mardi 2 mai 2017

Tian' an men Square 03-2017

 Tian' an men Square 
largest urban square in the world today,  with an area of up to 440000 m2

Cái trụ này là 1 tảng đá nặng 500 tấn, được dựng ở vị trí đặc biệt của cán 1 lưỡi kiếm cắm vào đuôi con rồng để vùng đất này được yên bình 


Jin Shui Qiao





Dân chúng xếp hàng qua chỗ kiểm soát  để chờ vào tham quan Tian' an men Square 


 Zhengyangmen Gate


 The Museum Chinese Hítory

 The Chairman Mao Memorial Hall







 




 




 Ăn Trưa ở Place Tian' an men Square



tiệm ăn trước quảng trường sát trạm kiểm soát an ninh













ngồi đây thoải mái hơn


feeling ?


đủ no rồi !



 La Place Tian'an men vào buổi tối






vẫn đông người qua lại





Chợ Đêm ở Beijing


 




càng cua to quá





 
đủ món, đủ  thứ mùi vị




đủ các món ăn









 


 













 












đông quá, chen chân nhau








 Scorpion

Scorpion còn sống đang ngọ ngoạy




ngon không?




hàng hiệu ngoại quốc Rolex


có cả Forever, Zara


 

đông vui
đủ ánh sáng ?


Chinois thích gà Mỹ, có 2 tiệm KFC cùng đường cách nhau 500m





giữ an ninh

















 ********************************************************

Tiananmen Square protests of 1989

From Wikipedia, the free encyclopedia
Tiananmen Square protests of 1989
Part of Chinese Democracy Movement in 1989, Revolutions of 1989 and the Cold War
Tiananmen Square, Beijing, China 1988 (1).jpg
Tiananmen Square in 1988
DateApril 15, 1989 – June 4, 1989
(1 month, 2 weeks and 6 days)
Location400 cities nationwide
   Beijing

     Tiananmen Square 39°54′12″N116°23′30″ECoordinates39°54′12″N 116°23′30″E
Causes
GoalsCommunist Party without corruption, democratic reforms, freedom of the pressfreedom of speech
MethodsHunger strikesit-inoccupation of public square
Result
  • Enforcement of martial law in certain areas of Beijing executed by force from June 3, 1989 (declared from May 20, 1989 – January 10, 1990, 7 months and 3 weeks)
  • Protesters (mainly workers) and rioters barricading the PLA troops and nearby civilians shot by the PLA in multiple sites (excluding Tiananmen Square) in Beijing, hundreds to thousands killed, thousands wounded
  • Uncertain reports of few and isolated deaths of protestors inside Tiananmen Square
  • Dozens of soldiers killed by rioters on June 4 after civilians were killed on June 3 and June 4
  • Protest leaders and pro-democracy activists later exiled or imprisoned
  • Some rioters charged with violent crimes were executed in the following months
  • Zhao Ziyang was purged from General Secretary and Politburo
  • Jiang Zemin was promoted to General Secretary and paramount leader
  • Western economic sanctions and arms embargoes on the PRC
  • Market reforms delayed
  • Media control tightened
  • Political reform halted
Parties to the civil conflict
 Communist Party of China
China Government of China
 People's Liberation Army
Chinese People's Armed Police Force (CAPF) cap insignia.svg People's Armed Police
Beijing Students' Autonomous Federation
University students
Factory workers
Beijing residents
Intellectuals
Pro-democracy protesters
Reformists
Lead figures
"hardliners"
"moderates"
student leaders
intellectuals
Casualties
Death(s)
218 civilians; 10 PLA soldiers; 13 Peoples' Armed Police (official government figures)
180–2,600 civilians; ~50 soldiers and policemen (estimates and retracted Chinese Red Cross statement)[1]
The Tiananmen Square protests of 1989, commonly known in China as the June Fourth Incident (六四事件)[a], were student-led demonstrations in Beijing in 1989. More broadly, it refers to the popular national movement inspired by the Beijing protests during that period, sometimes referred to as the '89 Democracy Movement (八九民运). The protests were forcibly suppressed after the government declared martial law. In what became widely known as the Tiananmen Square Massacretroops with assault rifles and tanks killed at least several hundred demonstrators trying to block the military's advance towards Tiananmen Square. The number of civilian deaths has been estimated at anywhere from hundreds to thousands.[2]
Set against a backdrop of rapid economic development and social changes in post-Mao China, the protests reflected anxieties about the country's future in the popular consciousness and among the political elite. The reforms of the 1980s had led to a nascent market economy which benefitted some people but seriously disaffected others; the one-party political system also faced a challenge of legitimacy. Common grievances at the time included inflation, limited preparedness of graduates for the new economy, and restrictions on political participation. The students called for democracy, greater accountability, freedom of the press, and freedom of speech, though they were loosely organized and their goals varied.[3][4] At the height of the protests, about a million people assembled in the Square.[5]
As the protests developed, the authorities veered back and forth between conciliatory and hardline tactics, exposing deep divisions within the party leadership.[6] By May, a student-led hunger strike galvanized support for the demonstrators around the country and the protests spread to some 400 cities.[7] Ultimately, China's paramount leader Deng Xiaoping and other party elders believed the protests to be a political threat, and resolved to use force.[8][9] Party authorities declared martial law on May 20, and mobilized as many as 300,000 troops to Beijing.[7]
The Chinese government was widely condemned internationally for the use of force. Western countries imposed economic sanctions and arms embargoes.[10] The Chinese government initially condemned the protests as a counter-revolutionary riot.[11][12] In the aftermath of the crackdown, the government conducted widespread arrests of protesters and their supporters, suppressed other protests around China, expelled foreign journalists and strictly controlled coverage of the events in the domestic press. The police and internal security forces were strengthened. Officials deemed sympathetic to the protests were demoted or purged.[13] More broadly, the suppression temporarily halted the policies of liberalization in the 1980s. Considered a watershed event, the protests also set the limits on political expression in China well into the 21st century. Its memory is widely associated with questioning the legitimacy of Communist Party rule, and remains one of the most sensitive and most widely censored political topics on mainland China.[14][15]

Names[edit]

Tiananmen Square protests of 1989
Chinese六四事件
Literal meaningJune Fourth Incident
Name used by the PRC Government
Chinese1989年春夏之交的政治风波
Literal meaningPolitical turmoil between the Spring and Summer of 1989
Second alternative Chinese name
Chinese八九民運
Literal meaningEighty-Nine Democracy Movement
In the Chinese language, the incident is most commonly known as the June Fourth Incident,[a] or colloquially as June Fourth (Chinese六四pinyinLiù-Sì). The nomenclature of the former is consistent with the customary names of the other two great protests that occurred in Tiananmen Square: the May Fourth Movement of 1919, and the April Fifth Movement of 1976. "June Fourth" refers to the day on which the People's Liberation Army cleared Tiananmen Square of protesters, although actual operations began on the evening of June 3. Some use the "June Fourth" designation solely to refer to the killings carried out by the Army, while others use it to refer to the entire movement. Names such as June Fourth Movement (Chinese六四运动pinyinLiù-Sì Yùndòng) and '89 Democracy Movement (Chinese八九民运pinyinBā-Jiǔ Mínyùn) are used to describe the event in its entirety.
Outside mainland China, and among circles critical of the crackdown within mainland China, it is commonly referred to in Chinese as June Fourth Massacre (Chinese六四屠杀pinyinLiù-Sì Túshā) and June Fourth Crackdown (Chinese六四镇压pinyinLiù-Sì Zhènyā). To bypass internet censorship in China, which uniformly considers all the above-mentioned names too 'Sensitive' for search engines and public forums, alternative names have sprung up to describe the events on the Internet, such as May 35th, VIIV (Roman numerals for 6 and 4) and "Eight Squared" (i.e., 82 = 64).[12]
The government of the People's Republic of China have used numerous names for the event since 1989, gradually reducing the intensity of terminology applied.[11] As the events were unfolding, it was labelled a "counterrevolutionary riot", which was later changed to simply "riot", followed by "political storm", and finally the leadership settled on the more neutralized phrase "political turmoil between the Spring and Summer of 1989", which it uses to this day.[11][16]
In English, the terms Tiananmen Square MassacreTiananmen Square Protests or Tiananmen Square Crackdown are often used to describe the series of events. However, much of the violence did not actually happen in Tiananmen, but outside the square in the city of Beijing near the Muxidi area.[8] The term also gives a misleading impression that demonstrations only happened in Beijing, when in fact they occurred in many cities throughout China.[8] (Examples include Chengdu from the account of Louisa Lim's The People's Republic of Amnesia).[17]

Background[edit]


Deng Xiaoping emerged as Mao's successor in 1978 and launched the comprehensive economic reforms
The Cultural Revolution ended with chairman Mao Zedong's death in 1976. The movement, spearheaded by Mao, caused severe damage to the country's economic and social fabric. The country was mired in poverty as economic production slowed or came to a halt. Political ideology was paramount in the lives of ordinary people as well as the inner workings of the Communist Party itself. At the Third Plenum of the 11th Central Committee in December 1978, Deng Xiaoping emerged as China's de facto leader. Deng launched a comprehensive program to reform the Chinese economy. Within the span of several years, the direction of the country had shifted in its entirety. The focus on ideological purity was gone, replaced by a full-on drive to achieve material prosperity.
To run his reform agenda, Deng promoted his allies to top government and party posts. Hu Yaobang was appointed the General Secretary of the Communist Party in February 1980, and Zhao Ziyang was named as Premier of the People's Republic of China in September.

Challenges with reform[edit]

The reforms aimed to decrease the role of the state in the economy and gradually introduced private forms of production in agriculture and industry. By 1981, 73% of rural farms had de-collectivized and 80% of state owned enterprises were permitted to retain profits. Within a few years, production increased by leaps and bounds, and poverty was reduced dramatically.[citation needed]
While the reforms were generally well received by the public, concerns grew over a series of social problems that the changes brought about, including corruption and nepotism by elite party bureaucrats.[18] The state-mandated pricing system, in place since the 1950s, had long kept prices stable at low levels. The initial reforms created a two-tier system where some prices were fixed while others were allowed to fluctuate. In a market with chronic shortages, this allowed people with powerful connections to buy goods at low prices and sell at market prices.[19] In addition, the money supply had expanded too fast. At least a third of factories were unprofitable. The government tightened the money supply in 1988, leaving much of the economy without loans.[19]
Following the 1988 Beidaihe meeting, the party leadership under Deng agreed to a transition to a market-based pricing system.[20][21] News of the relaxation of price controls triggered waves of cash withdrawals, buying and hoarding all over China.[22]The government panicked and rescinded the price reforms in less than two weeks, but its impact was pronounced for a much longer period of time. Inflation soared. Official indices report a Consumer Price Index increase of 30% in Beijing between 1987–88, leading to panic among salaried workers that they could no longer afford staple goods.[23] Moreover, in the new market economy, unprofitable state-owned enterprises were pressured to cut costs. The "iron rice bowl", i.e., job security and a host of social benefits that come with it, ranging from medical care to subsidized housing, were at risk for a vast segment of the population.[23][24]

Social disenfranchisement and legitimacy crisis[edit]

Reformist leaders envisioned in 1978 that intellectuals would play a leading role in guiding the country through reforms, but this did not happen as planned.[25] Despite the opening of new universities and increased enrollment,[26] the state-directed education system did not produce enough graduates to meet increased market demand in the areas of agriculture, light industry, services, and foreign investment.[27] The job market was especially limited for students specializing in social sciences and the humanities.[28] Moreover, private companies no longer needed to accept students assigned to them by the state, and many high-paying jobs were offered on the basis of nepotism and favoritism.[29] Gaining a good state-assigned placement meant navigating a highly inefficient bureaucracy that gave power to officials who had little expertise in their area of jurisdiction.[23] Facing a dismal job market and limited chances of going abroad, intellectuals and students had a greater vested interest in political issues. Small study groups, such as the "Democracy Salon" and the "Lawn Salon" (Caodi Shalong), began appearing on Beijing university campuses.[30] These organizations motivated the students to get involved politically.[20]
At the same time, the party's nominally socialist ideology faced a legitimacy crisis as it gradually adopted capitalist practices.[31] Private enterprise gave rise to profiteers who took advantage of lax regulations, and who often flaunted their wealth in front of the 'have-nots' of society.[23] Popular discontent was brewing over unfair wealth distribution. Greed, not skill, appeared to be the most crucial factor of success. There was widespread public disillusionment over the country's future. People wanted change, yet the power to define 'the correct path' continued to rest solely in the hands of the unelected government.[31]
The comprehensive and wide-ranging reforms created political differences over the pace of marketization and the control over the ideology that came with it, opening a deep chasm within the central leadership. The reformers ("the right", led by Hu Yaobang) favoured political liberalization and a plurality of ideas as a channel to voice popular discontent, and pressed for further reforms. The conservatives ("the left", led by Chen Yun) said that the reforms had gone too far, and advocated for a return to greater state control to ensure social stability and to better align with the party's socialist ideology. Both sides needed the backing of paramount leader Deng Xiaoping to carry out important policy decisions.[32]

1986 student demonstrations[edit]

In mid-1986, astrophysics professor Fang Lizhi, who had returned from a tenure at Princeton University, began a personal tour around universities in China, speaking about liberty, human rights, and separation of powers. Fang was part of a wider undercurrent within the elite intellectual community that China's poverty and underdevelopment as well as the disaster of the Cultural Revolution was the direct result of an authoritarian political system and the rigid planned economy that came with it.[33] The view that political reform was the only answer to China's on-going problems gained widespread appeal amongst students, as Fang's recorded speeches became widely circulated all over the country.[34]In response, Deng Xiaoping warned that Fang was blindly worshipping Western lifestyles, capitalism, and multi-party systems, while undermining China's socialist ideology, traditional values, and the party's leadership.[34]
Inspired by Fang and other 'people-power' movements around the world, in December 1986, student demonstrators staged protests against the slow pace of reform. The issues were wide-ranging, and included demands for economic liberalization, democracy, and rule of law.[35] While the protests were initially contained in Hefei, where Fang lived, it quickly spread to Shanghai, Beijing and other major cities. The central leadership was alarmed by the protests, and accused the students of instigating Cultural Revolution-style turmoil.
General secretary Hu Yaobang was blamed for taking a soft attitude and mishandling the protests, thus undermining social stability. He was denounced thoroughly by conservatives. Hu was forced to resign as general secretary on January 16, 1987. Following his resignation, the party began the "Anti-bourgeois liberalization Campaign", taking aim at Hu, political liberalization and Western-inspired ideas in general.[36] The Campaign put a stop to student protests and tightened the political environment, but Hu remained popular with progressives within the party, intellectuals, and students.[37]

Protest development[edit]

Student leaders
NameOrigin and affiliation
Chai LingShandongBeijing Normal University
Wu'erkaixi
(Örkesh)
XinjiangBeijing Normal University
Wang DanBeijing; Peking University
Feng CongdeSichuanPeking University
Shen TongBeijing; Peking University
Wang YoucaiZhejiangPeking University
Li LuHebeiNanjing University
Zhou YongjunChina University of Political Science and Law

Death of Hu Yaobang[edit]

When Hu Yaobang suddenly died of a heart attack on April 15, 1989, students reacted strongly. Hu's death provided the initial impetus for students to gather in large numbers.[38] In university campuses, many posters appeared eulogizing Hu, calling for a revival of Hu's legacy. Within days, most posters were writing about broader political issues, such as freedom of the press, democracy, and corruption.[39] Small spontaneous gatherings to mourn Hu began on April 15 around Monument to the People's Heroes at Tiananmen Square. On the same day, many students at Peking University (PKU) and Tsinghua University erected shrines, and joined the gathering in Tiananmen Square in a piecemeal fashion. Organized student gatherings also began on a small scale in Xi'an and Shanghai on April 16. On April 17, students at the China University of Political Science and Law (CUPL) made a large wreath to commemorate Hu Yaobang. Its laying-party was on April 17 and a larger-than-expected crowd assembled.[40] At five p.m., 500 CUPL students reached the eastern gate of the Great Hall of the People, near Tiananmen Square, to mourn Hu. The gathering featured speakers from various backgrounds giving public orations commemorating Hu and discussing social problems. However, it was soon deemed obstructive to the operation of the Great Hall, so police intervened and attempted to disperse the students by persuasion.
Starting on the night of April 17, three thousand PKU students marched from the campus towards Tiananmen Square, and soon nearly a thousand students from Tsinghua joined. Upon arrival, they soon joined forces with those already gathered at the Square. As its size grew, the gathering gradually evolved into a protest, as students began to draft a list of pleas and suggestions (Seven Demands) for the government:
  1. Affirm as correct Hu Yaobang's views on democracy and freedom;
  2. Admit that the campaigns against spiritual pollution and bourgeois liberalization had been wrong;
  3. Publish information on the income of state leaders and their family members;
  4. End the ban on privately run newspapers and stop press censorship;
  5. Increase funding for education and raise intellectuals' pay;
  6. End restrictions on demonstrations in Beijing
  7. Provide objective coverage of students in official media.[41][42]
On the morning of April 18, students remained in the Square. Some gathered around the Monument to the People's Heroes singing patriotic songs and listening to impromptu speeches by student organizers, others gathered at the Great Hall. Meanwhile, a few thousand students gathered at Xinhua Gate, the entrance to Zhongnanhai, the seat of the party leadership, where they demanded dialogue with the leadership. Police restrained the students from entering the compound. Students then staged a sit-in.
On April 20, most students had been persuaded to leave Xinhua Gate. To disperse about 200 students that remained, police employed batons; minor clashes were reported. Many students felt they were abused by the police, and rumours about police brutality spread quickly. The Xinhua Gate incident angered students on campus, where those who were not politically active decided to join the protests.[43] Also on this date, a group of workers calling themselves the "Beijing Workers' Autonomous Federation" issued two handbills challenging the central leadership.[44]
Hu's state funeral took place on April 22. On the evening of April 21, some 100,000 students marched on Tiananmen Square, ignoring orders from Beijing municipal authorities that the Square was to be closed off for the funeral. The funeral, which took place inside the Great Hall and attended by the leadership, was broadcast live to the students. General secretary Zhao Ziyang delivered the eulogy. The funeral seemed rushed, and only lasted 40 minutes, as emotions ran high in the Square. Students wept.[32][45][46]
Security cordoned off the east entrance to the Great Hall, but several students pressed forward. Three of these students knelt on the steps of the Great Hall to present a petition and demanded to see Premier Li Peng.[47] However, no leaders emerged from the Great Hall, leaving the students disappointed and angry; some called for a class boycott.[47]
From April 21 to 23, students began organizing under the banners of formal organizations. On April 23, the "Beijing Students' Autonomous Federation" (also known as "the Union") was formed. It elected CUPL student Zhou Yongjun as chair; Wang Dan and Wu'erkaixi also emerged as leaders. From this vantage point, the Union called for a general class boycott at all Beijing universities. Such an independent organization operating outside of party jurisdiction alarmed the leadership.[48]
On April 22, near dusk, serious rioting broke out in Changsha and Xi'an. In Xi'an, arson from rioters destroyed cars and houses, and looting occurred in shops near the city's Xihua Gate. In Changsha, 38 stores were ransacked by looters. Over 350 people were arrested in both cities. In Wuhan, university students organized protests against the provincial government. As the situation became more volatile nationally, Zhao Ziyang called numerous meetings of the Politburo Standing Committee (PSC). Zhao stressed three points: discourage students from further protests and ask them to go back to class, use all measures necessary to combat rioting, and open forms of dialogue with students at different levels of government.[49] Premier Li Peng called upon Zhao to condemn protestors and recognize the need to take more serious action. Zhao dismissed Li's views. Despite calls for him to remain in Beijing, Zhao left for a scheduled state visit to North Korea on April 23.[50]

