ không nơi nào có nhiều chỗ bán bánh mì thịt như Saigon! Đại loại cũng chừng đó nguyên liệu, nhưng mỗi tiệm, mỗi xe bánh mì có một tính cách, một gout riêng, không nơi nào giống nơi nào, hầu như dân Saigon ai cũng có một chỗ “ruột“ để mua bánh mì mà mình cho là ngon, người ta ăn chỗ nào thì quen chỗ đó, vì lâu lâu mua đại một chỗ nào đó, xui xui gặp bánh mì dở, nhá không trôi, nhưng cũng có khi hên, bất ngờ khám phá ra một chỗ bán bánh mì ngon mới, không biết trước được. Có những xe bánh mì lúc nào cũng có đông người xếp hàng chờ mua, khi đã “kết“ rồi thì người ta không ngại công chờ (chỗ ruột của tôi hồi còn ở Saigon là xe bánh mì Tám Cầu, ở trước rạp xi nê Việt Long, đổi một lần là Văn Hoa Saigon, hai lần là Capitol, sau 1975 thành Thăng Long, nằm trên đường Cao Thắng, quận 3, ngay ngã ba đường Trần Quý Cáp, nay là Võ Văn Tần. Đặc biệt của bánh mì Tám Cầu là quét một chút bơ mặn ở một đầu giòn bên ngoài ổ bánh mì thịt).
Hồi trước, các xe bánh mì đậu ở một chỗ như đầu hẻm, hông chợ, gốc cây, trước cửa trường học… Còn bây giờ, chẳng biết từ lúc nào, các xe bánh mì trở thành hàng rong, đi bán dạo khắp nơi, mà nghe đâu họ lại không rao mới kỳ!!!




Các xe bánh mì đẩy lưu động này là một trong những phương tiện mưu sinh, cho không biết bao nhiêu người nghèo ở Saigon . Chỉ cần chút vốn để sắm chiếc xe bánh mì đẩy có tủ kính, còn bánh mì không, thịt nguội, chả lụa… được chủ lò cho thiếu gối đầu: bán xong rồi mới trả tiền thì phải! Họ tảo tần, chắt chiu, góp nhặt từng đồng để lo cho gia đình mình.

Bánh mì, nước hay- bầu trời
Coi như tôi chưa có trên này
Dù thời gian qua tôi đã sử dụng rất nhiều
Bánh mì và nước
Piper

Bánh mì ở Saigon hiện nay phải nói là phát triển đến chóng mặt: thiên hình, vạn trạng về “hình thức“ cũng như“nội dung“. Ngoài vô số kể những xe bánh mì đẩy rong ruổi khắp nẻo Saigon, những xe bánh mì ngon nổi tiếng, tọa lạc tại một vị trí cố định cũng rất nhiều như: Ba Lẹ (Tân Định), Sáu Minh (Võ Văn Tần), Lan Huệ (Lê Văn Sỹ). Ta còn phải nói đến số lượng các tiệm bánh mì mọc lên như nấm!



Các tiệm bánh mì có tiếng tăm lâu năm, nhiều người biết đến như: Ngọc Sáng (Lý Tự Trọng – Gia Long, Q1), Anh Phán (Cống Quỳnh, Q1), Hà Nội (Nguyễn Thiện Thuật, Q3), Như Lan ( Hàm Nghi, Q1). Như Lan trước đây là một tiệm nhỏ, sau vài chục năm, đã chiếm một miếng đất bề thế ở mặt tiền đường Hàm Nghi, gồm ba cửa hàng ăn uống, ngày đêm tấp nập khách, ngoài bánh mì thịt họ còn bán đủ thứ, như một mini restaurant: heo vịt quay, xôi chè, bánh ngọt… và các món nước gồm cháo, miến, phở…
Các tiệm chuyên môn bánh mì bí tết (bifteck) như: Nam Sơn (Nam Kỳ Khởi Nghĩa- Công Lý, Q1), Hỏa Diệm Sơn (Võ Văn Tần – Trần Quý Cáp, Q3)…




Bánh mì giờ bán trong các tủ kiếng sáng choang, của các tiệm bánh mì trang trí lịch sự, bắt mắt, có máy lạnh, có wifi miễn phí, nhân viên mặc đồng phục, phong cách phục vụ chuyên nghiệp. thích hợp cho các dịch vụ gặp gỡ làm ăn hay hẹn hò. Các tiệm trang bị đầy đủ lò nướng, quầy bếp, tủ trữ lạnh… bảo đảm vệ sinh, sạch sẽ. Mỗi phần bánh mì được đựng trong túi giấy, có khăn giấy và tăm. Bánh mì thịt giờ được bán theo hình thức món ăn nhanh (fastfood) trong các tiệm bánh mì hiện đại như: bánh mì Ta (Lê thánh Tôn), King Baguettera (Trần Hưng Đạo), Bamizon (Nguyễn Văn Chiêm) và các hệ thống nhiều tiệm là bánh mì Góc Phố (Bread Corner), bánh mì Onoré, bánh mì Kinh Đô, bánh mì ABC…






