dimanche 1 juillet 2012

Beauvoir 01-07-2012 (KĐ)

 

Vài hình ảnh sinh hoạt chung với ca đoàn ở nhà thờ Beauvoir nơi có nhiều du khách đến hành hương và tĩnh tâm cùng cầu nguyện để xin được chữa lành. Hàng năm vào cuối tháng 6 đầu tháng 7 nhóm ca đoàn ở họ đạo `Resurrection du Christ` hay được mời đến hát ở Beauvoir vào ngày chủ nhật, ca đoàn nhận hát luôn 2 lễ vào 10h và 11h30.

Sáng nay trời thật đẹp và khí hậu rất dễ chịu khoảng 25 độ, trước khi đi hát  lễ,  KĐ dạo quanh vườn nhà, thấy hoa Clématite nở rộ, hoa lys cũng thế nhìn thật đẹp mắt, lòng hân hoan với nhiều niềm vui.

Lễ được cử hành ở ngoài trời, lúc đến Beauvoir cũng còn sớm, KĐ  vì bận đi Calgary nên đã vắng mặt trong buổi tập hát, đành phải đến nhờ bà nhạc trưởng dạo lại đàn phần Alto, những bài hát  bè mà KĐ chưa nắm vững. Buổi lễ vào lúc 10h có bổn đạo rất đông đảo vì trời đẹp và không nóng lắm. Sau 2 buổi lễ, nhóm ca đoàn (phần lớn là các bậc cao niên) họp nhau đi ăn, chuyện trò vui vẻ và cùng chúc nhau những ngày hè vui tươi . Cám ơn A.Tuấn cũng đã chịu khó đi 2 lễ và còn chụp hình cho đại gia đình xem.

Mảnh vườn Thái Cực trong sân


Beauvoir nằm trên ngọn đồi nhìn về thấy thành phố Sherbrooke
 M.Fortier đang suy gẫm ở Beauvoir (Mont Martre of Sherbrooke)





Vừa hát xong 2 lễ 10h và 11h30 với chorale ở nhà thờ ngoài trời trong thánh địa Beauvoir



 Đi ăn chung với ban hát trước khi chia tay nghỉ hè



Beauvoir 2011

Trước nhà nguyện










Cây lọc chất độc trong không khí

Liên Hương sưu tầm 

Types of Houseplants That Clean Indoor Air

Why invest in expensive electrical air purifiers when you could purchase a few types of houseplants to clean and filter the air naturally and inexpensively?
19 Houseplants That Clean the Air
Photo Credit  13K
Much of the research on these beneficial houseplants has been done by NASA scientists researching ways to create suitable space station habitats. All indoors plants (flowering or not) are able to purify indoor air to some degree through their normal photosynthesis processes. But some were found to be more beneficial than others in removing harmful household toxins, even removing 90% of chemicals in the air in only twenty-four hours!
The three main household toxins of concern are:
  • benzene
  • formaldahyde
  • trichloroethylene
These carcinogenic chemicals are used in the manufacturing of synthetic substances and materials and are off-gased from new materials for some time (up to several years, depending on the material of product in question). Benzene can also be emitted from gas ranges during use, making some types of houseplants below great for use in the kitchen. This means these types of houseplants may just decrease your risk of cancers, asthma, allergies, auto-immune disorders and other diseases.

Tips for Choosing and Caring for Your Plants

Below you'll find the common name and botanical name of each plant, its benefit to you and your home and a few ideas of the type of care it needs.
Along with a corresponding photo and the following tips, you can decide which plant is best for your home.
  • Choose one 10- to 12-inch potted plant per 100 square foot of your home for the most effective air purification.
  • Cross-reference several care guides to check for the most accurate and up-to-date information.
  • Because common names can very, be sure to cross-reference the botanical name of any plant you get to ensure it will do the job you need it to do.
  • Consider where you might place your plants and the amount of sun they will receive to ensure your plant will thrive in that area.
  • Make note of the water needed and write it on a calendar so that you can keep the watering schedules balanced.
  • Periodically dust the leaves of each plant with a damp cloth to ensure proper absorption of air particles and toxins.
  • Keep their soil replenished with rich compost or compost tea. Avoid non-organic or synthetic fertilizers.
  • Whenever possible, capture rainwater for your plants. All types of houseplants thrive best with natural sources of water.

Nineteen Houseplants That Clean Indoor Air

The following list of beneficial types of houseplants should get you started in finding the right plants for your home.
Common Name: Aloe Vera
Botanical Name: Aloe barbadensis
Benefits: Not only can it be used for burns on the skin, it is also known to remove formaldahyde from the air.
Notes: Needs well-drained soil with slight drying between waterings, full sun is best with protection from high heats. Although largely known for its healing properties, it is considered to be an irritant to some.

Common Name: Areca Palm
Botanical Name: Chrysalidocarpus lutescens
Benefits: General air purifier, especially as it grows larger. It's known for being one of the better performers in purifying the air.
Notes: Moderately drought tolerant and prefers partial sun and well-drained soil.

Common Name: Baby Rubber Plant
Botanical Name: Peperomia obtusifolia or Ficus robusta
Benefits: These houseplants clean the air by emitting high oxygen content, and purifies indoor air by removing chemicals, such as formaldahyde or other toxins.
Notes: Likes filtered light, infrequent watering and rich soil. I've found conflicting information as to whether or not this plant contains any poisonous parts.

Common Name: Bamboo Palm or Reed Palm
Botanical Name: Chamaedorea seifrizii


Sorry, no photo yet...unless you'd like to contribute one!
Benefits: According to NASA, it removes formaldahyde and is also said to act as a natural humidifier. Notes: Likes bright, indirect light and prefers to remain moist but not too much and doesn't like sitting in water.

Common Name: Boston Fern
Botanical Name: Nephrolepis exaltata Bostoniensis
Benefits: Said to act as a natural air humidifier, removes formaldahyde and is a general air purifier. Said to be among the best in air purifying houseplants.
Notes: Likes bright light and damp soil but can be tolerant of drought or partial light.