Turning point: April 26 Editorial[edit]

Zhao Ziyang
Li Peng
General Secretary Zhao Ziyang (left) who declared dialogue with students and Premier Li Peng (right) who declared martial law and backed military action.
Main article: April 26 Editorial
Zhao's departure to North Korea left Li Peng as the acting executive authority in Beijing. On April 24, Li Peng and the PSC met with Beijing Party Secretary Li Ximing and mayor Chen Xitong to gauge the situation at the Square. The municipal officials wanted a quick resolution to the crisis, and framed the protests as a conspiracy to overthrow China's political system and major party leaders, including Deng Xiaoping. In Zhao's absence, the PSC agreed that firm action against protesters must be taken.[50] On the morning of April 25, President Yang Shangkun and Premier Li Peng met with Deng at the latter's residence. Deng endorsed a hardline stance and said an appropriate 'warning' must be disseminated via mass media to curb further demonstrations.[51] The meeting firmly established the first official evaluation of the protests from the leadership, and highlighted Deng's having 'final say' on important issues. Li Peng subsequently ordered Deng's views to be drafted as a communique and issued to all high-level Communist Party officials in an effort to mobilize the party apparatus against protesters.
On April 26, the party's official newspaper People's Daily issued a front-page editorial titled "It is necessary to take a clear-cut stand against disturbances." The language in the editorial effectively branded the student movement to be an anti-party, anti-government revolt.[52] The article enraged students, who interpreted it as a direct indictment on the protests and its cause. The editorial backfired. Instead of scaring students into submission, it squarely antagonized the students against the government.[53] The polarizing nature of the editorial made it a major sticking point for the remainder of the protests.[51] The editorial evoked memories of the Cultural Revolution, employing similar rhetoric as that used during the 1976 Tiananmen Incident—an event that was initially branded an anti-government conspiracy but was later rehabilitated as "patriotic" under Deng's leadership.[32]

April 27 Demonstration[edit]

Main article: April 27 Demonstration
Organized by the Union, on April 27 some 50,000–100,000 students from all Beijing universities marched through the streets of the capital to Tiananmen Square, breaking through lines set up by police, and receiving widespread public support along the way, particularly from factory workers.[32] The student leaders, eager to show the patriotic nature of the movement, also toned down anti-Communist slogans, choosing to present a message of "anti-corruption, anti-cronyism" but "pro-party".[53] In a twist of irony, student factions who genuinely called for the overthrow of the Communist Party gained traction as a result of April 26 Editorial.[53]
The stunning success of the March forced the government into making concessions and meeting with student representatives. On April 29, State Council spokesman Yuan Mu (袁木) met with appointed representatives of government-sanctioned student associations. While the talks discussed a wide range of issues, including the editorial, the Xinhua Gate incident, and freedom of the press, they achieved few substantive results. Independent student leaders such as Wuer Kaixi refused to attend.[54]
The government's tone grew increasingly conciliatory as Zhao Ziyang returned from Pyongyang on April 30 and resumed his executive authority. In Zhao's view, the hardliner approach was not working, and concession was the only alternative.[55] Zhao asked that the press be opened to report the movement positively, and delivered two sympathetic speeches on 3–4 May. In the speeches, Zhao said that the student's concerns about corruption were legitimate, and that the student movement was patriotic in nature.[56] The speeches essentially negated the message presented by April 26 Editorial. While some 100,000 students marched on the streets of Beijing on 4 May to commemorate the May Fourth Movement and repeat demands from earlier marches, many students were satisfied with the government's concessions.[57] On 4 May, all Beijing universities except PKU and BNU announced the end of the class boycott. Subsequently, the majority of students began to lose interest in the movement.[57]

Protests escalate[edit]

Party and government leaders
NamePosition(s) in 1989
Deng XiaopingChairman of the Central Military Commissionde facto "paramount leader"
Chen YunChairman of the CPC Central Advisory Commission
Zhao ZiyangGeneral Secretary of the Communist Party of China
First Vice-Chairman of the Central Military Commission
Li PengPremier of the People's Republic of China
Qiao ShiSecretary of the CPC Central Commission for Discipline Inspection
Secretary of the CPC Political and Legislative Affairs Committee
Hu QiliFirst Secretary of the Secretariat of the Communist Party
Yao YilinFirst Vice Premier of the People's Republic of China
Yang ShangkunPresident of the People's Republic of China
Vice-Chairman of the Central Military Commission
Li XiannianChairman of the Conference National Committee
Wan LiChairman of the Congress Standing Committee
Wang ZhenVice President of the People's Republic of China
Jiang ZeminCommunist Party Shanghai Municipal Secretary
Zhu RongjiMayor of Shanghai
Hu JintaoCommunist Party Tibet Regional Secretary
Wen JiabaoChief of the General Office of the Communist Party of China
Bold text indicates membership in the Politburo Standing Committee
Italics text indicates Great Eminent Officials

Preparing for dialogue[edit]

The leadership was divided on how to respond to the movement as early as mid-April. After Zhao Ziyang's return from North Korea, the divisions intensified. Those who supported continued dialogue and a soft approach with students rallied behind Zhao Ziyang, while hardliner conservatives who opposed the movement rallied behind Premier Li Peng. Zhao and Li clashed at a PSC meeting on 1 May. Li maintained that the need for stability overrides all else, while Zhao said that the party should show support for increased democracy and transparency. Zhao pushed the case for further dialogue.[56]
In preparation for dialogue, the Autonomous Student Union elected representatives to a formal Dialogue Delegation. However, the Union leaders were reluctant to let the Delegation unilaterally take control of the movement.[58] Facing internal discord and declining engagement from the student body at large, a group of charismatic leaders, including Wang Dan and Wu'erkaixi, called for more radical measures to regain momentum. They believed that the government's 'dialogue' was merely a way to trick the students into submission. They began mobilizing students for a hunger strike on 11 May.[58]

Hunger strikes begin[edit]


A photo of Pu Zhiqiang, a student protester at Tiananmen, taken on 10 May 1989.
Students began the hunger strike on 13 May, two days prior to the highly publicized state visit by Soviet leader Mikhail Gorbachev. Knowing that the welcoming ceremony for Gorbachev was scheduled to be held on the Square, student leaders wanted to use the hunger strike there as a bargaining chip to force the government into meeting their demands. Moreover, the hunger strike gained widespread sympathy from the population at large and earned the student movement the moral high ground that it sought.[59] By the afternoon of 13 May, some 300,000 were gathered at the Square.[60]
Inspired by the course of events in Beijing, protests and strikes began at universities in other cities, with many students traveling to Beijing to join the demonstration. Generally, the demonstration at Tiananmen Square was well-ordered, with daily marches of students from various Beijing-area colleges displaying their solidarity with the class boycott and with the demands of the protest. The students sang The Internationale, the world socialist anthem, on their way to, and within, the square.[61]
Afraid that the movement would now spin out of control, Deng Xiaoping asked that the Square be cleared for the Gorbachev visit. Executing Deng's request, Zhao used a soft approach, and directed his subordinates to coordinate negotiations with students immediately.[59] Zhao believed he could appeal to the students' patriotism, and that the students understood signs of internal turmoil during the Sino-Soviet summit would embarrass the nation (not just the government). On the morning of 13 May, Yan Mingfu, head of the Party's United Front, called an emergency meeting, gathering prominent student leaders and intellectuals, including Liu XiaoboChen Ziming and Wang Juntao.[62] Yan said the government was prepared to hold immediate dialogue with student representatives, but that the Tiananmen welcoming ceremony for Gorbachev would be cancelled whether the students withdraw or not—in effect removing the bargaining power the students thought they possessed. The announcement sent the student leadership into disarray.[63]

Gorbachev visit[edit]

Press restrictions were loosened significantly during early to mid May. State media began broadcasting footage sympathetic to protesters and the movement, including the hunger strikers. On 14 May, intellectuals led by Dai Qing gained permission from Hu Qili to bypass government censorship and air the progressive views of the nation's intellectuals on Guangming Daily. The intellectuals then issued an urgent appeal for the students to leave the Square in an attempt to deescalate the conflict.[60] Many students, however, believed that the intellectuals were speaking for the government, and refused to budge. That evening, formal negotiations took place between government representatives led by Yan Mingfu and student representatives led by Shen Tong and Xiang Xiaoji. Yan affirmed the patriotic nature of the student movement and pleaded for the students to withdraw from the Square.[63] While Yan's apparent sincerity for compromise satisfied some students, the meeting grew increasingly chaotic as competing student factions relayed uncoordinated and incoherent demands to the leadership. Shortly after student leaders learned that the event had not been broadcast nationally as initially promised by the government, the meeting fell apart.[64] Yan then personally went to the Square to appeal to the students, even offering himself to be held hostage.[32] Yan also took the student's pleas to Li Peng the next day, asking Li to consider formally retracting the April 26 editorial and re-branding the movement as "patriotic and democratic"; Li refused.[65]
The students remained in the Square during the Gorbachev visit; his welcoming ceremony was held at the airport. The Sino-Soviet summit, the first of its kind in some thirty years, marked the normalization of Sino-Soviet relations, and was seen as a breakthrough of tremendous historical significance for China's leaders. That the smooth proceedings of this event had been derailed by the student movement embarrassed the leadership on the global stage, and drove many moderates in government onto a more 'hardliner' path.[66] The summit between Deng and Gorbachev took place at the Great Hall of the People amidst the backdrop of commotion and protest in the Square.[59] When Gorbachev met with Zhao on 16 May, Zhao told the Soviet leader, and by extension the international press, that Deng was still the 'paramount authority' in China. Deng felt that this remark was Zhao's attempt to shift blame for mishandling the movement to him. The statement marked a decisive split between the country's two most senior leaders.[59]

Gathering momentum[edit]

The hunger strike galvanized support for the students and aroused sympathy across the country. Around a million Beijing residents from all walks of life demonstrated in solidarity on 17–18 May. These included PLA personnel, police officers, and lower party officials.[5] Many grassroots Party and Youth League organizations, as well as government-sponsored labour unions, encouraged their membership to demonstrate.[5] In addition, several of China's non-Communist parties sent a letter to Li Peng in support of students. The Chinese Red Cross issued a special notice and sent in a large number of personnel to provide medical services to the hunger strikers on the Square. After the departure of Mikhail Gorbachev, many foreign journalists remained in the Chinese capital to cover the protests, giving the movement international spotlight. Western governments urged Beijing to exercise restraint.
The movement, on the wane at the end of April, now regained significant momentum. By 17 May, as students from across the country poured into the capital to join the movement, protests of varying sizes were occurring in some 400 Chinese cities.[7] Students demonstrated at provincial party headquarters in Fujian, Hubei, and Xinjiang. Without a clearly articulated official position from the Beijing leadership, local authorities did not know how to respond. Since the demonstrations now incorporated a wide array of social groups, each carrying its own set of grievances, it became increasingly unclear with whom the government should negotiate, and what exactly the demands were. The government, continuing to be split on how to deal with the movement, saw its authority and legitimacy gradually erode as the hunger strikers took the limelight and gained widespread sympathy.[5] These combined circumstances put immense pressure on the authorities to act, and martial law was discussed as a viable response.[67]
Since the situation seemed intractable, the weight of taking decisive action fell on paramount leader Deng Xiaoping. On 17 May, a PSC meeting was called at Deng's residence.[68] At the meeting, Zhao Ziyang's concessions-based strategy, which called for the retraction of the April 26 Editorial, was thoroughly criticized.[69] Li Peng and Deng asserted that by making a conciliatory speech on 4 May, Zhao exposed divisions within the top leadership and emboldened the students.[69][70] Deng warned that if Beijing was not pacified quickly, the country risked civil war and another Cultural Revolution; his views were echoed by the party elders.[71] Deng then moved to declare martial law as a show of the government's no-tolerance stance.[72] To justify martial law, the demonstrators were described as tools of "bourgeois liberalism" advocates who were pulling the strings behind the scenes, as well as tools of elements within the party who wished to further their personal ambitions.[73]
On the evening of 17 May, the PSC met at Zhongnanhai to finalize plans for martial law. At the meeting, Zhao announced that he was ready to "take leave", citing he could not bring himself to carry out martial law.[74] The elders in attendance at the meeting, Bo Yibo and Yang Shangkun, urged the PSC to follow Deng's orders.[74] Zhao did not consider the inconclusive PSC vote to have legally binding implications on martial law;[75] Yang Shangkun, in his capacity as Vice-Chairman of the Central Military Commission, went on to mobilize the military to move into the capital.
Students, we came too late. We are sorry. You talk about us, criticize us, it is all necessary. The reason that I came here is not to ask you to forgive us. All I want to say is that students are getting very weak, it is the 7th day since you went on hunger strike, you can't continue like this. [...] You are still young, there are still many days yet to come, you must live healthy, and see the day when China accomplishes the four modernizations. You are not like us, we are already old, it doesn't matter to us any more.
– Zhao Ziyang at Tiananmen Square. 19 May 1989.

Wen Jiabao, then chief of the Party's General Office, accompanied Zhao Ziyang to meet with students in the Square. Wen survived the political purge of the Party's liberals and later served as Premier from 2003 to 2013.
Li Peng met with students for the first time on 18 May in an attempt to placate public concern over the hunger strike.[67] During the talks, student leaders once again demanded that the government rescind the April 26 editorial and affirm the student movement as "patriotic". Li Peng said the government's main concern was sending hunger strikers to hospital. The discussions yielded little substantive results, but gained student leaders prominent airtime on national television.[76]
In the early morning of 19 May, Zhao Ziyang went to Tiananmen in what became his political swan song. He was accompanied by Wen Jiabao. Li Peng also went to the Square, but left shortly thereafter. At 4:50 am Zhao made a speech with a bullhorn to a crowd of students, urging the students to end the hunger strike.[77] He told the students that they were still young and urged them to stay healthy and not to sacrifice themselves without due concern for their futures. Zhao's emotional speech was applauded by some students. It would be his last public appearance.[77]
On 19 May, the PSC met with military leaders and party elders. Deng presided over the meeting and said that martial law was the only option. At the meeting Deng declared that he was 'mistaken' in choosing Hu Yaobang and Zhao Ziyang as his successors, and resolved to remove Zhao from his position as general secretary. Deng also vowed to deal resolutely with Zhao's supporters and begin propaganda work.

Outside Beijing[edit]

University students in Shanghai also took to the streets to commemorate the death of Hu Yaobang and protest against certain policies of the government. In many cases, these were supported by the universities' Party committees. Jiang Zemin, then-Municipal Party Secretary, addressed the student protesters in a bandage and 'expressed his understanding', as he was a former student agitator before 1949. At the same time, he moved swiftly to send in police forces to control the streets and to purge Communist Party leaders who had supported the students.[citation needed]
On April 19, the editors of the World Economic Herald, a magazine close to reformists, decided to publish a commemorative section on Hu. Inside was an article by Yan Jiaqi, which commented favourably on the Beijing student protests, and called for a reassessment of Hu's 1987 purge. Sensing the conservative political trends in Beijing, Jiang Zemin demanded that the article be censored. Many newspapers were printed with a blank page.[78] Jiang then suspended Qin Benli. His decisive action earned accolades from party elders, who praised Jiang's loyalty.
In Hong Kong, on 27 May, over 300,000 people gathered at Happy Valley Racecourse for a gathering called "Democratic songs dedicated for China"(民主歌聲獻中華). Many Hong Kong celebrities sang songs and expressed their support for the students in Beijing.[79] The following day, a procession of 1.5 million people, one fourth of Hong Kong's population, led by Martin LeeSzeto Wah and other organization leaders, paraded through Hong Kong Island. Across the world, especially where ethnic-Chinese lived, people gathered and protested. Many governments, including those of the United States and Japan, issued travel warnings to China.

Military action[edit]

Martial law[edit]

The Chinese government declared martial law on 20 May, and mobilized at least 30 divisions from five of the country's seven military regions.[80] At least 14 of PLA's 24 army corps contributed troops.[81] As many as 250,000 troops were eventually sent to the capital, some arriving by air and others by rail.[82] Guangzhou's civil aviation authorities put regular airline tickets on hold to prepare for transporting military units.[83]
The Army's entry into the city was blocked at its suburbs by throngs of protesters. Tens of thousands of demonstrators surrounded military vehicles, preventing them from either advancing or retreating. Protesters lectured soldiers and appealed to them to join their cause; they also provided soldiers with food, water, and shelter. Seeing no way forward, the authorities ordered the army to withdraw on 24 May. All government forces retreated to bases outside the city.[7][84] While the Army's withdrawal was initially seen as 'turning the tide' in favour of protesters, in reality mobilization took place across the country for a final assault.[83]
At the same time, internal divisions intensified within the student movement itself. By late May, the students became increasingly disorganized with no clear leadership or unified course of action. Moreover, Tiananmen Square was overcrowded and facing serious hygiene problems. Hou Dejian suggested an open election of the student leadership to speak for the movement, but was met with opposition.[32] Meanwhile, Wang Dan moderated his position, ostensibly sensing the impending military action and consequences, and advocated for a temporary withdrawal from Tiananmen Square to re-group on campus, but this was opposed by 'hardliner' student factions who wanted to hold the Square. The increasing internal friction would lead to struggles for control of the loudspeakers in the middle of the square in a series of 'mini-coups': whoever controlled the loudspeakers was 'in charge' of the movement. Some students would wait at the train station to greet arrivals of students from other parts of the country in an attempt to enlist factional support.[85]Student groups began accusing each other of ulterior motives such as collusion with the government and attempting to gain personal fame from the movement. Some students even attempted to oust Chai Ling and Feng Congde from their leadership positions in an attempted kidnapping, an action Chai called a "well-organized and pre-meditated plot."[32]

June 1–3[edit]

On June 1, Li Peng issued a report titled "On the True Nature of the Turmoil", which was circulated to every member of the Politburo.[86] The report aimed to persuade the Politburo of the necessity and legality of clearing Tiananmen Square by referring to the protestors as terrorists and counterrevolutionaries.[86] The report stated that turmoil was continuing to grow, the students had no plans to leave, and they were gaining popular support.[87] Further justification for martial law came in the form of a report submitted by the Ministry of State Security (MSS) to the party leadership, which emphasized the infiltration of bourgeois liberalism into China and the negative effect that the West – particularly the United States – had on the students.[88] The MSS expressed its belief that American forces had intervened in the student movement in hopes of overthrowing the Communist Party.[89] The report created a sense of urgency within the party, and provided justification for military action.[88] In conjunction with the plan to clear the Square by force, the Politburo received word from the martial law troops headquarters stating that the troops were ready to help stabilize the capital, and that they understood the necessity and legality of martial law to overcome the turmoil. [90]
On June 2, the movement saw an increase in action and protest, solidifying the CPC's decision that it was time to act. Protests broke out as newspapers published articles that called for the students to leave Tiananmen Square and end the movement. Many of the students in the Square were not willing to leave and were outraged by the articles.[91]They were also outraged by Beijing Daily's June 1 article "Tiananmen, I Cry for You", written by a fellow student who had become disillusioned with the movement, as he thought it was chaotic and disorganized.[91] In response to the articles, thousands of students lined the streets of Beijing to protest against leaving the Square.[92]

