(Hillary Rodham Clinton - Living History)
Khi gặp Bill Clinton, cô Hillary Diane Rodham thuộc trong số 27 nữ sinh viên của tổng cộng
235 sinh viên của Đại học luật Yale. Thời điểm đó Bill Clinton là một
trong những ngôi sao của trường (Lời người dịch - LND).
Thật không
thể không để ý tới Bill Clinton vào mùa thu 1970. Khi đến Yale, anh ấy
trông như một người Viking Bắc Âu rất “ngầu” hơn là một sinh viên từng
nhận học bổng Rhodes trở về Mỹ sau hai năm tại Oxford. Cao và đẹp trai
với bộ râu nâu đỏ và mái tóc quăn bờm, anh ấy cũng toát lên sức sống từ
vẻ trầm tư. Khi lần đầu tiên gặp trong sảnh sinh viên, tôi thấy anh ấy
nói chuyện trước một nhóm sinh viên bu quanh lắng nghe có vẻ thích thú.
Lúc đi ngang qua, tôi nghe anh ấy nói: “…và không chỉ bấy nhiêu đó thôi,
chúng tôi còn trồng được những quả dưa hấu to nhất thế giới”. Tôi hỏi
người bạn: “Ai vậy?”. “Ồ, đó là Bill Clinton, anh bạn trả lời - Cậu ấy
là dân Arkansas và tất cả cậu ấy nói
tới trước tới giờ chỉ gồm bấy nhiêu đó thôi ”!
Chúng tôi
không thực sự nói chuyện với nhau cho đến ngày cuối cùng của khóa học
vào mùa xuân 1971. Cùng tình cờ ra khỏi lớp về nhân quyền và chính trị
học của giáo sư Thomas Emerson, Bill hỏi tôi đi đâu. Khi nghe tôi nói
đến phòng đào tạo để ghi danh khoá học tới, anh ấy cho biết mình cũng
đến đó. Khi cùng đi, anh ấy khen chiếc váy hoa dài của tôi. Lúc nghe nói
đến chiếc váy do mẹ may, anh ấy bắt đầu hỏi lấn sang chuyện gia đình và
nhà cửa của tôi.
Chúng tôi
cùng xếp hàng cho tới khi cả hai cùng tới bàn ghi danh. Cô nhân viên
ngẩng đầu hỏi: “Ô hay, Bill, làm gì ở đây vậy? Anh đăng ký rồi mà!”. Tôi
bật cười khi nghe anh ấy thú thật rằng anh chỉ kiếm cớ theo tôi. Quãng
đường dài mà chúng tôi đi cùng nhau sau đó đánh dấu buổi hò hẹn đầu
tiên. Cả hai chúng tôi đều muốn xem cuộc triển lãm Mark Rothko (học sĩ
phái trừu tượng người Mỹ gốc Latvia , 1903 – 1970) tại phòng nghệ thuật
Yale. Tuy nhiên, do có tranh chấp về lao động, vài toà nhà trong khuôn
viên trường học đã phải đóng cửa, trong đó có viện bảo tàng.
Khi tôi và
Bill đi ngang, anh ấy nảy ra ý nghĩ rằng chúng tôi có thể lọt vào bên
trong nếu đề nghị nhân viên bào tàng cho chúng tôi vào nhặt rác trong
sân. Nhìn anh ấy nài nỉ tìm cách cho chúng tôi vào, lần đầu tiên tôi
nhận ra khả năng thuyết phục trong hành động của anh ấy. Cuối cùng cả
hai chúng tôi cũng được tham quan viện bảo tàng. Chúng tôi đi hết phòng
này tới phòng khác, nói về Rothko và hội hoạ của thế kỷ 20. Tôi phải thú
nhận rằng tôi rất ngạc nhiên trước những vấn đề anh ấy quan tâmcũng như
kiến thức của anh ấy về những chủ đề mà thoạt tiên có vẻ không hợp với
người “chàng Viking” có gốc gác Arkansas.
Chúng tôi
kết thúc công việc nhặt rác trong sân của viện bảo tàng. Tôi đến ngồi
trên chiếc dùi khổng lồ của bức tượng Draped seated woman của Henry
Moore và chúng tôi nói chuyện tới sẩm tối. Tôi bắt đầu nhận thấy anh
chàng Arkansas này phức tạp hơn ấn tượng ban đầu. Đến nay, anh ấy vẫn có
thể khiến tôi ngạc nhiên với những kết nối mà anh ấy đan dệt giữa ý
tưởng và từ ngữ cũng như cách anh ấy trình bày vấn đề nhẹ nhàng. Tôi vẫn
yêu cách anh ấy tư duy và cách anh ấy thể hiện ở ngoại hình. Một trong
những điều đầu tiên tôi chú ý ở Bill là bàn tay. Cổ tay nhỏ và ngón tay
thon trông như bày tay nhạc sĩ dương cầm hay bác sĩ phẫu thuật. Khi lần
đầu tiên gặp nhau thời sinh viên, tôi rất thích
ngồi ngắm anh ấy lật sách. Bây giờ bàn tay đó đã có những dấu hiệu của
năm tháng, sau hàng ngàn cái bắt tay, những cú quật bóng golf và hàng
dặm chữ ký. Đôi tay, như chủ nhân của nó, bắt đầu nhăn nheo nhưng vẫn
đầy sức sống, quyến rũ và tình cảm.