Bánh Mì Như Lan

Ngoài người Pháp, cách làm bánh mì đầu tiên được người Hoa tiếp thu, sản xuất bán ra thị trường và trong số khách hàng mua bánh mì thời kỳ đó có cả người Việt: bồi bàn, thông ngôn, thầy ký có lẽ là những người nếm bánh mì đầu tiên; kế đó là công chức tân trào, rồi đến tầng lớp Tây học, thị dân và lần lần tỏa rộng phổ biến cả thành thị lẫn nông thôn”

Bánh mì “ngoại“ du nhập, được giới trẻ Saigon tiếp đón nồng nhiệt. Đầu tiên là bánh mì baguette thực thụ bán ở siêu thị Cora, với hệ thống Le Bon hương vị Pháp, bánh mì Chop Chop phong cách Tây nguyên bản, bánh mì bát Bistro, bánh mì Tous les Jours (Hàn quốc), bánh mì Love Bread (Singapore), bánh mì Schneider (Đức), Le Tokyo Baum (Nhật). Hàng loạt cửa hàng gọi tên là bakery& café với phong cách trẻ trung, hiện đại được ồ ạt mở ra, cạnh tranh nhau khá khốc liệt, tạo cho khách hàng có nhiều lựa chọn. Phần lớn các cửa hàng bakery&café này nằm trong quận 1 và quận 3, là khu dân cư có thu nhập cao, khách vãng lai nhiều, tập trung nhiều cao ốc văn phòng.



Tổng Thống Obama cũng mê Bánh mì Saigon

Phải nói thêm loại bánh mì thịnh hành của Saigon bây giờ là “bánh mì tươi“. Bánh mì làm tại chỗ, khi khách gọi, thợ mới nướng trong lò điện nhỏ, mỗi mẻ chỉ chừng chục ổ, để bảo đảm sự tươi mới của bánh. Bánh bưng ra còn nóng hổi, đặc ruột, không giòn như bánh mì thường, thơm mùi bơ phưng phức. Để sản xuất loại bánh mì tươi này, tiệm có công thức riêng và nguyên liệu đặc biệt nhập cảng từ Pháp

Nếu mỗi bài thơ tôi đổi được một khúc bánh mì
Hoặc một gói xôi mặn, lơ thơ vài lát chả mỏng, nhúm ruốc gà, tí mỡ hành…
Tôi sẽ chịu khó hì hục đánh vật nhiều hơn trên keyboard
Gieo cho bằng được một vần thơ tuyệt hảo
Đào Công Điền

Em kêu tiếng Mẹ, Cha trên vành môi ngọng nghịu
Ăn bánh mì thay thế phở với cơm
Ấy mà phía sau tà áo dài lễ hội
Chiếc eo thon dịu dàng còn rất đỗi Việt Nam
Lã Thế Phong

Theo anh Kevin Trần, điều hành tiệm Bánh mì Saigon thì:”Khách muốn giữ bánh mì cho lâu hư, thì mua về nên để bánh trong bao nylon cột lại, cho vào ngăn đá tủ lạnh. Mỗi khi muốn dùng để ra ngoài chừng 5 phút, rồi đặt vào lò có sẵn hơi nóng trong vòng 3 phút, đủ để bánh mì tươi giòn lại. Tuyệt đối không nên nướng lại vì độ nóng sẽ làm bánh mì bị cứng, và đưa vào miệng nhai thì bánh bị bể, rơi ra“.

Xuân Phương

Hồng Phúc chuyển

Thuyền phó tàu Titanic cũng tiết lộ bí mật chưa ai biết!

Giấu kín nửa đời người, cuối cùng thuyền phó tàu Titanic cũng tiết lộ bí mật chưa ai biết!

Những câu chuyện trên chuyến tàu định mệnh Titanic năm nào đã được phó thuyền trưởng Charles Lightoller tiết lộ sau hơn nửa cuộc đời giữ kín.

Năm 1912, cả thế giới chấn động trước tin tàu Titanic gặp nạn. Suốt một thời gian dài sau đó, giai thoại về con tàu cùng những vị khách xấu số trên đó đã trở thành cảm hứng của không ít tác phẩm văn học và điện ảnh thời bấy giờ.

Vậy nhưng, những tác phẩm nghệ thuật ấy mới chỉ được xây dựng thông qua cảm quan cá nhân của tác giả.

Ít ai biết rằng, những câu chuyện thực sự phía sau con tàu mang tên Titanic còn bi thương và cảm động hơn nhiều so với các thước phim trên màn ảnh nhỏ.

Từ bỏ cơ hội được sống để cùng nhau bước vào cõi vĩnh hằng

Sau đêm định mệnh ngày 14, rạng sáng ngày 15/4/1912, trong số các hành khách đi trên con tàu Titanic, con số sống sót ghi nhận được chỉ có 710 người, còn 1514 hành khách xấu số khác hoặc là đã mất tích, hoặc đã xác nhận thiệt mạng.

Khi ấy, phó thuyền trưởng Charles Lightoller (38 tuổi) là người cuối cùng lên thuyền cứu sinh, cũng là người có chức vụ cao nhất trong đội ngũ thuyền viên làm việc trên tàu Titanic may mắn còn sống sót.

Chân dung Charles. (Ảnh: nguồn Internet).