On June 2, 1989, intellectuals Liu Xiaobo, Zhou Duo and Gao Xin along with singer Hou Dejian joined the students for a hunger strike and then persuaded many to leave the Square before the military crackdown. Liu Xiaobo, who proposed Charter 08, a manifesto calling for political reform, was awarded the 2010 Nobel Peace Prize but remains in prison after being convicted of subversion.
Three intellectuals, Liu Xiaobo, Zhou Duo, Gao Xin, and a Taiwanese singer Hou Dejian declared a second hunger strike because they wanted to revive the pro-democracy movement.[93] After weeks of occupying the Square, the students were tired, and internal rifts opened between moderate and hardliner student groups.[94] In their declaration speech, the hunger strikers openly criticized the government's suppression of the movement to remind the students that their cause was worth fighting for, and pushed them to continue their occupation of the Square.[95]
On June 2, Deng Xiaoping and several party elders met with the three remaining politburo standing committee members, Li PengQiao Shi and Yao Yilin, Zhao Ziyang and Hu Qili having been ousted, and they agreed to clear the Square so "the riot can be halted and order be restored to the Capital."[96][97] They also agreed that the Square needed to be cleared as peacefully as possible, but if protesters did not cooperate, the troops were authorized to use force to complete the job.[92] That day, state-run newspapers reported that troops were positioned in ten key areas in the city.[92][94] Units of the 27th65th and the 24th Armies were secretly moved into the Great Hall of the People on the west side of the Square and the Ministry of Public Security compound east of the Square.[98]
On the evening of June 2, reports that an army trencher ran into four civilians, killing three sparked fear that the army and the police were trying to advance into Tiananmen Square.[99] Student leaders issued emergency orders to set up roadblocks at major intersections to prevent the entry of troops into the center of the city.[99]
On the morning of June 3, students and residents discovered troops dressed in plainclothes trying to smuggle weapons into the city.[32] The students seized and handed the weapons to Beijing Police.[100] The students protested outside the Xinhua Gate of the Zhongnanhai leadership compound and the police fired tear gas.[101] Unarmed troops emerged from the Great Hall of the People and were quickly met with crowds of protesters.[32] Several protesters attempted to injure the troops as they collided outside the Great Hall of the People. Forcing soldiers to retreat, but, only for a short while.[102]
At 4:30pm on June 3, the three politburo standing committee members met with military leaders, Beijing Party Secretary Li Ximing, mayor Chen Xitong, and State Council secretariat Luo Gan, and finalized the order for the enforcement of martial law:[96]
  1. The operation to quell the counterrevolutionary riot was to begin at 9:00 pm
  2. Military units should converge on the Square by 1:00 am on June 4 and the Square must be cleared by 6:00 am.
  3. No delays would be tolerated.
  4. No person may impede the advance of the troops enforcing martial law. The troops may act in self-defense and use any means to clear impediments.
  5. State media will broadcast warnings to citizens.[96]
The order did not explicitly contain a shoot-to-kill directive but permission to "use any means" was understood by some units as authorization to use lethal force. That evening, the leaders monitored the operation from the Great Hall of the People and Zhongnanhai.[96][103]

June 3–4: Clearing the Square[edit]

On the evening of June 3, state-run television warned residents to stay indoors but crowds of people took to the streets, as they had two weeks before, to block the incoming army. PLA units advanced on Beijing from every direction — the 38th, 63rd and 28th Armies from the west, the 15th Airborne Corps20th26th and 54th Armies from the south, the 39th Army and the 1st Armored Division from the east and the 40th and 64th Armies from the north.[100]

Type 59 main battle tank on display at the Military Museum of the Chinese People's Revolution in western Beijing. On June 3, 1989, People's Liberation Army deployed Type 59 tanks in the crackdown.

Type 63 armored personnel carrier deployed in Beijing in 1989

Unlike in the 1976 Tiananmen Incident, which did not involve the military, in 1989 soldiers were armed with the Type 56 assault rifle (above), a variant of the AKS-47 (below), and fired live ammunition at civilians.
At about 10:00 pm, the 38th Army opened fire on protesters at the Wukesong intersection on Chang'an Avenue, about 10 km west of Square.[100][104] The crowds were stunned that the army was using live ammunition and reacted by hurling insults and projectiles.[100]Song Xiaoming, a 32-year-old aerospace technician, killed at Wukesong, was the first confirmed fatality of the night.[100] The troops used expanding bullets, which expand upon entering the body and create larger wounds and also prevented collateral damage from bullets.[7]
At about 10:30 pm, the advance of the army was briefly halted at Muxidi, about 5 km west of the Square, where articulatedtrolleybuses were placed across a bridge and set on fire.[105] Crowds of residents from nearby apartment blocks tried to surround the military convoy and halt its advance. The 38th Army again opened fire, inflicting heavy casualties.[103][105] According to the tabulation of victims by Tiananmen Mothers, 36 people died at Muxidi, including Wang Weiping, a doctor tending to the wounded.[104] Several were killed in the apartments of high-ranking party officials overlooking the boulevard.[103][7] Soldiers raked the apartment buildings with gunfire, and some people inside or on their balconies were shot.[84][103][106] The 38th Army also used armored personnel carriers (APCs) to ram through the buses. They continued to fight off demonstrators, who hastily erected barricades and tried to form human chains.[103] As the army advanced, fatalities were recorded all along Chang'an Avenue, at NanlishiluFuxingmenXidan, Liubukou and Tiananmen. Among those killed was Duan Changlong, a Tsinghua University graduate student, who was shot in the chest as he tried to negotiate with soldiers at Xidan.[100][107] To the south, paratroopers of the 15th Airborne Corps also used live ammunition, and civilians deaths were recorded at Hufangqiao, Zhushikou, Tianqiao, and Qianmen.[104]
The killings infuriated city residents, some of whom attacked soldiers with sticks, rocks and molotov cocktails, setting fire to military vehicles. The Chinese government and its supporters have attempted to argue that the troops acted in self-defense and seized upon troop casualties to justify the use of force. Lethal attacks on troops occurred after the military had opened fire at 10:00 pm on June 3 and the number of military fatalities caused by protesters is relatively few—seven, according to Wu Renhua's study,[108][109] compared to hundreds of civilian deaths. There were numerous instances of students and residents protecting soldiers from the angry mob as well as military units refusing to carry out orders against civilians.[citation needed]
At 8:30 pm, army helicopters appeared above the Square and students called for campuses to send reinforcements. At 10:00 pm, the founding ceremony of the Tiananmen Democracy University was held as scheduled at the base of the Goddess of Democracy. At 10:16 pm, the loudspeakers controlled by the government warned that troops may take "any measures" to enforce martial law. By 10:30pm, news of bloodshed to the west and south of the city began trickling into the Square, often told by witnesses drenched in blood. At midnight, the students' loudspeaker announced news that a student had been killed on West Chang'an Avenue, near the Military Museum and a somber mood settled on the Square. Li Lu, the deputy commander of the student headquarters, urged students to remain united in defending the Square through non-violent means. At 12:30 am, Wu'erkaixi fainted after learning that a female student at Beijing Normal University, who had left campus with him earlier in the evening, had just been killed. Wuerkaixi was taken away by ambulance. By then, there were still 70,000–80,000 people in the Square.[110]
At about 12:15 am, flare lit up the sky and the first armored personnel vehicle appeared on the Square from the west. At 12:30 am, two more APCs arrived from the South. The students threw chunks of cement at the vehicles. One APC stalled, perhaps by metal poles jammed into its wheels, and the demonstrators covered it with gasoline-doused blankets and set it on fire. The intense heat forced out the three occupants, who were swarmed by demonstrators. The APCs had reportedly run over tents and many in the crowd wanted to beat the soldiers. But students formed a protective cordon and escorted the three men to the medic station by the History Museum on the east side of the Square.[110]
Pressure mounted on the student leadership to abandon non-violence and retaliate against the killings. At one point, Chai Ling picked up the megaphone and called on fellow students to prepare to "defend themselves" against the "shameless government." But she and Li Lu agreed to adhere to peaceful means and had the students' sticks, rocks and glass bottles confiscated.[111]
At about 1:30 am, the vanguard of the 38th Army and paratroopers from the 15th Airborne Corps arrived at the north and south ends of the Square, respectively.[112] They began to seal off the Square from reinforcements of students and residents, killing more demonstrators who were attempting to enter the Square.[113] Meanwhile, the 27th and 65th Armies poured out of the Great Hall of the People to the west and the 24th Army emerged from behind the History Museum to the east.[111] The remaining students, numbering several thousand, were completely surrounded at the Monument of the People's Heroes in the center of the Square. At 2 am, the troops fired shots over the heads of the students at the Monument. The students broadcast pleadings back toward the troops: "We entreat you in peace, for democracy and freedom of the motherland, for strength and prosperity of the Chinese nation, please comply with the will of the people and refrain from using force against peaceful student demonstrators."[112]
At about 2:30 am, several workers near the Monument emerged with a machine gun they had captured from the troops and vowed to take revenge. They were persuaded to give up the weapon by Hou Dejian. The workers also handed over an assault rifle without ammunition, which Liu Xiaobo smashed against the marble railings of the Monument.[114]Shao Jiang, a student who had witnessed the killings at Muxidi, pleaded with the older intellectuals to retreat, saying too many lives had been lost. Initially, Liu Xiaobo was reluctant, but eventually joined Zhou Tuo, Gao Xin and Hou Dejian in making the case to the student leaders for a withdrawal. Chai Ling, Li Lu and Feng Congde initially rejected the idea of withdrawal.[112] At 3:30am, at the suggestion of two doctors in the Red Cross camp, Hou Dejian and Zhuo Tuo agreed to attempt to negotiate with the soldiers. They rode in an ambulance to the northeast corner of the Square and spoke with Ji Xinguo, the political commissar of the 38th Army's 336th Regiment, who relayed the request to command headquarters, which agreed to grant safe passage for the students to the southeast. The commissar told Hou, "it would be a tremendous accomplishment, if you can persuade the students to leave the Square.[114]
At 4:00 am, the lights on the Square suddenly turned off, and the government's loudspeaker announced: "Clearance of the Square begins now. We agree with the students' request to clear the Square."[112] The students sang The Internationale and braced for a last stand.[114] Hou returned and informed student leaders of his agreement with the troops. At 4:30 am, the lights relit and the troops began to advance on the Monument from all sides. At about 4:32 am, Hou Dejian took the student's loudspeaker and recounted his meeting with the military. Many students, who learned of the talks for the first time, reacted angrily and accused him of cowardice.[115]
The soldiers initially stopped about 10 meters from the students. The first row of troops took aim with machine guns in the prone position. Behind them soldiers squatted and stood with assault rifles. Mixed among them were anti-riot police with clubs. Further back were tanks and APCs.[115] Feng Congde took to the loudspeaker and explained that there was no time left to hold a meeting. Instead, a voice vote would decide the collective action of the group. Although the "stays" were louder than "gos", Feng said the "gos" had prevailed.[105] Just at that time, at about 4:40 am, a squad of soldiers in camouflaged uniform charged up the Monument and shot out the students' loudspeaker.[115][116]Other troops beat and kicked dozens of students at the Monument, seizing and smashing their cameras and recording equipment. An officer with a loudspeaker called out "you better leave or this won't end well."[115]
Some of the students and professors persuaded others still sitting on the lower tiers of the Monument to get up and leave, while soldiers beat them with clubs and gunbutts and prodded them with bayonets. Witnesses heard bursts of gunfire.[115] At about 5:10 am, the students began to leave the Monument. They linked hands and marched through a corridor to the southeast,[105][115] though some departed through the north.[115] Those who refused to leave were beaten by soldiers and ordered to join the departing procession. Having removed the students from the square, soldiers were ordered to relinquish their ammunition, after which they were allowed a short reprieve from 7:00 am to 9:00 am.[117]The soldiers were then ordered to clear the square of all debris left over from the student occupation. The debris was either piled and burnt on the square, or placed in large plastic bags that were then airlifted away by military helicopters.[118][119] After the cleanup of the square was completed the troops stationed at The Great Hall of the People remained confined within for the next nine days. During this time the soldiers were left to sleep on the floors and fed a single packet of instant noodles split between three men daily. Officers apparently suffered no such deprivation, and were served regular meals apart from their troops.[120]
Just past 6:00 am on June 4, as a convoy of students who had vacated the Square were walking westward in the bicycle lane along Chang'an Avenue back to campus, three tanks pursued them from the Square, firing tear gas and one drove through the crowd, killing 11 students, injuring scores.[121][122]
Later in the morning, thousands of civilians tried to re-enter the Square from the northeast on East Chang'an Avenue, which was blocked by rows of infantry. Many in the crowd were parents of the demonstrators who had been in the Square. As the crowd approached the troops, an officer sounded a warning, and the troops opened fire. The crowd scurried back down the avenue in view of journalists in the Beijing Hotel. Dozens of civilians were shot in the back as they fled.[123] Later, the crowds surged back toward the troops, who opened fire again. The people fled in panic.[123][124] An ambulance that was arriving was also caught in the gunfire.[32][125] The crowd attempted several more times but could not enter the Square, which remained closed to the public for two weeks.[126]

June 5[edit]

On June 5, suppression of the protest was immortalized in Western media by the famous video footage and photographs of a lone man standing in front of a column of tanks driving out of Tiananmen Square. The iconic photo that would eventually make its way around the world was taken on June 5 on Chang'an Avenue. As the tank driver attempted to go around him, the "Tank Man" moved into the tank's path. He continued to stand defiantly in front of the tanks for some time, then climbed up onto the turret of the lead tank to speak to the soldiers inside. After returning to his position in front of the tanks, the man was pulled aside by a group of people.[127]
A stopped convoy of 37 APCs on Changan Boulevard at Muxidi was forced to abandon their vehicles after becoming stuck among an assortment of burned out buses and military vehicles.[128] In addition to occasional incidents of soldiers opening fire on civilians in Beijing, Western news outlets reported clashes between Units of the PLA.[129] Late in the afternoon 26 tanks, three armored personnel carriers and supporting infantry took up defensive positions facing East at Jianguomen and Fuxingmen overpasses.[128] Shellfire was heard throughout the night and the next morning a U.S. Marine in the Eastern part of the city reported spotting a damaged armored vehicle that had been disabled by an armor-piercing shell.[130] The ongoing turmoil in the capital disrupted the flow of everyday life. No editions of the People's Daily were available in Beijing on June 5 despite assurances that they had been printed.[131] Many shops, offices, and factories were not able to open as workers remained in their homes, and public transit services were limited to Subway and suburban bus routes.[132]
By and large, the government regained control in the week following the military's seizure of the Square. A political purge followed in which officials responsible for organizing or condoning the protests were removed, and protest leaders jailed.[133]

Protests outside Beijing[edit]

After order was restored in Beijing on June 4, protests of varying scales continued in some 80 other Chinese cities, outside of the spotlight of the international press.[134] In the then-British colony of Hong Kong, people again took to wearing black in solidarity with the demonstrators in Beijing. There were also protests in other countries, many adopting the use of black armbands as well.[citation needed]
In Shanghai, students marched on the streets on June 5, and erected roadblocks on major thoroughfares. Factory workers went on a general strike and took to the streets as well; railway traffic was also blocked.[135] Public transport was also suspended and prevented people from getting to work.[136] On June 6, the municipal government attempted clearing the rail blockade, but was met with fierce resistance from the crowds. Several people died from having been run over by a train.[137] On June 7, students from major Shanghai universities stormed various campus facilities to erect biers in commemoration of the dead in Beijing.[138] The situation gradually came under control without resorting to deadly force. The municipal government gained recognition from the top leadership in Beijing for averting a major upheaval.
In the interior cities of Xi'an, Wuhan, Nanjing, and Chengdu, many students continued protests after June 4, often erecting roadblocks. In Xi'an, students stopped workers from entering factories.[139] In Wuhan, students blocked the Yangtze River Railway bridge, and another 4,000 gathered at the railway station.[140] About one thousand students staged a railroad 'sit-in'. Rail traffic on the Beijing-Guangzhou and Wuhan-Dalian lines was interrupted. The students also urged employees of major state-owned enterprises to go on strike.[141] In Wuhan the situation was so tense that residents reportedly began a bank run and resorted to panic-buying.[142]
Similar scenes unfolded in Nanjing. On June 7, hundreds of students staged a blockade at the Nanjing Yangtze River Bridge as well as the Zhongyangmen Railway Bridge; they were persuaded to evacuate without incident later that day, though returned the next day to occupy the main railway station and the bridges.[143]
The atmosphere in Chengdu was more violent. On the morning of June 4, police forcibly broke up the student demonstration taking place in Chengdu's main square. The resulting violence killed eight people, and injured hundreds more. The most brutal attacks occurred on June 5 and 6. Witnesses estimate that 30 to 100 bodies were thrown onto a truck after a crowd broke into the Jinjiang Hotel.[144] According to Amnesty International, at least 300 people were killed in Chengdu on June 5. Troops in Chengdu used concussion grenades, truncheons, knives and electric cattle prods against civilians. Hospitals were ordered to not accept students and on the second night the ambulance service was stopped by police.[145]

Government pronouncements[edit]

At a news conference on June 6, State Council spokesperson Yuan Mu announced that based on "preliminary statistics", "nearly 300 people died ... includ[ing] soldiers", 23 students, "bad elements who deserve[d] this because of their crimes, and people who were killed by mistake."[146] The wounded, he said, included "5,000 [police] officers and [soldiers]" and over "2,000 civilians, including the handful of lawless ruffians and the onlooking masses who do understand the stituation."[146] Military spokesperson Zhang Gong stated that no one was killed in Tiananmen Square and no one was run over by tanks in the Square.[147]

Deng addresses the Army[edit]

Main article: June 9 Deng Speech
On June 9, Deng Xiaoping, appearing in public for the first time since the protests began, delivered a speech praising the "martyrs" (PLA soldiers who had died).[148][149] Deng stated that the goal of the movement was to overthrow the Party and the state.[150] "Their goal is to establish a totally Western-dependent bourgeois republic", Deng said of the protesters. Deng argued that protesters had complained about corruption to cover their real motive, which was to replace the socialist system.[151] He said that "the entire imperialist Western world plans to make all socialist countries discard the socialist road and then bring them under the monopoly of international capital and onto the capitalist road".[152]

Death toll[edit]

The civilians killed in the city of Beijing, according to the city police, "included university professors, technical people, officials, workers, owners of small private enterprises, retired workers, high school students and grade school students, of whom the youngest was nine years old."[153] The number of deaths and the extent of bloodshed in the Square itself have been in dispute since the events. As the Chinese authorities actively suppress discussion of the events as well as research of the subject, it is difficult to verify exact figures. As a result, large discrepancies exist among various casualty estimates.