Mùa hè năm đó, Bill Clinton theo Hillary đến California, nơi bà làm thư ký cho một công ty luật ở Oakland (LND).
Cuối hè,
chúng tôi trở về New York và thuê gian trệt căn nhà số 21 đại lộ
Edgewood, với giá 75 USD/tháng. Trong gian nhà có phòng khách, lò sưởi,
phòng ngủ nhỏ., phòng thứ ba dùng làm phòng đọc và phóng ăn , phòng tắm
nhỏ và cái bếp “thời tiền sử”. Sàn nhà không phẳng và đĩa có thể rơi ra
khỏi bàn ăn nếu chúng tôi không chêm thêm chân bàn. Tường đầy khe nứt
đến mức chúng tôi phải nhét giấy nêm kín để tránh gió lạnh. Dù vậy, tôi
yêu căn nhà đầu tiên của chúng tôi. Sau Giáng sinh, Bill đánh xe từ Hot
Springs lên Parl Ridge (bang Illinois ) đến thăm gia đình tôi. Bố mẹ tôi
đã gặp anh ấy mùa hè trước nhưng tôi vẫn sợ vì bố tôi có tật chỉ trích
thẳng thừng các bạn trai tôi. Tôi có thể hình dung bố sẽ
nói gì khi thấy một gã theo chính kiến dân chủ với khuôn mặt có hai bát
tóc dài như Elvis Presley. Mẹ tôi lại thích Billl, nhất là cái khoản
anh ấy hăm hở phụ mẹ rửa bát. Tuy nhiên, điều khiến mẹ tôi bị Bill thực
sự chinh phục là sự tranh luận của anh ấy về về quyển sách triết mà mẹ
đọc từ hồi đại học. Với bố tôi, thoạt đầu tình hình diễn biến có vẻ chậm
nhưng sau đó không khí được làm nóng khi hai người cùng đánh bài hoặc
xem bóng đá trên truyền hình. Đám bạn tôi cũng thích anh ấy. Sau khi tôi
giới thiệu Bill với Betsy Johnson, mẹ cô ấy – bà Roslyn – đã níu tôi
vào góc phòng, nói: “Bác không cần quan tâm cháu làm gì nhưng đừng để gã
này vuột mất. Hắn là tên duy nhất mà bác thấy có thể làm cho cháu
cười”.
Sau khi học
xong trường luật vào mùa xuân năm 1973, Bill đưa tôi đi dạo trong
chuyến đi châu Âu lần đầu tiên của tôi (…). Đến London, Bill đã chứng tỏ
mình là một hướng dẫn viên tuyệt vời. Chúng tôi trải qua hàng giờ tham quan
tu viện Westminster, Phòng triển lãm nghệ thuật Tate và trụ sở Quốc hội
Anh. Chúng tôi lang thang từ Salisbury đến Lilconn, đến Durham rồi York,
dừng lại một chút để ngắm tàn tích một tu viện làm cho bị hoang phế bới
đạo quân Cromwell năm nào hay vẩn vơ đi qua các ngôi vườn của một biệt
thự quê khổng lồ. Rồi, khi hoàng hôn buông xuống vùng hồ tuyệt đẹp
District of England, khi chúng tôi ngôi trên bờ hồ Ennerdale, Bill hỏi
cưới tôi…
Tôi rất yêu
anh ấy nhưng tâm trạng ngổn ngang những lo nghĩ về tương lai và cuộc
sống; vì vậy, tôi đã trả lời: “Không, không phải lúc này”. Ý tôi muốn
nói: “Cho em thêm thời gian”. Mẹ tôi đã chịu nhiều đau khổ bởi cuộc hôn
nhân đổ vỡ dẫn đến ly dị của ông bà ngoại tôi và thời niên thiếu cô đơn
đầy buồn tủi của mẹ đã in đậm trong tim tôi. Tôi biết rằng khi quyết
định kết hôn, cuộc hôn nhân của tôi phải là cuộc sống gia đình ăn đời ở
kiếp. Nhìn lại quãng thời gian đó và nhìn lại chính mình, tôi nhận ra
rằng tôi đã hoảng sợ thế nào về tội lỗi nói chung và về tình yêu mãnh
liệt của Bill dành cho tôi nói riêng. Với tôi, anh ấy là hiện thân của
sức mạnh thiên nhiên và tôi nghĩ
rằng liệu mình có thể chịu nổi nỗi khó khăn sẽ kinh qua khi đối mặt
những thay đổi từng thời kỳ trong cái sức mạnh thiên nhiên đó của Bill
hay không. Bill Clinton sẽ là người vô giá trị nếu anh ấy không bền bỉ.
