vendredi 6 janvier 2023

Thế giới với những món ăn sáng làm từ trứng

Thế giới với những món ăn sáng làm từ trứng

 BM

Làm tăng thêm hương vị cho bữa sáng — hoặc bữa tối — với một vài nguồn cảm hứng từ khắp thế giới.


BM
Nếu có thứ gì đó được coi thực phẩm hoàn hảo thì trứng là một ứng viên. Trứng luôn sẵn có, dễ nấu, rẻ tiền và nhiều protein.

Nhờ sự phong phú, dễ nấu, và ngon miệng, mà các món trứng phổ biến trên toàn thế giới. Các món ăn này hoàn toàn phù hợp cho bữa sáng và hơn thế, các nền văn hóa khác nhau có những cách chế biến món trứng khác nhau. Dưới đây là bảy cách chế biến được sưu tầm thông qua các chuyến du lịch mà tôi yêu thích.

 

Menemen


BM


Các bữa sáng cổ điển kiểu Thổ Nhĩ Kỳ là một lựa chọn ưa thích của tôi. Họ trưng bày một phần ăn hấp dẫn bao gồm trứng luộc chín, phô mai, những quả ô liu, cà chua, và dưa chuột thái lát dùng kèm với trà và bánh mì tươi và mật ong — điểm đặc sắc nhất trong khâu trình bày chính là sự đơn giản.


BM


Nhưng trong rất nhiều bữa sáng kiểu Thổ Nhĩ Kỳ, món menemen cũng là một điều đặc biệt. Được đặt tên cho một thị trấn ở phía bắc thành phố Izmir trên bờ biển Aegean, về căn bản menemen gồm trứng khuấy, cà chua thái hạt lựu, ớt Thổ Nhĩ Kỳ, hành tây, và gia vị như là tiêu đen và tiêu Aleppo, tất cả được nấu trong dầu ô liu. Những trái ớt dài, thon, có vị cay nhẹ, và có màu xanh nhạt, với phần thịt mỏng nhưng cứng và giòn hơn một quả ớt chuông (mặc dù chắc chắn có thể dùng ớt chuông để thay thế).


BM


Trứng được nấu ở nhiệt độ trung bình; họ nấu chín trứng, nhưng phần nước sốt cà chua vừa giữ cho phần trứng tách rời nhau vừa ngăn trứng không khô hoặc vón cục.

 

Trong các nhà hàng, menemen có thể được phục vụ trong một chiếc chảo bằng đồng thay vì được đặt trên đĩa, cùng với một giỏ bánh mì mới ra lò giòn rụm.

 

Shakshouka


BM


Từ “shakshouka,” cũng được đánh vần là “shakshuka,” xuất phát từ một từ vựng tiếng Ả Rập địa phương có nghĩa là “một hỗn hợp.” Mặc dù món ăn này có nguồn gốc ở vùng Tây Bắc Phi Châu, nhưng vùng Trung Đông cũng đã tiếp nhận nó. Trên thực tế, lần đầu tiên tôi được phục vụ món này là tại một nhà hàng có tên là Dr. Shakshuka ở thành phố Tel Aviv, và một số vùng của Thổ Nhĩ Kỳ có phục vụ món này trong thực đơn. Bởi vì shakshouka đã lan truyền đến nhiều quốc gia khác nhau, do đó món ăn này đã trở nên hơi giống các công thức nấu ăn với ớt: Mọi người đều có cách chế biến riêng.


BM


Chúng ta có thể dùng món Shakshouka cho một bữa ăn sáng hoặc bữa tối. Thành phần chính của món này là trứng chần lòng đào trong chảo sốt cà chua đang sôi riu riu, lúc ngọt, lúc cay. Nước sốt cà chua được làm từ hành tây và các loại ớt khác nhau, cùng với các loại gia vị phổ biến bao gồm thì là Ai Cập, rau mùi, thì là Ba Tư (caraway), ớt bột paprika (ngọt hoặc hun khói), và hạt tiêu Aleppo. Các nguyên liệu khác có thể là phô mai feta, ô liu, thịt cừu xay, chanh muối, harissa (bột ớt đỏ cay), hoặc xúc xích cay.

 

Trứng Scotch (trứng bọc thịt lòng đào)


BM


Ở Scotland, trứng Scotch thường là một món ăn nhẹ khi đi dã ngoại, và ở Hoa Kỳ, món này phổ biến trong các quán bia. Đây là món sử dụng xúc xích heo xay, bọc quanh một quả trứng luộc chín, sau đó được phủ lớp vụn bánh mì, và chiên ngập dầu.

 

Điều chú ý là, cái tên trứng Scotch này không có ý nhắc đến người Scotland; những câu chuyện về nguồn gốc món ăn này có rất nhiều, với một bộ phận kinh doanh ở Luân Đôn xác nhận rằng lần đầu tiên họ rao bán món ăn này vào năm 1738, nhưng không có lời xác nhận nào trong số này đến từ Scotland. Vì vậy, có thể nói món trứng Scotch không phải của người Scotland, nhưng mọi người đã vui vẻ đón nhận món ăn này.

 

Dan Bing (Bánh Crêpe trứng)


BM


Khi người Đài Loan đi làm vào buổi sáng, các cửa hàng ngoài trời và xe bán thức ăn cung cấp đa dạng các loại thức ăn nóng được chế biến nhanh. Dan bing là một trong những món như vậy, đây là một loại bánh crêpe cuộn.

