dimanche 24 août 2014

Copenhagen (Đan Mạch 2014)

Trước tòa thị sảnh  của  Đan Mạch
Welcome to Copenhagen
 Đan Mạch đứng đầu trong danh sách những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới năm 2013 theo bảng xếp hạng của Mạng lưới Các giải pháp phát triển bền vững Liên Hiệp Quốc (UNSDSN).

Tivoli Gardens is a famous amusement park and pleasure garden in Copenhagen, Denmark. The park opened on 15 August 1843 and is the second oldest amusement park in the world, after Dyrehavsbakken in nearby Klampenborg. Wikipedia

 


Hình internet










Bên trong City Hall

 

Đang nghe tour guide giải thích











Phố xá ngày mưa



Bầu trời ảm đạm


Có ít tia nắng



Copenhagen City Hall








Mùa Xuân hoa Tử Đằng nở đẹp












Tour guide trên du thuyền
Copenhagen Opera house
Một ngày mưa gió khó chụp hình 

 

































the Little Mermaid,

The Little Mermaid


The Little Mermaid statue was a present from brewer Carl Jacobsen (The Carlsberg Breweries) to the city of Copenhagen, made by a then little known sculptor called Edvard Erichsen. The Little Mermaid was unveiled at Langelinje in 1913, as part of a general trend in Copenhagen in those days, selecting classical and historical figures to be used as decorations in the city's parks and public areas.

In 1909, brewer Carl Jacobsen saw solo dancer Ellen Price dance in Fini Henriques' ballet "The Little Mermaid" at the Royal Theatre. He was so taken with her that he asked her if she would pose for a statue. She agreed in principle, but was not very interested in posing without any clothes on, when she found out just how public the statue would be. Instead sculptor Edvard Erichsen's wife stepped in and modeled for the body. On September 14, 1912, the Little Mermaid statue was first placed at a test location, and on August 23, 1913, at its current and permanent site. The statue's birthday is celebrated in various ways every year on August 23. Throughout the year, 75% of all tourists visiting Copenhagen go to see The Little Mermaid.

Nguồn ( http://www.copenhagenpictures.dk/mermaid.html)


Tàu của Hoàng Gia đang đậu ở bến





****************************************************************************

Copenhagen

From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about the city in Denmark. For other uses, see Copenhagen (disambiguation).
Copenhagen
København
From upper left: Christiansborg Palace, Frederik's Church, Tivoli Gardens and Nyhavn.
From upper left: Christiansborg Palace, Frederik's Church, Tivoli Gardens and Nyhavn.
Official logo of Copenhagen
Coat of arms
Location of Copenhagen
Coordinates: 55°40′34″N 12°34′06″ECoordinates: 55°40′34″N 12°34′06″E
Country Denmark
Region Capital (Hovedstaden)
First mention 11th century
City Status 13th century
Government
 • Lord Mayor Frank Jensen (S)
Area[1]
 • City 86.20 km2 (33.28 sq mi)
 • Metro 2.778,3 km2 (1.0727 sq mi)
Highest elevation 91 m (299 ft)
Lowest elevation 1 m (3 ft)
Population (2014)[3]
 • City 569,557
 • Density 6,600/km2 (17,000/sq mi)
 • Urban 1,246,611 (details)
 • Metro 1,975,361 (details)
 • Metro density 702/km2 (1,820/sq mi)
 • Ethnicity 77.3% Danish
22.7% Other[2]
Time zone CET (UTC+1)
 • Summer (DST) CEST (UTC+2)
Postal code 1050-1778, 2100, 2150, 2200, 2300, 2400, 2450
Area code(s) (+45) 3
Website www.kk.dk
Copenhagen (IPA /ˈkpənhɡən/ or /ˈkpənhɑːɡən/; Danish: København [kʰøb̥m̩ˈhɑʊ̯ˀn] (About this sound listen)) is the capital and most populated city of Denmark, and second largest in Scandinavia, with an urban population of 1,246,611 and a metropolitan population of 1,975,361 (as of 1 April 2014). It is situated on the eastern coast of Zealand, 42 km (26 mi) northwest of Malmö, Sweden and 164 km (102 mi) northeast of Odense. The city stretches across parts of the island of Amager and also contains the enclave of Frederiksberg, a municipality in its own right.
Originally a Viking fishing village founded in the 10th century, Copenhagen became the capital of Denmark in the early 15th century. During the 17th century, under the reign of Christian IV, it developed into an important regional centre, consolidating its position as capital of Denmark and Norway with its institutions, defences and armed forces. After suffering from the effects of plague and fire in the 18th century, the city underwent a period of redevelopment which included the prestigious district of Frederiksstaden and cultural institutions such as the Royal Theatre and the Royal Academy of Fine Arts. After further disasters in the early 19th century when Nelson attacked the Danish fleet and bombarded the city, rebuilding during the Danish Golden Age brought a Neoclassical look to Copenhagen's architecture. Later, following the Second World War, the Finger Plan fostered the creation of housing and businesses along the five urban railway routes stretching out from the city centre.
Since the turn of the millennium, Copenhagen has seen strong urban and cultural development, facilitated by investment in its institutions and infrastructure. The city is the cultural, economic and governmental centre of Denmark and one of the major financial centres of Northern Europe with the Copenhagen Stock Exchange. In 2012, Copenhagen was third in the ranking of the richest cities in the world in terms of gross earnings, dropping from first place in 2009. Since the completion of the Øresund Bridge, the metropolitan area of Copenhagen has become increasingly integrated with the Swedish province of Scania and its largest city, Malmö, known as the Øresund Region. With a number of bridges connecting the various districts, the cityscape is characterized by parks, promenades and waterfronts. Copenhagen's landmarks such as Tivoli Gardens, the Little Mermaid Statue, the Amalienborg and Christiansborg palaces, Rosenborg Castle, Frederik's Church, and many museums, restaurants and nightclubs are significant tourist attractions. In addition to recent developments in the city service sector and the pharmaceutical industry, there have been a number of initiatives in clean technology, matching the city's aim to be carbon-neutral by 2025.
Copenhagen has over 94,000 students enrolled in its largest universities and institutions, including the University of Copenhagen, the Technical University of Denmark and Copenhagen Business School. The University of Copenhagen, founded in 1479, is the oldest university in Denmark, and has repeatedly been ranked as one of the best universities in Europe. Copenhagen is home to the FC København and Brøndby football clubs and the ice hockey teams Rødovre Mighty Bulls, Herlev Eagles and Hvidovre Ligahockey. The annual Copenhagen Marathon was established in 1980. Copenhagen is one of the most bicycle-friendly cities in the world. The Copenhagen Metro serves central Copenhagen together with the S-train network connecting the outlying boroughs. Serving roughly 2 million passengers a month, Copenhagen Airport, Kastrup, is the largest airport in the Nordic countries.

Etymology

The city's origin as a harbour and a place of commerce is reflected in its name. Its original designation, from which the contemporary Danish name is derived, was Køpmannæhafn, meaning "merchants' harbour", often simply Hafn or Havn. The English cognate would be Chapman's haven.[4] The English name for the city is derived from its Low German name, Kopenhagen. The chemical element hafnium is also named for Copenhagen, whose Latin name is Hafnia.[5] The bacterium Hafnia is also named after Copenhagen, being coined in 1954 by Vagn Møller of the State Serum Institute in Copenhagen.[6]

History


Reconstruction of Copenhagen as of c. 1500

Early History

Although the earliest historical records of Copenhagen are from the end of the 12th century, recent archaeological finds in connection with work on the city's metro have revealed the remains of a large merchant's mansion near today's Kongens Nytorv from c. 1020. Excavations in Pilestræde have also led to the discovery of a well from the late 12th century, and the remains of an old church with graves dating to the 11th century have been unearthed near where Strøget meets Rådhuspladsen. These finds indicate that Copenhagen's origins go back at least as far as the 11th century, while substantial discoveries of flint tools in the area provide evidence of settlements as far back as the Stone Age.[7] Many historians believe the town dates to the late Viking Age, and was possibly founded by Sweyn I Forkbeard.[8] The natural harbour and good herring stocks seem to have attracted fishermen and merchants to the area on a seasonal basis from the 11th century and more permanently in the 13th century.[9] The first habitations were probably centred around Gammel Strand (literally "old shore") in the 11th century or even earlier.[10]
The earliest written mention of the town was in the 12th century when Saxo Grammaticus in Gesta Danorum referred to it as Portus Mercatorum, which translates into Merchants' Harbour or in the Danish of the time Købmannahavn.[11] Traditionally, Copenhagen's founding has been dated to Bishop Absalon's construction of a modest fortress on the little island of Slotsholmen in 1167 where Christiansborg Palace stands today.[12] The construction of the fortress was in response to attacks by Wendish pirates who plagued the coastline during the 12th century.[13] Defensive ramparts and moats were completed and by 1177 St. Clemens Church had been built. Attacks by the Germans continued, and after the original fortress was eventually destroyed by the marauders, it was replaced by Copenhagen Castle.[14]

Middle Ages


Tøjhus Arsenal (1604)

Børsen (completed 1640)
In 1186, a letter from Pope Urban III states that the castle of Hafn (Copenhagen) and its surrounding lands including the town of Hafn were given to Absalon, Bishop of Roskilde 1158-1191 and Archbishop of Lund 1177-1201, by King Valdemar I. On Absalon's death, the property was to come into the ownership of the Bishopric of Roskilde.[9] Around 1200, the Church of Our Lady was constructed on higher ground to the northeast of the town which began to expand around it.[9]
The town rose in prominence but was repeatedly attacked by the Hanseatic League. As the fishing industry thrived in Copenhagen, particularly in the trade of herring, the city began expanding to the north of Slotsholmen.[13] In 1254, it received a charter as a city under Bishop Jakob Erlandsen[15] who garnered support from the local fishing merchants against the king by granting them special privileges.[16] In the mid 1330s, the first land assessment of the city was published.[16]
With the establishment of the Kalmar Union (1397–1523) between Denmark, Norway and Sweden, by about 1416 Copenhagen had emerged as the capital of Denmark when Eric of Pomerania moved his seat to Copenhagen Castle.[17][14] The University of Copenhagen was inaugurated on 1 June 1479 by King Christian I, following approval from Pope Sixtus IV.[18] The university's Christian role in Danish society was forced to change during the Reformation in the late 1530s.[18]

16th and 17th centuries

In disputes prior to the Reformation of 1536, the city which had been faithful to Christian II was successfully besieged in 1523 by the forces of Frederik I, who supported Lutheranism. Thereafter, Copenhagen's defences were reinforced with a series of towers along the city wall. After an extended siege from July 1535 to July 1536 during which the city supported Christian II's alliance with Malmö and Lübeck, it was finally forced to capitulate to Christian III. During the second half of the century, the city prospered from increased trade across the Baltic supported by Dutch shipping. Christoffer Valkendorff, a high-ranking statesman, defended the city's interests and contributed to its development.[9]
During the reign of Christian IV between 1588 and 1648, Copenhagen experienced dramatic growth as a city. On his initiative at the beginning of the 17th century, two important building were completed on Slotsholmen: the Tøjhus Arsenal and Børsen, the stock exchange. To foster international trade, the East India Company was founded in 1616. To the east of the city, inspired by Dutch planning, the king developed the district of Christianshavn with its canals and ramparts. It was initially intended to be a fortified trading centre but ultimately became part of Copenhagen.[19] Christian IV was also responsible for sponsoring an array of ambitious building projects including Rosenborg Slot and the Rundetarn.[13] In 1658–59, the city withstood a siege by the Swedes under Charles X and successfully repelled a major assault.[19]
By 1661, Copenhagen had asserted its position as capital of Denmark and Norway. All the major institutions were located there as was the fleet and most of the army. The defences were further enhanced with the completion of the Citadel in 1664 and the extension of Christianshavns Vold with its bastions in 1692, leading to the creation of a new base for the fleet at Nyholm.[19][20]

18th century


A mansion at Amalienborg in Frederiksstaden (1750)
Copenhagen lost around 22,000 of its 65,000 to the plague in 1711.[21] The city was also struck by two major fires which destroyed much of its infrastructure.[14] The Copenhagen Fire of 1728 was the largest in the history of Copenhagen. It began on the evening of 20 October, and continued to burn until the morning of 23 October, destroying approximately 28% of the city, leaving some 20% of the population homeless. No less than 47% of the medieval section of the city was completely lost. Along with the 1795 fire, it is the main reason that few traces of the old town can be found in the modern city.[22][23]
A substantial amount of rebuilding followed. In 1733, work began on the royal residence of Christiansborg Palace which was completed in 1745. In 1749, development of the prestigious district of Frederiksstaden was initiated. Designed by Nicolai Eigtved in the Rococo style, its centre contained the mansions which now form Amalienborg Palace.[24] Major extensions to the naval base of Holmen were undertaken while the city's cultural importance was enhanced with the Royal Theatre and the Royal Academy of Fine Arts.[25]
In the second half of the 18th century, Copenhagen benefitted from Denmark's neutrality during the wars between Europe's main powers, allowing it to play an important role in trade between the states around the Baltic Sea. After Christiansborg was destroyed by fire in 1794 and another fire caused serious damage to the city in 1795, work began on the classical Copenhagen landmark of Højbro Plads while Nytorv and Gammel Torv were converged.[25]

19th century

On 2 April 1801, a British fleet under the command of Admiral Sir Hyde Parker defeated a Danish-Norwegian fleet anchored near Copenhagen. Vice-Admiral Horatio Nelson led the main attack.[26] He famously disobeyed Parker's order to withdraw, destroying many of the Dano-Norwegian ships before a truce was agreed.[27] Copenhagen is often considered to be Nelson's hardest-fought battle, surpassing even the heavy fighting at Trafalgar.[28] It was during this battle that Lord Nelson famously "put the telescope to the blind eye" in order not to see Admiral Parker's signal to cease fire.[29]

Gottlieb Bindesbøll's Thorvaldsen Museum (1848)
The Second Battle of Copenhagen (or the Bombardment of Copenhagen) (16 August – 5 September 1807) was from a British point of view a preemptive attack on Copenhagen, targeting the civilian population in order to seize the Dano-Norwegian fleet.[30] But from a Danish point of view the battle was a terror bombardment on their capital. Particularly notable was the use of incendiary Congreve rockets (containing phosphorus, which cannot be extinguished with water) that randomly hit the city. Few houses with straw roofs remained after the bombardment. The largest church, Vor frue kirke, was destroyed by the sea artillery. Several historians consider this battle the first terror attack against a major European city in modern times.[31][32]