Sau nửa đời chôn giấu những ám ảnh về đêm định mệnh ấy, trong những năm cuối cùng, Charles đã viết 17 trang hồi ức thuật lại chi tiết nhiều mẩu chuyện xảy ra trong đêm gặp nạn của con tàu Titanic.

"Đối mặt với sự thật là con tàu sắp chìm, thuyền trưởng đã phát thông điệp ưu tiên cho phụ nữ cùng trẻ em xuống thuyền cấp cứu. Trước lời đề nghị ấy, không ít hành khách chẳng mảy may lay động, vì họ không muốn chia cắt cùng thân nhân của mình.

Khi đó, tôi ra sức hét lớn: 'Phụ nữ và trẻ em hãy tới đây!' Nhưng tôi thấy nhiều người không tình nguyện từ bỏ người thân để nhìn phụ nữ và trẻ em bước lên thuyền cấp cứu …"

Nhắc về những ký ức trong đêm hôm đó, Charles vẫn không khỏi cảm thán:

"Chỉ cần tôi còn sống, tôi vĩnh viễn sẽ không bao giờ quên được cái đêm ấy…"

Cũng theo hồi ức của Charles, khi chiếc thuyền cấp cứu thứ nhất được hạ xuống, ông có hỏi một phụ nữ đang đứng trên boong tàu có tên là Straw rằng:

"Quý bà có muốn cùng tôi lên chiếc xuồng cấp cứu kia hay không?" Điều khiến Charles không ngờ là bà Straw cương quyết lắc đầu và đáp: "Không, tôi nghĩ rằng ở trên tàu vẫn tốt hơn".

Bấy giờ, chồng của Straw hỏi: "Vì sao em không muốn lên thuyền cấp cứu ?" Straw mỉm cười: "Không, em chỉ muốn ở bên anh".

Từ đó về sau, Charles vĩnh viễn không còn được nhìn thấy đôi vợ chồng ấy, nhưng câu chuyện về tình yêu của họ chưa bao giờ phai nhạt trong ký ức Phó thuyền trưởng…

Những câu chuyện cảm động về tình yêu trên chuyến tàu định mệnh năm nào đã trở thành nguồn cảm hứng viết nên nhiều tác phẩm nghệ thuật.(Ảnh trong phim Titanic).

Tấm lòng cao thượng của tỷ phú giàu nhất thế giới

Trong những thập kỷ đầu năm 1900, Astor đệ tứ (John Jacob Astor IV) đã liên tục giữ danh hiệu người giàu nhất thế giới.

Và khi chuyến hành trình của Titanic được bắt đầu, ông đã không ngần ngại chi một khoản tiền khổng lồ để đưa vợ mình đi nghỉ trên con tàu sang trọng ấy mà không biết rằng bi kịch đang chờ họ ngay trước mắt…

Trong đêm Titanic gặp nạn, ở vào khoảnh khắc những chiếc thuyền cấp cứu được thả xuống, Astor đã đưa người vợ mang thai 5 tháng của mình lên thuyền.

Sau đó, ông đứng ở boong tàu cùng chú chó trung thành bên cạnh, châm một điếu xì gà, nhìn chiếc thuyền cấp cứu cuối cùng đang dần khuất xa và nói lớn: "Anh yêu em!"

Với quyền lực và số tài sản của mình, Astor từng được Phó thuyền trưởng Charles đặc biệt dành một vị trí trên chiếc thuyền cấp cứu đầu tiên. Nhưng ông đã cự tuyệt một cách cương quyết và nói: "Đây chính là giải pháp mà tôi thấy hợp lý nhất".

Sau đó, người đàn ông giàu nhất thế giới ấy đã đem tặng vị trí của mình cho một bé gái người Ireland.

Vài ngày sau tai nạn, vào một buổi sáng sớm ở Bắc Đại Tây Dương, thuyền viên đã phát hiện thi thể của Astor đệ tứ. Khi đó, phần đầu của ông thậm chí đã biến dạng vì bị ống khói của con thuyền đè vào…

Vì người thân mà kiên cường chiến đấu, đó chính là lựa chọn duy nhất của một người đàn ông vĩ đại.

Tài sản của Astor thậm chí có thể mua được tới 10 chiếc tàu Titanic, nhưng trong giây phút sinh tử kia, ông lại không hề trốn chạy mà tìm cách để bảo vệ phái yếu và gia đình của mình cũng như dành cơ hội cho người khác. (Ảnh: Nguồn Internet).

Mong muốn "ra đi như một quý ông" của trùm ngân hàng nổi danh

Cũng trên chuyến tàu định mệnh ấy, ông trùm ngân hàng nức tiếng một thời là Guggenheim ở vào thời điểm nguy nan vẫn vận trên mình bộ lễ phục đắt tiền và thản nhiên nói: "Ta phải chết sao cho đáng mặt một quý ông".

Trong bức thư viết vội gửi cho vợ mình trước khi tàu chìm, Guggenheim bày tỏ:

"Anh sẽ không chiếm bất kỳ một chỗ nào của phụ nữ và trẻ em trên thuyền cấp cứu mà sẽ đứng trên boong tàu. Anh sẽ không chết như một con vật, mà sẽ ra đi như một quý ông chân chính".