 

Những người bán hàng múc một ít bột bánh crêpe lên vỉ nướng nóng (bạn có thể làm món này ở nhà với chảo chống dính) và cuộn lớp bột thành hình tròn để bắt đầu làm món bánh crêpe này. Sau đó, đầu bếp sẽ thêm một lớp trứng trộn với dầu mè và hành lá cắt nhỏ, cẩn thận không để các nguyên liệu này tràn ra ngoài vòng tròn bánh crêpe.


BM


Khi trứng sắp đông lại, bạn có thể thêm một vài nguyên liệu ăn kèm, chẳng hạn như những lát giăm bông xắt nhỏ, phô mai bào nhỏ, bắp, chà bông heo, hoặc miếng thịt xông khói. Sau đó, bánh crêpe này được cuộn thành một ống dài, cắt thành từng miếng, và ăn kèm với nước sốt — thường là hắc xì dầu dạng đặc hoặc nước sốt ớt ngọt.

 

Ở Đài Bắc, những chiếc bánh crêpe này được đóng gói gọn trong một chiếc túi giấy sáp nhỏ để bạn có thể mang đi ăn.

 

Tortilla Tây Ban Nha

 

BM

Bạn không nên để cái tên này đánh lừa bạn. Bánh tortilla, một món ăn đặc trưng của Tây Ban Nha, không phải là lớp vỏ phẳng làm từ ngũ cốc để làm bánh taco và những món tương tự được nhiều người Mỹ biết đến. Mặc dù cũng được phân loại là món trứng ốp lết, nhưng bánh tortilla của Tây Ban Nha thực sự được làm bằng trứng và khoai tây, thường có một ít hành tây. Khoai tây không chỉ là một nguyên liệu bổ sung cho món ăn thêm phần hương vị; các công thức nấu ăn thường yêu cầu sử dụng lượng phần trứng và khoai tây bằng nhau. (Một số công thức có thể thêm giăm bông serrano hoặc chorizo vào hỗn hợp này.)


BM


Các lát khoai tây và hành tây xắt nhỏ được nấu trong một cái chảo, sử dụng một lượng dầu ô liu vừa đủ cho đến khi ngả màu nâu. Để ráo nước và trộn vào trứng đánh bông, nêm nếm với muối và hạt tiêu, sau đó cho tất cả vào chảo đã được tráng một lớp dầu mỏng. Bánh phải dày, chỉ hơn một inch một chút. Bạn hãy làm thật cẩn thận sao cho lửa nóng đến phần giữa để trứng đông lại và bên ngoài bắt đầu ngả sang màu nâu một chút. Sau đó, lật toàn bộ hỗn hợp trong chảo để hoàn tất việc chế biến.

 

Bạn có thể tìm thấy món này trong bữa sáng buffet ở khách sạn, nhưng, vì món này được phục vụ ở nhiệt độ phòng, nên cũng có sẵn vào cuối ngày tại các quán bar phục vụ bữa ăn nhẹ.

 

Cilbir


BM


Phát âm là “chuhl-buhr”, đây là một món ăn khác của Thổ Nhĩ Kỳ. Trứng chần được đặt trong một cái tô với một hỗn hợp đặc bao gồm nước sốt sữa chua và sốt kem tỏi, sau đó rưới một chút dầu ô liu hoặc bơ tan chảy cùng với ớt đỏ. Đây là sữa chua nguyên chất, không phải loại trái cây, và được phục vụ ở nhiệt độ phòng. Hạt tiêu, hoặc hạt tiêu Aleppo, nên được khuấy trong dầu hoặc bơ và đun nóng một chút — không đun sôi xèo xèo — trước khi đổ hỗn hợp này lên món ăn.

 

Cũng khá giống với món menemen, cilbir được dọn kèm những lát bánh mì mới ra lò giòn rụm có thể dùng để phết lòng đỏ và sốt sữa chua. Tất nhiên, món này rất ngon, sữa chua và dầu ô liu khiến cilbir trở thành món ăn tốt cho sức khỏe — phải vậy không?

 

Tamagoyaki


BM


Một vài điều bất ngờ trong một bữa sáng buffet đúng kiểu Nhật Bản: món mà bạn có thể nghĩ là trứng luộc kỹ nhưng thật ra là trứng còn sống, bạn sẽ nhanh chóng phát hiện ra điều này nếu chẳng may làm rơi một quả trứng xuống sàn, và món trứng ốp lết sẽ có một chút vị ngọt của đường.

 

Tamagoyaki, một món trứng ốp lết cuộn của Nhật Bản thường được dùng nguội, được làm từ trứng, nước tương, dashi (một loại súp có vị umami làm từ tảo bẹ khô và cá ngừ bào khô), và đường. Ngoài việc món này được phục vụ như bữa sáng, tamagoyaki còn có thể được cắt thành lát dày bán tại các quán sushi.


BM


Còn món trứng sống nằm đó, chỉ chờ một người ngoại quốc làm trò, người Nhật thường đập trứng khuấy vào bát cơm nóng, ăn rất bùi. Bạn không nên đập vỏ trứng cho đến khi bạn dùng món — tốt nhất là với một chút nước tương.

 

BM 

Kevin Revolinski  _  Trường An

jeudi 5 janvier 2023

Gâteau à la banane cuit à la poêle

.

Recette de gâteau à la banane

Ingrédients :

– 2 bananes
– 1 œuf
– 80g de fructose
– 150 ml de lait de noix de coco
– Une pincée de sel
– 60 ml d’huile de coco
– 8g de levure chimique
– 7g de sucre vanillé
– 150g de farine d’amande
– 1 cuillère à soupe de vinaigre blanc

Préparation :

Dans le fond d’une poêle antiadhésive, parsemez une cuillère à soupe de fructose.