Common Name: Chinese Evergreen
Botanical Name: Aglaonema sp.
Benefits: Emits high oxygen content, and purifies indoor air by removing chemicals, such as formaldahyde, benzene or other toxins.
Notes: Does well with full shade and good draining; variegated plants need more sunlight. The sap of this plant is considered poisonous and is an irritant.

Common Name: Corn Cane or Mass Cane
Botanical Name: Dracaena massangeana or dracaena fragrans Massangeana
Benefits: Known for removing formaldahyde and known generally as one of the houseplants that clean the air.
Notes: Does great with low light and low water.

Common Name: Dwarf Date Palm
Botanical Name: Phoenix roebelenii


Sorry, no photo yet...unless you'd like to contribute one!
Benefits: Said to remove formaldehyde and xylene (a chemical found in plastics and solvents) from the air. Notes: Loves lots of sun, moist soil and warm water.

Common Name: English Ivy
Botanical Name: Hedera helix
Benefits: It's known for removing the chemical benzene, a known carcinogen found in cigarette smoke, detergents, pesticides, and the off-gasing of other synthetic materials, is said to be fantastic for asthma and allergies and also removes formaldehyde.
Notes: Can be invasive, making it great for a potted plant.

Common Name: Ficus alii
Botanical Name: Ficus maeleilandii alii


Sorry, no photo yet...unless you'd like to contribute one!
Benefits: Said to be a great overall air purifier. Notes: These types of houseplants love indirect sunlight; be careful not to overwater. Those with allergies to latex may react to this plant!

Common Name: Gerbera Daisy
Botanical Name: Gerbera sp. or Gerbera jamesonii

Benefits: NASA says this plant is fantastic at removing benzene, a known cancer-causing chemical. It also absorbs carbon dioxide and gives off oxygen overnight, which is said to improve your sleep!
Notes: Likes bright light

Common Name: Golden Pothos
Botanical Name: Epipremnum aureum syn. Scindapsus aureus
Benefits: NASA places this plant among the top 3 types of houseplants great for removing formaldhyde. Also known for removing carbon monoxide and increasing general indoor air quality.
Notes: Needs less water in colder temps and partial sun.

Common Name: Janet Craig
Botanical Name: Draecana deremensis
Benefits: Lady Palm is said to be a good overall air purifier, removing most air pollutants.
Notes: Prefers indirect sunlight, and watering without fertilizers.

Common Name: Kimberly Queen Fern
Botanical Name: Nephrolepis obliterata


Sorry, no photo yet...unless you'd like to contribute one!
Benefits: These types of houseplants clean formaldehyde, toluene, and xylene out of your home. Notes: Prefers bright but indirect sunlight, with dry soil between waterings (but not dry for too long).

Common Name: Lady Palm (plus 10+ varieties)
Botanical Name: Rhapis Excelsa
Benefits: These types of houseplants are said to be a good overall air purifier, removing most air pollutants.
Notes: Prefers partial sun all day and shade in the winter, with more frequent water in hotter months, but never allow to sit in water or be overwatered.

Common Name: Marginata or Dragon tree
Botanical Name: Dracaena marginata
Benefits: Known for purifying the air of the carcinogen, benzene, commonly found in the off-gasing of synthetic materials, ciagerette smoke and other household chemicals. Also known for removing formaldahyde, xylene (found in varnishes, paints and paint thinners) and trichloroethylene (found in solvents) from the air.
Notes: It requires little attention, tolerates dry soil and irregular watering and prefers no direct sunlight. It is, however, susceptible to fluoride toxicity (so fluoridated water sources may need to be avoided).

Common Name: Moth Orchid
Botanical Name: Phalaenopsis
Benefits: Said to remove VOCs (volatile organic compounds) and formaldahyde commonly off-gased from paints, solvents and other synthetic materials.
Notes: Thrives in high humidity, lots of light (but not hot, mid-day sun) and thorough waterings with, unlike many types of houseplants, almost complete drying out between.

Common Name: Mums
Botanical Name: Chrysanthemum sp. or Chrysanthemum morifolium
Benefits: Very effective at removing benzene, a carcinogen (cancer-causing substance) associated with most chemicals, plastics, cigarettes and off-gasing. Also removes trichloroethylene (found in solvets and cleaners), formaldehyde and ammonia.
Notes: Likes partial sun, and lots of water. Although they're among the houseplants that clean the air, they only flower once and are generally annual plants, especially when planted outdoors.

Common Name: Peace Lily
Botanical Name: Spathiphyllum sp.
Benefits: Known for removing benzene, a common household chemical and known carcinogen. It's also said to remove mold spores in the air, making it great for bathrooms, kitchens and laundry rooms; purifying the air of trichloroethylene, a chemical found in cleaners and solvents; and removing alcohols, acetone, and formaldehyde.
Notes: Easy to care for, it prefers lots of water, less often and bright, indirect light.

Common Name: Philodendron
Botanical Name: P. cordatum, P.scandens or P. selloum
Benefits: Also noted by NASA among the best tyoes of houseplants for removing formaldahyde, especially higher concentrations.
Notes: Philodendrons are considered poisonous, so keep out of the reach of children and pets.

Common Name: Snake Plant
Botanical Name: Sansevieria trifasciata
Benefits: Found by NASA to absorb toxins, such as nitrogen oxides and formaldahyde.
Notes: It tolerates low light levels and irregular watering (and needs only a few waterings throughout winter).

Common Name: Schefflera, or Umbrella Tree
Botanical Name: Brassaia actinophylla
Benefits: Said to remove benzene (a carcinogenic substance) from the air.
Notes: Can be toxic to pets and children. Prfers bright but indirect sun and lots of water and humidity.