Slotsholmen canal, as seen from Børsen (1890–1900). In the background from left to right: Church of the Holy Ghost, Rundetårn, Trinity Church, St. Nicholas Church (before the spire was rebuilt) and Holmen Church
The British landed 30,000 men and surrounded Copenhagen.[29] The attack continued for the next three days, killing some 2,000 civilians and destroying most of the city.[29] The devastation was so great because Copenhagen relied on an old defence-line whose limited range could not reach the British ships and their longer-range artillery.[33]
Despite the disasters of the early 19th century, Copenhagen experienced a period of intense cultural creativity known as the Danish Golden Age. Painting prospered under C.W. Eckersberg and his students while C.F. Hansen and Gottlieb Bindesbøll brought a Neoclassical look to the city's architecture.[34] In the early 1850s, the ramparts of the city were opened to allow new housing to be built around The Lakes (Danish: Søerne) that bordered the old defences to the west. By the 1880s, the districts of Nørrebro and Vesterbro developed to accommodate those who came from the provinces to participate in the city's industrialization. This dramatic increase of space was long overdue, as not only were the old ramparts out of date as a defence system but bad sanitation in the old city had to be overcome. From 1886, the west rampart (Vestvolden) was flattened, allowing major extensions to the harbour leading to the establishment of the Freeport of Copenhagen 1892–94.[35] Electricity came in 1892 with electric trams in 1897. The spread of housing to areas outside the old ramparts brought about a huge increase in the population. In 1840, Copenhagen was inhabited by approximately 120,000 people. By 1901, it had some 400,000 inhabitants.[25]

20th century

By the beginning of the 20th century, Copenhagen had become a thriving industrial and administrative city. With its new city hall and railway station, its centre was drawn towards the west.[25] New housing developments grew up in Brønshøj and Valby while Frederiksberg became an enclave within the city of Copenhagen.[36] The northern part of Amager and Valby were also incorporated into the City of Copenhagen in 1901–02.[37]
As a result of Denmark's neutrality in the First World War, Copenhagen prospered from trade with both Britain and Germany while the city's defences were kept fully manned by some 40,000 soldiers for the duration of the war.[38]
In the 1920s there were serious shortages of goods and housing. Plans were drawn up to demolish the old part of Christianshavn and to get rid of the worst of the city's slum areas.[39] However, it was not until the 1930s that substantial housing developments ensued,[40] with the demolishment of one side of Christianhavn's Torvegade in order to build five large blocks of flats.[39]
World War II

RAF bombing of Gestapo headquarters in the Shell House (March 1945)
During World War II, Copenhagen was occupied by German troops along with the rest of the country from 9 April 1940 until 4 May 1945. The occupation was not a part of the Nazi German expansion, and initially the German authorities sought to arrive at an understanding with the Danish government. Even a general parliamentary election was granted in 1943, with only the Communist Party excluded. But in August 1943, after the government's collaboration with the occupation forces collapsed, several ships were scuttled in Copenhagen Harbour by the Royal Danish Navy to prevent their use by the Germans. Around that time the Nazis started to arrest Jews, although most managed to escape to Sweden.[41]
After the Normandy Invasion the Germans feared the Danish police could become a problem. In early September 1944, they set about arresting the entire Danish police force. Most of them, however, managed either to hide or to escape to Sweden. Out of 2,000 policemen captured and deported to Germany, fewer than half returned after the war. In the absence of a police force, during the last eight months of occupation Copenhagen suffered a high rate of common criminality.[41]
Ole Lippman, the leader of the Danish resistance movement (SOE), invited the RAF to assist their operations by attacking Nazi headquarters in Copenhagen. Accordingly, Air Vice-Marshal Sir Basil Embry drew up plans for a spectacular precision attack on the Sicherheitsdienst and Gestapo building, the former offices of the Shell Oil Company. Political prisoners were kept in the attic to prevent an air raid, so the RAF had to bomb the lower levels of the building. The attack came on 22 March 1945, in three small waves. In the first wave, all six planes (carrying one bomb each) hit their target, but unfortunately one of the aircraft crashed near Frederiksberg girls school. Because of this crash four of the planes in the two following waves assumed the school was the military target, and aimed their bombs at the school leading to the death of 123 civilians (of which 87 were schoolgirls).[42] However 18 of the 26 political prisoners in the Shell Building managed to escape while the Gestapo archives were completely destroyed.[42]
On 8 May 1945 Copenhagen was officially liberated by British troops commanded by Field Marshal Bernard Montgomery who supervised the surrender of 30,000 Germans situated around the capital.[43]
Post-war decades

The Black Diamond (1999)
Shortly after the end of the war, an innovative urban development project known as the Finger Plan was introduced in 1947, encouraging the creation of new housing and businesses interspersed with large green areas along five "fingers" stretching out from the city centre along the S-train routes.[44][45] With the expansion of the welfare state and women entering the work force, schools, nurseries, sports facilities and hospitals were established across the city. As a result of student unrest in the late 1960s, the former Bådsmandsstræde Barracks in Christianshavn was occupied, leading to the establishment of Freetown Christiania in September 1971.[46]

Øresund Bridge (1999)
Motor traffic in the city grew significantly and in 1972 the trams were replaced by buses. From the 1960s, on the initiative of the young architect Jan Gehl, pedestrian streets and cycle tracks were created in the city centre.[47] Activity in the port of Copenhagen declined with the closure of the Holmen naval base. Copenhagen Airport underwent considerable expansion, becoming a hub for the Nordic countries. In the 1990s, large-scale housing developments were realized in the harbour area and in the west of Amager.[40] The national library's Black Diamond building on the waterfront was completed in 1999.[48]

2000 to present


Copenhagen Opera House (2004)
Since the summer of 2000, Copenhagen and the Swedish city of Malmö have been connected by the (Øresund Bridge), which carries rail and road traffic. As a result, Copenhagen has become the centre of a larger metropolitan area spanning both nations. The bridge has brought about considerable changes in the public transport system and has led to the extensive redevelopment of Amager.[46] The city's service and trade sectors have developed while a number of banking and financial institutions have been established. Educational institutions have also gained importance, especially the University of Copenhagen with its 35,000 students.[49] Another important development for the city has been the Copenhagen Metro, the underground railway system which opened in 2000 with additions until 2007, transporting some 54 million passengers by 2011.[50]
On the cultural front, the lavish Copenhagen Opera House, a gift to the city from the shipping magnate Mærsk Mc-Kinney Møller on behalf of the A.P. Møller foundation, was completed in 2004.[51] In December 2009 Copenhagen gained international prominence when it hosted the worldwide climate meeting COP15.[52]

Geography


Skyline of the old city core of Copenhagen.

Satellite view
Copenhagen is part of the Øresund Region, which consists of Zealand, Lolland-Falster and Bornholm in Denmark and Scania in Sweden.[53] It is located on the eastern shore of the island of Zealand, partly on the island of Amager and on a number of natural and artificial islets between the two. Copenhagen faces the Øresund to the east, the strait of water that separates Denmark from Sweden, and which connects the North Sea with the Baltic Sea. The Swedish towns of Malmö and Landskrona lie on the Swedish side of the sound directly across from Copenhagen.[54] By road, Copenhagen is 42 kilometres (26 mi) northwest of Malmö, Sweden, 85 kilometres (53 mi) northeast of Næstved, 164 kilometres (102 mi) northeast of Odense, 295 kilometres (183 mi) east of Esbjerg and 188 kilometres (117 mi) southeast of Aarhus by sea and road via Sjaellands Odde.[55]
The city centre lies in the area originally defined by the old ramparts that are still referred to as the Fortification Ring (Fæstningsringen) and kept as a partial green band around it.[56] Then come the late 19th and early 20th century residential neighbourhoods of Østerbro, Nørrebro, Vesterbro and Amagerbro. The outlying areas of Kongens Enghave, Valby, Vigerslev, Vanløse, Brønshøj, Utterslev and Sundby followed from 1920 to 1960. They consist mainly of residential housing and apartments often enhanced with parks and greenery.[57]

Topography

The central area of the city consists of relatively low-lying flat ground formed by moraines from the last ice age while the hilly areas to the north and west frequently rise to 50 m (160 ft) above sea level. The slopes of Valby and Brønshøj reach heights of over 30 m (98 ft), divided by valleys running from the northeast to the southwest. Close to the centre are the Copenhagen lakes of Sortedams Sø, Peblinge Sø and Sankt Jørgens Sø.[57]
Copenhagen rests on a subsoil of flint-layered limestone deposited in the Danian period some 60 to 66 million years ago. Some greensand from the Selandian is also present. There are a few faults in the area, the most important of which is the Carlsberg fault which runs northwest to southeast through the centre of the city.[58] During the last ice age, glaciers eroded the surface leaving a layer of moraines up to 15 m (49 ft) thick.[59]

Beaches

Copenhagen and the surrounding areas have three beaches with a total of approx. 8 kilometres (5 miles) of sandy shores within 30 minutes cycling from the city centre. These include Amager Strandpark, which opened in 2005 with a 2 km (1 mi) long artificial island and a total of 4.6 km (2.9 mi) of beaches, located just 15 minutes by bicycle or a few minutes by metro from the city centre.[60]
The beaches are supplemented by a system of Harbour Baths along the Copenhagen waterfront. The first and most popular of these is located at Islands Brygge and has won international acclaim for its design.[61]

Climate


Frederiksberg Palace in the snow
Copenhagen is in the oceanic climate zone (Köppen: Cfb ).[62] Its weather is subject to low-pressure systems from the Atlantic which result in unstable conditions throughout the year. The Gulf Stream brings warmer water across from the Gulf of Mexico causing average temperatures to be some 5 degrees higher than would be expected for the city's latitude of 55 degrees North. Apart from slightly higher rainfall from July to September, precipitation is moderate. While there can be snow from late December to late April, there can also be rain with average temperatures around the freezing point.[63]
June is the sunniest month of the year with an average of about eight hours of sunshine a day. July and August are warm too with daytime temperatures around 20 °C (68 °F) although rainfall averages 69 mm per month. By contrast, the average hours of sunshine are less than two per day in November and only one and a half per day from December to February. In the spring, it gets warmer again with from four to six hours of sunshine per day from March to May. February is the driest month of the year.[64] Exceptional weather conditions can bring as much as 50 cm of snow to Copenhagen in a 24 hour period during the winter months[65] while summer temperatures have been known to rise to heights of 33 °C (91 °F).[66]
Because of Copenhagen's northern latitude, the number of daylight hours varies considerably between summer and winter. On the summer solstice, the sun rises at 04:26 and sets at 21:58, providing 17 hours 32 minutes of daylight. On the winter solstice, it rises at 08:37 and sets at 15:39 with 7 hours and 1 minute of daylight. There is therefore a difference of 10 hours and 31 minutes in the length of days and nights between the summer and winter solstices .[67]
[hide]Climate data for Copenhagen (1961–1990)
Month Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Year
Average high °C (°F) 1.9
(35.4)
2.0
(35.6)
4.8
(40.6)
9.5
(49.1)
15.0
(59)
19.2
(66.6)
20.4
(68.7)
20.3
(68.5)
16.7
(62.1)
12.1
(53.8)
7.1
(44.8)
3.7
(38.7)
11.1
(52)
Daily mean °C (°F) 0.1
(32.2)
−0.1
(31.8)
2.0
(35.6)
5.7
(42.3)
10.9
(51.6)
15.1
(59.2)
16.4
(61.5)
16.3
(61.3)
13.2
(55.8)
9.5
(49.1)
5.1
(41.2)
1.8
(35.2)
8
(46.4)
Average low °C (°F) −2
(28)
−2.4
(27.7)
−0.6
(30.9)
2.3
(36.1)
7.2
(45)
11.3
(52.3)
12.9
(55.2)
12.6
(54.7)
9.8
(49.6)
6.7
(44.1)
2.7
(36.9)
−0.5
(31.1)
5.0
(41)
Precipitation mm (inches) 46
(1.81)
30
(1.18)
39
(1.54)
39
(1.54)
42
(1.65)
52
(2.05)
68
(2.68)
64
(2.52)
60
(2.36)
56
(2.2)
61
(2.4)
56
(2.2)
613
(24.13)
Avg. rainy days (≥ 1mm) 10 8 9 8 8 8 10 10 10 9 12 11 113
Mean monthly sunshine hours 45 67 110 168 217 218 202 193 133 90 55 42 1,539
Source: Danmarks Meteorologiske Institut

Administration

Districts


Districts of Copenhagen municipality
The conurbation of Copenhagen includes the municipalities of Copenhagen, Dragør, Frederiksberg and Tårnby, with a total population of 704,108 at the start of 2012.[68] After Copenhagen Municipality, the second largest is Frederiksberg Municipality, an enclave inside Copenhagen Municipality. Both are contained in the larger Capital Region of Denmark, containing most of the urban area of Copenhagen. Since a reform in 2006–08, Copenhagen Municipality has been divided into 10 official districts (Danish: bydele):[69] Indre By, Østerbro, Nørrebro, Vesterbro/Kongens Enghave, Valby, Vanløse, Brønshøj-Husum, Bispebjerg, Amager Øst, and Amager Vest. Neighbourhoods of Copenhagen include Slotsholmen Frederiksstaden, Islands Brygge, Holmen, Christiania, Carlsberg, Sluseholmen, Amagerbro, Ørestad, Nordhavnen, Bellahøj, Brønshøj, Ryparken, and Vigerslev.