Coupez deux bananes en rondelles égales et mettez-les dans la poêle.

Dans un récipient, mettez un œuf entier et ajoutez-y le sel, le sucre vanillé, 60g de fructose et mélangez le tout.

Tout en continuant à fouetter, ajoutez le lait de noix de coco et l’huile de coco.

Ajoutez ensuite la farine et la levure tamisées au mélange, puis incorporez-y le vinaigre blanc ou du jus de citron afin de rendre le gâteau plus léger.

Versez le mélange dans la poêle contenant les tranches de banane et laissez cuire pendant 20 minutes à couvert sur feux doux.

A L’aide d’une assiette, retournez le gâteau sur l’autre face et laissez-le cuire pendant 5 minutes mais à découvert. Une fois cuit, vous pouvez le déguster !

Pour que la préparation de ce gâteau soit plus facile pour vous, voici une vidéo qui explique étape par étape sa préparation.

REF

CAMPAGNE DE RECRUTEMENT de DÉVELOPPEMENT ET PAIX (CARITAS CANADA)

 

Campagne de recrutement

Offrez-vous
la solidarité en cadeau.

Devenez membre
de Développement et Paix !

Cliquez ici
https://www2.devp.org/fr/civicrm/contribute/transact?reset=1&id=4&reset=1&id=4

Si vous êtes déjà membre,

nous vous en remercions.

 

 



de Développement et Paix

Joyeux anniversaire !
(1967-2022)


Cliquez ici ou sur le 55 pour voir la 

 

Solidairement,

 

Philippe Lafortune, Votre Animateur

Régions de Montréal, Saint-Jean-Longueuil, Saint-Hyacinthe, Sherbrooke, Joliette

1-800-494-1401 ou 514-257-8710 #313 | plafortune@devp.org | devp.org

DÉVELOPPEMENT ET PAIX DEVELOPMENT AND PEACE

 

« Rappelons-nous que chaque homme, femme, enfant rassasié a, quelque part dans le monde, un frère, une sœur qui a faim, froid, soif – de justice. »

Développement et Paix : 55 années au service de la dignité humaine grâce à l’engagement de ses 11 234 membres dévoué.e.s d’un océan à l’autre.


mercredi 4 janvier 2023

Bệnh đứt mạch máu đầu- Bs Nguyễn Đình Phùng

Bệnh đứt mạch máu đầu

 BM

HỎI: Tôi có người nhà bị bệnh đứt mạch máu đầu, gần đây phải đưa vào nhà thương để chữa trị. Hiện giờ đã đỡ nhiều nhưng hiện bị liệt nửa người và nói năng rất khó khăn, xin bác sĩ cho biết nguyên nhân nào bị bệnh đứt mạch máu đầu và hy vọng hồi phục được khoảng bao nhiêu? có cách nào để ngừa được bệnh này không? Cũng xin bác sĩ cho biết có triệu chứng nào báo trước là sắp bị đứt mạch máu đầu không? Và phải làm những gì khi nghi là có thể bị bệnh này? Nguyễn Văn H.


BM


Đứt mạch máu đầu là một trong những nguyên nhân chính gây ra chết hoặc bị liệt ở người lớn tuổi tuy một số người tuổi còn trẻ cũng có thể bị bệnh này. Đây là một bệnh nguy hiểm, nên hiểu biết về bệnh này, đặc biệt là biết những dấu hiệu báo trước việc đứt mạch máu đầu sắp sửa xảy ra là điều cần thiết cho những người lớn tuổi để có thể ngăn chặn kịp thời và làm giảm thiểu những hậu quả tai hại của nó. Thực sự dùng chữ đứt mạch máu đầu không đúng hẳn, phải nói là bệnh tổn thương mạch máu não vì đứt mạch máu chỉ là một trong những cơ chế của bệnh tổn thương mạch máu não, ngoài ra còn nhiều nguyên nhân khác nữa.


Bệnh này gây ra chết chỉ đứng hàng thứ ba sau bệnh tim và bệnh ung thư. Cứ 100,000 người sẽ có 794 người bị bệnh mạch máu não. Mỗi năm có khoảng 400,000 người phải vào bệnh viện vì bệnh này, tính ra 5% người già trên 65 tuổi sẽ bị bệnh mạch máu não. Vì thế bệnh này là một bệnh rất quan trọng, đặc biệt cho người lớn tuổi, và vấn đề phòng ngừa là điều chính.


BM


Sau đây chúng ta sẽ xem về các loại của bệnh mạch máu não, các triệu chứng và cách ngừa bệnh này.


Các bệnh của mạch máu não có thể chia làm bốn loại chính:


BM


1_ Nghẽn mạch máu não do cứng thành động mạch gây nên.


2_ Cục máu chạy làm tắc mạch máu não, cục máu có thể từ một động mạch não bị lở loét và làm đông máu hoặc có thể chạy từ tim lên.


3_ Xuất huyết trong não do áp huyết cao gây ra.


4_ Mạch máu não bị phình và bị bể làm chảy máu dưới màng não gọi là màng nhện.


BM


Các tổn thương của mạch máu não có thể xảy đến một cách từ từ với triệu chứng báo trước hoặc có thể xảy ra một cách đột ngột, bất ngờ và không có gì báo trước cả. Điều này tùy thuộc vào loại nào trong các loại kể trên; như nếu bị nghẽn mạch máu não, các triệu chứng có thể báo trước đôi khi nhiều ngày hoặc cả một thời gian thật lâu trước khi bị stroke hẳn; trường hợp bị cục máu chạy làm tắc mạch máu não hay bị xuất huyết trong não do áp huyết cao hay do mạch máu bị phình và bể, stroke xảy ra đột ngột, bất ngờ.