Anh ấy đã lập mục tiêu và tôi là một trong những mục tiêu đó. Anh ấy cầu
hôn tôi lần nữa, lần nữa và tôi luôn từ chối. Cuối cùng, anh ấy nói:
“Thôi được, anh sẽ không hỏi cưới em thêm lần nào nữa và nếu em quyết
định lập gia đình với anh thì em phải nói ra (…).
Sau
đó Bill tốt nghiệp, trở về Arkansas dạy luật; Hillary đến Washington làm
việc cho Uỷ ban tư pháp Hạ viên, lúc đó thụ lý cuộc điều tra Richard
Nixon trong vụ Watergate (LND).
Ngày
9/8/1974, Nixon từ chức tổng thống và tôi bất ngờ thất nghiệp (…). Tôi
quyết định nghe theo con tim hơn là cái đầu. Tôi chuẩn bị hành lý tới
Arkansas . (Hillary nhận lời mời dạy khoa luật Đại học Arkansas, LND).
“Bồ có mất trí không vậy? - bạn tôi, Sara Ehrman, hỏi sau khi nghe tôi
thông báo - Tại sao bồ lại quẳng tương lai đi?”. Đôi lúc tôi phải lắng
nghe một cách khó khăn cảm giác của mình để quyết định điều gì nên làm.
Khi đó bạn phải quyết định một mình, cho dù bạn bè và người thân – chưa
kể công chúng và báo chí - sẽ tra vấn sự lựa chọn và hoài nghi động cơ
của bạn.
Tôi đã yêu
Bill trong trường luật và tôi muốn ở cùng anh ấy. Tôi biết mình sẽ hạnh
phúc hơn khi có Bill ở bên cạnh và chỉ cần vậy, tôi luôn tin rằng mình
có thể sống mãn nguyện ở bất kỳ đâu. Do đó, tôi đánh xe tới một nơi mà
tôi chưa từng sống, không có bạn bè và cả gia đình. Tuy nhiên, trái tim
tôi mách rằng tôi đã đi đúng hướng (…). Vào cuối niên khóa, tôi trở lại
Chicago và vùng duyên hải miền Đông để thăm bạn bè và gặp một số người
từng đề nghị làm việc với tôi. Tôi vẫn không chắc mình giải quyết thế
nào cho số phận.
Trên đường
ra phi trường, Bill và tôi đi ngang qua một căn nhà gạch đỏ gần đại học,
đang treo bảng bán. Tôi bất giác chợt nhận ra rằng đó là căn nhà nhỏ
rất xinh. Sau vài tuần đi xa và suy nghĩ, tôi quyết định trở lại cuộc
sống tại Arkansas và trở lại với Bill. Khi đến đón tôi, Bill hỏi: “Em
còn nhớ căn nhà em thích không? Anh mua rồi. Bây giờ em hẳn phải kết hôn
với anh vì anh làm sao sống nổi một mình trong căn nhà đó!”. Bill thích
thú đánh xe đến và đưa tôi vào bên trong. Căn nhà có mái hiên, phòng
khách trần cao, lò sưởi, một cửa sổ lồi rất to, phòng ngủ, phòng tắm và
một căn bếp thoạt trông đã biết cần nhiều thời giờ để dọn dẹp. Với lời cầu
hôn lần này của Bill, tôi nói: “Vâng!”.
Sau tất cả
những gì xảy ra từ đó tới nay, người ta hay hỏi tôi rằng tại sao tôi và
Bill gắn bó với nhau. Đó không phải là câu hỏi tôi thích nhưng xét ở góc
độ bản chất công chúng với thói quen dòm ngó cuộc sống chúng tôi, nó
lại là câu hỏi mà được hỏi đi hỏi lại nhiều lần. Tôi biết nói gì bây
giờ, để giải thích về một tình yêu bền bỉ sau bao nhiêu năm tháng đã
ngày càng nảy nở qua những chia sẻ trong chăm sóc và dạy dỗ đứa con gái,
qua việc chu tất mồ yên mả đẹp cho các cụ sinh thành và qua việc gìn
giữ tình bằng hữu với các gia đình bè bạn, một tình bạn suốt đời, một
niềm tin chung nhất và một lời hứa bất dịch cho đất nước chúng tôi? Tất
cả những gì tôi có thể khẳng
định là sẽ không ai hiểu rõ tâm can cũng như không ai có thể làm cho
tôi cười, trừ Bill. Thậm chí sau ngần ấy năm, anh ấy vẫn là người mạnh
mẽ, đầy sinh lực và thú vị nhất mà tôi từng gặp. Bill Clinton và tôi đã
bắt đầu từ một cuộc trò chuyện vào mùa xuân 1971 và hơn 30 năm sau,
chúng tôi vẫn tiếp tục trò chuyện với nhau.