Municipal government

Copenhagen Municipality is distinct from the wider Copenhagen urban area. The seat of Copenhagen's municipal council is the Copenhagen City Hall (Københavns Rådhus). The council is chaired by the Lord Mayor of Copenhagen, Frank Jensen, who with two selected vice-presidents overlooks the 55 representatives of the council who are given civic duties to perform.[70] The council usually meets every other week at 17:30 on a Thursday.[70] They discuss a range of issues including labour and employment, business growth, economics, international cooperation and IT, urban planning, housing and construction, and young, old, and disabled people issues, healthcare, and traffic, with a central focus on making the city sustainable and meeting environmental and health targets.[71]
All members of the council are elected every four years. In the municipal elections in November 2013, the Social Democrats remained in first place with 27.8% of the vote (down by 2.2% from 2009) while Enhedslisten (the Red-Green Alliance) was in second place with 19.5%.[72][73] Copenhagen's mayor Frank Jensen retained his position, but was not happy with the result which was the worst ever for his party. The Social Democrats have been the party behind the mayors of Copenhagen for the past 110 years.[74]
The municipal government is divided into seven administrative departments; Employment and Integration, Culture and Leisure, Health and Care, Finance, Child and Youth, Social Services, and Technical and Environmental Administration.[75] It has six political committees and a finance committee. The annual budget for the city is proposed in August and finalized in October and the annual report is published in May of every year. The accounting firm Deloitte is responsible for auditing the City of Copenhagen's accounts.[76]

Lord mayors since 1938

All lord mayors of Copenhagen have belonged to the Social Democratic Party.[74]

Law and order

Most of Denmark's top legal courts and institutions are based in Copenhagen. A modern style court of justice, Hof- og Stadsretten, was introduced in Denmark, specifically for Copenhagen, by Johann Friedrich Struensee in 1771.[77] Now known as the City Court of Copenhagen (Kobenhavns Byret), it is the largest of the 24 city courts in Denmark with jurisdiction over the municipalities of Copenhagen, Dragør and Tårnby. With its 42 judges, it has a Probate Division, an Enforcement Division and a Registration and Notorial Acts Division while bankruptcy is handled by the Maritime and Commercial Court of Copenhagen.[78] Established in 1862, the Maritime and Commercial Court (Sø- og Handelsretten) also hears commercial cases including those relating to trade marks, marketing practices and competition for the whole of Denmark.[79] Denmark's Supreme Court (Højesteret), located in Christiansborg Palace on Prins Jørgens Gård in the centre of Copenhagen, is the country's final court of appeal. Handling civil and criminal cases from the subordinate courts, it has two chambers which each hear all types of cases.[80]

Politigården, the police headquarters
The Danish National Police and Copenhagen Police headquarters is situated in the Neoclassical-inspired Politigården building built in 1918–24 under architects Hack Kampmann and Holger Alfred Jacobsen. The building also contains administration, management, emergency department and radio service offices.[81] In their efforts to deal with drugs, the police have noted considerable success in the two special drug consumption rooms opened by the city where addicts can use sterile needles and receive help from nurses if necessary. While drugs are still illegal, police do not prosecute addicts using the rooms. Deputy Chief Superintendent Kaj Majlund commented, "You have to find new ways to deal with drug addicts. You can't succeed by putting them into jail."[82]
The Copenhagen Fire Department forms the largest municipal fire brigade in Denmark with some 500 fire and ambulance personnel, 150 administration and service workers, and 35 workers in prevention.[83] The brigade began as the Copenhagen Royal Fire Brigade on 9 July 1687 under King Christian V. After the passing of the Copenhagen Fire Act on 18 May 1868, on 1 August 1870 the Copenhagen Fire Brigade became a municipal institution in its own right.[84] The fire department has its headquarters in the Copenhagen Central Fire Station which was designed by Ludvig Fenger in the Historicist style and inaugurated in 1892.[85]

Environmental planning

Main article: Energy in Denmark
Copenhagen is recognized as one of the most environmentally friendly cities in the world.[86] The municipal policy is to reduce CO2 emissions by 20% before the end of 2015.[87] In 2001 a large offshore wind farm was built just off the coast of Copenhagen at Middelgrunden. It produces about 4% of the city's energy.[88] Years of substantial investment in sewage treatment have improved water quality in the harbour to an extent that the inner harbour can be used for swimming with facilities at a number of locations.[89]

Middelgrunden offshore wind farm
Copenhagen aims to be carbon-neutral by 2025. Commercial and residential buildings are to reduce electricity consumption by 20 percent and 10 percent respectively, and total heat consumption is to fall by 20 percent by 2025. Renewable energy features such as solar panels are becoming increasingly common in the newest buildings in Copenhagen. District heating will be carbon-neutral by 2025. New buildings must now be constructed according to Low Energy Class ratings and in 2020 near net-zero energy buildings. By 2025, 75% of trips should be made on foot, by bike, or by using public transit. The city plans that 20-30% of cars will run on electricity or biofuel by 2025. The investment is estimated at $472 million public funds and $4.78 billion private funds.[90]
The city's architectural planning authorities continue to take full account of these priorities. Special attention is given both to climate issues and efforts to ensure maximum application of low-energy standards. Priorities include recycling rainwater, green roofs and efficient waste management solutions. In city planning, streets and squares are to be designed to encourage cycling and walking rather than driving.[91]
As a result of its commitment to high environmental standards, Copenhagen has been praised for its green economy, becoming the world's leading green city in the 2012 Global Green Economy Index.[92] It has also received the title of "European Green Capital 2014" as a result of its environmental record and its ambitious goals. Mention was made of the city's efforts to work with companies, universities and organisations in order to further green growth, the "Green Laboratory" component in its North Harbour project, and its efforts to increase the proportion of the population cycling to work to 50% by 2015.[93]

Demographics and society

Statistics from fourth quarter 2013 show that 439,824 (77.3%) of the population of Copenhagen Municipality were of Danish origin, 41,423 immigrants and 4,628 descendants from Western countries (8.1%), 56,026 immigrants and 27,099 descendants from non-Western countries (14.6%).[2]

Population

Depending on the boundaries used, the population of Copenhagen differs. Statistics Denmark has never specified the geographical area of urban Copenhagen, but it is known to consist of Copenhagen Municipality, Frederiksberg and 16 of the 20 municipalities in the old counties Copenhagen and Roskilde, though five of them only partially.[94] The urban area of Copenhagen has a population of 1,246,611 inhabitants as of 2014, with a total of 1,975,361 inhabitants in the overall metropolitan area as 2014; the latter is equivalent to the local traffic area and ticket fare zones, covering 3,030 square kilometres (1,170 square miles).[95] Based on a 10%-isoline (data from 2002) in which at least 10% of the population commutes into central parts of the Copenhagen area, most of Zealand would be covered and this area has a population of about 2.3 million inhabitants.[96]
Since the opening of the Øresund Bridge in 2000, commuting between Zealand and Scania in Sweden has increased rapidly, leading to a wider, integrated area. Known as the Øresund Region, it has 3.8 million inhabitants (of which 2.5 million live in the Danish part of the region).[97]

Religion


Church of Our Lady, the National Cathedral of Denmark.
The majority of those living in Copenhagen are members of the Lutheran Church of Denmark, although the 61.6% specifically confirming their membership by paying church taxes is well below the national average of 79.1% according to 2013 figures.[98] There are also several other Christian communities in the city, of which the largest is Roman Catholic.[99] The second most significant religion practised in the city is Islam. While there are no official statistics, most of the estimated 150,000 Muslims in the country live in Copenhagen, with the highest concentration in Nørrebro and the Vestegnen.[100] There are some 7,000 Jews in Denmark, most of them in the Copenhagen area where there are several synagogues.[101]

Quality of living

For a number of years, Copenhagen has ranked high in international surveys for its quality of life. Its stable economy together with its education services and level of social safety make it attractive for locals and visitors alike. Although it is one of the world's most expensive cities, it is also one of the most liveable with its public transport, facilities for cyclists and its environmental policies.[102] In elevating Copenhagen to "most liveable city" in 2013, Monocle pointed to its open spaces, increasing activity on the streets, city planning in favour of cyclists and pedestrians, and features to encourage inhabitants to enjoy city life with an emphasis on community, culture and cuisine.[103] Other sources have ranked Copenhagen high for its business environment, accessibility, restaurants and environmental planning.[104] For students, however, Copenhagen ranks only No. 39 for student friendliness in 2012. Despite a top score for quality of living, its scores were low for employer activity and affordability.[105]

Economy

Copenhagen is the economic and financial centre of Denmark but is also of international importance. Statistics for 2010 show that of the 350,000 people working in Copenhagen, the vast majority are employed in the service sector, especially transport and communications, trade, and finance, while less than 10,000 work in the manufacturing industries. The public sector workforce is around 110,000, including education and healthcare.[106] From 2006 to 2011, the economy grew by 2.5% in Copenhagen and Copenhagen Municipality while it fell by some 4% in the rest of Denmark.[107]
In Dansk Industri's 2013 survey of employment factors in 96 Danish municipalities, Copenhagen came in first place for educational qualifications and for the development of private companies in recent years but fell to No. 86 in local companies' assessment of the employment climate. The survey revealed considerable dissatisfaction in the level of dialogue companies enjoyed with the municipal authorities.[108] In 2012, Copenhagen was third in the ranking of the richest cities in the world in terms of gross earnings, dropping from first place in 2009.[109] In the 2011 UBS survey of prices and earnings, Copenhagen had fallen to fifth place for price levels while it held third place in gross wage levels and was said to have the highest purchasing power in terms of gross hourly wages although it was only in 12th place in terms of domestic purchasing power.[110]
Copenhagen is home to a number of international companies including A.P. Møller-Mærsk, Novo Nordisk, Carlsberg and Novozymes.[111] The city also has successful business clusters in several innovative sectors including information technology, biotechnology, pharmaceuticals and clean technology.[112]
Tourism is also an increasingly important sector for Copenhagen's economy, reaching record numbers in 2012 for the third year in succession.[113] The number of room nights reached 8.1 million, up 25% since 2008. Between 2011 and 2012, room nights increased 9.2% overall, tallying a rise of 39% for Chinese visitors. The numbers of airline and cruise passengers visiting the city were also at new highs while turnover for congress tourism reached DKK 1.2 billion with a total of 57 congresses in the year. [113]
Copenhagen has a service oriented economy. Life science is a key sector with extensive research and development activities. In collaboration with Sweden, Medicon Valley is being developed as a central sector of interest across the entire Øresund Region. Major Danish biotech companies like Novo Nordisk and Lundbeck, both of which are among the 50 largest pharmaceutical and biotech companies in the world, are located in the greater Copenhagen area.[114] Shipping is also an import sector with Maersk, the world's largest shipping company, having their world headquarters in Copenhagen.
Copenhagen has some of the highest gross wages in the world.[115] High taxes mean that wages are reduced after mandatory deduction. A beneficial researcher scheme with low taxation of foreign specialists has made Denmark an attractive location for foreign labour. It is however also among the most expensive cities in Europe.[116][117]

Medicon Valley

Main article: Medicon Valley

Scandinavian headquarters for the Swiss pharmaceutical company Ferring Pharmaceuticals with the metro in front
Copenhagen is rich in companies and institutions with a focus on research and development within the biotechnology and life science sectors.[118] Two of the 50 largest pharmaceutical and biotech companies in the world are located in the Copenhagen metropolitan area. The biotechnology and life science cluster in Copenhagen and the rest of the Øresund Region is one of the strongest in Europe. Known as Medicon Valley, it is a collaborative venture supported by both Denmark and Sweden. The aim is to strengthen the region's position and to promote cooperation between companies and academia. Hundreds of companies have been established in the area, the majority on the Danish side of the sound.[119][120]

Cleantech

Launched in 2010, the Copenhagen Cleantech Cluster is the focal point of a cooperative effort between public authorities, universities, research institutions and cleantech companies. By 2012, the initiative involved 533 companies in the Copenhagen region, up form 396 in 2010. The service sector, with 44% of companies, was the top sector followed by wholesale and retail trade (22%) and production (20%). The cluster employed more than 85,000 people in 2010, down from 94,000 in 2008.[121] The region's most important cleantech research institutions are the University of Copenhagen, Copenhagen Business School,[122] Risø DTU National Laboratory for Sustainable Energy and the Technical University of Denmark (of which Risø is now part). In 2012, companies in the Cleantech Cluster experienced growth as well as an increase in the launching of new products and services.[123]

Cityscape


Nyhavn, the seventeenth century waterfront, with its colourful buildings
The city's appearance today is shaped by the key role it has played as a regional centre for centuries. Copenhagen has a multitude of districts, each with its distinctive character and representing its own period. Other distinctive features of Copenhagen include the abundance of water, its many parks, and the bicycle paths that line most streets.[124]

Architecture


Amagertorv square dates back to the Middle Ages

Developing skyline of the district Ørestad, located in the outskirts of Copenhagen
The oldest section of Copenhagen's inner city is often referred to as Middelalderbyen (The Medieval City).[125] However, the city's most distinctive district is Frederiksstaden, developed during the reign of Frederick V. It has the Amalienborg Palace at its centre and is dominated by the dome of Frederik's Church (or the Marble Church) and several elegant 18th-century Rococo mansions.[126] The inner city of Copenhagen includes Slotsholmen, a little island on which Christiansborg Palace stands and Christianshavn with its canals.[127] Around the historical city centre lies a band of congenial residential boroughs (Vesterbro, Inner Nørrebro, Inner Østerbro) dating mainly from late 19th century. They were built outside the old ramparts when the city was finally allowed to expand beyond its fortifications.[128]
Sometimes referred to as "the City of Spires", Copenhagen is known for its horizontal skyline, broken only by the spires and towers of its churches and castles. Most characteristic of all is the Baroque spire of the Church of Our Saviour with its narrowing external spiral stairway that visitors can climb to the top.[129] Other important spires are those of Christiansborg Palace, the City Hall and the former Church of St. Nikolaj that now houses a modern art venue. Not quite so high are the Renaissance spires of Rosenborg Castle and the "dragon spire" of Christian IV's former stock exchange, so named because it resembles the intertwined tails of four dragons.[130]
Recent years have seen a boom in modern architecture in Copenhagen[131] both for Danish architecture and for works by international architects. For a few hundred years, virtually no foreign architects had worked in Copenhagen, but since the turn of the millennium the city and its immediate surroundings have seen buildings and projects designed by top international architects. At the same time, a number of Danish architects have achieved success in Copenhagen and abroad. Buildings in Copenhagen have won RIBA European Awards four years in a row ("Sampension" in 2005,[132] "Kilen" in 2006,[133] "Tietgenkollegiet" in 2007 and the Royal Playhouse in 2008.[134]) The last three are all by Lundgaard & Tranberg Architects.[135] At the 2008 World Architecture Festival in Barcelona, Bjarke Ingels Group won an award for the World's Best Residential Building 2008 for a house in Ørestad.[136] In 2008 British design magazine Monocle named Copenhagen the World's best design city 2008.[137]
The boom in urban development and modern architecture has brought some changes to the city's skyline. A political majority has decided to keep the historical centre free of high-rise buildings, but several areas will see or have already seen massive urban development. Ørestad now has seen most of the recent development. Located near Copenhagen Airport, it currently boasts one of the largest malls in Scandinavia and a variety of office and residential buildings as well as the IT University and a high school.[138]

Parks

Copenhagen is a green city with many parks, both large and small. King's Garden (Kongens Have), the garden of Rosenborg Castle, is the oldest and most frequented of them all.[139] It was Christian IV who first developed its landscaping in 1606. Every year it sees more than 2.5 million visitors[140] and in the summer months it is packed with sunbathers, picnickers and ballplayers. It serves as a sculpture garden with both a permanent display and temporary exhibits during the summer months.[139] Also located in the city centre are the Botanical Gardens noted for their large complex of 19th-century greenhouses donated by Carlsberg founder J. C. Jacobsen.[141] Fælledparken at 58 ha (140 acres) is the largest park in Copenhagen.[142]