Trước hết, điều nên biết là có thể có những triệu chứng nào báo trước. Những triệu chứng này thường xảy ra ngắn, trong vòng vài phút đến một giờ, và thường biến đi không để lại dấu vết nào rồi trở lại sau đó, nhiều khi vài ngày hay cả tháng sau hoặc có thể nhiều như một năm hoặc mười lần trong một ngày. Những triệu chứng thường thấy là tự nhiên thấy yếu hẳn đi một bàn tay hay một cánh tay trong vài phút rồi trả lại bình thường, hoặc thấy liệt đi một nửa bên người trong chốc lát rồi lại cử động được.


BM


Nhiều người có triệu chứng nói không được hay nói năng rất khó khăn trong vài phút đồng hồ. Một triệu chứng cũng thường hay xảy ra là tự nhiên mắt không còn thấy gì hoặc bị mất hẳn thị giác một nửa bên hoặc ở giữa thấy đen ngòm, trong vòng vài phút đồng hồ rồi lại thấy được như thường. Một số các triệu chứng khác có thể xảy ra là thấy chóng mặt, quay cuồng, đi đứng không vững, mắt nhìn một thành hai, nói năng ngọng nghịu chỉ trong chốc lát rồi trở lại bình thường.


Những triệu chứng này ngắn hạn, gọi là transient ischemic attacks, không để lại dấu vết gì, nhiều người có những triệu chứng này một thời gian khá lâu nhưng thường đây là những dẫn dắt đưa đến đứt mạch máu đầu trong tương lai, vì thế nhận biết những triệu chứng này và tầm quan trọng của nó để đi khám nghiệm ngay có thể tránh được những hậu quả tai hại của bệnh đứt mạch máu đầu hay stroke gây ra.


BM


Những người nào dễ bị bệnh đứt mạch máu đầu?


Như đã nói trên, bệnh này hay xảy ra ở người lớn tuổi nhưng không nhất thiết phải như vậy. Bệnh cứng thành mạch máu (atherosclerosis) là nguyên nhân chính gây ra đứt mạch máu đầu cũng như bệnh nghẽn động mạch tim, và liên quan đến bệnh cholesterol cao. Bệnh áp huyết cao cũng là một nguyên nhân chính gây ra đứt mạch máu đầu hay xuất huyết trong não, vì thế đi khám nghiệm để biết áp huyết mình có cao hay không và nếu cao phải chữa trị cẩn thận là điều chính yếu. 


BM


Hiện tại ở Hoa Kỳ, mức độ người bị stroke tương đối đã giảm khá nhiều cũng nhờ người dân đã biết nhiều hơn về sự nguy hiểm của bệnh áp huyết cao và đi chữa trị cẩn thận. Người Việt Nam tị nạn hiện còn ơ hờ nhiều về bệnh áp huyết cao nên số người bị đứt mạch máu đầu vì không chữa trị áp huyết cao xảy ra khá nhiều và nhiều người còn trẻ cũng đã bị biến chứng tai hại này.


Ngoài hai bệnh chính kể trên, các bệnh về nhịp tim đập không đều, bệnh nghẹt van tim hay nghẹt động mạch tim hay nhiễm trùng tim cũng dễ làm đọng thành cục máu ở trong tim và làm chạy lên não bộ gây ra tổn thương mạch máu não bộ và gây ra stroke. Hút thuốc lá nhiều gây ra nhiều chứng bệnh khác nhau và là một trong những yếu tố để đưa đến stroke. Vì thế muốn tránh bệnh này phải giảm thiểu tối đa các yếu tố nguy hiểm và ngưng hút thuốc là điều cần thiết.


BM


Đứt mạch máu đầu hay stroke có thể xảy ra theo nhiều cách. Nếu bị nặng như xuất huyết nhiều trong não bộ hay bị hư hỏng vùng não bộ quan trọng và cần thiết cho sự sống còn như trung tâm điều khiển sự hô hấp, người bệnh có thể chết ngay trong vòng vài phút hay nửa tiếng đồng hồ. Phần lớn các trường hợp diễn biến xảy ra từ từ hơn và nặng hay nhẹ sẽ tùy thuộc vào mạch máu não nào bị ảnh hưởng.


Trong não có ba mạch máu chính: mạch máu não giữa, mạch máu não trước và mạch máu não sau. Nếu bị nghẹt hay bị cục máu tắc ở mạch máu não giữa, sẽ bị liệt và tê mất cảm giác nửa người ở phía bên đối diện của bên mạch máu bị nghẹt. Có nghĩa là bị nghẽn mạch máu bên trái sẽ bị liệt nửa người bên phải và ngược lại. Đồng thời trung tâm điều khiển nói hay phát âm bị thương tổn sẽ làm cho nói không được hay nói ngọng nghịu khó khăn. Tùy theo vùng nào của trung tâm điều khiến tiếng nói bị ảnh hưởng, có rất nhiều triệu chứng khác nhau như nghe hiểu mà muốn nói nói không được, nghe cũng không hiểu mà nói cũng không được, nhìn sách hiểu nhưng đọc ra không được, hoặc đọc không hiểu gì cả, hoặc viết ra không được hay làm tình không được...