Common Name: Spider Plant
Botanical Name: Chlorophytum comosum
Benefits: NASA places this plant among the top 3 types of houseplants that are great at removing formaldahyde. Also removes carbon monoxide and other toxins or impurities.
Notes: Likes bright, indirect light and lots of water while growing.

Common Name: Warneckii or Dracanaena warneckei
Botanical Name: Dracaena deremeusis or Dracanea deremensis warneckei
Benefits: Known for removing trichloroethylene, a chemical found in many solvents, dry cleaning solutions and refrigerants. Also said to remove benzene, a carcinogene.
Notes: Moderate sun and water needs, but, like most types of houseplants, dislikes sitting in water. Avoid fluoridated water sources.

Common Name: Weeping Fig or Ficus Tree
Botanical Name: Ficus benjamina
Benefits: Known to remove common airborn toxins and increase oxygen levels.
Notes: Prefers bright light and sun, but is also shade-tolerant. Moderate water needs for these types of houseplants.

samedi 30 juin 2012

Ung Thư Ruột Già (Colon cancer)

Mỹ Trang sưu tầm  

UNG THƯ RUỘT GIÀ (Colon cancer)

 BS Nguyễn Văn Đức


Tobin Gibb, 6 lần đoạt giải thưởng Grammy, ca sĩ của ban nhạc Bee Gees nổi danh một thời vừa qua đời vì ung thư ruột già vào tuổi 62. Trong vòng hai tháng qua, ông phải trải qua hai lần giải phẫu khẩn cấp và được trị liệu mạnh bằng chất hóa học, song sự chữa trị tận tình của các bác sĩ cũng không ngăn được ung thư lan sang gan ông, gây suy gan khiến ông mất mạng. Con người tài hoa và danh vọng đã mất mạng vì một nguyên nhân không đáng: ung thư ruột già có thể ngừa được.

Do vậy, chỉ thị của Medicare đưa xuống các tổ hợp y tế chăm sóc sức khỏe cho những vị cao niên gia nhập tổ hợp, là phải truy tìm ung thư ruột già cho các vị. Bác sĩ trong tổ hợp phải gắng thi hành chỉ thị này; mong các vị giúp bác sĩ chu toàn nhiệm vụ. (Đầu năm tới, các vị có Medi-Medi chưa gia nhập tổ hợp cũng sẽ bị buộc gia nhập tổ hợp, và vào ngày 1 tháng 10/2012, sẽ nhận được giấy thông báo.)

Mỗi năm, có 11 triệu trường hợp ung thư ruột già mới xảy ra trên toàn thế giới. Riêng tại Mỹ, ung thư ruột già nhiều chỉ sau ung thư phổi, mỗi năm có thêm 150.000 trường hợp, làm thiệt mạng khoảng 50.000 người. Đây rồi chúng ta ngày sẽ sống lâu hơn, người già nhiều hơn, và số người bị ung thư ruột già sẽ tăng lên. Ung thư ruột già đến với phụ nữ hơi nhiều hơn đàn ông một chút.

Hầu hết các bướu độc ung thư ruột già phát sinh từ những bướu thịt lành tính có tên "adenomatous polyps". Trong lòng ruột già, hay có những chỗ lồi lên, tạo thành những bướu thịt dư ra gọi là "polyp". Tùy theo cấu trúc của các bướu thịt dư này, người ta chia chúng làm 3 loại: juvenile polyp (nonneoplastic hamartoma), hyperplastic polyp (hyperplastic mucosal proliferation) và adenomatous polyp. Theo thời gian, chỉ có loại bướu thịt dư adenomatous polyp là có thể biến thành ung thư. Đến 30% người lớn tuổi chúng ta có bướu thịt adenomatous polyps trong ruột già, và thường thì chúng im lặng, chẳng gây triệu chứng gì cả để ta biết. Thế mới lo, tuy không phải bướu thịt adenomatous polyp nào sau cũng biến thành ung thư.

Ai dễ bị ung thư ruột già?

Một số yếu tố được xem dễ đưa đến ung thư ruột già:

- Tuổi tác: 90% các trường hợp ung thư ruột già xảy ra ở người 50 tuổi trở lên.
- Di truyền:
25% số người bị ung thư ruột già có người thân trong gia đình cũng bị ung thư ruột già. Như vậy, trong nhiều trường hợp, tính di truyền của loại ung thư này rất mạnh. Đi khám bác sĩ, nếu người thân trong gia đình bị ung thư ruột già, bạn nhớ cho bác sĩ biết.
- Người trước bị ung thư ruột già dễ có ung thư ruột già nữa. Người có bướu thịt adenomatous polyp trong ruột già dễ bị ung thư ruột già hơn người khác.
- Thực phẩm:
Tuy nguyên nhân gây ung thư ruột già chưa được biết rõ, nhưng có lẽ ung thư ruột già là bệnh của những người thích ăn thịt.

Người ta thấy ung thư ruột già xảy ra thường hơn ở người thuộc tầng lớp khá, sinh sống nơi phồn hoa đô hội. Những khảo cứu làm tại nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới cho thấy càng ăn nhiều chất đạm từ thịt (meat protein), càng tiêu thụ nhiều dầu mỡ (dietary fat and oil), càng dễ tử vì ung thư ruột già. Di dân từ những nơi ít có ung thư ruột già, khi đến một quốc gia mới có thói quen ăn thịt, cũng sẽ dễ bị ung thư ruột già giống như người bản xứ ở quốc gia mới đến cư ngụ. Người theo đạo Mormons ít ăn thịt ít bị ung thư ruột già hơn những ông bà bạn hàng xóm của họ không theo đạo Mormons, ăn thịt nhiều hơn; và người Nhật, trước ít có ung thư ruột già, bây giờ nhiều hơn, vì nay họ có thói quen ăn uống giống với người phương Tây.
- Bệnh viêm ruột (inflammatory bowel disease):
Nhiều người không may mang bệnh viêm ruột "inflammatory bowel disease" (gồm hai bệnh "ulcerative colitis" và "granulomatous colitis"), cứ hay đi cầu ra máu, đau bụng, lâu lâu lại tắc ruột.