Vượt qua cơn bão Monica Lewinsky
Năm 1998 - thời điểm sự kiện Lewinsky
bùng nổ, nước Mỹ có hơn 4,5 triệu người lập gia đình và cũng có 1,7
triệu người ly dị hoặc hôn nhân tan vỡ. Tính đến ngày 11/10/2003, cặp vợ
chồng Hillary - Bill Clinton sẽ tròn 28 năm chung sống.
Họ vẫn không có tên trong danh sách
trung bình 1,5 triệu người Mỹ ly dị mỗi năm: Cơn bão Monica Lewinsky đã
đi qua... (Lời người dịch - LND)
Tôi biết rằng tôi và Bill vẫn phải
thực hiện các công việc thường nhật. Vài tùy viên ở Cánh Tây đã rì rầm
qua điện thoại di động về vụ Monica Lewinsky và họ thậm chí còn xì xào
đằng sau những cánh cửa đóng kín. Vấn đề quan trọng bây giờ là trấn an
ban trị sự Nhà Trắng rằng chúng tôi sẽ giải quyết được cuộc khủng hoảng
và sẵn sàng phản công như chúng tôi đã từng làm trong quá khứ.
Điều tốt nhất tôi có thể làm cho chính
mình và cho những người quanh tôi là tiến thẳng lên phía trước. Đáng lý
tôi nên dành nhiều thời gian hơn cho các cuộc tiếp xúc đầu tiên với
công chúng (...). Theo David Kendall (luật sư riêng của Bill Clinton, LND), lần này gã ác tâm (chưởng lý Kenneth Starr, LND)
có thể dùng trò cũ bằng cách đòi trát toà cho thẩm cung tất cả nhân
viên, bạn bè, người thân gia đình biết thông tin liên quan đến vụ
Lewinsky. David Kendall nói thêm rằng ngày 16/1, Bộ trưởng Tư pháp
(Janet) Reno đã gửi thư đến hội đồng thẩm phán đề nghị cho Starr mở rộng
phạm vi điều tra. Sau này, chúng tôi mới biết đề nghị của Reno đã dựa
vào thông tin không đầy đủ và sai lệch do chính gã ác tâm cung
cấp.
Bill đã bị bịt mắt và sự bất công
trong vụ việc càng khiến tôi quyết tâm đứng cạnh anh ấy thực hiện cuộc
chiến chống lại những lời buộc tội. Tôi biết thiên hạ đang tự hỏi: "Làm
sao bà ấy (Hillary) có thể dậy nổi vào buổi sáng, huống hồ chường mặt
ngoài công chúng? Ngay cả khi không tin những lời cáo buộc, thì nội việc
nghe thiên hạ bàn tán thôi cũng đã khiến bà ấy đủ suy sụp rồi". Như
tôi, Bill cũng không hũy các cuộc hẹn trước. Anh ấy chuẩn bị dự cuộc
phỏng vấn lên lịch trước với Đài phát thanh quốc gia (...).
Chiến dịch pháp lý của Kenneth
Starr cuối cùng đã thành công và Bill Clinton phải thú nhận toàn bộ sự
việc trước công chúng Mỹ... (LND)
David Kendall thông báo với giới
truyền hình rằng Bill sẽ phát biểu trước công chúng lúc 10 giờ tối. Vài
cố vấn tin cậy nhất của Bill, luật sư Nhà Trắng Chuck Ruff cùng Paul
Begala, Mickey Kantor, James Carville, Rahm Emanuel và vợ chồng Harry -
Linda Thomason, đã tập trung tại khách sạn Solarium để giúp Bill soạn
diễn văn. David Kendall cũng có mặt và cả Chelsea - con bé không biết
chuyện gì đang xảy ra. Thoạt đầu, tôi tránh mặt. Tôi không muốn giúp
Bill soạn diễn văn chỉ bởi điều đó vi phạm nguyên tắc về phép lịch sự và
sự tôn trọng đời sống riêng tư mà tôi đặt ra lâu nay. Tuy nhiên, cuối
cùng, vì thói quen, có thể vì tò mò hoặc cũng có thể vì tình yêu dành
cho Bill, tôi đã lên gác. Khi tôi vào phòng, khoảng 8 giờ tối, ai đó đã
nhanh tay
vặn tắt âm lượng truyền hình. Họ biết tôi không thể chịu nổi khi nghe
những gì truyền hình tường thuật về vụ bê bối Lewinsky. Lúc tôi hỏi đến
bài diễn văn, Bill còn chưa quyết định phải nói như thế nào. Anh ấy muốn
công chúng hiểu rằng anh ấy thành khẩn hối hận việc lừa dối gia đình,
bạn bè và đất nước, rằng mình đã phạm một sai lầm kinh khủng (...).