Official figures[edit]

Official figures of the dead range from 200 to 300. At the State Council press conference on June 6, spokesman Yuan Mu said that "preliminary tallies" by the government showed that about 300 civilians and soldiers died, including 23 students from universities in Beijing, along with a number of people he described as "ruffians".[146] Yuan also said some 5,000 soldiers and police along with 2,000 civilians were wounded. On June 19, Beijing Party Secretary Li Ximing reported to the Politburo that the government's confirmed death toll was 241, including 218 civilians (of which 36 were students), 10 PLA soldiers and 13 People's Armed Police, along with 7,000 wounded.[154][155]

Other Estimates[edit]

Unofficial estimates of the death toll have usually been higher than government figures, and go as high as several thousand. Nicholas D. Kristof of The New York Times wrote on June 21 that "it seems plausible that about fifty soldiers and policemen were killed, along with 400 to 800 civilians."[1] Then-U.S. ambassador James Lilley said that based on visits to hospitals around Beijing, a minimum of several hundred had been killed.[156] In a 1990 article addressing the question, Time magazine asserted that the Chinese Red Cross had given a figure of 2,600 deaths on the morning of June 4, though later this figure was retracted.[157] A declassified NSA cable filed on the same day estimated 180–500 deaths up to the morning of June 4.[158] Amnesty International's estimates puts the number of deaths at several hundred to close to 1,000,[157][159] while a Western diplomat that compiled estimates put the number at 300 to 1,000.[1]

Identifying the dead[edit]

The Tiananmen Mothers, a victims' advocacy group co-founded by Ding Zilin and Zhang Xianling, whose children were killed during the crackdown, have identified 202 victims as of August 2011. The group has worked painstakingly, in the face of government interference, to locate victims' families and collect information about the victims. Their tally has grown from 155 in 1999 to 202 in 2011. The list includes four individuals who committed suicide on or after June 4, for reasons that related to their involvement in the demonstrations.[160][161]
Wu Renhua of the Chinese Alliance for Democracy, an overseas group agitating for democratic reform in China, said that he was only able to verify and identify 15 military deaths. Wu asserts that if deaths from events unrelated to demonstrators were removed from the count, only seven deaths among military personnel may be counted as those "killed in action" by rioters.[108]

Deaths in Tiananmen Square itself[edit]


A replica of Goddess of Democracy outside of the University of British Columbia in Vancouver, Canada.
Chinese government officials have long asserted that no one died in the Square itself in the early morning hours of June 4, during the 'hold-out' of the last batch of students in the south of the Square. Initially foreign media reports of a "massacre" on the Square were prevalent, though subsequently journalists have acknowledged that most of the deaths occurred outside of the Square in western Beijing. Several people who were situated around the square that night, including Jay Mathews,[b] former Beijing bureau chief of the Washington Post, and Richard Roth, CBS correspondent,[c] reported that while they had heard sporadic gunfire, they could not find enough evidence to suggest that a massacre took place on the Square itself. Records by the Tiananmen Mothers suggest that three students died in the Square the night of the Army's push into the Square.[164] Democracy activist Wu Renhua asserted that the government's discussion of the issue was a red herring intended to absolve itself of responsibility and showcase its benevolence. Wu said that it was irrelevant whether the shooting occurred inside or outside of the Square itself, as it was still a reprehensible massacre of unarmed civilians.[165]

Aftermath[edit]

Arrests and punishment[edit]

The authorities carried out mass arrests. Many workers were summarily tried and executed. In contrast, the students – many of whom came from relatively affluent backgrounds and were well-connected – received much lighter sentences. Wang Dan, the student leader who topped the most wanted list, spent seven years in prison. Many of the students and university staff implicated were permanently politically stigmatized, some never to be employed again. Some student leaders such as Chai Ling and Wuer Kaixi were able to escape to the United States, the United Kingdom, France, and other Western nations under Operation Yellowbird that was organized from Hong Kong, a British territory at the time.[166]
Smaller protest actions continued in other cities for a few days. Some university staff and students who had witnessed the killings in Beijing organized or spurred commemorative events upon their return to school. At Shanghai's prestigious Jiaotong University, for example, the party secretary organized a public commemoration event, with engineering students producing a large metal wreath.[citation needed]
According to the Dui Hua Foundation, citing a provincial government, 1,602 individuals were imprisoned for protest-related activities in the early 1989. As of May 2012, at least two remain incarcerated in Beijing and five others remain unaccounted for.[167] In June 2014 it was reported that Miao Deshun was believed to be the last known prisoner incarcerated for their participation in the protests; he was last heard from a decade ago.[168] All are reported to be suffering from mental illness.[167]

Leadership changes[edit]

The Party leadership expelled Zhao Ziyang from the Politburo Standing Committee (PSC). Hu Qili, another PSC member who opposed the martial law but abstained from voting, was also removed from the committee. He was, however, able to retain his party membership, and after "changing his opinion", was reassigned as deputy minister in the Ministry for Machinery and Electronics Industry. Another reform-minded Chinese leader, Wan Li, was also put under house arrest immediately after he stepped out of his plane at Beijing Capital Airport upon returning from his shortened trip abroad; the authorities declared his detention to be on health grounds. When Wan Li was released from his house arrest after he finally "changed his opinion" he, like Qiao Shi, was transferred to a different position with equal rank but a mostly ceremonial role. Several Chinese ambassadors abroad claimed political asylum.[169][170]

Jiang Zemin, the party secretary of Shanghai, where student protests were subdued largely without violence, was promoted to succeed Zhao Ziyang as CPC general secretary in 1989.
Jiang Zemin, then Party Secretary of Shanghai, was promoted to General Secretary of the Communist Party. Jiang's decisive actions in Shanghai involving the World Economic Herald and his having prevented deadly violence in the city won him support from party elders in Beijing. Having put the new leadership team in place and recognising his weakened position, Deng Xiaoping himself also bowed out of the party leadership—at least officially—by resigning his last leadership position as Chairman of the Central Military Commission later that year. He kept a low profile until 1992. According to diplomatic cables de-classified by Canada, the then Swiss ambassador informed Canadian diplomats in confidence that over several months following the massacre, "every member of the Politburo Standing Committee has approached him about transferring very significant amounts of money to Swiss bank accounts".[171]
Bao Tong, Zhao Ziyang's aide, was the highest-ranking official to be formally charged with a crime in connection with 1989 demonstrations. He was convicted in 1992 of "revealing state secrets and counter-revolutionary propagandizing" and served seven years in prison. To purge sympathizers of Tiananmen demonstrators among the party's rank-and-file, the party leadership initiated a one-and-a-half-year-long rectification program to "deal strictly with those inside the party with serious tendencies toward bourgeois liberalization". Four million people were reportedly investigated for their role in the protests. More than 30,000 communist officers were deployed to assess 'political reliability' of more than one million government officials.[172] The authorities arrested tens if not hundreds of thousands of people across the country. Some were seized in broad daylight while they walked in the street; others were arrested at night. Many were jailed or sent to labor camps. They were often denied access to see their families and often put in cells so crowded that not everyone had space to sleep. Dissidents shared cells with murderers and rapists, and torture was not uncommon.[173]

Media coverage[edit]

Chinese media[edit]

An article that compiles all the important editorials released by the People's Daily can be found at the following page, People's Daily during the 1989 Student Protest.
The suppression on June 4 marked the end of a period of relative press freedom in China, and media workers—both foreign and domestic—faced heightened restrictions and punishment in the aftermath of the crackdown. State media reports in the immediate aftermath were sympathetic to the students. As a result, those responsible were all later removed from their posts. Two news anchors Xue Fei and Du Xian, who reported this event on June 4 in the daily Xinwen Lianbo broadcast on China Central Television were fired because they displayed sad emotions. Wu Xiaoyong, the son of former foreign minister Wu Xueqian was removed from the English Program Department of Chinese Radio International, ostensibly for his sympathies towards protesters. Editors and other staff at People's Daily, including director Qian Liren and Editor-in-Chief Tan Wenrui, were also sacked because of reports in the paper which were sympathetic towards the protesters. Several editors were arrested.[citation needed]

Foreign media[edit]

With the imposition of martial law, the Chinese government cut off the satellite transmissions of foreign broadcasters such as CNN and CBS.[174] Broadcasters attempted to defy these orders by reporting via telephone. Footage was quickly smuggled out of the country. The only network which was able to record shots during the night of June 4 was Televisión Española of Spain (TVE).[175][176] During the military action, some foreign journalists faced harassment from authorities. CBS correspondent Richard Roth and his cameraman were taken into custody while filing a report from the Square via mobile phone.[177]
Several foreign journalists who had covered the crackdown were expelled in the weeks that followed, while others were harassed by authorities or blacklisted from reentering the country.[178][179] In Shanghai, foreign consulates were told that the safety of journalists who failed to heed newly enacted reporting guidelines could not be guaranteed.[180]
The USC U.S.-China Institute's Assignment: China series includes a segment on American media coverage of the protests and their suppression. Tiananmen Square features interviews with correspondents for the Associated Press and United Press International, the New York Times, the Washington Post, the Wall Street JournalTime Magazine, the Voice of America, ABC, CBS, and CNN.[181]

International reaction[edit]


A replica of the memorial in the Polish city of Wrocław depicting a destroyed bicycle and a tank track as a symbol of the Tiananmen Square protests. The original was destroyed by Security Service despite the fact that it was after the 1989 elections.
The Chinese government's response was widely denounced, particularly by Western governments and media.[182] Criticism came from both Western and Eastern Europe, North America, Australia and some west Asian and Latin American countries. Notably, many Asian countries remained silent throughout the protests; the government of India responded to the massacre by ordering the state television to pare down the coverage to the barest minimum, so as not to jeopardize a thawing in relations with China, and to offer political empathy for the events.[183] Cuba, Czechoslovakia, and East Germany, among others, supported the Chinese government and denounced the protests.[182] Overseas Chinese students demonstrated in many cities in Europe, America, the Middle East and Asia.[184]

Economic impact[edit]

There was a significant impact on the Chinese economy after the incident. Foreign loans to China were suspended by the World BankAsian Development Bank, and foreign governments;[185] tourism revenue decreased from US$2.2 billion to US$1.8 billion; foreign direct investment commitments were cancelled and there was a rise in defense spending from 8.6% in 1986, to 15.5% in 1990, reversing a previous 10 year decline.[186] Chinese Premier Li Peng visited the United Nations Security Council on January 31, 1992, and argued that the economic and arms embargoes on China were a violation of national sovereignty.[187]

Legacy[edit]

Student leaders[edit]

Among the student leaders, Wang Dan and Zhao Changqing were arrested. As a lesser figure in the demonstrations, Zhao was released after six months in prison. However, he was once again incarcerated for continuing to petition for political reform in China. Wang Dan was sent to prison, then allowed to emigrate to the United States in 1998 on the grounds of medical parole. He eventually received a PhD from Harvard University and went on to teach modern Chinese history at National Tsing Hua University in Hsinchu, Taiwan. Wu'erkaixi fled to Taiwan and has since become a political commentator on Taiwanese national radio.[188] Chai Ling fled to France, and then went on to the United States to study at Princeton and Harvard. She then founded an IT start-up company and a non-profit organization called "All Girls Allowed", which addresses issues such as women's rights and female infanticide in China. Li Lu became an investment banker and venture capitalist on Wall Street, started his own hedge fund and became a business partner to Charlie Munger of Berkshire Hathaway, partly through human rights contacts was acquainted with as a result of his involvement at Tiananmen Square.[189]
Chen Ziming and Wang Juntao were arrested in late 1989 for their involvement in the 1989 Tiananmen Square protests. Chinese authorities alleged they were the "black hands" behind the movement. Both Chen and Wang rejected the allegations made against them. They were put on trial in 1990 and sentenced to 13 years in prison.[citation needed]

Domestic political developments[edit]

The protests led to a strengthened role for the state. In its aftermath, many of the freedoms introduced during the 1980s were rescinded, as the party returned to a conventional Leninist mold and re-established firm control over the press, publishing, and mass media. The protests were also a blow to the 'separation of powers' model established by the 1982 Constitution and by convention, whereby the President was a symbolic position (figurehead), and the real centres of power of the General Secretary of the Communist Party, the Premier of the State Council and the Chairman of the Central Military Commission were intended to be different people, to prevent the excesses of Mao-style personal rule. However, when President Yang Shangkun asserted his reserve powers with his post of Vice chairman of the Central Military Commission and openly split with general secretary Zhao Ziyang over the use of force to side with Premier Li Peng and Central Military Commission chairman Deng Xiaoping, official policy became inconsistent and incoherent, significantly impeding the exercise of power. For diplomacy needs, the roles of general secretary, Central Military Commission chairman and president were all consolidated into the same person since 1993.[citation needed]
In 1989, neither the Chinese military nor the Beijing police had sufficient anti-riot gear, such as rubber bullets and tear gas.[190] After the Tiananmen Square protests, riot police in Chinese cities were equipped with non-lethal equipment for riot control. The protests led to increased spending on internal security and expanded the role of the People's Armed Police in suppressing urban protests.[citation needed]
The aftermath of the protests saw the resurgence of conservative attitudes towards reform among policymakers, intended to slow the rapid changes that were said to have contributed to the causes of the protest.[15] Deng Xiaoping, the "architect" of the reform policy, saw his influence significantly reduced following the protests, forcing him into making concessions with socialist hardliners.[191] In dismissing Zhao Ziyang, who shared Deng's vision for economic reform but disagreed with him over politics, Deng had lost the foremost champion of his own economic vision. Facing pressure from the conservative camp, Deng distanced himself from the affairs of state.[15]
This slow pace of reform was met with stiff resistance from provincial governors and broke down completely in the early 1990s as a result of the dissolution of the Soviet Union and Deng's Southern Tour of 1992, designed by the ailing but influential leader as a means to reinstate his economic reform agenda.[15] On the tour, Deng criticized the leftist hardliners that had gained power following the protests, and praised entrepreneurship and other market-driven policies. Initially ignored by Beijing, the Chinese Politburo eventually sided with Deng and economic reforms again gained prominence.[citation needed]

Hong Kong[edit]


Candlelight vigil in Hong Kong in 2009 on 20th anniversary of the June 4th incident
In Hong Kong, the Tiananmen square protests led to fears that the PRC would renege on its commitments under one country, two systems following the impending handover in 1997. In response, Governor Chris Patten attempted to expand the franchise for the Legislative Council of Hong Kong, which led to friction with Beijing. For many Hong Kongers, Tiananmen served as a turning point for when they lost trust in the Beijing government. The event, coupled with general uncertainty over the status of Hong Kong after the transfer of sovereignty, led to a sizeable exodus of Hong Kong people to Western countries such as Canada and Australia prior to 1997. The British government's attempt to stem the exodus led to the instigation of the British Nationality Selection Scheme to grant full British citizenship to some Hong Kongers.[citation needed]
There have been large candlelight vigils attended by tens of thousands in Hong Kong every year since 1989 and these vigils have continued following the transfer of power to the PRC in 1997. Many Hong Kongers see the continued protests as a symbol of the territory's autonomy and freedom from the interference from Beijing on political issues.[citation needed]
The June 4th Museum closed in July 2016, after only two years in its location. The group that runs the museum, the Hong Kong Alliance, has started to crowdfund money to open the museum in a new location.[192]

Impact on China's national image[edit]

The Chinese government drew widespread condemnation for its suppression of the protests. In its immediate aftermath, China seemed well on its way to becoming a pariah state, increasingly isolated on the international stage. This was a significant setback for the leadership, who had courted international investment for much of the 1980s as the country emerged from the chaos of the Cultural Revolution. Deng Xiaoping and the core leadership, however, vowed to continue economic liberalization policies after 1989.[193]From there on, China would work domestically as well as internationally to reshape its national image from that of a repressive regime to a benign global economic and military partner.[194]

Domestic trends[edit]

During the early 1990s, officials such as Yang Shangkun, Li Peng and others sought to return to a planned economy. Deng Xiaoping largely stayed out of politics until his groundbreaking 1992 "southern tour", which was intended to re-instate policies of economic liberalization.[195] Along with the liberalization came the loosening of state control in many areas of daily life. Privately run print media flourished. Private newspapers increased from 250 in the 1980s to over 7,000 by 2003. Provincially run satellite TV stations sprung up all over the country and challenged the market share of state-run CCTV.[196] The leadership also stepped away from promoting communism as an all-encompassing belief system. State-approved religious organizations increased their membership significantly, as traditional beliefs suppressed during the Mao era also re-appeared.[197] This state-sanctioned plurality also created the environment for unsanctioned forms of spirituality and worship to grow.[198] In order to reduce the need for controversial methods of state control, while Protestants, Buddhists, and Taoists were largely left alone, the state often employed these 'approved' denominations to "fight against cults" such as Falun Gong – playing sects off each other.[198]
As the party departed from the orthodox communism it was founded upon, much of its attention was focused on the cultivation of nationalism as an alternative ideology.[199] This policy largely succeeded in tying the party's legitimacy to China's "national pride", turning public opinions in its favour.[200] This is perhaps most prominently seen in May 1999, when NATO bombed the Chinese embassy in Belgrade.[201] The bombings saw an outpouring of nationalist sentiment and increased support for the party as the foremost advocate of China's national interest.[201]

International perception[edit]

Facing global condemnation for their handling of the protests in 1989, China has endeavored to demonstrate its willingness to participate in international economic and defense institutions in order to secure investment for continued economic reforms.[202] Before the end of 1991, China normalized ties with the Russian government's newly elected president, Boris Yeltsin.[203] The PRC also welcomed Taiwanese business as a replacement for Western investment.[203] Further, China expedited negotiations with the World Trade Organization as well as established relations with Indonesia, Israel, South Korea, and others in 1992.[199] Regarding defense alignments, the government signed The Non-Proliferation Treaty in 1992, The Convention on Chemical Weapons in 1993, and The Comprehensive Test Ban Treaty in 1996.[199] Whereas China had been a member of just 30 international organizations in 1986, this membership increased to over 50 by 1997.[204] Finally, while China was a net recipient of aid throughout the 1980s, its growing economic and military role transformed it into a provider of aid, with $100 million given to Thailand in 1997 alone.[205]
Furthermore, the government has successfully promoted China as an attractive destination for investment by emphasizing the country's skilled workers, comparatively lower wages, established infrastructure, and sizeable consumer base.[206] Increased foreign investment in the country led many world leaders to believe that by constructively engaging China in the global marketplace, political reforms would inevitably follow.[201] At the same time, the explosion of commercial interest in the country opened the way for multinational corporations to turn a blind eye to politics and human rights in favour of "doing business." Since then, Western leaders who were previously critical of China have generally paid lip service to the legacy of Tiananmen, but the substance of bilateral relationships focus on business and trade interests.[205]
In Hong Kong, the events of Tiananmen in 1989 – perhaps to a greater degree than anywhere else outside of mainland China – have become permanently etched in the public consciousness. The events continue to have a strong impact on perceptions of China, its government, attitudes towards democracy, and the extent to which Hong Kong'ers should identify as "Chinese". The events of June 4 are seen as emblematic of the Chinese 'brand' of authoritarianism and is prominently discussed in Hong Kong's political circles, often in relation to democratic reform in Hong Kong and the territory's relationship with Beijing. Academic studies indicate that those who supported the rehabilitation of the Tiananmen Square movement had a tendency to support democratization in the territory[207] as well as the election of pro-democracy parties.[208]