Sau 25 năm mang bệnh với các triệu chứng tái phát như vậy, triển vọng bị ung thư ruột già rất cao (8-30%). Sau 15 năm mang bệnh viêm ruột, căn bệnh vẫn hay hành, cắt bỏ hẳn ruột già sẽ làm giảm nguy cơ ung thư, đồng thời cũng giúp người bệnh đỡ khổ vì các triệu chứng.
- Thuốc lá: hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư ruột già.
- Thiếu vận động: đời sống thiếu vận động cũng khiến ung thư ruột già dễ xảy ra.
Ngược lại, theo vài khảo cứu, calcium (ít nhất 1000 mg mỗi ngày, từ thực phẩm hoặc thuốc uống) có thể giúp giảm nguy cơ ung thư ruột già, thuốc aspirin và các thuốc chống viêm không chứa steroid (nonsteroidal antiinflammary drugs) như ibuprofen, napoxen, … cũng vậy.
Triệu chứng

Như bạn thấy, ruột già của ta dài, gồm nhiều khúc. Triệu chứng của ung thư ruột già tùy vào chỗ ruột già có ung thư.

Khi mới từ ruột non vào ruột già phía bên phải của bụng, phân tương đối còn lỏng nên ung thư nằm ở đoạn ruột già bên phải bụng (gọi là ruột già lên, ascending colon, vì nó đi từ bụng dưới bên phải lên phía bụng trên bên phải), cả đến khi nó đã rất to, thường không gây triệu chứng gì cả. Bướu ung thư tại nơi đây hay gây loét, khiến chỗ loét cứ âm thầm chảy máu tí một, tí một, mắt ta không nhìn thấy, và phân trông vẫn bình thường. Nhưng chảy máu rỉ rả như vậy, về lâu về dài sẽ đưa đến thiếu máu, loại thiếu máu do thiếu chất sắt (iron deficiency anemia). Người có ung thư ruột già bên phải, vì thiếu máu, hay thấy mệt mỏi, hồi hộp, có khi đau ngực do tim không đủ máu nuôi (angina), thử máu thấy các tế bào hồng huyết cầu vừa thiếu, vừa nhỏ, vừa tái, không đỏ như bình thường, làm ta nghĩ đến loại thiếu máu do thiếu chất sắt. Vì thế, ở người lớn chúng ta, nhất là sau 50 tuổi, ai thiếu máu do thiếu chất sắt nhưng không có lý do nào rõ rệt có thể giải thích việc này (như phụ nữ đã mãn kinh, đâu còn ra kinh mỗi tháng, mà sao vẫn thiếu máu), cần được tìm hiểu xem có ung thư ruột già hay không.

Khi đến đoạn ruột già ngang (transverse colon, chạy từ bụng trên bên phải sang bụng trên bên trái) và ruột già xuống (descending colon) bên trái bụng, phân của ta đã trở thành cứng hơn, nên ung thư ở những phần ruột già này cản phân, khiến phân khó di chuyển, gây đau bụng. Ruột có thể tắc, có khi thủng.

Ung thư vùng trực tràng (rectosigmoid area) gần về phía hậu môn hay làm đi cầu ra máu, đi cầu khó phải rặn cho dữ (tenesmus), phân ra bé hơn bình thường. Có điều, thiếu máu lại ít khi xảy ra. Quả những triệu chứng này hay khiến chúng ta nghĩ đến bệnh trĩ, nhưng bất cứ khi nào đi cầu ra máu, và thói quen đi cầu của chúng ta tự dưng thay đổi, ta nên nghĩ đến ung thư ruột già, nhờ bác sĩ dùng ngón tay khám trực tràng cho ta, hoặc soi vùng trực tràng bằng phương pháp soi proctosigmoidoscopy.

Định bệnh

Nghĩ đến ung thư ruột già, nhất là ở những vị 50 tuổi trở lên, là ta đã đặt được bước chân đầu tiên trên con đường định bệnh.

Chúng ta biết rồi, thiếu máu do thiếu chất sắt ở đàn ông hoặc phụ nữ đã mãn kinh mà không có lý do rõ rệt, ta nghĩ đến ung thư ruột già. Đau bụng, thói quen đi cầu thay đổi (mới bón hoặc tiêu chảy thời gian gần đây thôi), đi tiêu ra máu, đi cầu phải rặn dữ quá, phân ra bé tẹo, ..., cũng vậy.

Những phương pháp hiện được dùng để khám phá ung thư ruột già: thử phân hầu tìm xem trong phân có máu không (fecal occult blood test), khám trực tràng bằng ngón tay (digital rectal examination), chụp phim ruột già (barium enema), soi đoạn cuối của ruột già gần về phía hậu môn (sigmoidoscopy), và soi toàn ruột già (colonoscopy).

 

Soi toàn ruột già được xem là phương pháp khám phá ung thư ruột già chính xác nhất. Sau khi ruột già của bạn được xúc rửa sạch sẽ, bác sĩ đặt một ống soi mềm vào hậu môn bạn và đi ngược lên phía trực tràng, rồi từ từ đi lên cao hơn nữa, quẹo phải trên đoạn ruột cong hình chữ S sigmoid, xong, ngược lên đoạn ruột già xuống bên trái bụng, quẹo trái khi gặp đoạn ruột già ngang, đi hết đoạn ruột già ngang, lại quẹo trái nữa, xuống đoạn ruột già lên bên phải bụng. Với ống soi, vừa đi như vậy, bác sĩ vừa xem xét kỹ lòng ruột già của bạn, và nếu gặp bất cứ chỗ nào khả nghi, sẽ cắt lấy một miếng thịt để đem thử.