Chỉ Bill, tôi và nhóm chính khách đối
ngoại Nhà Trắng biết trước rằng vài giờ sau bài diễn văn thú nhận tội
lỗi cá nhân tổng thống, Mỹ sẽ nã tên lửa vào trại huấn luyện khủng bố
của Osama bin Laden ở Afghanistan. Bill bị buộc tội ra lệnh thực hiện vụ
tấn công để lái dư luận khỏi sự chú ý vào vấn đề khó khăn của mình
(...). Anh ấy trở về nhà, ngập sâu trong im lặng.
Quả là như tra tấn khi Bill và tôi
cùng bị giam vào một nơi, nhưng cũng thật khó lòng mà thoát ra. Báo chí
đã bao vây hòn đảo và chỉ chực đổ bộ xuống đó ngay khi chúng tôi xuất
hiện trước công chúng. Thoạt đầu, chúng tôi không muốn xuất hiện. Nhưng
Walter và chị Betsy, vợ anh, đã có thái độ khuây khỏa khi nói về những
kẻ đang đòi cái đầu của Bill và chỉ trích tôi vì đã không tha thứ cho
anh ấy. "Thật không thể tin nổi", Walter nói. "Tại sao bọn người ấy
không hiểu cuộc đời nhỉ? Chị biết đấy, tôi đã sống đủ lâu để biết rằng
những cuộc hôn nhân tốt đẹp đều kinh qua sóng gió. Chúng ta chẳng ai
hoàn hảo cả. Phải dong buồm mà tiến lên chứ!".
Cuối tháng 8, không khí bắt đầu bớt
căng thẳng. Dù còn đau đớn và thất vọng về Bill, nhưng những giây phút
cô đơn đã khiến tôi nghiệm ra rằng tôi vẫn yêu anh. Điều mà tôi vẫn chưa
biết là cuộc hôn nhân của chung tôi có thể hoặc cần phải chấm dứt hay
không. Dự đoán từng ngày bao giờ cũng dễ hơn đoán định tương lai. Tôi
chưa quyết định có nên chiến đấu cho chồng tôi và cuộc hôn nhân của tôi
hay không, nhưng tôi đã quyết phải chiến đấu cho tổng thống của tôi.
Cảm xúc cá nhân và niềm tin chính trị
của tôi bị va chạm dữ dội. Ở cương vị người vợ, tôi chỉ muốn vặn cổ
Bill. Tuy nhiên, anh ấy cũng là tổng thống của tôi và tôi cho rằng dù
thế nào, Bill cũng đang lãnh đạo nước Mỹ theo cách mà tôi phải tiếp tục
hỗ trợ. Dù anh ấy gây ra điều gì, tôi không nghĩ có người nào khác trên
đời nà lại có thể chịu nhiều đối xử thô bạo nhẫn tâm so với những gì
Bill nhận lãnh và đối mặt. Sự riêng tư của anh ấy, sự riêng tư của tôi,
sự riêng tư của Monica Lewinsky và sự riêng tư của gia đình chúng tôi đã
bị xâm phạm thô bạo.
Tôi tin rằng những gì chồng tôi
làm là hoàn toàn sai về mặt đạo đức. Tuy nhiên, tôi cũng tin rằng sai
lầm của anh ấy không phải là sự phản bội Tổ quốc.
Nếu những kẻ như Starr và phe cánh của y phớt lờ Hiến pháp và lợi dụng
quyền hạn cho mục tiêu xấu xa và có thể lật đổ được tổng thống, thì như
vậy quả thật đáng buồn cho đất nước chúng tôi. Chức tổng thống của Bill,
chức tổng thống hợp hiến cũng như tính chính trực của Hiến pháp bắt đầu
nằm ở vị thế chông chênh trên bàn cân.
Những gì tôi làm và nói trong những
ngày tháng tới sẽ ảnh hưởng đến không chỉ tương lai của tôi và Bill mà
cả tương lai của nước Mỹ. Cuộc hôn nhân của chúng tôi cũng ở thế chông
chênh và tôi không biết chắc nó có thể (hoặc cần phải) lật nghiêng theo
hướng nào (...).
Ngày 9/9, các trợ lý của Starr đưa hai
chiếc xe tải đến trước các bậc thang của Capitol và chuyển giao những
bản sao của "báo cáo Starr" gồm 110.000 từ, kèm với 36 thùng hồ sơ hỗ
trợ. Tôi chưa đọc báo cáo của Starr nhưng nghe đâu, trong bản báo cáo
445 trang này, từ "sex" (hoặc biến thể nào đó của nó) được nhắc đi nhắc
lại đến 581 lần. (...) Việc công bố nó là một khoảnh khắc u ám trong
lịch sử nước Mỹ.
Bill phó mặc số phận chính trị của anh
ấy cho người dân nước Mỹ. Anh ấy cầu xin sự cảm thông của họ rồi trở
lại làm việc cho họ với sự tận tuỵ mà anh ấy đã đem vào nhiệm kỳ của
mình kể từ ngày đầu tiên đặt chân đến Nhà Trắng. Và chúng tôi tiếp tục
những phiên họp tham vấn thường kỳ, buộc chúng tôi phải nêu và trả lời
các câu hỏi khó khăn mà những năm tháng vận động tranh cử không ngừng
nghỉ đã cho phép chúng tôi trì hoãn. Giờ đây, tôi muốn cứu lấy cuộc hôn
nhân của chúng tôi, nếu có thể được (...).