BM


Mỗi người có nửa bán cầu não mạnh hơn bên kia, thường người thuận tay phải có bán cầu não bên trái mạnh hơn, người thuận tay trái có bán cầu não phải mạnh hơn; nếu bị nghẹt mạch máu não giữa của bán cầu não chính yếu sẽ bị liệt nửa người của phía bên kia nặng hơn nhiều và trung tâm điều khiển nói năng ở phía bán cầu não chính nên cũng sẽ bị nói không được. Ngược lại, nghẽn mạch máu não giữa của bán cầu não phụ sẽ bị nhẹ hơn và thường vẫn nói được.


Nghẽn mạch máu não trước tương đối bị ít hơn làm đi đứng khó khăn tuy không đến nỗi bị liệt hẳn, làm đi tiểu không kiểm soát được, ảnh hưởng đến trí thông minh v…v... Nghẽn mạch máu não sau cũng gây bị liệt, ngoài ra trên mặt cũng bị làm mắt sụp, nuốt không được, nửa mặt mất cảm giác, bị chóng mặt, ói mửa v.v..


BM


Như vậy khi người bệnh bị những triệu chứng kể trên có thể định bệnh là bị bệnh của mạch máu đầu hay stroke và cần phải đưa vào bệnh viện để điều trị. Việc định bệnh chính xác và phân loại ra bị xuất huyết trong não hay bị nghẹt và làm chết phần nào của não bộ phải dựa vào cách chụp hình CAT scan hay phương pháp mới hơn gọi là MRI (magnetic resonance imaging). Nếu nghi bị bể mạch máu bị phình gọi là aneurysm làm xuất huyết dưới màng não gọi là màng nhện, có thể phải lấy nước tủy xương sống sau khi đã chụp hình CAT scan xong.


BM


Việc chữa trị stroke cũng tùy thuộc vào loại nào. Nếu bị nghẽn mạch máu não, có thể dùng những thuốc làm chống đông máu như Heparin và để phòng ngừa có thể bị stroke trở lại, một số bệnh nhân có thể phải uống thuốc làm loãng máu như Coumadin, phần lớn thường dùng Aspirin cũng có tác dụng loãng máu và ít bị biến chứng làm chảy máu hơn. Một số bệnh nhân bị nghẹt quá nhiều ở mạch máu có làm thành những cục máu chạy lên làm tắc mạch máu não có thể phải mổ để thông mạch máu ở cổ gọi là carotid endarterectomy. Thường phải chụp hình hệ thống mạch máu não gọi là cerebral angiography để biết đích xác chỗ nào bị nghẹt và nghẹt nhiều bao nhiêu trước khi mổ.


BM


Chụp hình bằng phương pháp này cũng có nhiều nguy hiểm và mổ để thông động mạch cổ cũng có thể gây mức độ tử vong thay đổi từ 1 đến 20% tùy bác sĩ và bệnh viện có kinh nghiệm nhiều hay không. Điều này cho thấy sự quan trọng trong việc nên đến một trung tâm y khoa lớn, kinh nghiệm nhiều về việc chữa bệnh đứt mạch máu đầu hay stroke để có nhiều hy vọng nhất trong việc chữa trị.


Điều thiết yếu nhất trong việc chữa trị và phòng ngừa là nhận biết các triệu chứng báo trước transient ischemic attacks như đã nói ở phần trên. Khi bị các triệu chứng liệt một phần tay chân rồi trở lại bình thường ngay hay nói ngọng nghịu một vài phút ngắn v.v... phải đi khám bệnh càng sớm càng tốt. Các thử nghiệm đầu tiên thường được làm là thử nghiệm siêu âm ở mạch máu cổ và đo độ nghẹt bằng phương pháp gọi là Doppler, nếu bị nghẹt nhiều có thể cần chụp hình angiography như đã nói ở trên và mổ endarterectomy nếu cần. Trong trường hợp không mổ được, thường sẽ phải uống Aspirin để ngừa bị stroke.


BM


Tóm lại, đứt mạch máu đầu là một bệnh nguy hiểm, rất nhiều trường hợp có triệu chứng báo trước, nên nhận biết các triệu chứng này là điều rất quan trọng đề phòng ngừa và chữa trị kịp thời. Một khi stroke đã xảy ra, việc chữa trị khó khăn hơn nhiều và thường chỉ giữ để cho không bị nặng hơn nữa hay có thể chết ngay.


BM


Những điều có thể làm được để ngừa bệnh nguy hiểm này là chữa trị áp huyết cao nếu có bệnh này, hạ Cholesterol, bỏ thuốc lá. Aspirin với lượng nhỏ cũng có thể dùng để ngừa nếu không bị phản ứng với Aspirin. Vitamin E có thể có hiệu quả phòng ngừa với bệnh tim nhưng chưa được chứng minh với trường hợp bệnh đứt mạch máu đầu. Các phương pháp khác không có hiệu quả gì và ngoài các cách ngăn ngừa như đã nói ở trên, điều cốt yếu vẫn là sự nhận biết các triệu chứng báo trước của bệnh này.




Bs Nguyễn Đình Phùng 

ĐƯỜNG VÀ CHẤT NGỌT THAY THẾ - Thời Báo Newspaper - Bạn Đọc Viết

 Lương Anh Tuấn

9 loại đường và chất làm ngọt được cho là ‘lành mạnh’ nhưng có thể gây hại, mời quí vị vàcác bạn theo dõi phần giới thiệu các chủng loại chất ngọt chúng ta thường gặp trên thị trường, chúng thường được xem như những chất thay thế’ lành mạnh’ cho đường thông thường.