EU and US arms embargo[edit]

The European Union and United States embargo on armament sales to the PRC, put in place as a result of the violent suppression of the Tiananmen Square protests, remains in place today. The PRC has been calling for a lift of the ban for years and has had a varying amount of support from EU members. Since 2004, China has portrayed the ban as "outdated", and damaging to China-EU relations. In early 2004, French President Jacques Chirac spearheaded a movement within the EU to lift the ban, which was supported by German Chancellor Gerhard Schröder. However, the passing of the Anti-Secession Law of the People's Republic of China in March 2005 increased tensions between mainland China and Taiwan, damaging attempts to lift the ban, and several EU Council members retracted their support for a lift of the ban. Moreover, Schröder's successor Angela Merkel opposed lifting the ban. Members of the U.S. Congress had also proposed restrictions on the transfer of military technology to the EU if the latter lifted the ban. The UK also opposed the lifting of the embargo when it took charge of the EU presidency in July 2005. The election of José Manuel Barroso as European Commission President also made a lifting of the ban more difficult, because Barroso is a critic of China's human rights record.[209]
In addition, the European Parliament has consistently opposed the lifting of the arms embargo to the PRC. Though its agreement is not necessary for lifting the ban, many argue it reflects the will of the European people better as it is the only directly elected European body. The arms embargo has limited China's options from where it may seek military hardware. Among the sources that were sought included the former Soviet bloc that it had a strained relationship with as a result of the Sino-Soviet split. Other willing suppliers have previously included Israel and South Africa, but American pressure has restricted this co-operation.[210]

Remembrance[edit]

Censorship in China[edit]

The Communist Party of China (CPC) forbids discussion of the Tiananmen Square protests,[211] and has taken measures to block or censor related information. Textbooks have little, if any, information related to the protests.[212] Following the protests, officials banned controversial films and books, and shut down a large number of newspapers. Within a year, 12 percent of all newspapers, 8 percent of publishing companies, 13 percent of social science periodicals and more than 150 films were banned or shut down. In addition, the government also announced it had seized 32 million contraband books and 2.4 million video and audio cassettes.[213] Access to media and internet resources on the subject are restricted or blocked by censors.[214] Banned literature and films include Summer Palace,[215] Forbidden CityCollection of June Fourth Poems,[216] The Critical Moment: Li Peng diaries, and any writings of Zhao Ziyang or his aide Bao Tong, including Zhao's memoirs. However, contraband and internet copies of these publications can be found.[217]
The party's official stance towards the incident is that the use of force was necessary in order to control a 'political disturbance'[218] and that it ensured the stability necessary for economic prosperity.[219] Chinese leaders, including former paramount leaders Jiang Zemin and Hu Jintao, reiterate this line when questioned by foreign press.[220]
Public memory of the Tiananmen Square protests has been suppressed by the authorities since 1989. Print media containing reference to the protests must be consistent with the government's version of events.[218] Currently, many Chinese citizens are reluctant to speak about the protests because of potential repercussions.[221] Rob Gifford held that many young people born after 1980 are unfamiliar with the events and are apathetic about politics while some older intellectuals no longer aspire for political change and instead focus on economic issues.[222] Youth in China are generally unaware of the events that took place, of the symbols such as tank man,[223] or of the significance of the date June 4 itself.[224] The entire surface of Tiananmen Square was later resurfaced, to remove evidence of blood stains left there after the crackdown. The mood in the square today is muted and solemn, with visitors required to pass through an underground security checkpoint to enter the square, although this is an easier process than in the average airport security station. There are a few guards standing watch near the southern end of the square.[citation needed]
While public discussion of the events have become a social taboo, private discussions continue to take place despite frequent interference and harassment from the authorities. Nobel Peace Prize laureate Liu Xiaobo remained in China to speak out about Tiananmen in the 1990s despite offers of asylum; he faced constant surveillance. Zhang Xianling and Ding Zilin, mothers of victims who lost their lives in 1989, founded the Tiananmen Mothers organization and were particularly outspoken on the humanitarian aspects of the subject.[225] The authorities mobilize security forces, including members of the People's Armed Police, every year on June 4 to prevent public displays of remembrance, with especially 'beefed up' security forces for major anniversaries such as the 20th anniversary in 2009 and the 25th anniversary in 2014.[226] Journalists have been frequently denied entry to the Square on anniversaries.[226] In addition, the authorities are known to have detained foreign journalists and increase surveillance on prominent human rights activists during this time of year.[227]
Internet searches of 'June 4' or 'Tiananmen Square' return censored results or result in temporarily severed server connections.[225] Specific web pages with select keywords are censored, while other websites, such as those of overseas Chinese democracy movements, are blocked wholesale.[212][225] The censorship, however, has been inconsistent—with many sites being blocked, unblocked, and re-blocked over the years, including YouTube, Wikipedia, and Flickr.[228] In addition, the policy is much more stringent with Chinese-language sites than foreign-language ones. Social media censorship is more stringent during anniversaries; even oblique references to the protests are usually deleted within hours.[229] In January 2006, Google agreed to censor their mainland China site to remove information about Tiananmen and other subjects considered 'sensitive' by the authorities.[230] Google withdrew its cooperation on censorship in January 2010.[231]

Calls to reverse the verdict[edit]

Over the years some Chinese citizens have called for a reassessment of the protests and compensation from the government to victims' families. One group in particular, Tiananmen Mothers, seeks compensation, vindication for victims and the right to receive donations from within the mainland and abroad.[219] Zhang Shijun, a former soldier who was involved in the military crackdown, had published an open letter to President Hu Jintao seeking to have the government reevaluate its position on the protests. He was subsequently arrested and taken from his home.[232]
Although the Chinese government never officially acknowledged relevant accusations when it came to the incident, in April 2006 a payment was made to the mother of one of the victims, the first publicized case of the government offering redress to a Tiananmen-related victim's family. The payment was termed a "hardship assistance", given to Tang Deying (唐德英) whose son, Zhou Guocong (simplified Chinese周国聪traditional Chinese周國聰) died at the age of 15 while in police custody in Chengdu on June 6, 1989, two days after the Chinese Army dispersed the Tiananmen protesters. She was reportedly paid CNY70,000 (approximately US$10,250). This has been welcomed by various Chinese activists, but was regarded by some as a measure to maintain social stability and not believed to herald a changing of the Party's official position.[233]
Some party members of the CCP hold a split view towards this event. Though it has never been legitimately allowed to publicly mention this event, they claim in private interviews that to reverse the official verdict might be a reasonable option for the Chinese government and CCP. Apart from that, some of them believe that this incident was plotted by Western forces with the intention of carrying out a 'peaceful revolution' especially among Chinese youth and 'overthrowing the government of the People's Republic of China'.

Leaders voicing regret[edit]

Before his death in 1998, Yang Shangkun told army doctor Jiang Yanyong that "June 4" was the most serious mistake committed by the Communist Party in its history, a mistake that Yang himself could not correct but one that certainly will eventually be corrected.[234] Zhao Ziyang remained under house arrest until his death in 2005. Zhao's aide Bao Tong has repeatedly called on the government to reverse the verdict for the demonstrations. Chen Xitong, the mayor of Beijing, who read the martial law order and was later disgraced by a political scandal, expressed regret for the death of innocent civilians in 2012, a year before his death.[235] Premier Wen Jiabao reportedly suggested reversing the government's position on Tiananmen in party meetings prior to his departure from politics in 2013, only to be rebuffed by his colleagues.[236]

United Nations report[edit]

The Committee Against Torture met for its forty-first session from November 3–21, 2008 to consider reports submitted by member states under article 19 of the Convention. The Committee found that China's response to the 1989 Democracy movement was worrying. The Committee was concerned that despite the multiple requests by relatives of people "killed, arrested or disappeared on or following the 4 June 1989 Beijing suppression", there was a lack of investigations into these matters. It was also concerned with the failure of the Chinese Government to inform families of the fate of relatives involved, and it regretted that those responsible for the use of excessive force have not "faced any sanction, administrative or criminal."[237] The Committee recommended that:
The State party should conduct a full and impartial investigation into the suppression of the Democracy Movement in Beijing in June 1989, provide information on the persons who are still detained from that period, inform the family members of their findings, offer apologies and reparation as appropriate and prosecute those found responsible for excessive use of force, torture and other illtreatment.[237]
In December 2009 the Chinese Government responded to the Committee's recommendations. It stated that the government had closed the case concerning the "political turmoil in the spring and summer of 1989."[238] It also stated that the "practice of the past 20 years has made it clear that the timely and decisive measures taken by the Chinese Government at the time were necessary and correct." It claimed that the labelling of the "incident as 'the Democracy Movement'" is a "distortion in the nature of the incident." According to the Chinese Government these observations were "inconsistent with the Committee's responsibilities."[238]

Documentaries[edit]

In 1995, Richard Gordon and Carma Hinton produced The Gate of Heavenly Peace an award-winning three-hour documentary film about the Tiananmen Square protests. The film contains interviews with Liu Xiaobo, Wang Dan, Wu'erkaixi, Han Dongfang, Ding Zilin, Chai Ling, Dai Qing, Feng Congde, and Hou Dejian.
The same year saw the release of Moving the Mountain a feature documentary directed by Michael Apted and produced by Trudie Styler, with cinematography by Maryse Alberti. The film takes its title from the memoir by Li Lu, one of the student leaders of the Tiananmen Square protests. Though Li Lu is a central figure in the finished film, the project set out to provide a comprehensive understanding of the events leading up to and following the protests, and features many other interviews.
A primetime special hosted by Tom Brokaw honored both the Tiananmen Square pro-democracy demonstrations in Beijing and the fall of the Berlin Wall in that momentous year for human rights around the world, 1989.
In April 2006, the PBS series Frontline produced an episode titled The Tank Man, which examined his role in the 1989 Tiananmen Square Protests and the change that has overtaken the PRC economically and politically since.
On June 3, 2009 the BBC aired the documentary Kate Adie returns to Tiananmen, in which documented reporter Kate Adie's return to China, where she recalls the events she witnessed in 1989.[239]

Cultural references[edit]

Political[edit]

In May 1998, an Indonesian general threatened a "Tiananmen Square massacre" in Jakarta to suppress student-led demonstrations against President Suharto.[240]
CNN news anchor Kyra Phillips drew criticism in March 2006 when she compared the 2006 youth protests in France, in which it was later determined that no one was killed, to the Tiananmen Square protests, saying "Sort of brings back memories of Tiananmen Square, when you saw these activists in front of tanks."[241]
In February 2011, Libyan leader Muammar Gaddafi, in response to an uprising in Benghazi against his rule, held up China's 1989 military assault on Tiananmen Square as an example of how to deal with popular unrest.[242] Chinese media censored Gaddafi's reference to Tiananmen Square.[242]

"Tank Man"[edit]

Main article: Tank Man
Since Tiananmen, the iconic "tank man" image has become a worldwide symbol for civil disobedience. What happened to the "Tank Man" following the demonstration is not known. Some say he was pulled away and went into hiding, others say he was executed by the authorities.[243] Time Magazine dubbed him The Unknown Rebel and later named him one of the 100 most influential people of the 20th century. In an interview with U.S. media, then Chinese paramount leader Jiang Zemin said he did not think the man was killed.[244]

Songs[edit]

  • Joan Baez' song "China", from her 1989 Speaking of Dreams album, was a chronicle of the events. She also dedicated the album to the students who "nonviolently, and at an enormous price, have changed the face of China forever".
  • The 1989 song "The King of Sunset Town" by Marillion has its lyrical roots in the massacre.[245]
  • The 1989 song "Tin Omen" by Skinny Puppy is about the massacre.[246]
  • The 1990 song "Tiananmen Square" by Chumbawamba, from their album Slap!, explicitly refers to the tragedy.
  • The 1991 song "Shiny Happy People" by R.E.M. is supposedly an ironic reference to a piece of roughly translated Chinese propaganda regarding the massacre, two years before the song was released.[247]
  • The 1992 song "Watching TV" by Roger Waters (from his album Amused to Death) describes a fictional woman killed at Tiananmen Square in 1989 to show how much of an effect someone's death can have on the world if it happens live on TV.[248]
  • The 2005 song "Hypnotize" by System of a Down calls the nature of protest movements themselves into question, implying that for most young people involved their participation is staged simply out of a desire to appear trendy and hip rather than out of an actual desire to take any real action. For this reason protesters can be just as "simple minded" as those who fall under the influence of regime and nation state propaganda.
  • The 2013 song "Gunfight" by Sick Puppies has a verse about the incident.

Popular culture[edit]

In the Star Trek franchise, the Starfleet Federation starship U.S.S. Tian An Men, was named "in honor of those who died in the cause of Chinese freedom",[249] is referenced in three episodes:
The MacGyver episode "Children of the Light", aired on November 9, 1989, references the events as a backstory to the plot in the episode.[251]
The The Simpsons episode "Goo Goo Gai Pan" features a shot of a plaque that reads "TIANANMEN SQUARE: On this site, in 1989, nothing happened", mocking the Chinese government's censorship of the massacre.

















lundi 1 mai 2017

CUỘC SỐNG MỚI CỦA KẺ TIN VÀO ĐỨC GIÊSU PHỤC SINH

Chúa Nhật III Phục Sinh
CUỘC SỐNG MỚI CỦA KẺ TIN
VÀO ĐỨC GIÊSU PHỤC SINH


Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái
I. DẪN VÀO THÁNH LỄ
Ngày xưa trên đường Emmau có hai môn đệ hoang mang đã tìm lại được đức tin và niềm vui cho cuộc sống. Phải chăng nhiều lúc chúng ta cũng hoang mang như thế. Hôm nay, Giáo Hội mời gọi chúng ta cùng hai môn đệ ấy dấn bước trên con đường Emmau để cũng tìm gặp những điều tốt lành như hai môn đệ ấy.

II. GỢI Ý SÁM HỐI
- Chúng ta nhiều lần được nghe Lời Chúa nhưng tâm hồn vẫn nguội lạnh thờ ơ chứ không bừng cháy lên như hai môn đệ Emmau.
- Chúng ta nhiều lần tham dự lễ bẻ bánh nhưng cặp mắt đức tin vẫn khép kín không nhận ra Đức Giêsu đang đồng hành với chúng ta.
- Chúng ta ít quan tâm tìm đến với Chúa qua việc đọc và cầu nguyện Thánh Kinh.

III. LỜI CHÚA

1. Bài đọc I : Cv 2,14.22-28
Đoạn thư này của Thánh Phêrô gồm 2 ý chính :
- Ông nhắc lại cho dân do thái nhớ những nét chính về cuộc đời Đức Giêsu : Ngài là người được Thiên Chúa sai đến với họ ; Ngài đã làm "nhiều phép mầu, dấu lạ và những việc phi thường để chính minh sứ mạng của Ngài" ; Ngài đã bị giết chết. Tất cả những điều này người do thái đều biết, nay chỉ cần nhắc lại là họ nhớ.
- Thiên Chúa đã làm cho Đức Giêsu sống lại. Điều này làm ứng nghiệm Tv 15 và chứng minh Đức Giêsu chính là Đấng Messia.
2. Đáp ca : Tv 15
Tác giả hát lên niềm vui vì đã dám đặt cuộc tất cả vào Chúa, và đã thắng cuộc. Chúng ta có thể dùng những lời Thánh vịnh này để biểu lộ niềm vui mừng và tin tưởng của chúng ta vì có Đức Giêsu phục sinh đang ở bên chúng ta.

3. Bài đọc II : 1 Pr 1,17-21
Đây là một lời kêu gọi hãy tin cậy vào Thiên Chúa và Đức Giêsu phục sinh :
- Việc Đức Giêsu chết và sống lại ấy đã giải thoát tín hữu khỏi lối sống phù phiếm xưa nay.
- Vậy từ nay tín hữu hãy đặt trọn niềm tin cậy phó thác vào Thiên Chúa và Đức Giêsu phục sinh.

4. Bài Tin Mừng : Lc 24,13-35

Câu chuyện này diễn ra qua nhiều giai đoạn :
- Tâm trạng hoang mang chán chường của hai môn đệ trên đường Emmau.
- Đức Giêsu phục sinh đã ban lại cho họ đức tin và niềm vui, bằng hai cách : giúp cho họ hiểu Lời Chúa, cử hành lễ Bẻ bánh. Đây chính là 2 phương tiện giúp mọi tín hữu được gặp Đức Giêsu phục sinh.
- Sau cảm nghiệm được gặp Đức Giêsu, hai ông trở về Giêrusalem và loan báo Tin Mừng ấy cho các môn đệ khác.

IV. GỢI Ý GIẢNG

1. Làm thế nào để có được cảm nghiệm của hai môn đệ Emmau
Mong sao độc giả Tin Mừng hiểu được rằng câu chuyện này nhắm đến họ. Đến lượt mình, họ tự hỏi làm sao thấy được Đấng phục sinh. Câu trả lời là : mắt trần hoàn toàn vô dụng. Sự hiện diện của Đấng phục sinh khác hẳn sự hiện diện của Đức Giêsu Nadarét. Đây là một sự hiện diện mới mẻ, chỉ tỏ hiện với con mắt đức tin được nuôi bằng kinh thánh và việc chia sẻ bữa ăn với Đức Giêsu.
Nếu muốn thấy và sống sự hiện diện của Đấng phục sinh, các tín hữu phải trang bị cho mình hai điều kiện ấy vì họ luôn sẵn có trong tay Thánh Kinh và Thánh Lễ. (M. Sevin, trích dịch bởi Fiches dominicales, trang 135)

2. Để khỏi rơi vào sự đơn điệu của đời thường
Lễ Phục sinh đã trôi qua 15 ngày. Chúng ta dễ buông mình rơi lại vào sự đơn điệu của đời thường, trở về với những lỗi phạm quen thuộc.
Nhưng đức tin không phải chỉ để dự lễ, mà là để sống cả đời. Đức tin là một ơn gọi phải theo suốt đời.
Bởi thế, trong bài đọc 2 hôm nay, thánh Phêrô đưa ra rất nhiều chỉ dẫn để chúng ta luôn sống niềm tin vào Đức Giêsu phục sinh :
- Đừng tự ru ngủ bằng ý tưởng mình đã là con cái Thiên Chúa : "Thiên Chúa không vị nễ ai, nhưng cứ theo công việc mà xét xử". Phải biết "sợ" Cha mình, một nỗi sợ hiếu thảo và đầy tình yêu mến.
- Hãy luôn vui mừng vì mình là những con người tự do, tự do vì "được giải phóng khỏi lối sống phù phiếm do cha ông để lại", để hướng tới sự thánh thiện. Nếu không hướng tới sự thánh thiện, chúng ta sẽ rơi lại nếp sống nô lệ cũ.
- Ý thức mình đã được cứu chuộc bằng giá máu của Đức Giêsu. Ngài đã yêu thương ta đến thế, lẽ nào ta đành phụ bạc Ngài.