Tình vợ chồng "đến lúc chết không rời xa" của người sáng lập bách hóa Macy 

Cũng trong đêm định mệnh ấy, người giàu thứ hai thế giới và cũng là nhà sáng lập thương hiệu bách hóa Macy nổi tiếng, ông Isidor Straus đã hết lòng khuyên vợ mình bước lên chiếc thuyền cấp cứu số 8.

Nhưng mọi nỗ lực của ông đều không thành, bởi phu nhân Ida Straus đã dứt khoát cự tuyệt: "Bao nhiêu năm qua anh đi đâu em luôn theo đó, em sẽ đi cùng anh đến bất kỳ nơi đâu anh muốn".

Người phụ trách chiếc thuyền cấp cứu ấy cũng đã dành một vị trí tốt cho quý ông đại gia này và ra sức thuyết phục: "Tôi tin rằng sẽ không có ai phản đối một người lớn tuổi như ngài xuống thuyền cấp cứu".

Nhưng Straus chỉ nói: "Tôi tuyệt đối sẽ không bước xuống thuyền cấp cứu như những người đàn ông khác".

Và sau nhiều lần thuyết phục vợ không thành, người đàn ông 67 tuổi ấy đã nắm tay phu nhân 63 tuổi của mình, tập tễnh đi tới boong tàu và ngồi xuống ghế, bình thản chờ đợi thời khắc sinh tử.

Ngày nay, tại Bronx thuộc New York (Mỹ), một đài tưởng niệm những cặp vợ chồng qua đời cùng nhau trong thảm họa Titanic đã được dựng nên và khắc trên mình dòng chữ: "Nước biển dù nhiều tới đâu cũng không thể nhấn chìm được tình yêu".

Bức ảnh chụp cuối cùng của vợ chồng Straus trước tai nạn Titanic. (Ảnh: Nguồn Internet).

Và còn nhiều câu chuyện cảm động khác...

Chuyến tàu này còn chở theo đôi vợ chồng mới cưới là Astrid Pasi và Reta Pasi trên hành trình đi nghỉ tuần trăng mật. Khi con tàu sắp chìm, cô Reta Pasi một mực ôm chặt chồng mới cưới và từ bỏ cơ hội xuống thuyền cấp cứu một mình.

Chồng của Reta đã bất đắc dĩ phải đánh bất tỉnh vợ rồi lặng lẽ đưa cô xuống thuyền. Sau khi tỉnh lại, Reta mới bàng hoàng phát hiện sự thật.

Từ đó về sau, cô không hề tái hôn với người đàn ông khác và dành nửa đời còn lại để tưởng nhớ người chồng của mình.

Trên con tàu mang tên Titanic năm ấy, một doanh nhân người Pháp là Navratil đã dùng những nỗ lực cuối cùng để đưa 2 người con của mình lên thuyền cấp cứu và nhờ các phụ nữ trên đó chăm sóc, còn bản thân thì ngồi lại nơi boong tàu.

Sau khi may mắn thoát nạn, hai người con của Navratil đã được báo chí khắp thế giới đăng ảnh và nhanh chóng gặp lại mẹ của mình. Nhưng nỗi đau mất cha và những ám ảnh về đêm định mệnh ấy mãi mãi khó có thể nguôi ngoai trong họ.

"Cô nhi Titanic" là bức ảnh chụp lại chân dung của Edmon cùng Michel, hai con của doanh nhân Pháp quốc may mắn sống sót sau tai nạn. (Nguồn: Internet).

Trong cuộc phỏng vấn những người sống sót sau tai nạn tại Thụy Sĩ, một quý bà tên Smith đã không kìm nén được xúc động khi chia sẻ về sự hy sinh của một người mẹ vô danh.

"Tôi bế hai con của mình và đưa chúng lên thuyền cấp cứu. Nhưng vì thuyền đã quá đông, tôi không thể lên được nữa. Khi ấy, một người phụ nữ đã đứng dậy nhường chỗ và giúp tôi xuống thuyền rồi nói lớn: ‘Xuống đi, bọn trẻ không thể không có mẹ…".

Người phụ nữ vĩ đại ấy chẳng hề để lại tên tuổi. Để ghi nhớ sự hy sinh cao thượng ấy, một tấm bia tưởng niệm người mẹ vô danh đã được dựng nên.

Chuyến tàu Titanic năm nào còn chở theo nhiều nạn nhân khác trong chuyến hành trình định mệnh của mình như tỷ phú Acid, nhà báo William.T Stead, thiếu tá pháo binh, kỹ sư nổi tiếng…

Những con người ấy đều đã từ bỏ việc xuống thuyền cấp cứu của mình để dành cơ hội sống cho nhiều phụ nữ nông thôn nghèo và trẻ em.

Hơn 50 nhân viên phục vụ trên con tàu Titanic đều đã tử nạn, duy chỉ có Phó thuyền trưởng Charles may mắn còn sống sót.

Trong hồi ức của Charles, vào 2h sáng ngày xảy ra tai nạn, thuyền trưởng John Phillip nhận được điện báo thúc giục ông rời tàu và chạy trốn.

Nhưng thay vì làm như vậy, vị thuyền trưởng ấy vẫn bình tĩnh ngồi trong khoang điều khiển, không ngừng nhấn nút điện báo phát đi thông điệp "SOS" và giữ nguyên tư thế ấy cho đến phút cuối cùng.