Phần đông ở tuổi trung niên không nhiều thì ít đang phải đối diện với vấn đề đường huyết cao,nếu không đang là nạn nhân của bệnh tiểu đường (diabetes) thì cũng đang là tiền tiểu đường (pre-diabetes)

Thiết nghĩ, hiểu biết thêm về các chất ngọt quen thuộc mà chúng ta nạp vào cơ thể hằng ngày là chuyện cần thiết

Những người muốn cắt giảm lượng calo hoặc giảm lượng đường huyết trong cơ thể thường chuyển từ đường thông thường như đường mía, đường củ cải vv… sang các sản phẩm tổng hợp nhân tạo để thõa mãn sự thích ngọt mà bị tăng đường huyết nên đã tìm kiếm một số chất thay thế để tạo vị ngọt cho đồ ăn và đồ uống cho mình

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, những thay thế này có thể gây hại nhiều hơn là có lợi cho sức khỏe của bạn.

Dưới đây là 9 loại đường hay chất làm ngọt được cho là “lành mạnh” nhưng có thể gây hại đến sức khỏe của bạn

1. Sucrose: Đường thông thường được làm từ mía, củ cải đường v.v..
Sucrose, một đường đôi (disacaride) bao gồm các đơn vị glucose và fructose. Nó được sản xuất từ thực vật và là thành phần chính của đường thông thường . Nó có công thức phân tử C12H22O11 , nó có chỉ số đường huyết (Glycemic Index) tương đối cao (GI= 65)


so sánh với 
glucose có chỉ số đường huyết cao nhất trong bảng xếp hạng (GI=100) cũng xin lưu ý là 
thang chỉ số đường huyết (GI) ở mức thấp: (từ 1 đến 55), trung bình: (từ 56 đến 69), cao: (từ 70 trở lên), 

Sucrose được chiết xuất và tinh chế từ mía hoặc củ cải đường. Các nhà máy đường làm từ mía thường nằm ở các vùng nhiệt đới gần nơi trồng mía – nghiền mía và sản xuất đường thô, đường này được vận chuyển đến các nhà máy khác để tinh chế thành sucrose nguyên chất. Các nhà máy sản xuất đường từ củ cải thường được đặt ở vùng khí hậu ôn hòa, nơi củ cải đường được trồng và chế biến trực tiếp thành đường tinh luyện. Quá trình tinh chế đường bao gồm việc rửa các tinh thể đường thô trước khi hòa tan chúng
thành xi-rô đường được lọc và sau đó đi qua than hoạt tính để loại bỏ chất có màu còn sót lại. Sau đó, xi-rô đường được cô đặc bằng cách đun sôi trong chân không và được kết tinh ở quy trình tinh chế cuối cùng để tạo ra các tinh thể sucrose tinh khiết trong, không mùi và ngọt.
Đường thông thường là một thành phần được thêm vào trong sản xuất thực phẩm. Khoảng 185 triệu tấn đường được sản xuất trên toàn thế giới vào năm 2017.
Nó được sử dụng để làm ngọt mọi thứ, từ món tráng miệng đến đồ uống nóng và thường được ưa chuộng hơn các loại đường khác do tính linh hoạt, sẵn có rộng rãi , rẻ và vị ngọt, có mùi trái cây.
Tiêu thụ một lượng lớn đường có thể góp phần làm tăng cân và có thể thúc đẩy sự phát triển của các bệnh mãn tính như bệnh tim và tiểu đường

2. Đường saccharin: thường được gọi là đường hóa học
Công thức phân tử C7H5NO3S. Có chỉ số đường huyết (GI= 0) Saccharin, là một chất làm ngọt nhân tạo, thường được sử dụng ở dạng sodium saccharin, saccharin được phép sử dụng trong thực phẩm như một chất làm ngọt không dinh dưỡng. Tên thương hiệu saccharin bao gồm, Sweet Twin, Sweet’N Low và Necta Sweet. Nó ngọt hơn đường thường (sucrose) từ 200 đến 700 lần và không chứa bất kỳ calo nào nhưng có dư vị hơi đắng, đặc biệt là ở liều
lượng cao. Saccharin được sử dụng để làm ngọt các sản phẩm như đồ uống, kẹo, bánh và đặc biệt nó được dùng trong sản xuất dược phẩm với mục đích là để che vị đắng của một số loại thuốc.
Vì cơ thể bạn không thể tiêu hóa nó nên nó được coi là chất làm ngọt không dinh dưỡng, có nghĩa là nó không đóng góp calo hoặc carbs vào chế độ ăn uống của bạn.
Một số nghiên cứu cho rằng sử dụng chất làm ngọt không chứa calo như saccharin thay cho đường thông thường có thể làm giảm lượng calo nạp vào cơ thể để hỗ trợ việc giảm cân.
Tuy nhiên, saccharin cũng có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Một số nghiên cứu trên động vật đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ saccharin có thể dẫn đến sự thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột và có thể làm giảm vi khuẩn đường ruột tốt, đóng vai trò quan trọng, từ chức năng miễn dịch đến sức khỏe tiêu hóa.
Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để đánh giá mức độ ảnh hưởng của saccharin đến sức khỏe tổng thể ở người.