3. Một cách hiện diện mới
Cách viết của Luca chứa đựng một ngụ ý thần học sâu sắc : Khi hai môn đệ đang đi trên đường, mặc dù Đức Giêsu đang ở bên cạnh họ nhưng họ không nhận ra "vì mắt họ còn bị ngăn cản" (câu 16). Đến khi Đức Giêsu bẻ bánh thì "mắt họ liền mở ra và họ nhận ra Ngài" (câu 31). "Nhưng Ngài lại biến mất" (câu 31).

Ngụ ý thần học của cách viết này là : Đức Giêsu phục sinh vẫn hiện diện ngay bên cạnh ta, nhưng theo một cách mới. Chúng ta không thể nhận ra cách hiện diện mới ấy vì cặp mắt thể xác của ta như "bị ngăn cản" bởi một bức màn. Chỉ khi nào Ngài muốn và cho những ai Ngài muốn thì Ngài mới cất bức màn ấy đi và khi đó mắt chúng ta mới "mở ra" và thấy được Ngài.
Vì thế, một mặt chúng ta hãy vững tin rằng Đức Giêsu phục sinh lúc nào cũng ở sát bên cạnh chúng ta ; mặt khác hãy xử dụng những phương tiện mà Ngài đã để lại hầu có thể nhận ra Ngài, đó là Lời Chúa và Thánh lễ.

4. Bức họa của Rembrandt
Trong các tác phẩm của danh họa Rembrandt, có một bức rất ấn tượng vẽ cảnh Đức Giêsu đang ngồi cùng bàn với hai môn đệ Emmau. Điều gây ấn tượng là vẻ mặt sung sướng vô ngần của hai môn đệ lúc họ nhận ra Chúa. Bức họa nổi tiếng này được đặt trong một nhà bảo tàng, và có một chuyên viên phụ trách giải thích ý nghĩa của nó cho các khách tham quan.
Lần kia một cặp vợ chồng vừa có đứa con duy nhất bị chết vì tai nạn. Họ buồn quá không biết làm gì nên cùng nhau đến nhà bảo tàng ấy để giải khuây. Họ cũng được người hướng dẫn ấy dẫn đến bức họa này. Ban đầu, hai vợ chồng chẳng buồn để ý tới những lời giải thích. Nhưng dần dần họ bị cuốn hút vào. Và cuối cùng, khi người hướng dẫn dứt lời thì họ tâm sự với người hướng dẫn : "Chúng tôi đã nghe nói về bức họa này nhiều lần, nhưng chưa lần nào chúng tôi được nghe người nào trình bày một cách hấp dẫn như ông. Chúng tôi thực sự xúc động."
Người hướng dẫn đáp : "Thực ra, không phải lần nào tôi cũng trình bày một cách xác tín như vậy đâu. Có lần tôi đã nói một cách rất hời hợt qua loa." Rồi ông ta kể : "Ba năm trước, vợ tôi bị ung thư, sức khoẻ cạn kiệt dần, rồi nàng chết một cách hết sức đau đớn. Tôi không thể nào chấp nhận nỗi các chết này, vì nàng là một người rất tốt, không đáng bị chết như thế. Tôi tưởng như cả thế giới sụp đổ. Tim tôi như vỡ tan. Nhưng vì bổn phận, tôi vẫn phải đến làm việc ở nhà bảo tàng này. Tôi giải thích ý nghĩa các bức họa một cách hết sức máy móc, vô hồn. Thế rồi một hôm, tôi chợt hiểu ra rằng bức họa này không chỉ liên can đến hai người môn đệ tuyệt vọng này, mà cả đến tôi nữa. Cũng như hai ông ấy, tôi đã tuyệt vọng và trở thành một người lữ hành cô đơn. Dù tôi là một người tín hữu, nhưng đối với tôi Đức Giêsu chỉ là một nhân vật mờ mịt trong những trang sách Tin Mừng. Tuy nhiên hôm đó tôi cảm thấy Ngài đang hiện diện thực sự bên cạnh tôi, Ngài ở bên tôi như một người bạn hiểu rất rõ mọi nỗi khổ đau của loài người. Từ lúc đó "mắt tôi mở ra, lòng tôi cháy bừng lên" như hai môn đệ ấy. Tôi đã tìm lại được hy vọng và lẽ sống cho đời mình. Bởi vậy từ đó trở đi, mỗi khi tôi kể câu chuyện Emmau là tôi kể về chính cảm nghiệm của mình."
Cặp vợ chồng không cầm được nước mắt : "Chúng tôi cũng thế. Chúng tôi đã ‘mở mắt ra và thấy lòng mình cháy bừng lên’. Hôm nay chúng tôi cũng tìm lại được hy vọng và lẽ sống cho đời mình, vì biết rằng Đức Giêsu phục sinh đang thực sự ở bên cạnh chúng tôi". (Flor McCarthy)

V. LỜI NGUYỆN CHO MỌI NGƯỜI

CT : Anh chị em thân mến
Niềm tin của hai môn đệ đi làng Emmau được củng cố vững chắc, và niềm vui gặp Chúa tràn ngập tâm hồn hai ông. Trong niềm hân hoan mừng Chúa đã sống lại, chúng ta cùng dâng lời cầu xin.
1- Hội Thánh tôn kính Lời Chúa ngang với Mình Máu Thánh Chúa / và không ngừng kêu gọi con cái mình siêng năng học hỏi Lời Chúa / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho người kitô hữu / ý thức được tầm quan trọng của Lời Chúa trong đời sống đức tin thường ngày.
2- Kinh Thánh là quyển sách được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất / và được nhiều người đọc nhất trên thế giới / Chúng ta hiệp lời cầu xin / cho ngày càng có nhiều người mộ mến tìm đọc / và nhận ra được giá trị thực sự của quyển sách quý báu này.

3- Trong đời sống hằng ngày / có biết bao người chán nản và tuyệt vọng vì gặp quá nhiều đau khổ / Chúng ta hiệp lời cầu xin Chúa / ban cho những anh chị em đang gặp thử thách gian nan / một niềm tin sắt đá / và một niềm cậy trông vững bền vào tình thương / và sự quan phòng của Người.

4- Rộng rãi giúp đỡ những người khốn khổ bất hạnh / là một trong những bổn phận căn bản của đời sống đức tin / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho cộng đoàn giáo xứ chúng ta / biết thật tình chia sẻ cơm áo cho những ai thật sự đói nghèo.

CT : Lạy Chúa Kitô phục sinh, Chúa luôn đồng hành cùng chúng con trong cuộc sống. Xin cho tất cả chúng con biết nhận ra Chúa luôn hiện diện trong cuộc sống thường ngày của chúng con, để chúng con vẫn luôn vui sống giữa muôn phiền toái của cuộc đời. Chúa hằng sống và hiển trị…

Không cần đến tim mà vẫn sống... bình thường!

Không cần đến tim mà vẫn sống... bình thường!
Texas có đáng hãnh diện không?


 Không cần đến tim mà vẫn sống… bình thường!
Đây là một trường hợp hi hữu trên thế giới, không cần đến tim mà vẫn sống… bình thường!
Ông Craig Lewis, 55 tuổi, sống ở Mỹ gần như đã tử vong sau một ca suy tim. Viện tim mạch Texas (Texas Heart Institute in Houston) đã chẩn đoán ông bị “amyloidosis” (chứng thoái hóa tinh bột) khiến cho hàm lượng protein thay đổi bất thường dẫn đến suy tim. Các nỗ lực như ghép tim do người khác hiến tặng hay tim nhân tạo cũng không giải quyết được vấn đề. May mắn thay, những tiến bộ y học đã làm nên điều thần kỳ và giúp ông Lewis trở lại với cuộc sống của mình mà không cần… tim.
[1]
Hai bác sĩ tại Viện Tim mạch Texas, tiến sĩ Billy Cohn và tiến sĩ Bud Frazier, sau khi tiếp nhận trường hợp của ông Lewis đã đề xuất một giải pháp mang tính cách mạng: Cài đặt một thiết bị duy trì quá trình tuần hoàn máu trong cơ thể ông Lewis. Điều đó sẽ cho phép lượng máu lưu thông khắp cơ thể như bình thường và ông Lewis sẽ sống mà không cần đến quả tim. Họ đã cài đặt thiết bị này sau khi cắt bỏ trái tim của ông Lewis và thật kỳ diệu là chỉ trong vòng 1 ngày sau ca cấy ghép, ông Lewis đã có thể ngồi dậy và trò chuyện với bác sĩ.
Khi đặt ống nghe lên ngực bệnh nhân được cài thiết bị này, người ta không nghe thấy nhịp tim và nếu kiểm tra tim bằng các máy điện tâm đồ tân tiến thì trên màn hình chỉ thấy một đường thẳng – biểu hiện sự ngừng hoạt động hoàn toàn của cơ quan tuần hoàn.


Qua phim chụp X-quang, chúng ta có thể thấy là tim của ông Lewis đã được loại bỏ hoàn toàn
Được biết, trước khi áp dụng giải pháp này ở con người, tiến sĩ Billy Cohn vàBud Frazier đã dành rất nhiều thời gian để nghiên cứu phát triển thiết bị duy trì tuần hoàn máu và thử nghiệm trên cơ thể của gần 70 chú bê.
Họ loại bỏ trái tim của những chú bê và ngay ngày hôm sau, các chú bê này đã có thể quay trở lại cuộc sống thường ngày của chúng trước đó như: Ăn, ngủ và chạy nhảy… Tiến sĩ Cohn cho biết: “Chỉ có một điểm khác biệt là khi bạn áp ống nghe vào ngực những chú bê này, bạn sẽ không còn nghe thấy nhịp tim của chúng nữa.”






Tiến sĩ Billy Cohn (trái) và tiến sĩ Bud Frazier (phải)
Với sự cho phép của bà Linda, vợ ông Lewis, tiến sĩ Cohn và tiến sĩ Frazier bắt đầu cài đặt thiết bị duy trì tuần hoàn máu này trên cơ thể của ông Lewis.
“Tôi đã lắng nghe nhưng đó chỉ là âm thanh của thiết bị hoạt động, mà không hề nghe thấy nhịp tim đập như bình thường. Thật kỳ diệu!” - Cảm xúc của bà Lindasau khi ca phẫu thuật thành công.


Tiến sĩ Cohn cho biết, thiết bị “thay thế tim” này hoạt động rất đơn giản và có thể chế tạo được từ các vật liệu tự chế. Theo tiến sĩ James T. Willerson, chủ tịch Viện tim Texas thì thiết bị này đã làm nên lịch sử trong ngành y học bởi nó không những giúp bệnh nhân có thể tiếp tục duy trì cuộc sống, mà còn giảm đi sự phụ thuộc vào các thiết bị lọc máu, máy thở hay một máy bơm máu gắn ngoài như trước.


T.Anh chuyển

samedi 29 avril 2017

Nước Mắt Nước Biển và Thuyền Nhân Việt -Trần Mộng Tú


Hành Trình Về Biển

Sau 42 năm - Trùng Dương và Trần Mộng Tú theo chân Thuyền Nhân trở về biển đảo Thái Bình Dương.Tất cả hình ảnh trong bài của Trùng Dương.

Nước Mắt Nước Biển và Thuyền Nhân Việt




Chiều hôm ngày 30 tháng 3. Chúng tôi, 56 người, gặp nhau ở một phi trường nhỏ trong một tỉnh nhỏ, có tên là Hatyai, của nước Thái Lan.Trong 56 người, chỉ có 4 người: vợ chồng tôi, chị Trùng Dương, anh Michael ở Texas làm cho đài Truyền Hình Saigon-Houston không phải thuyền nhân. Số đông thuyền nhân tham gia là các anh chị đến từ Úc Châu và rất nhiều người đã từng đi Songkla và Bidong hai, ba lần. Anh chị Dương Phục và Vũ Thanh Thủy cũng là thuyền nhân nhưng đây là chuyến đi đầu tiên của anh chị đến đảo Kra. Cô Ngọc Ân, phóng viên của đài Little Saigon-Radio, Kim Hoàng và Chấn Hồng của đài VietFace TV từ Úc cũng có mặt trong chuyến đi này.

Chúng tôi may mắn có ba Linh Mục , Cha Nguyễn Hùng đến từ Đài Loan, cha Phạm Hồng từ Úc và Phạm Tâm ( cũng còn là Bác Sĩ Y Khoa) đến từ Houston, Hòa Thượng Thích Huyền Việt đến từ Houston, Thầy Tây Tạng Geshe Gawa đến từ Úc.
Trong nhóm còn một Bác Sĩ trẻ nữa là Kenneth Nguyễn đến từ California.

Trại Tỵ Nạn Songkla

Chuyến hành hương đầu tiên của chúng tôi, bắt đầu trở lại thăm nền trại tỵ nạn Songkla. Từ thành phố ra tới địa điểm đó khoảng một tiếng lái xe.

Xe đi ra ngoại ô qua những vùng trồng mía, xoài và rất nhiều cánh rừng trồng cây cọ (Palm) dùng cho việc thủ công nghệ. Nhà cửa giống hệt những vùng quê Việt Nam thời chưa đổi mới. Cũng nhà tôn, nhà lá, thỉnh thoảng chen vào một ngôi nhà ngói, bên cạnh bụi chuối, cây hoa sứ. Cũng những con chó trước cửa sủa bâng quơ, những con gà trống nghiêng đầu ngơ ngác, thằng bé ở trần vừa chạy vừa ngã. Chiếc xe như mang chúng tôi trở về quê xưa ngày cũ.

Chiếc xe ca chở hơn năm mươi người đậu lại, biển xanh trước mặt, nắng gắt trên đầu. Mắt mở to, mọi người xôn xao chỉ tay về phía bên phải.

- Cứ đi vào đây, hướng này đúng rồi. Sẽ thấy cái giếng.

- Cái giếng mấy năm trước tôi trở lại còn thấy, bây giờ đã bị biển xâm thực rồi. Biển đã mang thêm cát vào, đã chôn mất miệng giếng, nhưng còn cây đa. Chính nơi này là trại tạm cư cho thuyền nhân chờ được định cư ở đệ tam quốc gia. (mặc dù cây đó trông giống một cây thùy dương hơn là cây đa. Có thể họ muốn gọi như thế để có một chút hơi hướm quê nhà.)

Vùng bờ biển, nền lều trại dựng ngày trước đã được dọn sạch không còn vết tích, một con đường trải nhựa, chạy song song với biển đã như có sẵn tự bao giờ. Chúng tôi tới gốc cây đa đó, vẫn thấy dấu thờ cúng chưa cũ lắm, có bát cơm đổ nghiêng ngả, hạt cơm vừa khô, có nhang đèn vứt lăn lóc, những bức tượng đổ vỡ, những đồ thờ cúng kiểu Thái cái gẫy, cái bể.

Tú và Miếu Thờ ở Songkhla

Ba linh mục và nhà sư kêu gọi mọi người tụ họp lại cùng thay nhau đọc kinh, tụng niệm.

Nhang được thắp lên, nước mắt thi nhau ràn rụa. Tên Chúa, tên Phật được thốt trên môi mọi người, để cầu cho người chết , kẻ lưu vong. Sau phần tụng niệm cha Hồng bắt đầu giọng cho mọi người hát theo.

Giữa buổi trưa nắng chang chang, không một ngọn gió, tiếng hát của hơn năm mươi người hát vang vang như muốn át tiếng sóng biển đang đập vào bờ:

Tự Do ơi Tự Do tôi trả bằng nước mắt

Tự Do hỡi Tự Do anh trao bằng máu xương

Tự Do ơi Tự Do em trả bằng thân xác

Vì hai chữ Tự do Ta mang đời lưu vong (Nam Lộc)

Mọi người xúm lại chụp hình. Các anh, chị làm phát thanh, truyền hình bắt đầu công việc của mình. Có người đi tách ra riêng một chỗ thì thầm với biển, với dĩ vãng, với kỷ niệm.

Biển Cũ Bãi Xưa

Bao nhiêu người đã được định cư ở nơi êm ấm? Bao nhiêu xác đã trôi giạt vào bãi bờ này?

Nước mắt, nước biển, trôi đi hai hàng oan nghiệt
Tóc bạc, tóc xanh, chìm sâu một khối tủi hờn.

Tôi cúi xuống vốc lên một nắm cát, nhặt một chiếc vỏ ốc đã vỡ, quay lưng lại với biển, chân thấp chân cao, vừa đi vừa lau nước mắt.

Nơi đây cũng đã dánh dấu bao cuộc tình tỵ nạn. Gặp nhau như rong rêu giạt vào bờ, bám lấy nhau rồi lại phải buông nhau ra vì mỗi người phải đi định cư ở hai nơi khác nhau, hay người đi người vẫn ở lại ngóng trông. Tương lai là một trang giấy trắng chờ tay ai vẽ xuống.

Chúng tôi rời bãi này để tới một bờ khác.

Tha Sala và Mười Một Cô Gái Việt

Trưởng nhóm, anh Hùng Lê cất tiếng:

- Bây giờ Hùng đưa các cô chú đến thăm đền thờ Mười Một Cô.

Đó là chuyện mười một cô gái Việt, không một mảnh áo quần, bị trói cổ vào nhau, thả nổi trên biển. Xác các cô trôi tới bãi Tha Sala này, được người địa phương thương tình vớt vào chôn cất. Ai nghe cũng phải xót thương, rùng mình, uất hận.

Những nàng thiếu nữ như hoa đỏ
Một sớm theo nhau bước xuống thuyền
Hoa bỗng rơi ra từng cánh mỏng
Thả vào lòng biển máu oan khiên


Tha Sala không chỉ vớt Mười Một Cô, Tha Sala còn vớt thêm bao nhiêu cái xác trôi đơn lẻ, trôi hai ba, trôi năm bẩy, giạt vào bờ.
Người đàn bà Thái khoảng 60 tuổi, gia đình hiện sống trên bãi đã lập một miếu thờ cho những vong linh này. Mỗi ngày bà mang ra miếu một bát cơm trắng, một chén nước lạnh và mấy cây nhang.
Đây là câu chuyện của bà: Khi gia đình bà tới ở trên bãi này thì vẫn còn rất hoang vu. Họ đào đất dựng nhà, chạm phải nguyên một chiếc thuyền chôn sâu trong cát. Họ tin là thuyền của người vượt biển bị đắm, sóng đánh vào và cát phủ lên. Bà cũng theo người lớn tuổi hơn ra biển mỗi lần có xác giạt vào. Khi đó tuổi của bà, khoảng tuổi các cô con gái Việt này. Gia đình bà dựng một ngôi đền nhỏ thờ vong linh của thuyền nhân và mười một cô gái. Chiếc thuyền cứ thế để nguyên trước cửa đền. Theo năm tháng, biển xâm thực và bão tố, ngôi đền chỉ còn lại cái nền vỡ và cái thuyền chỉ còn lại một mảnh ván dài, nhưng bà vẫn cơm trắng, nước lạnh và thắp nhang mỗi ngày.

Người Việt bị người Thái giết, thì cũng chính người Thái thờ cúng những oan hồn người Việt. Có phải đó là sự đền bù của đất trời không?