Phương pháp soi toàn ruột già tốt, khám phá ung thư rất chính xác, song có thể gây biến chứng chảy máu, thủng ruột già, vì việc đi xa trên cả một cái ruột già dài và vòng vèo như thế, thỉnh thoảng cũng gặp bất trắc. Tuy vậy, những biến chứng này ít khi xảy ra, và nếu cần phải soi toàn ruột già để khám phá hoặc truy tìm ung thư, ta chẳng nên ngần ngại.

Chữa trị

Việc chữa trị ung thư ruột già tùy vào việc ta khám phá được ung thư sớm hay trễ, nó còn tại chỗ hay đã ăn sâu xuống, lan đi xa. Ung thư tiến triển qua 5 giai đoạn (Dukes staging system):

- A: khi ung thư còn ở nông trên lớp niêm mạc lòng ruột già hoặc dưới đó một chút (cancer limited to mucosa and submucosa).
- B1: ung thư xuống đến vùng bắp thịt của lòng ruột già (cancer extends into muscularis).
- B2: ung thư xuống sâu đến lớp bao phủ mặt ngoài ruột già (cancer extends into or through serosa).
- C: ung thư đã ra ngoài ruột già, lan đến các hạch bạch huyết quanh đấy (cancer involves regional lymph nodes).
- D: ung thư lan xa đến các cơ quan khác như gan, phổi, ... (distant metastases).

Trước khi chữa, để biết ung thư đã lan đến đâu, chúng ta cần soi toàn ruột già (nếu chưa soi), chụp phim ngực (chest x-ray), phim Cat scan bụng và vùng chậu (abdominal and pelvic CT scan).

Khám phá sớm trong giai đoạn A, khi ung thư mới còn trên lớp niêm mạc, chưa ăn sâu xuống lòng của ruột già, sự chữa trị giản dị, ta mổ cắt bướu ung thư là xong, và tỉ lệ sống sót được 5 năm (5-year survival rate) của người bệnh rất cao, trên 90%. Dù vậy, ta vẫn cần theo dõi sát trong vòng 5 năm đầu sau khi mổ cắt bướu ung thư thành công, bằng cách đo chất CEA trong máu (carcinoembryonic antigen, một chất tăng cao trong máu khi có ung thư ruột già) mỗi 3 tháng, khám bệnh đều mỗi 6 tháng, và soi lại hoặc chụp phim ruột già mỗi 3 năm.

Ở các giai đoạn B và C, sau khi giải phẫu cắt bỏ ung thư, thường ta phải trị liệu thêm bằng tia phóng xạ (radiation therapy) và các chất hóa học (chemotherapy), với hy vọng tiêu diệt hết những tế bào ung thư chưa cắt hết được.

Còn để quá trễ, khi ung thư đã sang giai đoạn D, lan xa đến cả các cơ quan khác, sự chữa trị chính là hóa học trị liệu (chemotherapy), dùng những thuốc có tác dụng diệt ung thư, nhờ thuốc đến mọi nơi trong cơ thể có tế bào ung thư để giết chúng hộ ta. Việc này không thành công nhiều, và tỉ lệ sống sót 5 năm của người ung thư chỉ khoảng 5%.

Phòng ngừa ung thư ruột già

Từ tuổi 50, dù không có triệu chứng gì cả, chúng ta cũng nên truy tìm, ngừa ung thư ruột già (colon cancer screening) bằng một trong những phương cách sau. (Người có thân nhân bị ung thư ruột già, hoặc một vài yếu tố dễ đưa đến ung thư ruột già cần được truy tìm sớm hơn.)

Soi toàn ruột già

Có phương tiện, chúng ta nên soi toàn ruột già (colonoscopy) mỗi 10 năm để truy tìm và ngừa ung thư ruột già.

Soi toàn ruột già giúp bác sĩ nhìn trực tiếp niêm mạc lót lòng của toàn thể ruột già, khám phá hầu hết các bướu thịt và ung thư nếu có.
Chiều hôm trước khi soi, bạn ăn lỏng (clear liquid diet), uống thuốc xổ để xúc sạch ruột. Khi soi, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa cho bạn ngủ, và đưa một ống soi vào hậu môn bạn, đẩy dần lên để coi, cho đến khi đi hết ruột già từ trái sang phải. Thấy có chỗ nào trông bất thường, qua ống soi bác sĩ có thể cắt đi đem thử thịt.

Soi toàn ruột già có thể gây chảy máu hoặc làm rách lòng ruột già với tỉ lệ 1/1000. Vì được cho ngủ, hôm đi soi, bạn cần có người chở về, và không thể đi làm trong cùng ngày. Soi toàn ruột già tốn khoảng 900-1000 Mỹ kim.

CT colonography

 

CT colonography(computed tomography colonography) là phương pháp dùng máy CT scan để chụp phim ruột già. Với hình ảnh 2 hay 3 chiều cho bởi máy CT scan, bác sĩ quang tuyến dễ nhận diện các bướu thịt hoặc ung thư trong lòng ruột già. Nếu mọi sự bình thường, có thể làm lại CT colonography mỗi 5 năm.

Điểm lợi của phương pháp truy tìm này là bạn không cần phải ngủ, không xảy ra những biến chứng chảy máu, rách ruột.

Vài điểm bất lợi của chụp phim ruột già bằng máy CT scan là ruột bạn vẫn cần được xúc rửa sạch sẽ; nếu phim cho thấy có gì bất thường, bạn lại phải nhờ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa soi ruột già để xác định lại, nếu cần bác sĩ sẽ cắt lấy chỗ bất thường đem thử; phim có thể cho thấy những chỗ bất thường không đáng kể, nhưng trông giống bướu thịt hoặc ung thư, trường hợp này bạn cũng phải nhờ đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa soi ruột già để xác định lại, tốn thêm lần tiền nữa.

Hiện Medicare và các bảo hiểm ở Mỹ chưa trả cho phương pháp truy tìm với CT colonography.