Rosenborg Castle and park in central Copenhagen
It is popular for sports fixtures and hosts several annual events including a free opera concert at the opening of the opera season, other open-air concerts, carnival and Labour Day celebrations, and the Copenhagen Historic Grand Prix, a race for antique cars. A historical green space in the northeastern part of the city is Kastellet, a well-preserved Renaissance citadel that now serves mainly as a park.[143] Another popular park is the Frederiksberg Garden, a 32-hectare romantic landscape park. It houses a colony of tame grey herons and other waterfowl.[144] The park offers views of the elephants and the elephant house designed by world-famous British architect Norman Foster of the adjacent Copenhagen Zoo, the largest zoo in Denmark.[145] Langelinie, a park and promenade along the inner Øresund coast, is home to one of Copenhagen's most-visited tourist attractions, the Little Mermaid statue.[146]
In Copenhagen, many cemeteries double as parks, though only for the more quiet activities such as sunbathing, reading and meditation. Assistens Cemetery, the burial place of Hans Christian Andersen, is an important green space for the district of Inner Nørrebro and a Copenhagen institution. The lesser known Vestre Kirkegaard is the largest cemetery in Denmark (54 ha (130 acres)) and offers a maze of dense groves, open lawns, winding paths, hedges, overgrown tombs, monuments, tree-lined avenues, lakes and other garden features.[147]
It is official municipal policy in Copenhagen that by 2015 all citizens must be able to reach a park or beach on foot in less than 15 minutes.[148] In line with this policy, several new parks, including the innovative Superkilen in the Nørrebro district, have been completed or are under development in areas lacking green spaces.[149]

Landmarks by district

Indre By


Christianshavn Canal
The historic centre of the city, Indre By or the Inner City, features many of Copenhagen's most popular monuments and attractions. The area known as Frederiksstaden, developed by Frederik V in the second half of the 18th century in the Rococo style, has the four mansions of Amalienborg, the royal residence, and the wide-domed Marble Church at its centre.[150] Directly across the water from Amalienborg, the recently completed Copenhagen Opera stands on the island of Holmen.[151] To the south of Frederiksstaden, the Nyhavn canal is lined with colourful houses from the 17th and 18th centuries, many now with lively restaurants and bars.[152] The canal runs from the harbour front to the spacious square of Kongens Nytorv which was laid out by Christian V in 1670. Important buildings include Charlottenborg Palace, famous for its art exhibitions, the Thott Palace (now the French embassy), the Royal Danish Theatre and the Hotel D'Angleterre, dated to 1755.[153] Other landmarks in Indre By include the parliament building of Christiansborg, the City Hall and Rundetårn, originally an observatory. There are also several museums in the area including Thorvaldsen Museum dedicated to the 18th-century sculptor Bertel Thorvaldsen.[154] Closed to traffic since 1964, Strøget, the world's oldest and longest pedestrian street, runs the 3.2 km (2.0 mi) from Rådhuspladsen to Kongens Nytorv. With its speciality shops, cafés, restaurants, and buskers, it is always full of life and includes the old squares of Gammel Torv and Amagertorv, each with a fountain.[155] Rosenborg Castle on Øster Voldgade was built by Christian IV in 1606 as a summer residence in the Renaissance style. It houses the Danish crown jewels and crown regalia, the coronation throne and tapestries illustrating Christian V's victories in the Scanian War.[156]

Christianshavn


Halmtorvet in Vesterbro
Christianshavn lies to the southeast of Indre By on the other side of the harbour. The area was developed by Christian IV in the early 17th century. Impressed by the city of Amsterdam, he employed Dutch architects to create canals within its ramparts which are still well preserved today.[19] The canals themselves, branching off the central Christianshavn Canal and lined with house boats and pleasure craft are one of the area's attractions. Another interesting feature is Freetown Christiania, a fairly large area which was initially occupied by squatters during student unrest in 1971. Today it still maintains a measure of autonomy. The inhabitants openly sell drugs on "Pusher Street" as well as their arts and crafts. Other buildings of interest in Christianshavn include the Church of Our Saviour with its spiralling steeple and the magnificent Rococo Christian's Church. Once a warehouse, the North Atlantic House now displays culture from Iceland and Greenland and houses the Noma restaurant, known for its Nordic cuisine.[157][158]

Vesterbro


Dronning Louises Bro leading into Nørrebrogade
Vesterbro, to the southwest of Indre By, begins with the Tivoli Gardens, the city's top tourist attraction with its fairground atmosphere, its Pantomime Theatre, its Concert Hall and its many rides and restaurants.[159] The Carlsberg quarter has some interesting vestiges of the old brewery of the same name including the Elephant Gate and the Ny Carlsberg Brewhouse.[160] The Tycho Brahe Planetarium is located on the edge of Skt. Jørgens Sø, one of the Copenhagen lakes.[161] Halmtorvet, the old haymarket behind the Central Station, is an increasingly popular area with its cafés and restaurants. The former cattle market Øksnehallen has been converted into a modern exhibition centre for art and photography.[162] Radisson Blu Royal Hotel, built by Danish architect and designer Arne Jacobsen for the airline Scandinavian Airlines System (SAS) between 1956 and 1960 was once the tallest hotel in Denmark with a height of 69.60 m (228.3 ft) and the city's only skyscraper until 1969.[163] Completed in 1908, Det Ny Teater (the New Theatre) located in a passage between Vesterbrogade and Gammel Kongevej has become a popular venue for musicals since its reopening in 1994, attracting the largest audiences in the country.[164]

Nørrebro


The Gefion Fountain
Nørrebro to the northwest of the city centre has recently developed from a working-class district into a colourful cosmopolitan area with antique shops, ethnic food stores and restaurants. Much of the activity is centred around Sankt Hans Torv.[165] Copenhagen's historic cemetery, Assistens Kirkegård half way up Nørrebrogade, is the resting place of many famous figures including Søren Kierkegaard, Niels Bohr and Hans Christian Andersen but is also used by locals as a park and recreation area.[166]

Østerbro

Just north of the city centre, Østerbro is an upper middle-class district with a number of fine mansions, some now serving as embassies.[167] The district stretches from Nørrebro to the waterfront where the statue of The Little Mermaid can be seen from the promenade known as Langelinie. Inspired by Hans Christian Andersen's fairy tale, it was created by Edvard Eriksen and unveiled in 1913.[168] Not far from the Little Mermaid, the old Citadel (Kastellet) can be seen. Built by Christian IV, it is one of northern Europe's best preserved fortifications. There is also a windmill in the area.[169] The large Gefion Fountain (Gefionspringvandet) designed by Anders Bundgaard and completed in 1908 stands close to the southeast corner of Kastellet. Its figures illustrate a Nordic legend.[170]

Frederiksberg


Frederiksberg Palace
Strictly speaking a separate municipality, Frederiksberg lies to the west of Nørrebro and Indre By and north of Vesterbro. Its landmarks include Copenhagen Zoo founded in 1869 with over 250 species from all over the world and Frederiksberg Palace built as a summer residence by Charles IV who was inspired by Italian architecture. Now a military academy, it overlooks the extensive landscaped gardens of Frederiksberg Park with its follies, waterfalls, lakes and decorative buildings.[171] The wide tree-lined avenue of Frederiksberg Allé connecting Vesterbrogade with the Frederiksberg Park has long been associated with theatres and entertainment. While a number of the earlier theatres are now closed, the Betty Nansen Theatre and Aveny-T are still active.[172]

Other districts

Not far from Copenhagen Airport on the Kastrup coast, The Blue Planet completed in March 2013 now houses the national aquarium. With its 53 aquariums, it is the largest facility of its kind in Scandinavia.[173] Grundtvig's Church, located in the northern suburb of Bispebjerg, was designed by P.V. Jensen Klint and completed in 1940. A rare example of Expressionist church architecture, its striking west façade is reminiscent of a church organ.[174]

Culture and contemporary life


The statue of the Little Mermaid, an icon of the city and a popular tourist attraction.
Apart from being the national capital, Copenhagen also serves as the cultural hub of Denmark and wider Scandinavia. Since the late 1990s, it has undergone a transformation from a modest Scandinavian capital into a metropolitan city of international appeal in the same league as Barcelona and Amsterdam.[175] This is a result of huge investments in infrastructure and culture as well as the work of successful new Danish architects, designers and chefs.[131][176] Copenhagen Fashion Week, the largest fashion event in Northern Europe, takes place every year in February and August.[177][178]

Museums

Copenhagen has a wide array of museums of international standing. The National Museum, Nationalmuseet, is Denmark's largest museum of archaeology and cultural history, comprising the histories of Danish and foreign cultures alike.[179] Denmark's National Gallery (Statens Museum for Kunst) is the national art museum with collections dating from the 12th century to the present. In addition to Danish painters, artists represented in the collections include Rubens, Rembrandt, Picasso, Braque, Léger, Matisse, Emil Nolde, Olafur Eliasson, Elmgreen and Dragset, Superflex and Jens Haaning.[180]

Ny Carlsberg Glyptotek art museum
Another important Copenhagen art museum is the Ny Carlsberg Glyptotek founded by second generation Carlsberg philanthropist Carl Jacobsen and built around his personal collections. Its main focus is classical Egyptian, Roman and Greek sculptures and antiquities and a collection of Rodin sculptures, the largest outside France. Besides its sculpture collections, the museum also holds a comprehensive collection of paintings of Impressionist and Post-Impressionist painters such as Monet, Renoir, Cézanne, van Gogh and Toulouse-Lautrec as well as works by the Danish Golden Age painters.[181]
Louisiana is a museum of modern art situated on the coast just north of Copenhagen. It is located in the middle of a sculpture garden on a cliff overlooking Øresund. Its collection of over 3,000 items includes works by Picasso, Giacometti and Dubuffet.[182] The Danish Design Museum is housed in the 18th-century former Frederiks Hospital and displays Danish design as well as international design and crafts.[183]
Other museums include: the Thorvaldsens Museum, dedicated to the oeuvre of romantic Danish sculptor Bertel Thorvaldsen who lived and worked in Rome;[184] the Cisternerne museum dedicated to modern glass art, located in former cisterns that come complete with stalactites formed by the changing water levels;[185] and the Ordrupgaard Museum, located just north of Copenhagen, which features 19th-century French and Danish art and is noted for its works by Paul Gauguin.[186]

Entertainment and performing arts


Royal Danish Playhouse (left) and the Opera House (background, right)
The new Copenhagen Concert Hall opened in January 2009. Designed by Jean Nouvel, it has four halls with the main auditorium seating 1,800 people. It serves as the home of the Danish National Symphony Orchestra and along with the Walt Disney Concert Hall in Los Angeles is the most expensive concert hall ever built.[187] Another important venue for classical music is the Tivoli Concert Hall located in the Tivoli Gardens.[188] Designed by Henning Larsen, the Copenhagen Opera House (Operaen) opened in 2005. It is among the most modern opera houses in the world.[189] The Royal Danish Theatre also stages opera in addition to its drama productions. It is also home to the Royal Danish Ballet. Founded in 1748 along with the theatre, it is one of the oldest ballet troupes in Europe noted for its Bournonville style of ballet.[190]

The Royal Danish Theatre main building
Copenhagen has a significant jazz scene that has existed for many years. It developed when a number of American jazz musicians such as Ben Webster, Thad Jones, Richard Boone, Ernie Wilkins, Kenny Drew, Ed Thigpen, Bob Rockwell, Dexter Gordon, and others such as rock guitarist Link Wray came to live in Copenhagen during the 1960s. Every year in early July, Copenhagen's streets, squares, parks as well as cafés and concert halls fill up with big and small jazz concerts during the Copenhagen Jazz Festival. One of Europe's top jazz festivals, the annual event features around 900 concerts at 100 venues with over 200,000 guests from Denmark and around the world.[191]
The largest venue for popular music in Copenhagen is Vega in the Vesterbro district. It was chosen as "best concert venue in Europe" by international music magazine Live. The venue has three concert halls: the great hall, Store Vega, accommodates audiences of 1,550, the middle hall, Lille Vega, has space for 500 and Ideal Bar Live has a capacity of 250.[192] Every September since 2006, the Festival of Endless Gratitude (FOEG) has taken place in Copenhagen. This festival focuses on indie counterculture, experimental pop music and left field music combined with visual arts exhibitions.[193]
For free entertainment one can stroll along Strøget, especially between Nytorv and Højbro Plads, which in the late afternoon and evening is a bit like an impromptu three-ring circus with musicians, magicians, jugglers and other street performers.[194]

Literature


Copenhagen's main public library
Most of Denmarks's major publishing houses are based in Copenhagen.[195] These include the book publishers Gyldendal and Akademisk Forlag and newspaper publishers Berlingske and Politiken (the latter also publishing books).[196][197] Many of the most important contributors to Danish literature such as Hans Christian Andersen (1805–1875) with his fairy tales, the philosopher Søren Kierkegaard (1813–1855) and playwright Ludvig Holberg (1684–1754) spent much of their lives in Copenhagen. Novels set in Copenhagen include Baby (1973) by Kirsten Thorup, The Copenhagen Connection (1982) by Barbara Mertz, Number the Stars (1989) by Lois Lowry, Miss Smilla's Feeling for Snow (1992) and Borderliners (1993) by Peter Høeg, Music and Silence (1999) by Rose Tremain, The Danish Girl (2000) by David Ebershoff, and Sharpe's Prey (2001) by Bernard Cornwell. Michael Frayn's 1998 play Copenhagen about the meeting between the physicists Niels Bohr and Werner Heisenberg in 1941 is also set in the city. From 15–18 August 1973, an oral literature conference took place in Copenhagen as part of the 9th International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences.[198]
The Royal Library, Denmark's national library, which also serves as the library of the University of Copenhagen is the largest library in the Nordic countries with an almost complete collection of all printed Danish books since 1482. Founded in 1648, the library is located at four sites in the city, the main one being on the Slotsholmen waterfront.[199] Copenhagen's public library network has over 20 outlets, the largest being the Central Library (Københavns Hovedbibliotek) on Krystalgade in the inner city.[200]

Art


Interior of the National Gallery, combining new and old architecture
Copenhagen has a wide selection of art museums and galleries displaying both historic works and more modern contributions. They include Statens Museum for Kunst, the Danish national gallery, in the Østre Anlæg park and the adjacent Hirschsprung Collection specialising in the 19th and early 20th century. Kunsthal Charlottenborg in the city centre exhibits national and international contemporary art. Den Frie Udstilling near the Østerport Station exhibits paintings created and selected by contemporary artists themselves rather than by the official authorities. The Arken Museum of Modern Art is located in southwestern Ishøj.[201] Among artists who have painted scenes of Copenhagen are Martinus Rørbye (1803–1848),[202] Christen Købke (1810–1848)[203] and the prolific Paul Gustav Fischer (1860–1934).[204]
A number of notable sculptures can be see in the city. In addition to the Little Mermaid on the waterfront, there are two historic equestrian statues in the city centre: Jacques Saly's Frederik V on Horseback (1771) in Amalienborg Square[205] and the statue of Christian V on Kongens Nytorv created by Abraham-César Lamoureux in 1688 who was inspired by the statue of Louis XIII in Paris.[206] Rosenborg Castle Gardens contains several sculptures and monuments including August Saabye's Hans Christian Andersen, Aksel Hansen's Echo, and Vilhelm Bissen's Dowager Queen Caroline Amalie.[207]
Copenhagen is believed to have invented the photomarathon photography competition, which has been held in the City each year since 1989.[208][209]

Cuisine

For a broader look at this topic, see Danish cuisine.