Hùng Lê và Mảnh Thuyền Cùng Khóc

Sau Tha Sala, chúng tôi được đưa tới một địa điểm gần bờ biển phía lên đảo Koh Kra.
Nơi dừng chân là chùa Wat Samphreak, trong chùa còn có một ngôi trường Tiểu Học. Tối hôm đó chúng tôi được ngủ lại trong chùa. Chúng tôi trải chiếu của nhà chùa, nằm bình an trong chánh điện, dưới chân những tượng Phật. Tôi trăn trở vì nóng, vì muỗi hay vì câu chuyện thương tâm của mười một cô gái bất hạnh. Nghe nói tuổi của các cô khoảng từ 19 tới 23. Ôi cái tuổi tinh khôi, mơ mộng và tràn đầy ước vọng!

Biển gọi em hay em gọi biển
Sóng đang reo sao bỗng khóc gọi hồn.

Nước mắt tôi ứa ra, trái tim tôi thổn thức. Tôi thương các em, thương cha mẹ các em, thương cho dân tộc tôi quá đỗi! Chúa ở đâu? Phật ở đâu?

Lên Thuyền ra đảo Koh Kra

Bốn giờ sáng ngày mồng 1 tháng 4, từ bãi của làng chài lưới Hua Sai, thuộc Nakhar Si Thammarat, cách đảo Koh Kra 80 cây số, chúng tôi lên thuyền ra biển đi tới đó.
Trên bãi biển tiếng gọi nhau khe khẽ, tiếng chân trên cát, ánh đèn pin lóe lên, dắt tay nhau, chúng tôi leo lên những chiếc thuyền tam bản của dân đánh cá Thái Lan, thuyền không mui, chạy bằng máy đuôi tôm.

- Sao đi sớm thế?
- Giờ này biển êm, không có sóng

- Chạy bao lâu thì tới?
- Khoảng hơn 3 tiếng

Ngồi sát vào nhau, tám người một thuyền. Bắt đầu tách bờ tiến về đảo Koh Kra.
Có tiếng nói khẽ cất lên:

- Hồi đi vượt biên, chúng em đi bằng thuyền nhỏ như thế này, gọi là taxi, đưa ra ngoài có thuyền lớn hơn đón.

- Nhưng hồi đó phải ngậm miệng, không được nói, và rất sợ hãi bị bắt lại, cộng thêm nỗi sợ bão biển, sợ hải tặc và chúng em chẳng ai có áo phao mặc như thế này.

Tôi ngồi co rúm người lại, thuyền đang chạy, nước biển bắn tung tóe lên mặt, những hạt muối mặn trên môi. Trời vẫn tối chưa nhìn tỏ mặt nhau. Biển mênh mông, biển tối om, tôi bắt đầu hiểu mang máng thế nào là nỗi sợ của người vượt biển. Nếu thuyền lật bây giờ, cũng khó lòng mà tìm cứu được nhau trong bóng tối. Đây thực ra mới là vịnh chưa ra tới biển.

Thuyền Đi Trong Mù Sương

Trời dần sáng. Lên tới bãi san hô của đảo Koh Kra thì sáng hẳn. Bờ biển này không có cát, chỉ toàn những mảnh san hô, nên không thể đi chân trần được. Năm 1979 đã có tới hơn 2000 thuyền nhân bị hải tặc nhốt giam ở đây. Vợ chồng chị Vũ Thanh Thủy và anh Dương Phục cùng nhóm gần 200 người đã trốn hải tặc 21 ngày đêm ở đây. Những con thú mang hình người đã hành hạ thuyền nhân Việt ở mức độ dã man ngoài sự tưởng tượng của một đầu óc bình thường.
Hàng ngàn người đã bị hải tạc giam cầm trên đảo này, con số người chết ở đây không ai biết rõ là bao nhiêu? Bao nhiêu phụ nữ đã bị hãm hiếp, bao nhiêu người chồng, người yêu, cha mẹ, anh trai, bất lực và bất hạnh trước thảm nạn dưới tay hải tặc. Chỉ có Trời mới biết con số chính xác này.

Những cô gái nạn nhân này chịu nhiều khổ hạnh khác nhau. Có người bị bắt đi luôn không biết còn sống hay đã chết. Nếu sống, họ có còn muốn tìm về gặp lại những người thân yêu nữa hay không? Hay họ tự coi như cuộc đời cũ đã chấm hết, đã xóa tên họ. Họ đã chấp nhận sống hai đời trong một kiếp.
Có người khi được cứu đã mang thai nhưng họ can đảm không bỏ đi giọt máu oan khiên đó, nó là một phần xương thịt họ. Họ mang con đến một nơi khuất lấp, xa lánh cộng đồng Việt, không gặp những người thân và tự nuôi con. Họ là những người mẹ vượt lên trên tất cả mọi thử thách mà định mệnh đã đặt vào họ.
Có cô gái chọn nhẩy xuống biển chết thay vì bị hải tặc hiếp đáp, nhưng số phận không cho cô chết, cô sống kẹt trong một khe đá, cô đói, khát, lạnh và bị cá tôm rúc rỉa hai chân cô trong 21 ngày. Khi cứu được cô ra, người ta nhìn thấy hai ống xương chân không da thịt.
Tôi đau đớn tự hỏi: Nước mắt nào khóc rửa được những vết thương này.

Nghe bước chân mình trên đá nhọn
nghe trăm gai sắc nhói trong tim
nghe sóng biển đập vào lồng ngực
nghe em gào khóc nỗi oan khiên.

Còn bao nhiêu câu chuyện nữa chưa được kể ra. Những người sống sót không ai muốn nhắc lại ký ức đau thương ấy. Họ im lặng, lãng quên đi hay thậm chí đã mất trí nhớ sau những tai nạn khốc liệt cho cả tâm hồn và thể xác ấy.
Tác giả Dương Phục và Vũ Thanh Thủy đã ghi lại trong hồi ký cả ngàn trang “Tình Yêu, Ngục Tù và Vượt Biển” của anh chị một phần nào những thảm cảnh trên đảo Koh Kra, những thảm cảnh mà Việt Nam và Thái Lan ngày nay đều cố tình phủ nhận và lẩn tránh. Tinh thần trách nhiệm và liêm sỉ của một quốc gia là chiếc hộp đen cả hai nước đều né tránh không muốn mở ra, nhìn lại.

Chúa Từng Mảnh Chờ Đóng Đinh

Mỗi người bắt tay vào mỗi việc. Căng lều tập thể, căng lều cá nhân. Người lo dựng tượng Phật, tượng Đức Mẹ, Thánh Giá . Chúa thì phải lắp từng mảnh vào với nhau. (Những tượng này và vật liệu cần thiết đã được anh trưởng nhóm và một vài anh mang tới trước mấy hôm.) Người lo mắc võng cá nhân, người lo treo những chiếc đèn lồng từ thân cây này sang thân cây kia. Sửa soạn sẵn cho một đêm hoa đăng trên đảo.

Chúng tôi xếp ra từ trong hộp những tấm mộ bia có khắc ghi tên tuổi thuyền nhân và những tấm khắc lời tưởng niệm (Được anh trưởng nhóm đặt mang từ Việt Nam sang), sửa soạn gắn những bia này chung quanh một bức tường tượng trưng cho khu nghĩa trang.
Buổi trưa nắng qua nhanh, Mỗi người được ăn trưa một tô mì gói, trước khi gạch, xi măng được chuyền tay nhau vác lên đồi tôn giáo. Một số người xuống tắm biển, có người leo lên thuyền trở về đất liền mua thêm vật dụng.
Công việc dựng tượng mới làm được một phần.

Buổi chiều, mọi người còn đang tất bật thì có hai chiếc thuyền tuần duyên từ đâu rẽ sóng tới, bốn năm người lính Thái có vũ trang nhẩy vào bờ. Cô bé Nhung thông ngôn thiện nguyện (sống ở Thái) được gọi ra để trả lời những câu hỏi. Lính Thái bắt chúng tôi chia ra làm hai hàng, bên nam, bên nữ. Chúng tôi vội cho người đi mời mấy vị sư Thái ( Hiện tu hành trên đảo) xuống, cắt nghĩa rõ ràng là chúng tôi đến dựng tượng và thăm mộ thân nhân. Đất Thái là đất Phật, đi đến mỗi góc đường đều có am, miếu, thờ cúng, nên người dân Thái rất nể trọng các vị sư. Họ bắt chúng tôi cầm Thông Hành của mỗi người lên ngang mặt để họ chụp hình trước khi họ xuống thuyền. Sau khi nói chuyện với các nhà sư xong họ mới chịu xuống thuyền, rời bãi.

Khi họ đi rồi, một nỗi hoang mang dậy lên trong lòng những cựu thuyền nhân: Họ nói, không ai có thể biết được hải tặc có thông đồng với lính tuần duyên hay không? Nhưng chúng ta nhờ có các sư và hiện mang thông hành ngoại quốc nên tương đối an toàn.

Buổi chiều, một cơn mưa to ập xuống, dù lều được dựng dưới những tán lá cây, nước mưa vẫn làm ướt đầm chúng tôi. Khổ nhất là công việc dựng tượng và gắn bia cho người đã chết không tiến hành được, cả những tấm ghi dòng tưởng niệm, cũng phải xếp vào thùng. Nhang đèn, gạch, xi măng, phải che chắn lại. Đêm “Hoa đăng tưởng niệm” như dự tính đã không thành.
Buổi tối vẫn còn mưa. Trong tình cảnh, dưới lưng là những mảnh san hô lớn, nhỏ, mấp mô, rồi nước chẩy vào thành từng vũng, quần áo, dày dép ướt sũng. Nhưng các anh em cũng kéo nhau ra lều tập thể hát dưới những giọt mưa.
Tiếng hát hòa đồng với tiếng mưa. Trong ánh lửa nến nhỏ nhoi xoi không tỏ mặt người, họ hát cho nhau nghe, cho hồn ma bóng quế cùng nghe.

Có hay không! Những hồn ma bóng quế đang rủ nhau cùng về ngồi trong lều với những người đồng hương của mình?

Đêm vẫn rào rào đổ mưa xuống, nhóm 8 người chúng tôi, nằm giữa một tấm bạt to, gấp đôi lại, nửa trải dưới đất, nửa căng trên đầu, buộc hai góc bạt vào hai thân cây. Frank nằm sát ngoài cùng phía bên phải lều, rồi Tú, Trâm, Nguyệt, Trùng Dương, Thủy, Phục và ngoài cùng là Cha Tâm bìa bên trái. Tội nghiệp Cha Tâm và Frank là hai người nằm ngoài bìa lều, ướt như chuột từ đầu tóc, quần áo, đến giầy dép.

Chắc chắn những nhóm khác, trong những chiếc lều nhỏ kiểu cắm trại, cũng ướt không kém gì chúng tôi. Nhưng may, sáng ra trời tạnh, phải dậy thu dọn và ra lều tập thể ngay để làm lễ liên tôn cho các vong linh trên đảo.

Lễ Cầu Siêu Trên Đảo Koh Kra
Các vị chủ tế cùng mọi người cùng quay lưng ra biển, mặt hướng về phía trong đảo, nơi có những nấm mồ của hơn 100 thuyền nhân được biết và thêm bao nhiêu mồ không được biết đích xác, được chôn vùi từ những ngày tháng đó của mấy ngàn thuyền nhân bị hải tặc lùa vào đây.

Chương trình hành lễ được Cha Tâm đề nghị, bắt đầu làm lễ với các Sư Thái đang ở đảo được mời tới cử hành đầu tiên bằng tiếng Phạn, sau đó đến Hòa Thượng Thích Huyền Việt và phần cuối là Cha Hùng, Cha Tâm Cha Hương chia nhau dâng lời nguyện.
Vừa xong hai phần về Phật Giáo, tiếng các Cha bên Công Giáo chưa cất lên thì có tiếng hốt hoảng gọi vào lều.

- Xin chấm dứt và sửa soạn ra về ngay, vì có tin báo bão sẽ tới lúc 3 giờ.

Mọi người hấp tấp đứng dậy chạy ra khỏi lều để thu dọn hành lý, riêng các Cha, Hòa Thượng và những người Công Giáo vẫn ở lại.
Cha Hùng vừa cất tiếng lên đã nghẹn ngào:

Giữa biển khơi lồng lộng gió bốn phương

Chúng tôi những người sống sót trong cuộc chiến tranh huynh đệ đau thương, cùng nhau về đây chiêu hồn lưu xứ.
Xin những đấng tối cao mở lòng đón nhận, vớt lên giữa bọt sóng lênh đênh những oan hồn, uổng tử.

Xin hãy mang hồn vào giấc ngủ ấm yên
Vòng tay Đức Mẹ, vòng tay Phật Bà xin hãy là những tấm khăn mềm
thấm khô ngàn máu lệ.
Chúng tôi cúi đầu gửi lời kinh tiếng kệ
Tiếng chuông tiếng mõ gọi hồn về.

Giọng Cha trầm trầm, bi thương, nghẹn ngào, Cha đọc hết bốn trang bài “Văn Tế Muộn Màng”.
Rồi các Cha thay nhau đọc tên từng người trên những mộ bia mới làm. Sóng cứ nhô cao, bão cứ tới, mọi người vẫn bình tâm với những dòng kinh nguyện.

Chính lúc thứ tha là khi được tha thứ
Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời (Kinh Hòa Bình-Thánh Francis)


Chiếc lều cuối cùng được kéo xuống, gấp lại, gấp cả những giọt nước mưa còn đọng đêm qua. Tôi lấy tay quẹt trên giọt nước, nếm thấy mặn như những giọt lệ.

Những chiếc thuyền tam bản, không mui, rẽ sóng trở lại đất liền. Trời không nắng, âm u, nước biển bắn tung từng đợt lên mặt mũi, quần áo. Trưởng nhóm Hùng khóc rưng rức nhìn hòn đảo Koh Kra chìm dần vào những đám mây đen đang từ từ kéo tới. Anh khóc vì nhiệm vụ chưa hoàn tất. Chúng tôi phải mỗi người nói một câu an ủi anh, nhưng thật sự trong lòng chúng tôi cũng đang thổn thức. Mây đen kéo mỗi lúc một dầy sau lưng chúng tôi, hòn đảo như chìm từ từ xuống biển, tiếng kêu của những vong linh không vọng được lên trên tiếng sóng. Hòn đảo như biến mất, giữa kẻ chết và người sống một đường vạch dài và đen chia đôi.

Bidong và Những Ngôi Mộ Tập Thể Ở Mã Lai

Xe ca đi từ Thái Lan sang Mã Lai, mất 8 tiếng, qua những chặng đường biên giới, phải làm thủ tục nhập cảnh. Chúng tôi tới Mã Lai thì đã trời chiều.
Phụ nữ ở đây đa số mặc quốc phục nhiều màu sắc, khăn chùm đầu của họ rất đẹp, đủ màu, đủ kiểu quấn khác nhau chung quanh khuôn mặt. Bạn tha hồ ngắm mắt môi và nguyên khuôn mặt thân thiện, hay cười của họ. Hiếm hoi lắm mới thấy một vài bà đứng tuổi quấn mình kín mít trong tấm vải đen chỉ để lộ hai con mắt đủ nhìn bước chân mình. Đàn ông cũng thân thiện không kém, ông tài xế taxi hay nói về đời sống gia đình cho bạn nghe, về việc họ vẫn cầu nguyện năm lần một ngày, mỗi lần bẩy phút.

Mã Lai là nước đã nhận gần 300 ngàn người tỵ nạn Việt Nam trong hai thập niên 1975-1995. Những thuyền nhân đi trong nhóm kể lại: nạn hải tặc Mã ít hơn hải tặc Thái rất nhiều. Lính Mã ban đêm có vào trại kiếm những cô vừa mắt mang về làm vợ, không ai can thiệp được. Nhưng lính Mã không hiếp phụ nữ và giết người ngay trước mặt mình.

Mã Lai cũng là nơi có nhiều xác thuyền nhân tạt vào bờ nhất nên cũng là nơi duy nhất có nhiều mộ tập thể. Những người bạn thuyền nhân trong nhóm nói có khi thuyền gần vào tới bờ vẫn bị lật như thường, người đến trước trên bờ có thể nhìn thấy người chết chìm trước mặt mà không làm gì cứu được. Về sau được người địa phương cho biết là khúc biển gần vào đến bãi, dọc biển đó có nhiều vũng xoáy, có khi thuyền vào trúng chỗ xoáy mà không biết, gặp biển êm thì thoát, khi biển lúc đó động thì chỗ xoáy hút thuyền vào, thuyền lật, không cách nào cứu được. Đó là trường hợp của rất nhiều chiếc thuyền đã nhìn thấy bờ mà không vào được bến.

Viếng Ngôi Mộ Tập Thể Đầu Tiên Ở Kelanta

Mã cũng là quốc gia duy nhất có nhiều mộ tập thể của thuyền nhân, có đầy đủ lý lịch, vì họ chết gần bờ.

Ngôi mộ tập thể số 1 chúng tôi tới ở Balai Bachock thuộc tỉnh Kelangta, mộ đó có 46 người, trong đó có 3 em nhỏ.

Lần đầu tiên trong đời người, đứng trước một ngôi mộ tập thể. Ngôi mộ chơ vơ trên đồng đất nước người với những cái tên Việt Nam, tôi không cầm nổi lòng mình, nghe nôn nao, quặn đau trong ruột, nước mắt ràn rụa. Từ bao lâu nay chỉ nghe tiếng “Thuyền Nhân” chỉ nhìn “HìnhThuyền Nhân”, cái thương cảm đó có đấy, nhưng chỉ thoáng ngậm ngùi như vết xước ngoài da. Phải tới đó, trên một đất nước xa lạ nhìn thấy nấm mộ đó mới hiểu được tình người trong một nước nó sâu đậm đến đâu, mới hiểu rõ hai chữ “Đồng Bào” cùng một cội nguồn dân tộc với nhau. Mình bỗng chốc thấy thương dân, thương nước mình quá đỗi! Vì đâu, vì ai , vì nghiệp lực nào mà chết thảm, chết khổ, đến thế này! Cá nhân mình có lãnh một phần trách nhiệm nào trong đó không?
Nhang, nến, thắp lên, lời kinh hòa đồng, Phật, Chúa có nhìn xuống chúng sinh không?

Tôi nghĩ tới lời Sư Huyền Việt nói với tôi: Nghiệp lực làm khổ nhau. Cái khổ phải xẩy ra một lần trong cuộc đời và cái khổ vẫn tiếp tục xẩy ra.
Ngôi mộ thứ hai tại Cherang Ruku, cách nơi này không xa còn to hơn nữa, còn nhiều người hơn nữa, nó cho ta cái cảm tưởng đây là một cái nghĩa trang nhỏ chứ không phải là một nấm mồ. Mộ chôn 123 người, sau nhận thêm 5 người nữa chôn ở nơi khác được đưa về. Tổng cộng là 128 người. Những ngôi mộ tập thể đã được chôn chung như thế nào? Đây là lời kể của bà vợ ông Alcoh Wong Yahao (Sẽ nói đến vị ân nhân này sau)

“Chúng tôi xếp xác từng lớp, không phân biệt nam nữ, tuổi tác. Cứ một lớp xác người xếp lên một lớp khăn liệm, rồi lại tiếp một lớp xác người khác, trên cùng chúng tôi đặt một lớp ván ép, rồi xúc đất đổ lên. Thế là thành một ngôi mộ lớn.