Sigmoidoscopy

Đây là phương pháp soi đoạn cuối của ruột già (phần ruột già bên trái) gần về phía hậu môn (ống soi chỉ vào sâu 60 cm). Sigmoidoscopy tốn khoảng vài trăm Mỹ kim, và nếu bình thường, sẽ làm lại mỗi 5 năm.

Chiều trước ngày soi sigmoidoscopy, bạn ăn thức ăn lỏng, và chỉ cần được bơm thuốc vào hậu môn để đi cầu cho sạch hết phân ngày hôm sau trước khi soi. Thường khi soi, bạn không phải ngủ và có thể trở lại làm việc trong ngày.
Soi sigmoidoscopy có thể khám phá các bướu thịt hoặc ung thư trong phạm vi các vùng được soi. Việc soi rất ít nguy hiểm, hiếm khi xảy ra chảy máu hoặc rách lòng ruột già.

Sigmoidoscopy rẻ hơn colonoscopy, ít nguy hiểm hơn, song điểm bất lợi nhất của sigmoidoscopy là không tìm được những bướu thịt hoặc ung thư ở phía bên phải của ruột già. Ngoài ra, khi tìm thấy bướu thịt hoặc ung thư tại những vùng soi, sau đó cũng sẽ phải làm colonoscopy (tức tốn thêm lần tiền nữa) để soi toàn ruột già, vì bướu thịt hoặc ung thư có thể xuất hiện luôn tại cả những vùng ruột già bên phải.

Chụp phim ruột già

Chụp phim bằng cách bơm thuốc cản quang vào ruột già (double contrast barium enema) là cách cổ điển trước hay được sử dụng để khám phá ung thư ruột già, nhưng nay không còn được dùng nhiều như trước.

Độ chính xác của phim chụp không bằng CT colonography, có thể sót, không phát giác được những bướu thịt hay ung thư nhỏ. Cũng như phương pháp chụp phim ruột già với máy CT scan (CT colonography), nếu phim chụp với chất cản quang cho thấy có gì bất thường, chúng ta phải nhờ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa soi ruột già để xác định lại xem có thực đúng không.

Phim chụp ruột già với chất cản quang tương đối rẻ, dùng cho những vị không muốn soi toàn ruột già (colonoscopy) hoặc một phần ruột già (sigmoidoscopy). Nếu bình thường, chúng ta chụp lại mỗi 5 năm.

Thử phân

Ung thư ruột già hay gây chảy máu ít một, mắt chúng ta thường không nhìn thấy, song thử phân có thể khám phá thấy máu trong phân.
Vị nào không thích truy tìm ruột già bằng những phương pháp kể trên, có thể thử tìm máu trong phân hàng năm. Thử thấy có máu trong phân, cần soi toàn ruột già tìm ung thư.

Tuy nhiên, phương pháp truy tìm bằng thử phân kém nhất, không mấy chính xác, do các bướu thịt trong lòng ruột già hiếm khi chảy máu nên trắc nghiệm hay ra âm tính (không thấy có máu), ngược lại, nhiều trường hợp trắc nghiệm dương tính (thấy có máu), nhưng thực ra vì những nguyên nhân khác không phải ung thư, chẳng hạn như trĩ.

Trên là những phương pháp truy tìm ung thư ruột già từ tuổi 50 cho người bình thường, không có triệu chứng. Với các vị có những yếu tố quan trọng dễ đưa đến ung thư ruột già (di truyền, bệnh viêm ruột, …) tùy trường hợp, bác sĩ sẽ đề nghị những truy tìm sớm hơn so với người thường.

Ung thư ruột già xảy ra nhiều, giết người cũng lắm. Riêng tại Mỹ, ung thư ruột già nhiều chỉ sau ung thư phổi, mỗi năm có thêm 150.000 trường hợp, làm thiệt mạng 50.000 người. Thực phẩm hàng ngày nhiều rau trái, đủ calcium, dùng thêm aspirin, thường xuyên vận động là những cách giúp chúng ta tránh ung thư ruột già. Từ tuổi 50, tốt nhất, chúng ta truy tìm ung thư bằng soi toàn ruột già mỗi 10 năm; các phương cách truy tìm khác kể trên không tốt bằng soi toàn ruột già, nhưng cũng có thể dùng đến, tùy ý thích và phương tiện tài chánh.

Chỉ thị của Medicare đưa xuống các tổ hợp y tế để bác sĩ trong tổ hợp thi hành: bác sĩ phải truy tìm ung thư ruột già cho các vị cao niên trong tổ hợp, hoặc bằng phương pháp soi toàn ruột già (colonoscopy) mỗi 10 năm, hoặc soi đoạn cuối của ruột già (sigmoidoscopy) mỗi 5 năm, hoặc thử phân (feccal occult blood test) hàng năm.

Năm 2013 tới, ở Cali, tất cả các vị có Medi-Medi sẽ buộc gia nhập một tổ hợp y tế, và đầu tháng 10 này, sẽ nhận được thư thông báo, yêu cầu chọn bác sĩ chính (primary care doctor) và tổ hợp y tế, nếu không, sẽ bị chỉ định bác sĩ và tổ hợp. Vì trong tổ hợp, các vị sẽ được chăm sóc kỹ càng hơn với những chỉ thị trực tiếp của Medicare mà các bác sĩ trong tổ hợp phải thi hành, còn như bây giờ, người có Medi-Medi muốn đi đâu thì đi, dễ sa vào tay những bác sĩ chỉ muốn kiếm tiền bằng nhiều phương cách không chính đáng gây tốn kém công quĩ, chẳng khuyên người bệnh những việc cần làm, chính phủ không kiểm soát được. Với mô thức tổ hợp y tế, chính phủ biết chắc những chỉ thị đưa xuống các bác sĩ sẽ phải thi hành, đồng thời nắm vững được đồng tiền chi ra để chăm sóc sức khỏe cho các vị Medi-Medi, tài sản đất nước không còn bị lọt vào tay những kẻ gian giảo.