Noma is an example of Copenhagen's renowned experimental restaurants, and has gained two Michelin stars.
As of 2014, Copenhagen has 15 Michelin-starred restaurants, the most of any Scandinavian city.[210] The city is increasingly recognized internationally as a gourmet destination.[211] These include Den Røde Cottage, Formel B Restaurant, Grønbech & Churchill, Søllerød Kro, Kadeau, Kiin Kiin (Denmark's first Michelin-starred Asian gourmet restaurant), the French restaurant Kong Hans Kælder, Relæ, Restaurant AOC, and, each with two Michelin stars, Geranium and Noma (short for Danish: nordisk mad, English: Nordic food). Noma, was ranked as the Best Restaurant in the World by Restaurant in 2010, 2011, 2012, and again in 2014,[212] sparking interest in the New Nordic Cuisine.[213]
Apart from the selection of upmarket restaurants, Copenhagen offers a great variety of Danish, ethnic and experimental restaurants. It is possible to find modest eateries serving open sandwiches, known as smørrebrød – a traditional, Danish lunch dish; however, most restaurants serve international dishes.[214] Danish pastry can be sampled from any of numerous bakeries found in all parts of the city. The Copenhagen Baker's Association dates back to the 1290s and Denmark's oldest confectioner's shop still operating, Conditori La Glace, was founded in 1870 in Skoubogade by Nicolaus Henningsen, a trained master baker from Flensburg.[215]
Copenhagen has long been associated with beer. Carlsberg beer has been brewed at the brewery's premises on the border between the Vesterbro and Valby districts since 1847 and has long been almost synonymous with Danish beer production. However, recent years have seen an explosive growth in the number of microbreweries so that Denmark today has more than 100 breweries, many of which are located in Copenhagen. Some like Nørrebro Bryghus also act as brewpubs where it is also possible to eat on the premises.[216][217]

Nightlife and festivals


Copenhagen Pride parade, 2008
Copenhagen has one of the highest number of restaurants and bars per capita in the world. The nightclubs and bars stay open until 5 or 6 in the morning, some even longer. Denmark has a very liberal alcohol culture and a strong tradition for beer breweries, although binge drinking is frowned upon and the Danish Police take driving under the influence very seriously.[218] Inner city areas such as Istedgade and Enghave Plads in Vesterbro, Sankt Hans Torv in Nørrebro and certain places in Frederiksberg are vibrant and full of life even during the late hours. Notable nightclubs include Bakken Kbh, HIVE, Jolene, The Jane on Gråbrødre Square, Karriere Bar, KB3, Rust, Vega Nighclub, Culture Box and Gefährlich, which also serves as a bar, café, restaurant, and art gallery.[219]
Copenhagen has several recurring community festivals, mainly in the summer. Copenhagen Carnival has taken place every year since 1982 during the Whitsun Holiday in Fælledparken and around the city with the participation of 120 bands, 2,000 dancers and 100,000 spectators.[220] Copenhagen Pride is a gay pride festival taking place every year in August. Among the events is "Tivoli goes pink" which ends with a parade. Copenhagen Distortion is a youth culture festival capturing the zeitgeist of the city. Every year (five days up to the first weekend of June) it attracts up to 100,000 people in the streets, shops, galleries, clubs, bars, in boats and buses, with a cultural focus on street culture, art and upfront dance music.[221]
Since 2010 the old B&W Shipyard at Refshaleøen in the Copenhagen harbour has been the location for the outdoor music festival Copenhell, taking place every year in mid June. The festival is a large gathering for heavy metal, hard rock and punk rock culture with concerts and other on-site entertainment drawing thousands of visitors every year. Its location close to the center of Copenhagen provides its visitors easy and quick access to Copenhagen both by public transportation and bicycle, as well as providing visitors with the possibility of accommodation in the citys many hostels and hotels. Since its inception in 2010 the festival has hosted concerts by such acts as Alice in Chains, Judas Priest, Megadeth, Slayer and many more.[222]

Amusement parks


The Pantomime Theatre, opened in 1874, is the oldest building in the Tivoli Gardens
Copenhagen has the two oldest amusement parks in the world.[223][224]
Dyrehavsbakken, a fair-ground and pleasure-park established in 1583, is located in Klampenborg just north of Copenhagen in a forested area known as Dyrehaven. Created as an amusement park complete with rides, games and restaurants by Christian IV, it is the oldest surviving amusement park in the world.[223] Pierrot (Danish: Pjerrot), a nitwit dressed in white with a scarlet grin wearing a boat-like hat while entertaining children, remains one of the park's key attractions. In Danish, Dyrehavsbakken is often abbreviated as Bakken. There is no entrance fee to pay and Klampenborg Station on the C-line, is situated nearby.[225]
The Tivoli Gardens is an amusement park and pleasure garden located in central Copenhagen between the City Hall Square and the Central Station. It opened in 1843, making it the second oldest amusement park in the world. Among its rides are the oldest still operating rollercoaster Rutschebanen from 1915 and the oldest ferris wheel still in use, opened in 1943.[226] Tivoli Gardens also serves as a venue for various performing arts and as an active part of the cultural scene in Copenhagen.[227]

Education


The University of Copenhagen main building
Copenhagen has over 94,000 students enrolled in its largest universities and institutions: University of Copenhagen (38,867 students),[228] Copenhagen Business School (19,999 students),[229] Metropolitan University College and University College Capital (10,000 students each),[230] Technical University of Denmark (7,000 students),[231] KEA (c. 4,500 students),[232] IT University of Copenhagen (2,000 students) and Aalborg University – Copenhagen (2,300 students).[233]
Copenhagen's higher-education system relies on public universities. Most prominent among these is the University of Copenhagen. Founded in 1479, it is the oldest university in Denmark. A world-renowned research and teaching institution with campuses around the city, it forms part of the International Alliance of Research Universities (IARU), which encourages international collaboration between top universities including Oxford, Cambridge, Yale, Berkeley and The Australian National University. The University attracts some 1,500 international and exchange students every year. It has repeatedly been ranked as one of the best universities in Europe.[234]

Student housing Tietgenkollegiet
The Technical University of Denmark (DTU), Danmarks Tekniske Universitet, is located in Lyngby in the northern outskirts of Copenhagen. In 2013, it was ranked as one of the leading technical universities in Northern Europe.[235]
The IT University of Copenhagen is Denmark's youngest university, a mono-faculty institution focusing on technical, societal and business aspects of information technology.[236]
The Royal Danish Academy of Fine Arts (Det Kongelige Danske Kunstakademi) has provided a practice-oriented complement to the scholarly investigation of the arts carried out at Danish universities for more than 250 years. It includes the historical School of Visual Arts, and has in later years come to include a School of Architecture, a School of Design and a School of Conservation.[237] Copenhagen Business School (CBS) is an EQUIS-accredited business school located in Frederiksberg.[238] There are also branches of both University College Capital and Metropolitan University College inside and outside Copenhagen.[239][240]

Sport

The city has a variety of sporting teams. The major football teams are the historically successful FC København[241] and Brøndby. FC København plays at Parken in Østerbro. Formed in 1992, it is a merger of two older Copenhagen clubs, B 1903 (from the inner suburb Gentofte) and KB (from Frederiksberg).[242] Brøndby plays at Brøndby Stadion in the inner suburb of Brøndbyvester. BK Frem is based in the southern part of Copenhagen (Sydhavnen, Valby). Other teams are FC Nordsjælland (from suburban Farum), Fremad Amager, B93, AB, Frem, Lyngby and Hvidovre IF.[243]
Copenhagen has several handball teams—a sport which is particularly popular in Denmark. Of clubs playing in the "highest" leagues, there are Ajax, Ydun, and HIK (Hellerup).[243] The København Håndbold women's club has recently been established.[244] Copenhagen also has ice hockey teams, of which three play in the top league, Rødovre Mighty Bulls, Herlev Eagles and Hvidovre Ligahockey all inner suburban clubs. Copenhagen Ice Skating Club founded in 1869 is the oldest ice hockey team in Denmark but is no longer in the top league.[245]
Rugby union is also played in the Danish capital with teams such as CSR-Nanok, Copenhagen Business School Sport Rugby, Frederiksberg RK and Rugbyklubben Speed. Rugby League is now played in Copenhagen, with the national team playing out of Gentofte Stadion. The Danish Australian Football League, based in Copenhagen is the largest Australian rules football competition outside of the English speaking world.[243][246]
Copenhagen Marathon, Copenhagen's annual marathon event, was established in 1980.[247] Round Christiansborg Open Water Swim Race is a 2 km (1.2 mi) open water swimming competition taking place each year in late August.[248] This amateur event is combined with a 10 km (6 mi) Danish championship.[249] In 2009 the event included a 10 km (6 mi) FINA World Cup competition in the morning. Copenhagen hosted the 2011 UCI Road World Championships in September 2011, taking advantage of its bicycle-friendly infrastructure. It was the first time that Denmark had hosted the event since 1956, when it was also held in Copenhagen.[250]

Transport

The greater Copenhagen area has a very well established transportation infrastructure making it a hub in Northern Europe. Copenhagen Airport, opened in 1925, is Scandinavia's largest airport, located in Kastrup on the island of Amager. It is connected to the city centre by metro and main line railway services.[251] October 2013 was a record month with 2.2 million passengers, and November 2013 figures reveal that the number of passengers is increasing by some 3% annually, about 50% more than the European average.[252]
Copenhagen is served by a daily ferry connection to Oslo in Norway.[253] In 2012, Copenhagen Harbour handled 372 cruise ships and 840,000 passengers. As a result of the growth in the cruise industry facilities are being expanded and improved. At the World Travel Awards in 2012, Copenhagen Port was once again named Europe's leading cruise port after receiving the award every year since 2008.[254]

Bridge for cyclists Bryggebroen
The Copenhagen S-Train, Copenhagen Metro and the regional train networks are used by about half of the city's passengers, the remainder using bus services. Nørreport Station near the city centre serves passengers travelling by main-line rail, S-train, regional train, metro and bus. Some 750,000 passengers make use of public transport facilities every day.[255] Copenhagen Central Station is the hub of the DSB railway network serving Denmark and international destinations.[256]
Copenhagen has an extensive road network including motorways connecting the city to other parts of Denmark and to Sweden over the Øresund Bridge.[255] The car is still the most popular form of transport within the city itself, representing two-thirds of all distances travelled. This can however lead to serious congestion in rush hour traffic.[257]
The Danish capital is known as one of the most bicycle-friendly cities in the world.[258] Every day 1.2 million km are covered by Copenhagen's cyclists. Some 37% of all citizens cycle to work, school or university. The city's bicycle paths are extensive and well used. Bicycle paths are often separated from the main traffic lanes and sometimes have their own signal systems, giving the cyclists a lead of a couple of seconds to accelerate.[259]

Healthcare

Promoting health is an extremely important issue for Copenhagen's municipal authorities. Central to its sustainability mission is its "Long Live Copenhagen" (Længe Leve København) scheme in which it has the goal of increasing the life expectancy of citizens, improving quality of life through better standards of health, and encouraging more productive lives and equal opportunities.[260] The city has targets to encourage people to exercise regularly and to reduce the number who smoke and consume alcohol.[260]
Copenhagen University Hospital forms a conglomerate of several hospitals in Region Hovedstaden and Region Sjælland, together with the faculty of health sciences at the University of Copenhagen; Rigshospitalet and Bispebjerg Hospital in Copenhagen belong to this group of university hospitals.[261] Rigshospitalet began operating in March 1757 as Frederiks Hospital,[262] and became state-owned in 1903. With 1,120 beds, Rigshospitalet has responsibility for 65,000 inpatients and approximately 420,000 outpatients annually. It seeks to be the number one specialist hospital in the country, with an extensive team of researchers into cancer treatment, surgery and radiotherapy.[263] In addition to its 8,000 personnel, the hospital has training and hosting functions. It benefits from the presence of in-service students of medicine and other healthcare sciences, as well as scientists working under a variety of research grants. The hospital became internationally famous as the location of Lars von Trier's television horror mini-series The Kingdom. Bispebjerg Hospital was built in 1913, and serves about 400,000 people in the Greater Copenhagen area, with some 3,000 employees.[264] Other large hospitals in the city include Amager Hospital (1997),[265] Hvidovre Hospital (1970),[266] and Gentofte Hospital (1927).[267]

Media


Aller Media conglomerate building in Havneholm
Many Danish media corporations are located in Copenhagen. DR, the major Danish public service broadcasting corporation collected their activities in a new headquarters, DR Byen, in 2006 and 2007. Similarly TV2 which is based in Odense has concentrated its Copenhagen activities in a modern media house in Teglholmen.[268] The two national daily newspapers Politiken and Berlingske Tidende and the two tabloids Ekstra Bladet and B.T. are based in Copenhagen.[269] Other important media corporations include Aller Media which is the largest publisher of weekly and monthly magazines in Scandinavia,[270] the Egmont media group[271] and Gyldendal, the largest Danish publisher of books.[272]
Copenhagen also has a sizable film and television industry. Nordisk Film, established in Valby, Copenhagen in 1906 is the oldest continuously operating film production company in the world.[220] In 1992 it merged with the Egmont media group and currently runs the 17-screen Palads Cinema in Copenhagen. Filmbyen (movie city), located in a former military camp in the suburb of Hvidovre, houses several movie companies and studios. Among the movie companies is Zentropa, co-owned by Danish movie director Lars von Trier who is behind several international movie productions as well as a founding force behind the Dogme Movement.[273] CPH:PIX is Copenhagen's international feature film festival, established in 2009 as a fusion of the 20-year-old Natfilm festival and the four-year-old CIFF. The CPH:PIX festival takes place in mid-April. CPH:DOX is Copenhagen's international documentary film festival, every year in November. On top of its documentary film programme of over 100 films, CPH:DOX includes a wide event programme with dozens of events, concerts, exhibitions and parties all over town.[274]

Notable people

*******************************************************

  1. Copenhagen

    Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
    København
    Københavns byvåben 1894.png
    Huy hiệu
    Map DK København.PNG
    Ví trí ở Đan Mạch
    Diện tích
     - City
     - Urban

    88 km²
    455,61 km²
    Dân số (2007-01-01)
     - Nội ô
     - Vùng đô thị
     - Mật độ dân số (tp/vùng đt)

    503.699
    1.923.217
    5707/2659/km²
    Múi giờ Trung Âu: UTC+1
    Vĩ độ
    Kinh độ
    55°43' N
    12°34' E
    Copenhagen (phiên âm tiếng Việt: Cô-pen-ha-ghen; tiếng Đan Mạch: København, IPA: [kʰøb̥m̩ˈhɑʊ̯ˀn]) là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Đan Mạch, đồng thời là thành phố lớn thứ hai trong khu vực Bắc Âu (chỉ thua thành phố Stockholm - thủ đô của Thuỵ Điển). Copenhagen có 1.153.615 cư dân (2008)[1]. Với công trình cầu Oresund nối liền hai quốc gia Đan Mạch-Thụy Điển, Copenhagen đã trở thành trung tâm của vùng đô thị Đan Mạch-Thụy Điển có tên là Oresund. Đây là vùng lớn nhất Scandinavia với dân số trên 3,5 triệu người[2]. Với cương vị thủ đô, Copenhagen là nơi đặt trụ sở của các cơ quan lập pháp, hành pháptư pháp trung ương của Đan Mạch.