Ngôi mộ thứ hai này và ngôi mộ thứ nhất với 46 người, cộng thêm 5 người mang tới sau, họ cùng đi với nhau trên chiếc tàu khởi hành từ Mỹ Tho, tên tàu là MT- 065, khỏi hành ngày 1 tháng 12, tới gần biển Mã Lai ngày 4 tháng 12 thì bị lật chìm. Tổng số người đi trên thuyền là 300 người.

Mộ Tổng Cộng 128 Người

Chúng tôi cúi đầu khấn nguyện Chúa, Phật, cầu xin các vong linh về chứng giám cho lòng thành của chúng tôi. Chúng tôi, những phụ nữ dựa vào vai nhau mà đẫm lệ.

Sau đó cha Tâm đề nghị mỗi người cầm nhang đi chung quanh ngôi mộ cắm xuống. Mỗi nén nhang có mang theo những giọt nước mắt.

Hỡi hồn bập bềnh trên biển
Về đây nghe lời kinh an
Trăm ngàn mảnh hồn ướt sũng
Muối nào trong lệ không tan.


Mắt Nào Không Lệ Chảy
Đừng khóc vội, tôi xin kể một câu chuyện liên quan đến nấm mộ to như một nghĩa trang nhỏ này.
Trong mấy ngày hôm sau khi chúng tôi đi thăm những nghĩa trang có chôn rải rác thuyền nhân, tôi thấy xuất hiện trong đoàn một thanh niên rất trẻ, tôi hỏi chuyện làm quen, khi em giúp nắm tay tôi dắt bước qua những mô đất. Em tên là Alex Trần, 28 tuổi, em đi thăm mộ ông bà ngoại và các chú, bác, của mẹ em.Vì thời khóa biểu không trùng hợp với nhóm nên em đến chậm một đôi ngày, em phải đi thăm ông bà ngoại một mình.

- Tại sao mẹ không đi với con?
- Mẹ sợ , mẹ không dám nhìn lại.

Em nói tiếng Việt rất giỏi, rất lễ phép, chứng tỏ em được lớn lên trong một gai đình tốt. Em kể:
Gia đình của mẹ con, tất cả 18 người đi trên chiếc tàu MT-065 này. Lúc đó mẹ con là một cô bé 12 tuổi, dì của con lên 10. Khi tầu lật, họ kẹt trong khoang, dì con 10 tuổi dùng đầu đập vào cửa kính thuyền,(chắc cửa kính thuyền rất mỏng) hai chị em chui được ra bên ngoài. Cả hai chị em cùng không biết bơi, ngất xỉu. Sóng đánh họ giạt vào bờ, được cứu sống. Cả gia đình chết 13 người, còn lại 5 người trong đó có mẹ con, dì con và ba người họ hàng.

Em thơ dại sao mà em may mắn
Cả một thuyền chết hết chỉ còn em
Sau đó hai chị em được một gia đình Mỹ bảo trợ, nuôi ăn học, cho tới lúc lập gia đình. May mắn gia đình đó ở Orange County, California ngay trung tâm của người Việt nên hai cô bé đó đã vẫn giữ và nói tiếng Việt. (Khi làm mẹ, cô cũng cho con đi học tiếng Việt)

Hai chị em cô bé này quả thật trong bất hạnh có lồng may mắn. Hai cô được cha mẹ Mỹ cho đi học tiếng Việt và lớn lên với cộng đồng Việt.
Nhìn cậu thanh niên khôi ngô, đĩnh ngộ, lớn lên ở Mỹ, nói tiếng Việt rõ ràng, lễ phép trong một gia đình có hoàn cảnh như thế, tôi thấy mình không khóc được nữa. Tôi đứng sững nhìn cậu, nghe cậu kể lại câu chuyện nhiều lần (vì nhiều người hỏi). Tôi hình dung ra mẹ và dì của cậu như những viên ngọc lăn rơi xuống từ những mỏn đá cao và sắc mà không hề sây sát. Không có viên ngọc nào có thể đẹp hơn nữa.
Tôi nghĩ đến đôi ngày vừa qua, khi cậu một mình đứng trước ngôi mộ tập thể, cậu chạm tay mình lên trên tên ông bà ngoại, tôi biết chắc cậu đã khóc bằng đôi mắt của mẹ mình.

Một Mộ Bia Tập Thể Của Người Việt Trên Đất Mã Lai

Người Chủ của Những Ngôi Mộ Thuyền Nhân
Một khu nghĩa trang của người Hoa cũng ở Terengganu với những ngôi mộ xây theo hình vòng cung như cái bào thai của người mẹ (Người Hoa nói đó là tượng trưng cho ta trở về nơi ta đã từ đó ra đi) Trong nghĩa trang này có 4 khu A, B,C,D. Khu A có hơn 400 thuyền nhân được chôn ở đây. Khu B,C,D có hơn 200. Mộ chôn rải rác, khi thì một người, khi thì ba hay bốn người, tùy theo có bao nhiêu giạt vào bờ lúc đó. Có mộ thấy lên tới bảy người, mười người.

Hỏi anh Lưu Dân, một thuyền nhân ở Úc đã tổ chức tới đây nhiều lần, có gia đình nào về lại Mã Lai cải táng thân nhân đem đi không? Anh nói, có một người đã làm được. Nhưng người Mã ở thành phố này, không muốn cho người Việt đến cải táng mang đi. Họ nêu ra ba lý do:

Thứ nhất, đã chết ở Mã là người Mã.

Thứ hai, mộ ở đây lâu năm đã thành mộ bạn.
Thứ ba, nếu người Việt ai cũng cải tháng thì đâu còn ai tới thành phố này (Terengganu là một thành phố cần du khách.)
Cha Tâm mặc áo lễ, dâng bánh Thánh ngay trong nghĩa trang này.Tôi và Vũ Thanh Thủy, Ngọc Hân cùng cất tiếng hát:Chúa nhân từ xin lắng nghe linh hồn con tha thiết. Ăn năn kêu van, lậy Chúa xin dủ thương, ban xuống niềm tin ấp ủ cho tâm hồn.
Hình Cha Tâm Dâng Lễ
Nắng rát da, trời cao vời vợi, những hạt nước mắt rơi trong tiếng hát, rơi nhòe trên trang giấy hát.

Hòa Thượng Huyền Việt đã rời Thái lan sau khi ở Koh Kra về, nên anh Ngô Đức Hữu từ Úc đại diện Phật Giáo mỗi lần tới các phần mộ, anh phụ trách khấn nguyện.Tiếng Việt miền Nam của anh nhẹ nhàng, ấm áp, bài kinh anh rút ra từ đạo Ông Bà, nghe thật cảm động, xin trích một đoạn:

Cầu Thượng đế từ bi hỉ xả. Cho linh hồn ổn thoả nghe kinh. Cầu xin giảm bớt tội tình. Cho vong nhàn hạ nhẹ mình thảnh thơi. Cảnh ly biệt hỡi ôi thê thảm. Đức Thần Minh phất phưởng tràng phan. Cho hồn noi đó nhẹ nhàng. Trở về cứu vị an nhàn hưởng vui…..
Hóa Vàng Mã

Sau lễ chúng tôi đi thắp nhang trên các ngôi mộ, không phân biệt Hoa, Việt, người địa phương hay thuyền nhân. Nghi thức hóa vàng mã tiếp theo rất phong phú, các anh chị trong nhóm mua ngay tại địa phương nên mua được rất nhiều ( Theo thống kê năm 2010 Mã Lai có 19.8 % theo đạo Phật)
Chúng tôi hóa vàng xong thì xuất hiện một người đàn bà Hoa, được những người trong nhóm giới thiệu đó là bà Alice Wong, vợ của ông Alcoh Wong một vị ân nhân chôn cất gần như là hầu hết những xác thuyền nhân trôi vào bờ bãi Mã Lai.

Chân Dung Ông Wong và Bia Công Đức

Ông chính là người đã chôn cất những ngôi mộ Tập Thể, hơn thế nữa bao giờ có xác táp vào bờ là người ta đi gọi ông. Ông in ra cuốn sách The Vietnamese Boat People(VBP) along The East Coast Of Malaysia Peninsula để hướng dẫn những người đi tìm mộ thân nhân dọc theo bờ biển phía đông vùng biển Mã Lai. Vùng biển phía đông Mã Lai đối diện với mũi Cà Mâu là nơi thuyền nhân tới đông nhất và cũng chết đắm nhiều nhất.

Ông để hết thời gian của mình chỉ để lo cho những cái xác của thuyền nhân Việt Nam trôi giạt vào vùng bãi biển Mã Lai, gần nơi ông cư ngụ. Chiếc thuyền đầu tiên của người Việt tỵ nạn ông Wong được nhìn thấy vào ngày 23 tháng 11 năm 1978 đã vào gần tới bãi nhưng chưa được lên bờ. Ông nhìn thấy những khuôn mặt hốc hác, sợ hãi nhưng tràn đầy hy vọng. (Về sau ông được hội Hồng Nguyệt Red Cresent cho biết, chiếc thuyền đó đã bị lật trong khi được hướng dẫn vào bờ ngay trong cùng ngày. Cả thuyền 137 người bị chết đuối.)
Ông và những người bạn của ông ngoài việc chôn cất, còn đi tìm những phần mộ của thuyền nhân rải rác trên đất Mã đem về gần nhau.

Những nấm mộ thuyền nhân tập thể được nhìn như “Mồ vô chủ” thì trên một ý nghĩa nào đó, ông Wong chính là “Chủ”những nấm mồ này.
Cho tới khi ông mất, năm 2006 trước đó một tuần ông vào nghĩa trang thăm mộ thuyền nhân ông đã hát bài “I will follow you forever”

Nói theo nhà Phật, kiếp trước ông có nợ người Việt Nam hay chính ông là một người Việt Nam trong kiếp trước?
Tấm lòng của ông Wong đối với thuyền nhân từ năm đầu tiên 1978, khi ông nhìn thấy chiếc thuyền tị nạn 137 người kéo vào vùng vịnh Kuala Terengganu, tới năm ông qua đời 2006 là 28 năm dài.
Hai mươi tám năm đó biết bao nhiêu tình?
Viếng Tạ ở Mộ Ông Wong ( Bà Wong mặc áo đen)

Đảo Bidong và Những khu mộ.
Chúng tôi cũng tới đảo Bidong bằng thuyền. Thuyền này chạy bằng máy cao tốc và từ đất liền ra tới đảo khoảng 20 phút. Đi giữa trưa nắng gắt.


Từ năm 1975- 1991 đã có 250,000 thuyền nhân sống sót tạt thuyền vào sinh sống ở đây. Nhiều người chờ bảo lãnh có thể ở trên đảo từ hai tới bốn năm, nhiều người bị trả lại. Có người bệnh chết, có người tự tử. Họ được mang lên đỉnh đảo chôn cất.

Cầu Tàu Lên Đảo Bidong
Mộ chia ra từng khu A, B, C….Khu cho trẻ em riêng. Khu F được coi là đông nhất tới hơn 200 ngôi mộ. Chúng tôi kéo nhau lên đó. Bước thấp, bước cao, chống gậy, cầm dao, vừa leo vừa phạt cây rẽ lối. Cuối cùng cũng lên tới tấm bia có ghi 151 người (có bia mộ) Thật ra số mộ ở đây trên con số 200.

Cùng Nhau Cất Tiếng Kinh Cầu
Giữa Cây Thánh Giá

Đồi Tôn Giáo nơi trước đây có nhà thờ Công Giáo, Tin Lành, Cao Đài và Chùa thì nay đã vừa bị phá, vừa xụp đổ theo thời gian, trông vô cùng hoang phế. Đau lòng hơn nữa những tượng Phật, tượng Đức Mẹ đều bị chém cụt đầu (vì một số người cuồng tín tin là mất đầu thì không còn linh thiêng nữa) Thánh giá Chúa thì chỉ còn dấu vết trên tường mà thôi.
Tôi và Thái hai chị em đi lang thang chung quanh đồi, Thái lo chụp hình, tôi lo…buồn. Tôi đứng trên cao nhìn mông lung bao quát bãi cát dưới chân đồi.
Nơi đây bao nhiêu người dân Việt của tôi giạt vào, giạt vào bằng thân xác còn thở được, còn hy vọng sẽ được chuyển tới một quốc gia nào đó để gây dựng lại cuộc đời cho con,cháu hay chính bản thân mình? Bao nhiêu người chỉ còn là những cái xác bập bềnh giạt vào bờ? Bao nhiêu cảnh chia ly của những mối tình vừa nhận được sau những đau thương mất mát? Bao cảnh đời uất hận bị gửi trả về nơi mình đã không sống được phải bỏ đi? Bao nhiêu người đã phải ở đây cả ba, bốn năm trong hy vọng, trong tuyệt vọng trước khi được rời nơi này?

Giang Tay Với Chúa
Biển dưới kia đang ập vào từng đợc sóng, nước mắt của mấy mươi năm về trước còn giọt nào pha trong muối đại dương?
Biển phải làm gì để giữ mãi được những giọt lệ, những tiếng khóc, tiếng cười, hy vọng và tuyệt vọng của một dân tộc luôn luôn “Đi không yên ổn, ngồi không vững vàng” ngay trên chính đất nước mình.
Chúng tôi xuống đồi để sửa soạn quay về đất liền. Xuống đến chân đồi ngoái đầu nhìn lại, một cánh bướm đen thật lớn từ trên đồi bay xuống
lượn vòng ngay sau lưng tôi. Một thoáng rùng mình, một thoáng rưng rưng, tôi dừng lại, nói thầm trong cuống họng mình. “Thôi nhé, tôi về, nhớ mãi hôm nay” Giơ tay áo lên, quẹt ngang dòng nước mắt. Cánh bướm bay mất hút lên đồi.
Sau một đêm mắc võng, chùm chăn (cho khỏi muỗi) ngủ lăn lóc trên cầu tàu, chúng tôi trở về đất liền, tiếp tục cuộc hành trình tìm mộ thuyền nhân.

Rải Rác Mộ Thuyền Nhân Dọc Đường
Trên đường sang Kuala Lumpur, trong tỉnh Dungun có hai nghĩa trang. Hai nghĩa trang này có biển trước mặt nên khi xác thuyền nhân giạt vào được vớt lên chôn ngay tại đây. Khi họ vớt được 1 xác, khi được 2,3, khi được 5,7. Có khi cả trên 10 xác vào một lúc.

Nghĩa trang thứ nhất lối vào có đền thờ với hàng chữ Tao Yan Dian Temple, có 80 ngôi mộ thuyền nhân, trong đó 38 mộ có tên. Một ngôi mộ tập thể nằm dưới gốc một cây bàng lớn, chôn trên 100 người, được khắc chung một tấm bia .Bia được Văn Khố Thuyền Nhân xây ngày 23 tháng 3 năm 2007
Dưới Gốc Cây Bàng
Những ngôi mộ trong khu thứ hai được đặt trong một nghĩa trang đặc biệt do nhà thờ Công Giáo St.Thomas trông coi. Những thân xác thuyền nhân được bao quanh bởi ba ngôi thánh đường của: Thiên Chúa Giáo, Phật Giáo và Hồi Giáo. Còn được gọi là Migrants Cemetery.

Những linh hồn này thật được chúc phúc an ủi biết bao!
Nhang được thắp lên, lời kinh được cất lên, nước mắt lại chẩy xuống, Chúa, Phật trên cao được mời xuống dự tiệc bi ai của nhân loại.

Mộ Trong Migrants Cemetery

Viết tới đây. Tôi tưởng tượng ra, tôi là người dân Mã Lai sống dọc theo miền đông biển Mã Lai, mỗi sáng trở dậy nghe tiếng gọi nhau ơi ới bên ngoài cánh cửa: Ra vớt xác thuyền nhân Việt đang giạt vào bờ. Không phải một xác, hai xác, mà vô số xác. Rồi cùng nhau tẩm liệm, chôn cất, có khi lập miếu thờ.
Tôi tưởng tượng ra trong những cái xác bất hạnh đó, một cái xác của chính mình.

Những cái xác của đồng bào mình (hay của chính mình) đã được những người không cùng chủng tộc xót thương, được ghi lại in thành sách (như sách của ông Wong) để sau chính những người Việt về tìm lại

Hỏi bạn còn nước mắt để khóc không?
Chôn cất cả trăm, ngàn, nấm mộ không phải là chuyện giản dị. Việc xây cất làm sao chu đáo được. Theo thời gian, mưa nắng những ngôi mộ không tồn tại được.
May mắn thay Văn Khố Thuyền Nhân của người Việt (Do ông Trần Đông, từ Úc-Sáng lập 2004), đã tới Mã Lai, Thái Lan, Nam Dương trùng tu lại hầu hết những nấm mộ này. (Theo VKTN-Trong vùng Đông Nam Á có hơn 2000 nấm mộ vừa tập thể vừa cá nhân)

Tôi Đọc Tên Tôi
Hội Hồng Nguyệt ( Malaysian Red Cresent Society - Hồng Thập Tự Mã Lai) đã lưu trữ hai trăm ngàn (200,000) hồ sơ của những người sống sót. Để hôm nay những thuyền nhân trong nhóm chúng tôi đến tìm lại . Mỗi khi tìm được tên của mình hay thân nhân mình, họ òa vỡ ra cùng một lúc tiếng cười và giọt lệ:
Tôi vừa đọc tên tôi trên tấm thẻ
Có phải tôi không trên lý lịch này
Ngày tháng đó tưởng vùi chôn đáy biển
Bỗng sóng đánh vào bờ sáng hôm nay

Khi chúng tôi tới viếng hội, câu chào hỏi đầu tiên của ông Dato’ Sayed A. Rahman,Tổng Thư Ký hội Hồng Nguyệt là:“Chúng tôi không cần biết anh là người nước nào, chúng tôi chỉ biết giúp đỡ một con người.” Nghe mà ứa nước mắt.

Ông Misnan, nhân viên điều hành của hội, nói được vài câu bằng tiếng Việt rất thân tình. Đặc biệt là ông hát cho chúng tôi nghe bằng tiếng Việt, bài hát “Bài Tình Ca Cho Em” của Vũ Thành An thật hay. Hay một cách bất ngờ!

Thế gian đầy quỷ dữ, nhưng Trời cũng ban phát xuống những thiên thần cứu trợ.

Sau 42 năm nhìn lại, chúng ta có rất nhiều những trang Sử mới. Trên hết, mỗi một cái chết của thuyền nhân, của tù cải tạo, của người Quốc Gia chết cho Tự Do là một trang Sử mới được cộng vào.
Tất cả con dân Việt đều phải học Sử Việt.

San Hô, vỏ Ốc ở Songkhla, Koh Kra và Bidong ( Trong vườn Seattle-WA)

Trần mộng Tú

Ngày 20 tháng 4 năm 2017

- Viết trong cuộc hành trình về Trại Tỵ Nạn Songkhla, đảo Koh Kra và Trại Tỵ Nạn Bidong từ 30 tháng 3 tới 16 tháng 4-2017

(*)Những câu Thơ trong bài – tmt