BS Nguyễn Văn Đức

mercredi 27 juin 2012

Những Tờ Báo Quốc Ngữ Đầu Tiên

Chân dung Trương Vĩnh Ký 
Nhà báo Việt Nam đầu tiên
(Ông tổ 4 đời của Anh Tuấn)

Nữ nhà báo đầu tiên của Việt Nam (bà Sương Nguyệt Ánh).
                                       
 NHỮNG  TỜ  BÁO  QUỐC  NGỮ   Đầu  Tiên
 
  June  25  2012
 
 
Mẩu quảng cáo đầu tiên trên báo đã có cách nay 140 năm, nhà báo Việt Nam đầu tiên là một trong 18 người uyên bác nhất thế giới thế kỷ 19 khi thông thạo đến 26 thứ tiếng (ông Trương Vĩnh Ký). Nữ nhà báo đầu tiên của Việt Nam là con gái cụ Nguyễn Đình Chiểu (bà Sương Nguyệt Ánh).

Báo chí Việt Nam thực sự thoát thai từ cái nôi của chế độ thuộc địa. Sự ra đời của 
báo chí trùng khít với bước chân xâm lược của người Pháp vào Việt Nam. Lịch sử 
báo chí Việt Nam phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau với khá nhiều thăng trầm.
Tờ báo chữ quốc ngữ đầu tiên
Lịch sử báo chí Việt Nam bắt đầu với sự ra đời của Gia Định báo vào ngày 15/4/1865 
tại Sài Gòn. Gia Định báo phát hành trong phạm vi vùng chiếm đóng của thực dân Pháp lúc đó là 3 tỉnh miền Đông Nam Bộ.
Ban đầu, Gia Định báo có mục đích chủ yếu là công cụ thông tin của người Pháp ở
 Đông Dương với tư cách là một tờ công báo chuyên đăng các công văn, nghị định,
thông tư của chính quyền thực dân. Sau này, khi Trương Vĩnh Ký chính thức làm giám 
đốc, tờ báo mới được phát triển mục biên khảo, thơ văn, lịch sử...
Gia Định báo cũng có góp phần cổ động việc học chữ Quốc ngữ và lối học mới, mở
đường cho các thể loại văn xuôi Việt Nam in bằng chữ quốc ngữ, đặt nền móng cho sự
hình thành báo chí Việt Nam.

 
Gia Định báo có khổ 25x32cm, giá 0,97 đồng/tờ, phát hành vào thứ 3 hàng tuần.
 
Đường D'Adran (Hồ Tùng Mậu ngày nay), một trong những địa chỉ từng in tờ Gia Định báo
 
Những mẩu quảng cáo đầu tiên trên tờ Gia Định báo (và cũng là của báo chí Việt Nam) xuất hiện vào năm 1882

Tờ báo kinh tế đầu tiên
 
Tờ báo kinh tế đầu tiên trong lịch sử báo chí Việt Nam là tờ Nông Cổ Mín Đàm nghĩa là "uống trà bàn chuyện làm ruộng và đi buôn". Đây là tờ báo tiếng Việt do Paul Canavaggio - một chủ đồn điền và thương gia người đảo Corsica, hội viên Hội đồng Thuộc địa Nam Kỳ làm chủ nhiệm. Chủ bút lần lượt là các ký giả Dũ Thúc Lương Khắc Ninh, Gilbert Trần Chánh Chiếu, Nguyễn Chánh Sắt…
Nông Cổ Mín Đàm bàn về nông nghiệp và thương nghiệp, phát hành thứ năm hằng tuần tại Sài Gòn bằng chữ quốc ngữ. Số 1 ra ngày 1 tháng 8 năm 1901. Một thời gian sau báo được xuất bản một tuần 3 kì. Sau khi phát hành số ra ngày 4 tháng 11 năm 1921 thì báo bị đình bản.
Tờ báo này ra đời theo một nghị định của Quan Tổng thống Đông Dương Paul Doumer ban hành tại Sài Gòn ngày 14/2/1901. Ban đầu, trụ sở của tòa soạn đặt ở số 84 đường La Grandière, Sài Gòn. Một thời gian sau, trụ sở thay đổi liên tục, cuối cùng tọa lạc tại số 12 đường Cap St–Jacques, Sài Gòn.
 
Nông Cổ Mín Đàm số ra ngày 1/8/1901 (số đầu tiên)
 
Báo Nông Cổ Mín Đàm 18/8/1904
 
Ông Trần Chánh Sắt, một trong những chủ bút của tờ Nông Cổ Mín Đàm
 
Một mẩu quảng cáo sách trên tờ Nông Cổ Mín Đàm
Báo có khổ 20x30 cm, với tổng cộng 8 trang, trong đó các trang giữa đăng các truyện dịch (như Tam quốc chí tục dịch hay một số truyện ngắn khác của Anh, Pháp hoặc Trung Quốc), thơ ca do các cộng tác viên sáng tác, điểm báo châu Âu, hướng dẫn cách thức vệ sinh phòng bệnh hoặc trồng trọt chăn nuôi, thông tin số lượng và giá lúa gạo bán đi các nước, 2 trang cuối dành cho quảng cáo và rao vặt.

Nhà báo Việt Nam đầu tiên
 
Nhà bác học Trương Vĩnh Ký (1837 - 1898), được coi là “ông tổ nghề báo Việt Nam”. Tên thường gọi của ông là Pétrus Ký, quê ở Vĩnh Thanh, Tân Minh, Vĩnh Long (nay thuộc Bến Tre).
Trương Vĩnh Ký được người đương thời xếp vào danh sách 18 nhà bác học hàng đầu thế giới. Ông thiết tha với nền văn học quốc ngữ và được coi là người đặt nền móng cho báo chí quốc ngữ Việt Nam.
Ông sáng lập, là tổng biên tập tờ báo quốc ngữ đầu tiên (Gia Định báo), cũng là cây bút chủ chốt của rất nhiều báo khác.
 