Bằng sự tha thứ của mình đối với
chồng, bà Hillary đã góp phần quan trọng khiến nước Mỹ nhìn lại vị tổng
thống của họ với thái độ vị tha hơn. Các cuộc tấn công vào gia đình
Clinton bắt đầu gây công phẫn và bà Hillary ra tranh cử thượng nghị sĩ
New York. (LND)
Vào ngày bầu cử 7/11, Bill và Chelsea
bỏ phiếu cho tôi tại điểm bầu cử địa phương - trường tiểu học Douglas
Grafflin ở Chappaqua. Sau bao năm trời thấy tên Bill trên phiếu bầu, tôi
thấy lòng rộn ràng và vinh dự khi thấy tên của chính tôi. Kết quả thông
báo vào buổi chiều cho thấy tôi chắn chắn thắng cử.
Cuối cùng, ngày được trông đợi nhất đã
đến. Do chỉ có thành viên quốc hội và ban trị sự của họ được phép vào
thượng viên, không loại trừ cả các tổng thống, nên Bill cùng Chelsea và
vài thành viên gia đình tôi buộc phải chứng kiến lễ tuyên thệ nhậm chức
thượng nghị sĩ của tôi từ hành lang dành cho khách.
8 năm qua, tôi đã ngồi trên khán đài
quan sát Bill, chia sẻ những trăn trở tương lai đất nước trong chính toà
nhà này. Ngày 3/1/2001, khi bước ra giữa khán phòng thượng viện và
tuyên thệ "nguyện hết lòng ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ...", tôi
nhìn lên khán đài thấy mẹ, con gái và chồng tôi đang mỉm cười với bà
thượng nghị sĩ mới toanh của New York...
Hillary - người con, người mẹ, chính khách
Cựu đệ nhất phu nhân đã viết nhiều về
lối suy nghĩ và hành xử của bà trong cuộc sống và công việc. Bà trân
trọng gắn chúng với tình yêu vô bờ bến mà những người thân thiết đã dành
cho bà và ngược lại.
Theo Hillary, thứ quý nhất mà bà
được thụ hưởng từ cha mẹ là niềm tin mà họ ban tặng, từ đó bà tìm được
lối đi và sự lựa chọn cho cuộc sống của mình. (Lời người dịch - LND)
Mẹ tôi, Dorothy Howell Rodham, là một
người nội trợ. Cuộc sống của bà gói trọn trong việc chăm sóc tôi và hai
em trai tôi. Đến hôm nay tôi vẫn còn thán phục vì bà đã vượt qua thời
thơ ấu cô đơn để trở thành một người mẹ đầy tình yêu, luôn tỉnh táo và
cân bằng, và luôn tìm ra thời gian để trò chuyện cùng chúng tôi. Thời
trẻ, từng có lúc bà phải làm người giữ trẻ để đổi lấy nơi cư ngụ và mức
lương 3 USD/tuần. Ngày nào bà cũng phải giặt đồ vì bà chỉ có một chiếc
sơmi và một chiếc váy. Nhưng kinh nghiệm làm người giữ trẻ trong gia
đình đầy tình thương ấy đã dạy cho bà cách chăm sóc gia đình và con cái
khi bà trưởng thành.
Vào một mùa hè nọ, mẹ giúp tôi xây
dựng một thế giới tưởng tượng cho mình bằng cách xây một ngôi nhà bằng
một hộp giấy, lấy những mảnh gương nhỏ làm hồ, lấy những nhánh cây con
làm cây cối, rồi nghĩ ra những câu chuyện cổ tích cho búp bê đóng vai.
Một lần khác, bà lại khuyến khích giấc mơ đào một đường hầm tới tận
Trung Quốc của em trai Tony bằng cách đọc sách về Trung Quốc cho em
nghe, để rồi mỗi sáng Tony hì hục đào những đường hầm cạnh nhà và tìm
thấy những thứ ngộ nghĩnh mà mẹ đã giấu sẵn dưới đất. Mẹ luôn khuyến
khích chúng tôi đọc sách để tìm hiểu về thế giới xung quanh. Hằng tuần,
bà đưa tôi đến thư viện trong vùng để tôi có thể lang thang giữa những
giá sách thiếu
nhi...
Cả cha và mẹ tôi đều luôn có ý
thức huấn luyện chúng tôi thành những người cứng rắn để có thể tồn tại
được trong bất kỳ hoàn cảnh sống nào, và phải biết đứng lên tự bảo vệ
mình. Có lúc mẹ nhận ra tôi
ít ra ngoài chơi với bạn bè, rồi đi chơi về thì thường khóc và mách với
bà rằng đứa bạn ở nhà bên kia đường luôn xô đẩy và hiếp đáp tôi. Một lần
khi thấy tôi bỏ về, bà chặn tôi lại và ra lệnh: "Hãy đi ra ngoài ấy.