    Tên gọi

    Tên thành phố thời trung cổKøpmannæhafn, tiếng Đan Mạch cổ, có nghĩa là Cảng của các nhà buôn, thể hiện tầm quan trọng của các nhà buôn đối với thành phố trong thời điểm đó. Một loạt tên bằng các ngôn ngữ khác dựa theo tên nguyên thủy tiếng Đan Mạch. Ví dụ Kopenhagen trong tiếng Đứctiếng Hà Lan, Copenhagen trong tiếng Anh, Copenhague trong tiếng Pháp, tiếng Bồ Đào Nhatiếng Tây ban nha, Hafnia trong tiếng Latin, Copenaghen trong tiếng Ý, Köpenhamn trong tiếng Thụy Điển, Koppenhága trong tiếng Hungary, Kööpenhamina trong tiếng Phần Lan, Kopenhaga trong tiếng Ba Lan, Kопенга́ген trong tiếng Nga, Kaupmannahöfn trong tiếng Iceland vv... Người dân tỉnh lẻ - nhất là ở Jutland - đôi khi cũng gọi theo tiếng lóngKøbenhavnstrup.
    Một nguyên tố hóa học được phát hiện tại viện Niels Bohr năm 1923 được đặt tên là hafnium, theo tên tiếng Latin của thành phố[3].

    Địa lý

    Copenhagen nằm trên 3 đảo là Amager, Slotsholmen và phần phía đông đảo Zealand. Một loạt cầu và đường hầm nối liền các phần của thành phố trên 3 đảo này[4].

    Lịch sử

    Dinh Amalienborg (của hoàng gia) phía cuối, chụp từ nóc nhà thờ
    Có 1 phần di tích từ thời tiền sử là vết tích 1 nơi cư ngụ bên bờ biển từ thời đại đồ đá mới, được tìm thấy ở khu vực Copenhagen, khi xây dựng Strandpark ở đảo Amager bên Eo biển Oresund. Các gò mộ cổ ở vùng ngoại ô cũng chứng tỏ nơi đây đã có người cư ngụ từ thời đại Viking.
    Người ta cho rằng ở khoảng năm 1000, Copenhagen chỉ là 1 thôn nhỏ của các ngư dân, ở vị trí phía bắc Tòa đô chính hiện nay, tại khoảng đường Mikkel Brygger. Tuy nhiên khi đào đường xe điện ngầm, người ta đã tìm thấy dấu vết các cầu tàu ở Gammel Strand (Bãi biển cũ), từ khoảng năm 800. Khi đào hầm để làm nhà ga xe điện ngầm ở Kongens Nytorv người ta lại tìm thêm được vết tích 1 nhà từ thời đại Viking[5].
    Thành phố được nêu với tên "Havn" lần đầu trong các nguồn sử liệu là 1 trận hải chiến giữa Svend Estridsen với vua Na Uy Magnus den Gode năm 1043. Sau đó, trong suốt 120 năm sau, không thấy nhắc tới tên này nữa, điều đó chứng tỏ là Copenhagen thời đó chỉ có tầm quan trọng thứ yếu so với các thành phố khác. Dường như trong thế kỷ 12, thành phố nổi lên vì nằm ở vị trí giữa các thành phố lớn có nhà thờ chính tòa là thành phố Lund (nam Thụy Điển, thời đó thuộc Đan Mạch) và thành phố Roskilde, do đó là điểm nút giao thông và buôn bán quan trọng giữa 2 thành phố lớn đó. Ở nửa sau thế kỷ 12, thành phố nhỏ tên "Hafn" hoặc "Køpmænnahafn" lại được Saxo Grammaticus nói đến, khi cho biết là khoảng năm 1160, thành phố này được trao cho giám mục Absalon - không biết năm chính xác, vì giấy trao tặng không còn tìm thấy. Tuy nhiên, ở Nha Văn khố quốc gia còn lưu 1 thư xác nhận của giáo hoàng Urban III ký ngày 21.10.1186 (26 năm sau) với phong bì có dấu niêm phong. Khoảng 1167-1171, Absalon xây 1 lâu pháo đài và 1 tường thành. Dường như lâu pháo đài đó nằm trên đảo nhỏ Slotsholmen, chỗ lâu đài Christianborg ngày nay. Cũng dường như chính Absalon đã xây 1 nhà thờ đầu tiên trong thành phố là nhà thờ thánh Clemens.
    Ngoài ra, Absalon cũng được trao cho các thành phố khác là Serridslev, Vigerslev, Valby, Brønshøj, Emdrup, Vanløse, Virum, Bagsværd, Rødovre, TårnbyNærum (đều ở Zealand).

    Dấu triện của thành phố năm 1296

    Lâu đài Rosenborg
    Thành phố bắt đầu phát triển trong thời kỳ Absalon lãnh đạo, nhất là trong thế kỷ 13, thành phố mở rộng phần lớn giữa quảng trường Kongens Nytorv và quảng trường Tòa đô chính (Rådhuspladsen). Các Nhà thờ Đức Bà, Tu viện dòng Phanxicô, nhà thờ thánh Phêrô, thánh Nicolai đều được xây trong nửa đầu thế kỷ 13. Thế kỷ này là thế kỷ bất ổn trong lịch sử Đan Mạch vì có cuộc tranh chấp gay gắt về quyền làm chủ các thành phố giữa các vua và các giám mục. Năm 1251 giám mục Jacob Erlandsen đã ép vua Abel trao thành phố cho ông ta, và năm 1254 lần đầu tiên ông ta đã cho thành phố này quyền là thành phố lớn. Tuy nhiên chỉ 5 năm sau, năm 1259, thành phố bị hoàng thân Jaromar tấn công chiếm đóng.
    Sau đó thành phố dân dần lớn lên trở thành thành phố lớn nhất và quan trọng nhất vương quốc, mặc dù chưa trở thành thủ đô.
    Cuộc chiến tranh giữa các thành phố buôn bán Đức với vua Đan Mạch Valdemar Atterdag, khiến cho thành phố bị chiếm và lâu pháo đài bị phá năm 1368. Năm 1419, cuối cùng vua Erik af Pommern đã hoàn toàn nắm thành phố từ tay giáo hội. Từ đó các vua Đan Mạch đều coi Copenhagen là thành phố quan trọng và năm 1443 vua Christoffer III đã biến thành phố thành nơi cư ngụ của nhà vua và gia tộc.
    Năm 1479, trường đại học Copenhagen được thành lập.
    Dưới thời Cải cách (sang đạo Tin Lành) và trong cuộc nổi dậy của bá tước Christoffer af Oldenburg (1534-36), dân thành phố đứng về phe vua thất trận Christìan II, nhưng được tha, không bị vua mới Christian III trả thù.
    Dưới thời vua Christian IV, các tường thành phố cũ dọc theo đường Gothersgade bị phá bỏ, thành phố mở rộng tới khoảng đoạn đường sắt hiện nay giữa Nørreport và Østerport, trong khi các bờ lũy bao quanh thời trung cổ được hiện đại hóa và được mở rộng với các công sự phòng thủ ở khu mới Christianshavn. Từ 1658-1660 dưới thời chiến tranh với Thụy Điển lần I, Copenhagen là khu vực cuối cùng còn ở trong sự kiểm soát của Đan Mạch, mặc dù bị quân Thụy Điển bao vây. Tháng 2/1659, quân Thụy Điển tìm cách tấn công thành phố, nhưng quân và dân thành phố đã giữ vững và quân Thụy Điển tiếp tục bao vây tới ngày 27.5.1660.
    Khi vua Frederik III lập chế độ quân chủ chuyên chế năm 1660 thì Copenhagen càng trở nên quan trọng, vì mọi quyết định đối với quốc gia đều xuất phát từ đây. Năm 1664 chiến lũy của thành phố được hoàn tất ở khu Østerport. Năm 1711-1712 Copenhagen bị 1 trận dịch hạch lớn nhất trong lịch sử, giết chết khoảng 20.000 người trong tổng số khoảng 60.000 cư dân. Năm 1728 Copenhagen lại bị 1 trận hỏa hoạn thiêu hủy hơn 1/4 thành phố.
    Năm 1748 người ta lập khu Frederiksstaden ở phía bắc quảng trường, sau này dinh Amalienborg được xây ở đây. Nửa sau thế kỷ 18, Copenhagen phát triển nhanh, nhờ lợi dụng việc tranh chấp thương mại giữa AnhPháp. Năm 1794, dinh Christiansborg bị cháy và năm 1795 lại 1 trận hỏa hoạn nữa thiêu hủy khu cổ thành. Sau đó hạm đội Đan Mạch bị hạm đội Anh bắt giữ, rồi cuộc bắn phá thành phố của quân Anh năm 1807, khiến cho thành phố hư hại nhiều.

    Cảng mới của Copenhagen
    Sau 1 số năm bị khủng hoảng, thành phố lại bắt đầu phát triển nhanh trong thế kỷ 19. Về văn hóa, Copenhagen là cái khung cho thời kỳ vàng son lịch sử của Đan Mạch. Tuy nhiên cái nổi bật nhất là việc kỹ nghệ hóa trong nửa sau thế kỷ 19.
    Sau trận dịch tả đáng sợ năm 1853, người ta quyết định phá bỏ các tường thành có tính quân sự cũ và người dân bắt đầu định cư ở vùng bên ngoài các tường thành này, tạo thành các khu mới với cầu nối như Nørrebro (từ 1852), Vesterbro, Østerbro, Amagerbro, Islands Brygge (từ 1905) khiến cho dân số tăng nhanh. Khoảng năm 1800 Copenhagen có khoảng 100.000 dân nhưng đến đầu thế kỷ 20 đã có xấp xỉ 500.000 dân và trở nên thành phố công nghiệp lớn.
    Năm 1905, xây Tòa đô chính và năm 1911 xây Nhà ga xe lửa chính.
    Sau thế chiến thứ nhất, mọi thứ đều thiếu thốn và nạn thất nghiệp lớn khiến cho các khu dân lao động bất ổn. Sau đó dần dần thành phố mở rộng tới các kkhu ngoại thành, và việc giao thông công cộng cũng mở rộng. Năm 1934 khai trương tuyến đường sắt cho xe điện nội thành và vùng ngoại ô.
    Trong thế chiến thứ hai Copenhagen cũng như toàn Đan Mạch bị quân Đức quốc xã chiếm đóng tới khi kết thúc chiến tranh, ngày 5.5.1945. Nhiều nhà bị phá - hoặc do du kích phá hoại hoặc do quân Đồng Minh ném bom - trong đó có thể kể đến Shellhuset, đại bản doanh của Gestapo (bị bom của Anh phá ngày 21.3.1945). Trong cuộc ném bom này, Den Franske Skole (trường Pháp) ở Frederiksberg cũng không may bị trúng bom, giết chết nhiều học sinh. Nhiều nhà máy kỹ nghệ cũng bị quân kháng chiến Đan Mạch cho nổ tung.
    Sau chiến tranh, thành phố gia tăng nhiều xe hơi, khiến nảy sinh kế hoạch phát triển thành phố theo dạng 5 ngón tay xòe ra từ mạng lưới xe điện nội ngoại thành. Một số nkhu ngoại thành đã nhanh chóng mọc lên. Sau năm 1990 Copenhagen bắt đầu phát triển nhanh hơn nữa với hệ thống xe điện ngầm, khu thể thao - văn hóa hiện đại Parken và cả các khu thành phố hoàn toàn mới (Ørestad, Islands Brygge, Teglholmen) gần ngay khu trung tâm.
    Nhất là sau khi xây xong Cầu Oresund và Copenhagen trở thành trung tâm vùng Oresund thì thành phố là 1 trong các nơi có giá sinh hoạt đắt đỏ nhất.[6]

    Hành chính


    Các khu vực hành chính ở Copenhagen

    Lâu đài Christiansborg

    Børsen Nhà giao dịch chứng khoán

    Nhà thờ đá hoa
    Khu vực Copenhagen trực thuộc 2 vùng hành chính là Vùng Thủ đôVùng Zealand và gồm có các thị xã hành chính sau:
  2. Thị xã Copenhagen
  3. Thị xã Frederiksberg
  4. Thị xã Albertslund
  5. Thị xã Brøndby
  6. Thị xã Gentofte
  7. Thị xã Gladsaxe
  8. Thị xã Glostrup
  9. Thị xã Herlev
  10. Thị xã Hvidovre
  11. Thị xã Lyngby-Taarbæk
  12. Thị xã Rødovre
  13. Thị xã Tårnby
  14. Thị xã Vallensbæk
và là 1 phần của các thị xã sau:
Thị xã Copenhagen là thị xã đông dân nhất với khoảng 500.000 dân (gần nửa dân số của Copenhagen). Các thị xã lớn khác như Thị xã Frederiksberg (93.000), Gentofte (69.000) và Gladsaxe (62.500), còn các thị xã nhỏ như Vallensbæk có 12.000. Về diện tích, thị xã Copehagen cũng lớn nhất với 88 km², Lyngby-Taarbæk (39 km²), trong khi các thị xã nhỏ như Frederiksberg có 9 km².
Thị xã Frederiksberg là nơi có mật độ dân số lớn nhất Đan Mạch với 10.600 dân/km².
Cơ quan cao nhất của thị xã là Hội đồng thành phố Copenhagen, gọi là Borgerrepræsentationen (Ban đại diện nhân dân) gồm 55 thành viên, do dân bầu trực tiếp mỗi 4 năm 1 lần. Cuộc bầu cử lần chót diễn ra trong tháng 11/2005 với số đại biểu thuộc các đảng sau:
Hội đồng thành phố này có các tiểu ban sau:
  • Tiểu ban Kinh tế - dưới quyền đô trưởng Ritt Bjerregaard (A)
  • Tiểu ban Văn hóa & giải trí - dưới quyền trưởng ban Pia Allerslev (V)
  • Tiểu ban Nhi đồng và Thanh thiếu niên - dưới quyền trưởng ban Bo Asmus Kjeldgaard (F)
  • Tiểu ban Y tế và Chăm sóc dân - dưới quyền trưởng ban Mogens Lønborg (C)
  • Tiểu ban Xã hội - dưới quyền trưởng ban Mikkel Warming (Ø)
  • Tiểu ban Kỹ thuật & Môi trường - dưới quyền trưởng ban Klaus Bondam (B)
  • Tiểu ban Việc làm & Hội nhập - dưới quyền trưởng ban Jakob Hougaard (A)[8]