Chân dung thuyền trưởng Edward John Smith - người giữ vị trí thuyền trưởng tàu Titanic. (Ảnh: Nguồn Internet).

Vào năm 1912, trước tượng đài tưởng niệm các nạn nhân trên tàu Titanic, người đại diện công ty vận tải biển White Star Line đã phát biểu trước báo chí:

"Không có bất kỳ luật lệ nào ép buộc những người đàn ông phải phải dành ra những hy sinh lớn như vậy. Hành động của họ xuất phát từ sự kiên định mà phái mạnh dành để bảo vệ phái yếu. Đó chính là lựa chọn của họ".

Trong tác phẩm mang tên "Unsinkable", tác giả Danielle Allan Butler cũng cảm thán: "Trách nhiệm quan trọng hơn so với mọi thứ khác. Đó chính là điều mà họ được thụ hưởng bởi nền giáo dục ngay từ khi còn nhỏ".

1) Đứng trước ranh giới giữa sự sống và cái chết, tất cả mọi thứ giữa chúng ta đều trở nên ngang hàng. Ở vào thời khắc ấy, gia tài bạc triệu hay quyền lực tối cao cũng chẳng còn mang ý nghĩa vốn có.

2) Nếu một tỷ phú lại tình nguyện buông tay vợ mình, liều mạng chen chúc lên chiếc thuyền cấp cứu đầy phụ nữ và trẻ em chỉ để ôm tiền của sống nốt nửa đời còn lại, liệu cuộc sống ấy có thực sự còn ý nghĩa?

3) Có lẽ, nếu sự thực diễn ra như vậy, chúng ta đã chẳng có nhiều câu chuyện cảm động về con tàu Titanic tới thế.

4) Khi đuôi con tàu bắt đầu chìm xuống nước, ở vào giây phút sinh ly tử biệt, câu nói người ta hét lên trong thảng thốt không phải là tiếng kêu cứu mà là thông điệp ngắn ngủi nhưng ý nghĩa: "I love you".

5) Hãy tin rằng, cho dù đứng trước hiểm nguy hay bất kỳ khó khăn gì trên cuộc đời này, những người yêu nhau chân chính sẽ không bao giờ buông tay…

Đây là 5 sự thật bất di bất dịch trong cuộc sống: Ai cũng nên nhớ, nhất là khi đang tuyệt vọng!

Oanh Nam chuyển

Mẹo đơn giản giúp cơm thơm dẻo và nhiều dưỡng chất của người Nhật

Với mẹo hay là bỏ vài viên đá lạnh vào gạo, người Nhật đã giúp làm tăng lượng axit amin, ngăn chặn enzyme phân hủy độ ngọt trong hạt gạo, mang đến hương vị tuyệt vời hơn rất nhiều.

   

Những ai từng thưởng thức cơm của người Nhật đều phải gật gù tấm tắc khen ngon. Độ ngon ấy không chỉ nằm ở loại gạo mà còn bởi những bí quyết tuyệt vời của bà nội trợ Nhật. Trước đây, chúng tôi đã từng giới thiệu cách vo gạo nấu cơm độc đáo của những bà nội trợ của đất nước này - một trong những bí quyết giúp cơm của họ bóng bẩy, ngon hơn. Và bây giờ sẽ là một bí quyết khác của những bà nội trợ xứ Phù Tang: cách nấu cơm dẻo và thơm ngon.

Có thể bạn không tin vào cách chúng tôi sẽ giới thiệu ở đây nhưng bạn hãy thử làm theo ngay hôm nay: bỏ khoảng 2 đến 3 viên đá vào trong nồi cơm điện trước khi bấm nút. Chi tiết hơn này nhé: sau khi vo gạo và đổ nước vào nồi cơm, bạn bỏ thêm 2 đến 3 viên đá vào, để khoảng 15 phút rồi mới bắt đầu cắm điện, bấm nút nấu. Đó là một trong những cách mà người Nhật áp dụng để nấu cơm thơm và dẻo.

 

Sau khi vo gạo và đổ nước vào nồi cơm, bạn bỏ thêm 2 đến 3 viên đá vào, để khoảng 15 phút rồi mới bắt đầu cắm điện, bấm nút nấu. (Ảnh: Internet)

 

Đó là một trong những cách mà người Nhật áp dụng để nấu cơm thơm và dẻo. (Ảnh: Internet) 

Giải thích một cách khoa học, đá sẽ trì hoãn thời gian hấp thu nước của gạo, sẽ làm tăng độ dẻo của gạo hơn. Thứ hai, bỏ đá vào gạo sẽ làm tăng lượng axit amin, ngăn chặn enzyme phân hủy độ ngọt trong hạt gạo, mang đến hương vị tuyệt vời hơn rất nhiều. 

Bên cạnh đó, nhiều người Nhật còn có thói quen bỏ thêm một muỗng cà phê mật ong vào nồi cơm, cùng với hai viên đá lạnh. Theo họ, mật ong có tác dụng giữ nước, sẽ giúp cơm ngon, dẻo hơn rất nhiều. Cũng có người hòa một ít muối với vài giọt dầu mè, sau đó đổ vào nồi cơm trước khi nấu để giúp cơm thơm mềm, căng tròn sáng bóng sau khi nấu. Nếu không có dầu mè, bạn có thể thay thế bằng dầu ô liu, dầu đậu phộng, vẫn mang đến kết quả tương tự.