Nếu Suzy đánh con, con có quyền đánh lại nó. Hãy tự bảo vệ mình. Trong
nhà này không có chỗ cho những người hèn yếu". Sau đó bà núp sau rèm cửa
nhà bếp nhìn tôi gồng mình lên và quay lại "đấu trường" bên kia đường.
Rồi tôi trở về sau vài phút,
mặt bừng lên vì chiến thắng: "Giờ thì con có thể chơi với bọn con trai.
Còn Suzy vẫn sẽ là bạn con".
Cha mẹ tôi có những quan niệm
chính trị khác nhau, luôn tranh luận về những vấn đề chính trị quanh bàn
ăn mỗi ngày, nhờ đó tôi hiểu được rằng những quan điểm khác nhau vẫn có
thể cùng tồn tại dưới một mái nhà.
Cho đến năm 12 tuổi, tôi đã có thể
phát biểu những quan điểm riêng của mình. Những niềm tin của tôi ngày
nay đều là kết quả tổng hợp và lựa chọn những quan điểm về giá trị cuộc
sống của cha mẹ tôi trước đây.
Cô con gái Chelsea được bà
Hillary gọi là "điều kỳ diệu của đời tôi". Cách bà Hillary dạy dỗ con
gái chính là cách bà tự hoàn thiện mình. (LND)
Sự ra đời của Chelsea là điều kỳ diệu
và hứng khởi nhất trong cuộc đời tôi. Ngay sau khi Chelsea chào đời năm
1980, Bill ôm Chelsea trong tay và đi vòng quanh bệnh viện để "tạo nên
mối dây giao cảm cha con". Bill hát cho con nghe, ru con ngủ, khoe con
với mọi người và nói rằng anh ấy đã 'phát minh' ra tình phụ tử. Với tôi,
Chelsea là điều bí ẩn lớn nhất - có những lúc Chelsea khóc mà tôi không
tài nào dỗ nổi. Tôi thường nói với bé Chelsea lúc đó: "Chelsea,
đây là điều hoàn toàn mới đối với cả hai mẹ con. Mẹ chưa bao giờ làm mẹ,
con cũng chưa bao giờ làm em bé. Chúng ta phải giúp nhau để làm được
điều đó tốt nhất con nhé". (...)
Đến khoảng năm 1986, Chelsea bắt đầu
hiểu được mơ hồ là có người cha nổi tiếng là thế nào. Trước đó, năm
Chelsea 4 tuổi, có người hỏi Bill làm nghề gì, bé nói: "Cha con nói
chuyện điện thoại, uống cà phê và giảng giải". Nhưng đến năm 1986 thì
chúng tôi phi chuẩn bị tinh thần để cho bé hiểu những tiểu tiết tiêu cực
trong chính trị, cụ thể là việc những lực lượng đối lập có thể nói này
nói kia về cha mẹ của bé. Chúng tôi ngồi quanh bàn ăn, giả vờ như đang
trong một buổi tranh luận chính trị trong đó tôi đóng vai chính khách
đối lập chỉ trích Bill không làm tốt vai trò thống đốc. Bé Chelsea tròn
xoe mắt, không tin nổi là người ta có thể nói về cha của bé những điều
tồi tệ như thế. (...)
Cho đến thời điểm đó, làm con tổng
thống luôn là điều khó khăn. Bill và tôi vẫn cố sắp xếp thời gian để ăn
tối cùng với con và nói về những chuyện thuần tuý gia đình, như kế hoạch
cuối tuần hoặc là những chuyến đi nghỉ. Tôi cũng cố gắng loanh quanh ở
khu vực phòng Chelsea vào những lúc cháu đi học ballet về vì biết đâu
Chelsea có điều gì cần trao đổi. Ít nhất thì tôi cũng muốn được thấy
bóng dáng con tôi trước khi cháu bước vào phòng riêng...
Ngày kỷ niệm sinh nhật cháu, chúng tôi
bàn về những trường đại học mà Chelsea có thể nộp đơn. Suốt buổi,
Chelsea chỉ ngồi im lặng, nhưng cuối cùng lại đột ngột lên tiếng: "Ba mẹ
biết không, con nghĩ là con muốn đến xem trường đại học Stanford". Tôi
quên phắt việc kiềm chế phản ứng tâm lý, nói ngay: "Cái gì cơ, Stanford
quá xa nhà. con không thể đi xa như thế - cách đây đến những ba múi giờ.
Cha mẹ sẽ không có lúc nào gặp con cả". Bill xiết chặt tay tôi và nói
với Chelsea: "Con cưng, con có thể đi bất cứ nơi đâu con muốn". Buổi trò
chuyện kéo tôi về thực tế: đằng nào thì hơn một năm nữa, con gái sẽ rời
xa chúng tôi. Có lẽ con tôi đã sẵn sàng, nhưng tôi thì chưa. (...)