Dân số


Biểu đồ phát triển dân số của thị xã Copenhagen.
Bên phải là Biểu đồ phát triển dân số của riêng Thị xã Copenhagen, trong tính các thị xã ngoại ô Bên dưới là Bảng kê dân số từ thời xưa:
Năm Ngày tháng Dân số
1450
khoảng 4-5.000
1500
khoảng 10.000
1650
khoảng 30.000
1700
khoảng 65.000
1769 15.1. 80.000
1787 1.7. 90.032
1801 1.2. 100.975
1840 1.2. 120.819
1850 1.2. 129.695
1860 1.2. 155.143
1870 1.2. 181.291
1880 1.2. 234.850
1890 1.2. 312.859
Năm Ngày tháng Dân số
1901 1.2. 360.787
1901 1.2. 400.575
1910
453.576
1911 1.2. 462.161
1920
556.944
1921 1.2. 561.344
1930
608.649
1930 5.11. 617.069
1940 5.11. 700.465
1950 7.11. 768.105
1960 26.9. 721.381
1970 9.11. 622.773

Du lịch & Văn hóa


Nhà hát Opera mới

Các thắng cảnh

  • Tượng người cá (Den lille Havfrue), ở Langelinie, do Edvard Eriksen thiết kế theo yêu cầu của chủ hãng bia Carl Jacobsen, được khánh thành ngày 23.8.1913. Tượng thể hiện người cá Havfruen trong truyện thần tiên của Hans Christian Andersen, dựa theo khuôn mặt của nữ diễn viên Ellen Price và thân người dựa theo Eline, vợ của Edward Eriksen.

Các nhà hát & Nhà hát Opera


Nhà hát thành phố, nhìn từ Quảng trường Vesterbro

Các nhà bảo tàng

Thể thao

Ở Thị xã Copenhagen, người ta đang lập kế hoạch biến thành phố thành nơi tổ chức các sự kiện thể thao quốc tế.[11], trong đó có việc xin tổ chức Thế vận hội mùa hè 2020. Ngoài ra Copenhagen cũng là chủ nhà của giải World Outgames 2009, giải thể thao quốc tế cho các người đồng tính luyến ái.[12]

Giáo dục & Đào tạo

Thành phố có cá trường đào tạo sau đây:

Kinh tế

Năm 2008, thu nhập bình quân của dân Copenhagen là 1 trong số thu nhập cao nhất thế giới (hạng thứ 6)[14]. Đồng thời Copenhagen cũng là thành phố có giá sinh hoạt vào hạng cao trên thế giới[15]
Copenhagen cũng là nơi đặt trụ sở chính của các công ty, xí nghiệp lớn như Ngân hàng quốc gia, Danske Bank, Phòng giao dịch chứng khoán, công ty dược phẩm Novo Nordisk, các hãng Lundbeck, Ferring, Tập đoàn A. P. Møller-Mærsk, Torm, D/S Norden, J. Lauritzen, Carlsberg, ISS, Falck-Securitas, Skandinavisk Tobakskompagni vv...[16]

Các nhà cao tầng


Radisson SAS Royal Hotel đối diện với Công viên giải trí Tivoli.
Số Nhà Xây dựng Khu vực thành phố Chiều cao Tầng lầu
1 Domus Vista 1969 Frederiksberg 102 m 30
2 Văn phòng chính hãng Carlsberg 1961 Kbh./Valby 88 m 22
3 Radisson SAS Scandinavia Hotel 1973 Kbh./Vestamager 86 m 26
4 Ferring 2002 Kbh./Vestamager 81 m 20
5 Radisson SAS Royal 1960 Kbh./Indre by 70 m 22
5 Kongens Bryghus 1957 (omb. 1997) Kbh./Vesterbro 70 m 21
5 Bệnh viện Vương quốc 1970 Kbh./Indre Østerbro 70 m 17
8 Codanhus 1967 Frederiksberg 66 m 21
9 Scandic Copenhagen City 1971 Kbh./Indre by 62 m 19
9 Kobbertårnet 2004 Kbh./Indre Østerbro 62 m 16
11 Radisson SAS Falconer 1958 Frederiksberg 57 m 16
12 Danhostel Copenhagen City 1955 Kbh./Indre by 56 m 18
12 Wennberg-siloen 1960'erne (omb. 2004) Kbh./Vestamager 56 m 16
14 Domus Portus 1961 Kbh./Indre Østerbro 55 m 17

Các cư dân nổi tiếng

Thành phố kết nghĩa

Tham khảo

  1. ^ Danmarks Statistik (14. tháng 4 năm 2008)
  2. ^ Nordic Statistical Yearbook 2007, sid 53
  3. ^ Biography of George de Hevesy
  4. ^ Fra sydvest mod nordøst ligger Sjællandsbroen, Bryggebroen (gangbro), Langebro og Knippelsbro. Metroen og togtrafikken mellem Hovedbanegården og Kastrup Lufthavn føres via tunneller under havneløbet. Derudover er Sjælland og Amager forbundet med motorvej via Kalvebodbroerne og en togbro ved Sjællandsbroen.
  5. ^ København er langt ældre end vi troede
  6. ^ "Prices and Earnings", a UBS report UBS.com. Truy cập 16 tháng 4 năm 2008.
  7. ^ DR valg
  8. ^ Københavns kommunes politiske styre
  9. ^ http://www.dsr-online.dk/Forside.asp?action=2&app=10&Omraade=DSRs%20historie
  10. ^ http://roningkbh.dk/page.php?5
  11. ^ København som Nordeuropas Oplevelsesmetropol
  12. ^ København forbereder sig på World Outgames i 2009
  13. ^ a ă Professionshøjskolerne er endnu så nye, at informationer om deres geografiske placering endnu ikke er endeligt fastlagt
  14. ^ Rigeste byer i verden
  15. ^ De dyreste byer i Europa
  16. ^ http://www.danmarksrederiforening.dk/profil/medlemmer.html
(tiếng Đan Mạch) Statistical Yearbook of Copenhagen (part English); ISBN 87-7024-230-5 (tiếng Đan Mạch) København Forslag til kommuneplan 1985; ISBN 87-88034-03-8
     
    **********************************************************
     
Chu du những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới
 Theo Hồng Duy 
Đan Mạch đứng đầu trong danh sách những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới năm 2013 theo bảng xếp hạng của Mạng lưới Các giải pháp phát triển bền vững Liên Hiệp Quốc (UNSDSN).
Việc lựa chọn dựa vào 6 tiêu chí, bao gồm GDP bình quân trên đầu người, trợ cấp xã hội, sức khỏe, vấn nạn tham nhũng, tự do lựa chọn cuộc sống và sự rộng lượng của con người. Theo các tiêu chí đó, Australia đứng thứ 10 với 7.350 điểm.
Trong số 10 quốc gia hạnh phúc nhất có 8 nước thuộc châu Âu. Xếp ngay sau Australia trong danh sách hạnh phúc nhất thế giới là Iceland với 5 điểm nhiều hơn.
Là quốc gia hạnh phúc thứ 8 trên thế giới, Áo đạt 7.369 điểm.
Cả 8 nước châu Âu trong danh sách hạnh phúc đều có khi hậu ôn hòa, GPD bình quân cao cùng phúc lợi xã hội đáng mơ ước. Đứng thứ 7 là Phần Lan.
Canada là đại diện duy nhất của châu Mỹ lọt vào danh sách 10 quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Không những vậy, quốc gia Bắc Mỹ này xếp trên 3 nước Bắc Âu để đứng thứ 6 trong danh sách hạnh phúc nhất thế giới.
Quốc gia Bắc Âu Thụy Điển xếp thứ 5 với 7.480 điểm.
Hà Lan, quốc gia nằm dưới mực nước biển, thiên đường của những loài hoa đứng thứ 4 trong danh sách hạnh phúc.
Xếp trên Hà Lan là Thụy Sỹ với điểm số 7.650.
Khi các quốc gia Bắc Âu liên tiếp nằm trong danh sách hạnh phúc nhất hành tinh, các quốc gia lục địa đen châu Phi lại chi nhau xếp cuối danh sách. Trong khi Na Uy xếp thứ 2 với 7.655 điểm, Rwanda, Burundi, Cộng hòa Trung Phi, Benin và Togo xếp cuối danh sách.
Do đứng đầu trên mọi tiêu chí, Đan Mạch chiếm vị trí đầu tiên trong danh sách "Những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới" năm nay.

jeudi 21 août 2014

Sát Thủ Thầm Lặng

 

Sát Thủ Thầm Lặng: Muối

Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Montreal, 2014
 
Muối là một chất rất cần thiết cho sự sống của con người. Hầu như trong tất cả mọi bữa cơm, dù chay hay mặn, đều có sự hiện diện của muối trong thức ăn.

Muối cũng xâm nhập cả vào lãnh vực văn chương bình dân truyền khẩu của văn hóa Việt Nam, như “Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư’’ (giáo dục con cái) hay “Miệng ăn mắm ăn muối, đừng có nói bậy bạ không nên’’ (có tính cách dị đoan, sợ đụng chạm đến thánh thần) hoặc bình dân hơn thì: “Còn trẻ quá mà tóc đã điểm muối tiêu rồi!” (có người dám nói là tại vì xấu máu) và chót hết là “Ông chủ tao đã đi bán muối rồi” (tức là ổng đã đi tàu suốt về bên kia thế giới).

Trong chuyện bếp núc thì có muối mè, muối tiêu, muối ớt, muối sả, hột vịt muối, cà muối, v.v… Còn có khát nước thì làm bậy một ly nước đá chanh muối cũng đã lắm.

Muối giúp cho món ăn bớt nhạt nhẽo, tăng khẩu vị và dễ bắt cơm hơn, nhưng trớ trêu thay ngày nay khoa học cho biết muối cũng là đầu mối của nhiều vấn đề sức khỏe… có thể làm chết người.

Khoa học gán cho muối một cái tên: sát thủ thầm lặng, giết người một cách âm thầm lặng lẽ.

Video: CDC Salt Matters: Preserving Choice, Protecting Health

* * *
Muối và sức khỏe

Con người ta sống được là nhờ có muối, nói đúng ra là nhờ chất sodium trong muối …

Sodium rất thiết yếu trong việc điều hòa và giúp thể dịch trong cơ thể được giữ ở một mức độ thích nghi.

Sodium cũng còn dự phần trong các hoạt động biến dưỡng như giúp vào hoạt động dẫn truyền mệnh lệnh thần kinh, hấp thụ dưỡng chất của tế bào và co thắt của các cơ.

Nhu cầu về muối thay đổi tùy theo tuổi tác, trọng lượng cơ thể, nếp sinh hoạt và cũng tùy theo sức khỏe của mỗi người.

Ở người có sức khỏe bình thường, sự thặng dư sodium được thận loại bỏ ra ngoài theo nước tiểu.

Ở một số người khác có tính nhạy cảm với muối, thì sự loại bỏ sodium như vừa kể không mấy dễ dàng nên tỉ lệ chất nầy không ngừng gia tăng lên mãi kéo theo hiện tượng giữ nước trong gian bào và trong máu.

Để thích nghi với sự gia tăng của một khối lượng máu quá lớn, tim phải làm việc nhiều hơn và mạnh hơn đồng thời hệ thống mạch máu phải giãn nở thêm hơn.

Áp lực lưu thông của máu trong huyết quản nếu vượt qua một giới hạn nào đó sẽ được xem là hiện tượng cao máu (hypertension).

Khi đo huyết áp, ở người bình thường giới hạn tối đa không nên vượt qua là 140/90. Đối với những người đang bị bệnh tiểu đường thì giới hạn tối đa là 130/80.

Trong các trường hợp huyết áp động mạch có vẻ cao hơn bình thường thì bạn cần phải đi khám bác sĩ.

Khoa học gọi hiện tượng cao máu là sát thủ thầm lặng (tueur silencieux, silent killer) vì lẽ nó giết ta một cách thật âm thầm, bất ngờ mà không báo hiệu ra một triệu chứng gì trước đó cả.

Tuổi tác càng cao thì sức đàn hồi của động mạch lại càng giảm vì vậy bệnh cao máu càng dễ xuất hiện, rất nguy hiểm vì có thể gây ra tai biến mạch máu não (stroke, accident vasculaire cérébral AVC).

Tất cả các nhà khoa học trên thế giới đều chỉ đích danh sự thặng dư muối như là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh cao huyết áp động mạch.

Để theo dõi huyết áp của mình một cách thường xuyên, bạn có thể mua một cái máy để mỗi ngày tự đo lấy huyết áp của mình. Bạn cũng có thể ghé vào bất kỳ những pharmacies lớn nào tại Hoa Kỳ hay Canada để nhờ họ đo giùm. Dịch vụ nầy hoàn toàn miễn phí!.

Các loại sodium

Muối (chlorure de sodium) dùng để nêm nếm thức ăn tức muối bọt, chỉ chiếm có một phần nhỏ trong tổng số lượng sodium thật sự được sử dụng.

Số còn lại bao gồm sodium hiện diện một cách tự nhiên trong thực vật rau cải, trái cây.

Cuối cùng là các loại sodium khác, không ở dưới dạng muối, được sử dụng để pha trộn vào thực phẩm biến chế. Mục đích chính là để giúp gia tăng phẩm chất, hương vị, màu sắc và để việc tồn trữ được kéo lâu dài hơn.