3. Aspartame:

Aspartame là một chất làm ngọt nhân tạo, không chứa saccharin, ngọt hơn 200 lần so với sucrose (đường thường) và thường được sử dụng làm chất thay thế đường sucrose trong thực phẩm và đồ uống. Nó là một metyl ester của acid aspartic, với tên thương mại là NutraSweet, Equal, và Canderel. Lần đầu tiên được đệ trình để phê duyệt như một thành phần thực phẩm vào năm 1974, aspartame đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm
Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt vào năm 1981.
Aspartame là một trong những thành phần thực phẩm được kiểm tra nghiêm ngặt nhất. Các bài đánh giá của hơn 100 cơ quan quản lý chính phủ cho thấy thành phần này an toàn để tiêu thụ ở mức hiện tại. Kể từ năm 2018, một số đánh giá về các thử nghiệm lâm sàng cho thấy rằng sử dụng aspartame thay cho đường giúp giảm lượng calo và trọng lượng cơ thể ở người lớn và trẻ em.
Một đánh giá năm 2022 về các nghiên cứu gần đây về chất làm ngọt nhân tạo bao gồmaspartame cho thấy rằng chúng ảnh hưởng đến sự hấp thụ glucose trong đường ruột và sự tiết insulin, chúng làm thay đổi thành phần của hệ vi sinh vật và làm xấu đi quá trình kiểm soát đường huyết do thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột.

4. Sucralose:

Sucralose là chất làm ngọt nhân tạo và chất thay thế đường. Phần lớn sucralose ăn vào không bị cơ thể phân hủy nên nó không sinh calo. Ở Liên minh Châu Âu, nó còn được biết đến với số E E955. Nó được sản xuất bằng cách clo hóa sucrose (đường thường), thay thế có chọn lọc ba trong số các nhóm hydroxy ở các vị trí C1, C4 và C6 để tạo ra disacarit.
Sucralose ngọt hơn sucrose khoảng 320 đến 1.000 lần, ngọt gấp ba lần aspartame, và ngọt gấp đôi sodium saccharin.
Mặc dù sucralose phần lớn được coi là ổn định và an toàn khi sử dụng ở nhiệt độ cao (chẳng hạn như trong các món nướng), nhưng có một số bằng chứng cho thấy nó bắt đầu phân hủy ở nhiệt độ trên 119 °C (246 °F). Nó thường được bán dưới tên thương hiệu Splenda.


Cũng thường được sử dụng thay cho đường thường để làm ngọt đồ uống nóng như cà phê hoặc trà.
Nghiên cứu cho thấy rằng chất làm ngọt này cũng có thể làm giảm lượng vi khuẩn đường ruột có lợi.

5. Acesulfam K


Acesulfame K, còn được gọi là acesulfame kali (potasium) hoặc Ace-K, thường được kết hợp với các chất tạo ngọt khác do có vị hơi đắng.
Ace-K thường được tìm thấy trong món tráng miệng đông lạnh, đồ nướng, kẹo và đồ ngọt ít calo. Nó là một trong số ít chất làm ngọt nhân tạo ổn định nhiệt.
Mặc dù được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) coi là an toàn, nhưng Ace-K vẫn là một trong những chất làm ngọt nhân tạo gây tranh cãi nhất.
Trên thực tế, một số nhà nghiên cứu đã kêu gọi đánh giá thêm về tác động gây ung thư tiềm ẩn của nó, với lý do các phương pháp thử nghiệm không đầy đủ và thiếu sót ban đầu được sử dụng để xác định độ an toàn của nó.

Mặc dù một nghiên cứu kéo dài 40 tuần cho thấy Ace-K không có tác dụng gây ung thư ở chuột, nhưng không có nghiên cứu nào khác gần đây đánh giá liệu nó có ảnh hưởng đến sự phát triển của ung thư hay không.
Ngoài ra, một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiếp xúc lâu dài có thể gây hại cho các khía cạnh khác của sức khỏe của bạn.
Ví dụ, một nghiên cứu trên chuột kéo dài 40 tuần đã ghi nhận rằng việc sử dụng thường xuyên Ace-K sẽ làm suy giảm trí nhớ và chức năng tinh thần.

Một nghiên cứu khác trên chuột kéo dài 4 tuần cho thấy Ace-K giúp tăng cân ở động vật đực và làm thay đổi tiêu cực vi khuẩn đường ruột ở cả hai giới.
Tuy nhiên, cần có thêm các nghiên cứu chất lượng cao trên người để phân tích tính an toàn và các tác dụng phụ tiềm ẩn của Ace-K.


6. Agave Nectar

Mật hoa thùa. Là một loại xi-rô ngọt được sản xuất từ một loại cây giống xương rồng. Sản phẩm, bao gồm cả những sản phẩm thô và xi-rô tinh chế cao có hàm lượng đường fructose cao. Nó rất giống với xi-rô bắp hàm lượng đường cao, thường được tìm thấy trong đồ uống có ga.
Ảnh hưởng tốt đến sức khỏe nói chung: Cây thùa thường được bán trên thị trường dưới dạng carbohydrate giải phóng chậm (slow- release) với chỉ số đường huyết thấp (GI=17).
Điều này đúng vì nó chứa chủ yếu là đường fructose và chỉ một lượng nhỏ đường glucose.
Mặc dù fructose không làm tăng lượng đường trong máu trong thời gian ngắn, nhưng nó có thể góp phần gây ra tình trạng kháng insulin khi tiêu thụ với số lượng lớn. Điều này có thể gây ra sự gia tăng lớn về lượng đường trong máu và insulin trong thời gian dài, làm tăng mạnh nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa và bệnh tiểu đường loại 2.
Gan chuyển hóa đường fructose, nhưng khi bị quá tải, nó bắt đầu biến đường fructose thành chất béo, làm tăng chất béo trung tính (Triglycerides) trong máu . Có mức chất béo trung tính cao trong máu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Cây thùa chứa nhiều calo hơn đường, nhưng vì nó ngọt hơn nên bạn thường sử dụng ít hơn.