 

Nhiều người Nhật còn có thói quen bỏ thêm một muỗng cà phê mật ong vào nồi cơm, cùng với hai viên đá lạnh. (Ảnh: Internet)

Để giữ cơm lâu ôi, thiu hơn, đồng thời giúp cơm dậy mùi hơn, trước khi bấm nút nấu, người Nhật cho vào nồi vài giọt giấm trắng Nhật Bản. Nếu không có loại giấm này, bạn vẫn có thể thay thế bằng các loại giấm thông thường. Đặc biệt hơn, người Nhật còn cho ít bia vào nồi để nấu cơm, nhằm giúp cơm mềm và tăng hương vị lên rất nhiều. Hay cũng có người thêm nước trà vào nồi và nấu theo cách bình thường để tạo thêm màu sắc, mùi, vị và dinh dưỡng cho cơm.

Bạn thấy đấy. Nấu cơm không chỉ đơn giản là vo gạo rồi cho vào nồi, bấm nút. Hãy thử thêm những cách mới này để có được nồi cơm dẻo, thơm, ngon ngọt hơn nhé.

Theo Newben (Trí Thức Trẻ)

Tại sao phải cầu nguyện?

Tại sao phải cầu nguyện?

Chúng ta cứ nghĩ cầu nguyện chỉ dành cho linh mục tu sĩ. Đương nhiên các vị này vì sứ vụ của mình nên có bổn phận phải cầu nguyện, vì các vị không thể nói cho người khác về Chúa và dẫn đưa họ về với Chúa nếu trước đó không ở lại để lắng nghe Chúa. Nhưng chẳng phải mọi người đều được mời gọi cầu nguyện và nên thánh đó sao? Mà mục đích của việc nên thánh là gì nếu không phải là để chúng ta được hạnh phúc như ý định của Thiên Chúa khi tạo dựng nên con người? Và làm sao chúng ta nên thánh được khi chúng ta không có một mối tương quan cá nhân thâm sâu với Thiên Chúa là Đấng Thánh? Tiến trình thiết lập và nuôi dưỡng mối tương quan ấy chính là cầu nguyện. Tóm lại, mục đích của đời sống chúng ta là để được hạnh phúc, mà muốn hạnh phúc thì phải nên thánh, mà muốn nên thánh thì phải cầu nguyện, suy ra muốn hạnh phúc thì phải cầu nguyện và ai không cầu nguyện thì sẽ không đạt được hạnh phúc. Nên nếu chúng ta không cầu nguyện nên không được hạnh phúc thì đừng đổ lỗi cho ai và nhất là cho Chúa, vì chỉ là do lỗi của chúng ta mà thôi.

Chúng ta sống trong môi trường nào thì sẽ bị ảnh hưởng của môi trường ấy, chúng ta sẽ nói theo ngôn ngữ, nhìn nhận mọi sự theo bậc thang giá trị của môi trường ấy. Thiên Chúa là vô hình nên dễ bị quên lãng trong thế giới hữu hình; mà thế gian càng gạt bỏ Thiên Chúa thì càng bị ma quỷ thống trị và, do đó, sống theo một bậc thang giá trị ngược hẳn lại với bậc thang giá trị của Thiên Chúa. Vì vậy, Chúa Cha đã phải sai Con Một mình nhập thể để đi vào thế giới hữu hình này, hầu qua kiếp sống làm người, Người chỉ cho chúng ta cách sống thế nào để đi đến hạnh phúc: hiền lành, khiêm nhường, yêu thương, tha thứ, v.v. Vì vậy, sống 24/24 giờ trong thế giới bị tục hóa này mà nếu chúng ta không dành lấy một thời gian trong ngày để ở lại với Chúa và chiêm ngắm Người trong cách sống của Người để học theo, thì chắc chắn chúng ta sẽ bị lối sống của thế gian chi phối và chỉ biết chạy theo những hạnh phúc giả tạo mà thế gian chào mời; chúng có thể đem lại cho chúng ta những giây phút khoái lạc nhất thời, nhưng không bao giờ thỏa mãn được cơn khát hạnh phúc trong chúng ta. Vì Hạnh Phúc đích thật chính là Thiên Chúa và chỉ duy mình Người mới làm cho chúng ta no thỏa được thôi.

Nếu chúng ta muốn thấy rõ mặt mình thì chúng ta phải soi gương, cũng vậy nếu chúng ta muốn thấy rõ lòng mình thì chúng ta cũng phải soi gương, và gương soi rõ nhất cho lòng mình chính là Thiên Chúa. Có những phụ nữ có thể để hàng giờ mỗi sáng để soi gương và trang điểm mặt mình cho đẹp. Cũng thế, muốn lòng được đẹp, chúng ta cũng phải soi “gương” và càng soi lâu thì càng thấy rõ lòng mình. Nhưng khác là chúng ta không phải tự trang điểm lòng mình – đơn giản là do chúng ta không có khả năng này vì nó thuộc phạm vi vô hình – nên chúng ta chỉ cần ở trước “gương” để “gương” tỏa chiếu vẻ đẹp, sự thánh thiện của mình lên chúng ta và làm cho chúng ta nên đẹp, nên thánh. Và cầu nguyện cũng có thể được ví như thời gian soi gương lòng như thế. Chúng ta gồm cả hồn lẫn xác, mỗi ngày trước khi ra khỏi nhà, chúng ta đều soi gương xem mình trông “có được không” trước mặt người khác, mà mình lại không soi gương để xem lòng mình “có được không” khi đi đến với người khác sao?