Chân dung Trương Vĩnh Ký (Ông tổ 4 đời của Anh Tuấn)
 
Tượng Trương Vĩnh Ký được đặt gần Nhà thờ Đức Bà, Sài Gòn, trước năm 1975

Tờ báo đầu tiên phát hành ở miền Trung
 
Những năm 20 thế kỷ trước, báo chí miền Bắc và miền Trung bắt đầu có sự vươn lên mạnh mẽ. Sự kiện tờ Tiếng Dân của Huỳnh Thúc Kháng ra đời năm 1927 tại Đà Nẵng đánh dấu việc báo chí đã lan tỏa đến Trung Kỳ.
 
Tòa soạn và ban biên tập tờ Tiếng Dân tại Đà Nẵng 

 
Tờ Tiếng Dân gắn với khuynh hướng chính trị của Huỳnh Thúc Kháng. Bản chất là một tờ báo yêu nước nhưng bất cập với tình hình và thời đại

Tờ nhật báo đầu tiên
Gần 4 năm sau khi thành lập, báo Trung Bắc Tân Văn ở miền Bắc tăng tần số phát hành và trở thành tờ nhật báo đầu tiên của Việt Nam, tính từ tháng 1/1919. Trung Bắc Tân Văn do Nguyễn Văn Vĩnh làm chủ bút..Tờ báo tồn tại đến tháng 4/1941 mới đình bản, ra tổng cộng 7.265 số.
 
Trung Bắc Tân Văn là tờ báo ra hàng ngày duy nhất phát hành rộng ở Bắc và Trung Kỳ
Tờ báo cách mạng đầu tiên
Đó là tuần báo Thanh Niên do Nguyễn Ái Quốc sáng lập và trực tiếp chỉ đạo trở thành cơ quan ngôn luận trung ương của tổng bộ Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên. Số báo thứ nhất phát hành ngày 21/6/1925, sau được chọn là ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Báo Thanh Niên in trên giấy sáp, tên báo viết bằng chữ Việt và chữ Hán, đầu trang 1 bên trái có hình ngôi sao 5 cánh, giữa ngôi sao có chữ số là số kỳ của tờ báo phát hành. Báo phát hành bí mật, (200 – 300 bản/kỳ), mỗi kỳ hai trang, có lúc 4 trang, khổ giấy nhỏ 13x18)
 
Tuần báo Thanh Niên là tờ báo Cách Mạng đầu tiên
Tờ báo phụ nữ đầu tiên
Báo Nữ Giới Chung (tiếng chuông của nữ giới) xuất bản vào thứ Sáu hàng tuần tại Sài Gòn trong năm 1918. Đây là tờ báo đầu tiên chuyên về phụ nữ, với chủ trương nâng cao dân trí, khuyến khích công nông thương và nhất là đề cao vai trò phụ nữ trong xã hội. Tầm ảnh hưởng của tờ báo này khiến mật thám Pháp e ngại. Tháng 7/1918, tờ Nữ Giới Chung bị đình bản.
Nhà thơ, nhà báo Sương Nguyệt Anh (1864 - 1922) là chủ bút tờ báo này. Bà là con gái thứ tư của nhà văn Nguyễn Đình Chiểu.
 
Báo Nữ Giới Chung là tờ báo đầu tiên dành cho phụ nữ
 

Nhà thơ, nhà báo Sương Nguyệt Ánh
Tờ báo Tết đặc biệt đầu tiên
Đầu năm 1918, tờ Nam Phong tạp chí với ấn phẩm đặc biệt “Số Tết 1918” trở thành tờ báo Tết đầu tiên, mở màn cho truyền thống làm báo xuân trong làng báo Việt Nam. Đây là ý tưởng của chủ bút trẻ Phạm Quỳnh, khi tờ Nam Phong vừa ra mắt được 6 tháng.
Bìa ngoài và trang 1 của Nam Phong – số Tết 1918, tờ báo Tết đầu tiên của Việt Nam

Phóng sự trên báo đầu tiên
 
Năm 1932, tờ Hà Thành Ngọ Báo đã khởi đăng phóng sự nổi tiếng nhan đề “Tôi kéo xe” của nhà báo Tam Lang (Vũ Đình Chí), mở đầu cho thể loại phóng sự trong làng báo Việt Nam. Viết về thân phận những người phu xe những năm đầu thế kỉ 20, “Tôi kéo xe” đã làm thức tỉnh những người có lương tâm trong xã hội. 
 
Phóng sự điều tra "Tôi kéo xe" được đăng tải trên "Hà thành ngọ báo" năm 1932. Năm 1935 được in thành sách.
 
Để viết phóng sự đầu tiên, nhà báo Tam Lang đã nhiều lần nhập vai người phu xe để hiểu được sự nhọc nhằn, khó khăn của họ.

Tờ báo tồn tại thời gian lâu nhất và ngắn nhất

Tờ báo có thời gian tồn tại lâu nhất trong lịch sử báo chí Việt Nam là báo Lao Động, cơ quan thông tin của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam
Ra đời ngày 14/8/1929, báo Lao Động ban đầu in bằng bản đất sét, trên giấy Đáp Cầu một mặt ráp một mặt nhẵn, khổ 22x30cm, tại ngõ Thông Phong, phố Hàng Bột (Hà Nội). Báo do ông Nguyễn Đức Cảnh làm Tổng biên tập đầu tiên. Đến nay, báo Lao Động vẫn phát triển với 83 năm tồn tại.
Tuy nhiên. trong lịch sử báo chí Việt Nam, có những tờ báo tồn tại rất ngắn: chỉ xuất bản một số rồi đình bản; điển hình là tờ Nhà Quê, chỉ ra được đúng một số vào ngày 11/2/1926.

Nguồn Internet
Hồng Công chuyển