7. Erythritol
Erythritol là một hợp chất hữu cơ, một loại rượu đường bốn carbon (hoặc polyol), được sử dụng làm phụ gia thực phẩm và chất thay thế đường. Nó có thể được làm từ bắp bằng cáchsử dụng enzyme và quá trình lên men. Công thức phân tử của nó là C4H10O4 hoặc HO(CH2)(CHOH)2(CH2)OH
Erythritol ngọt bằng 60–70% so với sucrose (đường thông thường). Nó thường được ca ngợi là một chất thay thế lành mạnh cho đường thông thường, vì nó có chỉ số GI thấp (GI=1)
Tuy nhiên, erythritol gần như hoàn toàn không sinh calo và không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu hay gây sâu răng. Các công ty Nhật Bản đã đi tiên phong trong việc phát triển thương mại erythritol như một chất làm ngọt vào những năm 1990.

8. Xylitol
Xylitol là một loại đường rượu có 5 Carbon, công thức hóa học C5H12O5 hoặc
HO(CH2)(CHOH)3(CH2)OH, được chiết xuất từ cây bạch dương và được thêm vào nhiều loại kẹo cao su, kẹo bạc hà và kem đánh răng.
So với đường thông thường, nó có độ ngọt tương đương và chỉ số đường huyết thấp (GI=7),có nghĩa là nó sẽ không làm tăng lượng đường trong máu hoặc insulin của bạn.
Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy rằng xylitol có thể đặc biệt hiệu quả trong việc ngăn ngừa sâu răng ở trẻ em với ít nguy cơ tác dụng phụ nhất.
Nó cũng có liên quan đến các lợi ích sức khỏe khác trong các nghiên cứu trên động vật và trong ống nghiệm, bao gồm giảm sự phát triển của vi khuẩn, tăng khối lượng xương và sản xuất collagen.


Tuy nhiên, xylitol có thể có tác dụng nhuận tràng ở liều lượng cao và có thể gây rối loạn tiêu hóa, bao gồm đi ngoài phân lỏng và đầy hơi. Nó cũng có thể gây ra các triệu chứng ở những người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS),
Vì lý do này, thông thường bạn nên bắt đầu với một liều lượng nhỏ và từ từ tăng dần để đánh giá khả năng chịu đựng của bạn đối với xylitol hoặc các loại đường rượu khác.
Ngoài ra, hãy nhớ rằng xylitol có độc tính cao đối với chó và có thể gây hạ đường huyết, suy gan và thậm chí tử vong cho loài chó.

9. Sorbitol
Sorbitol, ít được gọi là glucitol, là một loại đường rượu, có 6 carbon là polyol, công thức
phân tử C6H14O6 hoặc OHCH2(OHCH)4CH2OH, nó có chỉ số đường huyết thấp (GI=9) độ ngọt khoảng 60% so với đường thông thường, được cơ thể con người chuyển hóa chậm. Nó
có thể thu được bằng cách khử glucose, làm thay đổi nhóm aldehyd (−CHO) thành nhóm
rượu chính (−CH2OH). Hầu hết sorbitol được làm từ tinh bột khoai tây, nhưng nó cũng được tìm thấy trong tự nhiên, ví dụ như trong táo, lê, đào và mận khô.
Sorbitol được biết đến với cảm giác êm miệng, hương vị ngọt ngào và dư vị nhẹ, làm cho nó trở thành một chất bổ sung tuyệt vời cho đồ uống không đường và món tráng miệng.
Mặc dù nó thường được coi là an toàn, nhưng nó hoạt động như một loại thuốc nhuận tràng bằng cách kích thích sự chuyển động của đường tiêu hóa của bạn.
Tiêu thụ một lượng lớn sorbitol có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, đau dạ dày, chuột rút và tiêu chảy, đặc biệt đối với những người mắc chứng IBS (hội chứng ruột nhạy cảm)
Do đó, tốt nhất là bạn nên tiên liệu lượng tiêu thụ của mình và đặc biệt lưu ý nếu bạn nhận thấy các tác dụng phụ.
Vì Erythritol, Sorbitol hay những đường rượu nói chung không ngọt bằng đường thường nên liều dùng thường nhiều hơn mà giá cũng cao hơn đường thường gấp nhiều lần, trung bình khoảng CAN$20/Kg, trong khi đường thường (sucrose) chỉ khoảng CAN$1.5/Kg. Dùng đường rượu cũng là sự chọn lựa tốn kém.

Trên đây chỉ là một số chất ngọt thay thế thường gặp trên thị trường, ngoài ra còn có một số khác ít được tìm thấy có lẽ vì ít thông dụng hoặc còn quá mới mẻ. Quí vị và các bạn có thể tự chọn cho mình một sản phẩm thích hợp. Tuy nhiên cũng nên sử dụng dè dặt vì sự an toàn của mỗi sản phẩm chỉ là sự tương đối. Nếu một ai đó cho rằng không thể thiếu vị ngọt trần gian như không thể uống một ly cà phê đắng không đường thì khi dùng chúng cũng nên chừng mực với sự lắng nghe phản ứng của cơ thể. Một trong những lời nói nổi tiếng cuối đời của Steve Jobs: “Phải ăn giống như uống thuốc, bằng không phải uống thuốc giống như ăn”.

Chúc quí vị và các bạn luôn vui khỏe .

Rớt Nước Mắt Khi Viếng Linh Cữu Đức Bênêđictô XVI Tại Đền Thánh Rôma



NGUỒN: LM Phêro Nguyễn Văn Khải