ULTD & ltd

01/08/2017

Trần Anh chuyển

Gia đình thọ nhất thế giới ăn cháo mỗi ngày để sống lâu

Để kéo dài tuổi thọ, gia đình Donnely ăn cháo yến mạch 2 lần mỗi ngày vào buổi tối và buổi sáng. 

Năm 1921, Peter và Ellen Donnelly xây dựng trang trại gia đình ở Bắc Ireland và sinh ra lần lượt 16 đứa con. Hiện nay, 13 người trong số này vẫn còn sống, tuổi từ 72 đến 93. 

Với tổng số tuổi lên đến 1.075 năm và 68 ngày, 13 anh chị em dòng họ Donnelly trở thành gia đình thọ nhất thế giới. Tiết lộ với truyền thông, họ cho biết bí quyết của mình là ăn nhiều cháo yến mạch truyền thống.

Gia đình Donnelly chính thức được công nhận là gia đình thọ nhất thế giới. Ảnh: DM.

Theo Telegraph, món cháo mạch Anh được làm từ nhiều thành phần khác nhau, từ thịt lợn, thịt gà, thịt xông khói đến trứng và các loại rau củ thu hoạch trong vườn nhà. Không chỉ dùng cho bữa sáng, nhà Donnelly còn ăn cháo mạch vào buổi tối.

"Chìa khóa là ăn cháo mạch vào buổi tối", Leo Donnelly 72 tuổi, em út của dòng họ cho biết. Đây là thói quen do cha ông truyền lại và được duy trì tới ngày nay. Mỗi ngày, nhà Donnelly ăn cháo lúc 10h tối và 7h sáng. "Một số người nghĩ điều này thật bất thường nhưng thực ra vô cùng tốt", Leo nói. 

Trước đây, nhiều công trình khoa học chỉ ra cháo yến mạch giảm huyết áp, chống lại bệnh tiểu đường, hạn chế cholesterol có hại và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tim mạch. 

Thực đơn sống lâu của nhà Donnelly Bữa sáng lúc 7h:  Cháo yến mạch kèm mứt theo mùa tự làm Bữa trưa lúc 13h: Rau củ tự trồng theo mùa (cải bắp, súp lơ, đậu, khoai tây), trứng, bánh mì tự nướng, trà. Bữa tối lúc 18h: Thịt đỏ (thường chỉ vào cuối tuần), rau củ theo mùa, thịt gà, thịt xông khói. Bữa khuya lúc 22h: Cháo yến mạch kèm mứt táo. Đồ ăn vặt trong ngày là táo vườn, bánh mì và rất nhiều trà.

Ngoài cháo yến mạch, dòng họ thọ nhất thế giới còn tránh xa rượu và sống gần gũi với thiên nhiên. Họ ăn rau tự trồng, trái cây tự hái, thịt lợn tự nuôi, trứng từ gà thả trong vườn và bánh mì tự nướng. Ngay cả yến mạch cũng do gia đình tự sản xuất. ""Chế độ ăn của chúng tôi không bao giờ có thực phẩm bẩn", Leo khẳng định. Nhờ vậy, không có bất cứ người họ Donnelly nào thừa cân. 

Món cháo yến mạch giúp gia đình Donnelly sống thọ. Ảnh: bbcgoodfood.

Trên thực tế, sức khỏe gia đình Donnelly ấn tượng đến mức các nhà khoa học từ Trung Tâm Tuổi thọ Quốc tế (ILC) tiến hành nghiên cứu về chế độ dinh dưỡng của họ. George Holley-Moore, Giám đốc nghiên cứu tại ILC nhận định: "Câu chuyện về gia đình Donnelly thật thú vị. Đây chính là ví dụ cho thấy lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống luyện tập khoa học sẽ giảm nguy cơ bệnh tật và nâng cao sức khỏe tuổi già".

Kim Liên sưu tầm

Cảnh giới cao nhất của đời người

Cảnh giới cao nhất của đời người

Thước đo cảnh giới tư tưởng của một người không phải là bạc tiền, công danh, chức tước, sang hèn mà ở chí khí, cốt cách, ở thuật đối nhân xử thế. Chỉ trong một chữ rất đơn giản “Độ” dưới đây, người ta có thể đánh giá được khá trọn vẹn về cả một đời người vậy.

1. Tấm lòng phải độ lượng

Núi không tự nhận mình cao, nước cũng không bao giờ tự nhận mình sâu. Bất kể việc gì trong cuộc sống cũng không nên tính toán quá chi li bởi “Lùi một bước biển rộng trời cao”. Đừng nên quá so đo được mất hơn thua của bản thân mà hãy bao dung độ lượng ngay cả với những người từng làm tổn thương mình.