Cuối cùng Chelsea cũng được nhận vào
S. Tôi cố gắng không thể hiện tâm trạng âu sầu vì cảm giác sắp mất con,
vì sợ rằng tôi sẽ làm hỏng mất khoảnh khắc quan trọng này trong đời con
mình. Tôi tự an ủi mình bằng cách dành thật nhiều thời gian cho Chelsea.
Chúng tôi chơi trò chơi để giải toả tâm lý này, và rồi tôi cũng vượt
qua được giai đoạn khó khăn đó...
... Tôi nhận ra rằng Bill và tôi
phải nói chuyện với Chelsea về điều này (vụ Monica Lewinsky). Khi tôi
nói Bill phải tự làm điều đó, mắt anh nhoà lệ. Bill đã phản bội niềm tin
trong cuộc hôn nhân của chúng tôi, và cả hai chúng tôi biết điều đó có
thể là một đổ vỡ không thể hàn gắn được. Mà bây giờ chúng tôi lại còn
phải nói với Chelsea rằng Bill cũng đã lừa dối cháu nữa. Đó là những
giây phút khủng khiếp đối với tất cả chúng tôi...
Một giai đoạn gay go khác của Hillary là khi bà phân vân có nên ra tranh cử hay không (LND).
Một trong những niềm an ủi trong lúc
tôi cân nhắc về quyết định ra tranh cử là Bill - chúng tôi bắt đầu trò
chuyện lại về những điều khác ngoài tình trạng hôn nhân của chúng tôi.
Nhờ thế mà cả hai dần thoải mái trở lại. Bill rất cố gắng tỏ ra có ích,
còn tôi thì tôn trọng ý kiến của anh ấy. Bill cẩn thận trao đổi từng chi
tiết những bận tâm của tôi và đánh giá từng khó khăn mà tôi có thể gặp
phải. Chúng tôi đổi vị trí cho nhau, giờ thì Bill đóng vai trò mà trước
đây tôi vẫn hay làm đối với chồng mình. Dù sao tôi vẫn thấy mình băn
khoăn mãi - khi thì tôi nghĩ tranh cử là điều tuyệt vời, khi thì tôi
thấy đó là điều điên rồ. (...)
Hai khó khăn nhất trong đời mà tôi
phải đương đầu cho đến nay là giữ cuộc hôn nhân của Bill và tôi, và ra
tranh cử ghế thượng viện bang New York. Đến giờ, tôi biết tôi muốn cuộc
hôn nhân của tôi được bền vững vì tôi yêu Bill và trân trọng những tháng
năm chúng tôi sống cùng nhau. Tôi biết tôi không thể nuôi dưỡng Chelsea
một mình tốt bằng khi tôi và Bill cùng nhau nuôi dưỡng cháu. Tôi biết
mình có thể sống một mình và sống tốt, nhưng tôi vẫn mong tôi và Bill có
thể cùng nhau đi đến cuối con đường. Chúng tôi đã hứa cùng nhau xây
dựng lại cuộc hôn nhân này với niềm tin, tình yêu và quá khứ san sẻ cùng
nhau. Khi tôi nhận rõ ra điều này, tôi thấy mình sẵn sàng hơn trong
việc bắt đầu bước vào cuộc tranh cử.
(...)
Mục tiêu của tôi là đi đến 62 hạt
trong toàn tiểu bang. Tôi dừng lại các quán nhỏ bên đường như cách mà
Bill và tôi từng làm trước đây, dù chỉ có vài người trong quán tôi cũng
dừng để bước vào và trò chuyện với họ về những mối bận tâm của mọi
người. Với tôi, đó là cách tốt nhất để tiếp cận những vấn đề của người
dân. Nhưng tôi không cảm thấy mệt mà ngược lại, cuộc vận động tiếp thêm
năng lượng cho tôi, tôi học được cách lắng nghe người khác, xem xét
những lựa chọn khác nhau và quyết định dựa trên bản năng của mình (...)
Ngày cuối cùng ở Nhà Trắng
Tôi cảm ơn người nhân viên phụ trách
trang hoàng hoa cho từng căn phòng trong Nhà Trắng, cảm ơn những người
đã làm bếp cho chúng tôi, những người đã cẩn thận chăm sóc nơi ở này.
Tôi ôm những người xung quanh để tạm biệt, và rồi biến những giây phút
này thành vũ điệu chia tay. Chúng tôi xoay tròn trong gian phòng lát đá.
Chồng tôi chen vào, ôm tôi trong vòng tay và chúng tôi nhảy điệu valse
suốt chiều dài hành lang rộng. Lúc đó, tôi nói lời chia tay với ngôi nhà
mà tôi đã sống 8 năm trong dòng lịch sử.
Hiền sưu tầm
Nguồn: Tuổi trẻ dịch |