Cổ nhân nói: “Độ lượng như là kho đựng vàng, độ lượng càng lớn thì phúc càng lớn. Trời bao dung vạn tượng, đất nâng đỡ vạn vật thế gian”.

2. Nói chuyện phải có mức độ

Có một số người nhìn nhận làm người phải chân thật cho nên trong nói chuyện phải thẳng thắn. Kỳ thực quan niệm đó là sai lầm. Chữ Chân (真) là chữ Trực (直) có thêm 2 chấm ở dưới. Chính là để nói rằng: Ngay cả nói ra những câu thật và thẳng nhất cũng cần phải giữ lại 2 chấm phía dưới. Ăn ngay nói thật là chân nhưng có gì nói hết lại là xuẩn ngốc.

Nếu có thể hiểu được người khác thì bạn là người có trí huệ, nhưng một khi hiểu rõ được chính mình, bạn mới trở thành người cao minh. Ấy là khi bạn hiểu được rằng làm gì cũng cần phải có mức độ, chừng mực, biết tự kiềm chế, không oán, không hỏi, không nhớ. Chỉ khi ấy bạn mới lĩnh hội được sự mạnh mẽ của sinh mệnh.

3. Đọc sách có độ dày

Độ dày ở đây không chỉ là cuốn sách có bao nhiêu trang, mà còn là chất lượng, nội dung của nó. Nếu chợt phát hiện lâu lắm rồi mình không đọc sách, thì hãy biết rằng mình đang trượt xuống dốc.

Ở đây không phải nói rằng những điều trong sách phong phú như thế nào, mà muốn nhấn mạnh một điều rằng nếu còn duy trì đọc sách nghĩa là bạn vẫn chưa hoàn toàn chấp nhận hiện thực vốn có. Đó cũng là khi bạn vẫn đang muốn theo đuổi và nỗ lực cố gắng để tìm về giá trị vốn có của mình. Cổ nhân có câu: “Nhân chi sơ, tính bản thiện”, con người sinh ra, bản chất đã là lương thiện.

4. Tầm nhìn có độ rộng

Chỉ khi đứng ở vị trí càng cao, ta mới có thể nhìn được càng xa. Chỉ khi suy nghĩ càng nhiều mới càng không thấy xa. Bất kể làm việc hay làm người đều nên học cách nhìn xa trông rộng, chớ nên chỉ thấy cây mà không thấy rừng. Tầm nhìn rộng rãi, khoáng đạt giúp chúng ta có thể tránh được rất nhiều rãnh sâu, hố hiểm trên đường đời.

Cuộc đời mỗi người đều đã được an bài từ khi sinh ra và đôi khi những oan ức mà bạn phải chịu đựng thực sự không phải điều ngẫu nhiên nào cả. Một người càng thành công thì sẽ càng phải gặp nhiều chuyện uất ức. Muốn khiến bản thân có được sự coi trọng và thực sự tỏa sáng thì nên học cách mở rộng tầm nhìn để có thể trở thành một người có trí tuệ và giàu lòng nhân ái.

5. Lý luận có độ sâu

Lý luận ở đây chính là để chỉ lời nói. Lời nói có chiều sâu mới có thể bênh vực lẽ phải và giữ vững chân lý. Nên hiểu một chút về “Đạo Đức Kinh”, “Binh pháp Tôn Tử”, “Kinh Dịch”, “Nam Hoa Kinh”… biết lẽ xuất xử, biết đạo nghĩa nhân, nghĩa, lễ, trí, tín…

Học hỏi từ trí huệ của các bậc thánh hiền thời xưa sẽ càng khiến cho bạn có chiều sâu tâm hồn, tư tưởng hơn.

6. Sự nghiệp có cao độ

Ai cũng hy vọng có được thành tựu trong cuộc đời, có thể vươn đến đỉnh cao của sự nghiệp. Sinh mệnh người ta trong lúc đi về phía trước sẽ tỉnh ngộ, trải qua năm tháng tích lũy sẽ đâm chồi nảy lộc. Bất kể thành công nào cũng đều phải tích lũy qua năm tháng lâu dài. Ngay trong công tác bình thường cũng phải nỗ lực làm việc và mỗi ngày đền cần  không ngừng đề cao.

7. Thọ mệnh có trường độ

Chúng ta không thể lựa chọn số phận cho mình bởi mỗi người khi sinh ra đường đời đều đã được định sẵn. Tuy nhiên chúng ta có thể tự chọn phương thức sống cho sinh mệnh của mình. Làm người nên lựa chọn khoan dung đức độ. Cần có một chút đạm bạc thanh tao, dù là gió mát hay mưa phùn cũng đều ẩn chứa bên trong là sự tao nhã. Làm việc nên có chút thong dong, luôn giữ sự tự do tự tại cởi mở mà thoải mái.

Sống ở đời không lao tâm khổ tứ, cũng không gian manh dối trá để từ đó cảm thụ sự mộc mạc của năm tháng trong cuộc đời. Có thể thực hiện các phương pháp dưỡng sinh và nhất là thản nhiên hờ hững trước hơn thua được mất. Như thế bạn sẽ có một cuộc sống có “trường độ” đúng nghĩa, không chỉ dài về số năm mà còn sống đủ sâu, đủ ý nghĩa nữa.

Lấy trên internet

Oanh Chu sưu tầm