Ngoài việc sử dụng muối để bảo quản, sodium còn giúp sản phẩm tăng tính giữ nước và thêm cân. Đây là hiện tượng thường thấy trong kỹ nghệ sản xuất thịt nguội (charcuterie) thí dụ như saucisse, jambon, lạp xưởng v.v…

Muối ẩn là gì?

Sự kiện thực phẩm công nghiệp có chứa nhiều muối như pizza, chip, BigMac, Gà rán KFC, đậu phọng rang, v.v… cũng khiến người tiêu thụ dễ bị khát nên có khuynh hướng cần phải uống nước và đương nhiên giúp nhà hàng tăng số bán các loại nước ngọt như Coke, Pepsi, Seven Up…

Các loại muối sodium nầy được gọi là muối ẩn (caché, hidden) rất nguy hiểm vì chúng ta không thể thấy chúng được. Đó là Nitrite de sodium và erythorbate de sodium (dùng trong kỹ nghệ thịt nguội để ướp lạp xưỡng, saucisse, jambon, hot dog, nem…), Bicarbonate de sodium còn gọi là baking powder (men, bột nổi để làm bánh), Phosphate de sodium, Benzoate de sodium (trong trái cây khô), Citrate de sodium (trong các loại đồ hộp), Propionate de sodium (giúp bánh mì không bị mốc meo) và chót là Monosodium glutamate (MSG) mà chúng ta quen gọi là bột ngọt …

Sản phẩm có chứa muối sodium nhưng ăn lại không thấy mặn. Chết người là chỗ đó!

Những chất gì có thể thay thế được muối?

Trên thị trường cũng có một số sản phẩm có thể được dùng để thay thế muối ăn (Salt substitute) vì chứa rất ít hoặc không có chứa sodium gì hết. Thông thường thì những sản phẩm loại này lại chứa quá nhiều potassium nên không mấy thích hợp cho một số người.

Thức ăn nào có chứa nhiều sodium?

Hầu như thức ăn, thức uống nào cũng có chứa ít nhiều sodium hết. Sodium có trong thịt, thịt nguội charcuterie (jambon, saucisse), thịt bacon, lạp xưỡng, tôm cá, trong đồ conserve, các lon súp, các lon rau đậu, các lon nước ép trái cây như tomato juice, cocktail aux légumes V8, Clamato, trong thức ăn đông lạnh frozen meals, plats cuisinés surgelés (TV dinner), trong các viên cube để làm bouillon, trong các loại fast food (pizza, hamburger, Gà KFC, McCroquettes…), trong tất cả các loại chip, crackers, bretzels, mais souflé (bắp nổ), mì gói ramen, trong sữa, bơ (loại salé), margarine, fromage fondu, fromage à tartiner, ketchup, trong nước khoáng (mineral water) như Vichy celestin, cải chua choucroute (sauerkraut) và cả trong rau quả chẳng hạn như celeri … Đối với các món ăn VN, món ăn nào mặn là có nhiều muối tức phải chứa nhiều chất sodium rồi, chẳng hạn như tương, chao, miso, nước tương, dầu hào, nước mắm, các loại cá khô (cá sặc, cá lóc), cá mặn, tép rang, tôm khô, khô bò, dưa mắm, các loại mắm như mắm nêm, mắm ruốc, mắm ruột, mắm kho, mắm chưng, bún mắm, thịt kho, cá kho tộ, tôm kho Tàu, cua rang muối, hột vịt muối, xoài tượng chấm nước mắm đường, v.v…

Ăn nhiều sodium: hãy coi chừng

Theo Santé Canada cho biết, mỗi người dân Canada tiêu thụ trung bình lối 8gr muối (gần 2 muỗng café) trong một ngày, nghĩa là gấp hai lần số lượng cho phép ở người trưởng thành …

Ở những người có sức khỏe bình thường thì cơ thể tự điều hòa lượng sodium sử dụng bằng cách thải bớt ra ngoài qua mồ hôi, qua nước tiểu và qua phân. Đối với một số người khác, sự thặng dư sodium sẽ có hại cho tim thận, cũng như làm tăng huyết áp động mạch và có thể dẫn đến tai biến mạch máu não rất nguy hiểm …

Tiêu thụ quá nhiều sodium sẽ kéo theo mất mát calcium qua thận và có thể dẫn đến tình trạng loãng xương (osteoporosis) và có nguy cơ dễ bị gãy xương.

Ngược lại, một tình trạng thiếu sodium rất hiếm thấy xảy ra do vấn đề ăn uống thiếu thốn. Thiếu sodium sẽ làm cho cơ thể bị mất nước (deshydratation). Sự kiện này có thể thấy xảy ra trong trường hợp xuất mồ hôi quá nhiều, bị tiêu chảy lâu ngày, hoặc do ói mửa dữ dội.

Ngoài ra việc uống quá nhiều thuốc lợi tiểu (diuretic) để mong giảm cân cho ốm cũng dễ đưa đến tình trạng cơ thể bị thiếu sodium..

Di truyền cũng có thể là một nguyên nhân gây ra huyết áp cao. Người ta ước lượng có từ 10 đến 30% dân số Bắc Mỹ có mang sẵn trong người gène cao máu.

Một số nhà khoa học thì cho rằng sodium không phải là nguyên nhân trực tiếp của vấn đề làm cao huyết áp. Nó chỉ làm trầm trọng thêm các yếu tố khác liên quan với bệnh lý này mà thôi.

Ngoài muối ra, một số yếu tố khác như thuốc lá, nếp sống ù lì ít vận động, béo phì, stress cũng ảnh hưởng đến việc làm tăng huyết áp động mạch.

Tháng tư, 2007 tạp chí Hypertension có đăng tin một nhóm khảo cứu gia thuộc Đại học Bristol Anh Quốc qua thí nghiệm trên chuột đã nhận diện được nguyên nhân gây hiện tượng gia tăng huyết áp. Đó là protein Junctional Adhesion Molecule-1 (JAM-1)… JAM-1 được tìm thấy trong lớp tế bào endothelium, tức các tế bào lát trong lòng các mạch máu não bộ. Sự kiện khá đặc biệt là JAM-1 có tác dụng giam giữ các bạch huyết cầu, gây nên tình trạng viêm sưng (inflammation) não, cản trở việc lưu thông máu và giới hạn nguồn cung cấp oxy trong đầu.

Với khám phá quá mới mẻ nầy, các nhà khoa học nghĩ rằng trong tương lai phương cách trị liệu bệnh cao máu có thể sẽ được duyệt xét lại.

Vậy các bạn hãy cẩn thận. Ăn mặn quá có hại cho sức khỏe. Cơ quan American Heart Association khuyến cáo mọi người nên giảm số lượng muối dùng hằng ngày, không nên vượt quá một muỗng cà phê (5,5gr) tương đương với 2400mg sodium (muối chứa 40% sodium và 60% chlore). Trong thực tế, chúng ta tiêu thụ nhiều gấp bội số lượng trên.

Tại Canada luật bắt buộc nhà sản xuất phải trộn thêm 0,01% iode (iodure de potassium) vào muối bán để ngừa bướu cổ (goiter, goître) do tình trạng tuyến giáp trạng thiếu iode gây ra.

Cách ăn kiêng, ít muối, ít sodium

Những ai đang có vấn đề tim mạch, huyết áp cao, thận yếu hoặc đang bị tiểu đường thì nên cẩn thận trong việc ăn uống. Không nên ăn mặn quá, quên muối luôn càng tốt. Tùy theo tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ kê ra các cách ăn kiêng thích hợp.

Trong thực tế, tại Canada và Hoa Kỳ luật bắt buộc nhà sản xuất phải nêu rõ số sodium chứa trong sản phẩm.

Nhãn hiệu dinh dưỡng Nutrition Facts ghi trên sản phẩm có thể giúp chúng ta có một ý niệm về sodium trong món hàng.

Nếu bạn muốn tính ra số lượng muối thì phải lấy số lượng sodium và nhân cho 2,5. Thí dụ 500mg sodium x 2,5= 1250mg muối (hay 1,25g), và nhớ rằng đây chỉ là số lượng sodium của một phần chuẩn (par portion, per serving size) mà thôi.

Ăn càng nhiều thì số lượng muối càng tăng!

Theo FDA Hoa Kỳ

Nhìn nhãn hiệu dinh dưỡng (nutrition facts label) trên bao bì để giới hạn lượng sodium ăn vào.

http://www.fda.gov/Food/ResourcesForYou/Consumers/ucm315393.htm

Bản % giá trị dinh dưỡng hằng ngày hay % DV (%Daily Value)

5%DV (120mg) hay thấp hơn cho mỗi phần chuẩn: có nghĩa là sodium thấp (tốt)

20% DV (480mg) hay nhiều hơn cho mỗi phần chuẩn có nghĩa là sodium cao (nên tránh)

Tại Hoa Kỳ, các từ sau đây có nghĩa là gì?
  • Salt/Sodium-Free → Less than 5 mg of sodium per serving
  • Very Low Sodium → 35 mg of sodium or less per serving
  • Low Sodium → 140 mg of sodium or less per serving
  • Reduced Sodium → At least 25% less sodium than in the original product
  • Light in Sodium or Lightly Salted → At least 50% less sodium than the regular product
  • No-Salt-Added or Unsalted → No salt is added during processing, but not necessarily sodium-free. Check the Nutrition Facts Label to be sure!

Trên 75% sodium của thức ăn có nguồn gốc từ thực phẩm đóng hộp và từ thức ăn nhà hàng. Đa số người Mỹ tiêu thụ quá nhiều sodium và Sodium liên quan đến hiện tượng cao máu, có nguy cơ gây ra bệnh tim bệnh tim, bệnh thận và tai biến mạch máo não.

Theo CFIA Canada, những từ sau đây có nghĩa là gì?

Cơ quan Kiểm tra thực phẩm Canada (CFIA), thông qua luật về nhãn hiệu đã quy định rõ rệt những từ ngữ được cho phép ghi trên bao bì, thí dụ:
  • SANS SEL ou SANS SODIUM: sản phẩm không được chứa hơn 5mg sodium cho một phần chuẩn (per serving, par portion). Đây là loại sản phẩm chứa ít muối, ít sodium nhứt.
  • SANS SEL AJOUTÉ ou NON SALÉ: Không có thêm muối vào thức ăn. Các nguyên liệu sử dụng cũng không có chứa một lượng sodium nào đáng kể hết.
  • FAIBLE TENEUR EN SEL ou EN SODIUM ou HYPOSODIQUE: Thức ăn chứa 50% muối (hay sodium) ít hơn sản phẩm bình thường và cũng không thể có hơn 40mg sodium cho 100g (nếu là cheddar cheese) cũng như không thể có hơn 80mg sodium cho 100g nếu là thịt hay cá. Được kể như sản phẩm để ăn kiêng (diète).

CFIA-Allégations relatives au sodium (sel)

http://www.inspection.gc.ca/aliments/etiquetage/l-etiquetage-des-aliments-pour-l-industrie/allegations-relatives-a-la-teneur-nutritive/exigences-particulieres-concernant-les-al

Muối, một vấn đề lo nghĩ của nhiều quốc gia

World Action on Salt and Health (WASH) là một tổ chức quốc tế quy tụ trên 200 chuyên gia đến từ 48 quốc gia đã thực hiện một cuộc điều tra về hàm lượng muối của 30 sản phẩm giống nhau được bán trong các hệ thống siêu thị và nhà hàng Fast food trên khắp thế giới.

Riêng đối với Canada, kết quả thật đáng ngại vì có nhiều món hàng cho thấy có chứa một hàm lượng muối 17 lần nhiều hơn sản phẩm đồng loại bán ở các xứ khác. Thủ phạm bị nêu đích danh, đó là Kellog’s, Burger King và McDonald’s (Le Peril blanc, Protégez Vous, No Mai 2007).

WASH cho biết vấn đề muối không phải chỉ thuần túy giới hạn ở các món như hamburger, khoai Tây chiên hoặc vài loại céréale đâu, nhưng theo họ nguồn sodium quan trọng và đáng ngại nhất xuất phát từ các loại thịt nguội (charcuterie), thịt biến chế, chip, bánh biscuit, crackers, craquelins, bánh mì khô (biscottes), thức ăn làm sẵn đóng hộp (plats cuisinés), các loại sauces, soupe lon, bột pha thành soupe, nói chung là trong các loại thực phẩm biến chế công nghiệp.

Coi chừng, có khi một thức ăn có nhiều sodium không nhất thiết là phải có vị mặn lúc ăn vào đâu. Sodium có thể thấy trong bánh mì, trong các thỏi cớm céréale (barres tendres, chewy granola bars) và thậm chí… có thể thấy cả trong cà rem nữa (alginate de sodium).

Nhiều quốc gia trong khối Liên Âu đã ý thức rằng sự thặng dư muối là một vấn đề y tế công cộng quan trọng…

Tại Phần Lan (Finlande), sự can thiệp của chánh phủ vào vấn đề muối từ những năm 1970 đến cuối những năm 1990 đã làm cho sự tiêu thụ muối giảm xuống còn 30%…

Ở Anh quốc, cơ quan Food Standards Agency năm 2003 đã tung ra chiến dịch nhằm kích động giới kỹ nghệ hạn chế lượng sodium trong một số mặt hàng chẳng hạn như trong các lon súp, rau cải đóng hộp, bánh mì và fromage. Mục đích chính của chiến dịch nhằm cắt giảm 1/3 số muối tiêu thụ ở mỗi người dân Anh xuống để không được vượt quá giới hạn 6gr/ngày…

Tại Pháp, cơ quan Agence Francaise de Sécurité Sanitaire des Aliments cũng rất quan tâm đến vấn đề muối trong các sản phẩm bán trên thị trường. Năm 2002 chánh phủ Pháp đã đặt ra một chương trình nhằm giảm thiểu sự tiêu thụ muối ở người dân xuống 20% trong vòng năm năm…

Tại Canada, dù rằng mối nguy cơ của muối đã quá rõ rệt rồi nhưng bộ luật Loi sur les Aliments et Drogues vẫn không xem muối như một chất phụ gia (food additive) nên không ấn định hàm lượng tối đa sodium dùng trong thực phẩm. Muối chỉ được xem như là một nguyên liệu bình thường mà thôi.

Kết luận

Hình như dân VN mình có thói quen ăn rất mặn. Không biết có phải đây là nhu cầu tự nhiên của các dân tộc ở những xứ nóng, nhất là đối với những người lao động nặng nhọc thường hay bị đổ mồ hôi nên mất nhiều sodium hay không? Ngày xưa lúc còn nhỏ chúng ta cũng thường hay nghe người lớn nói là ăn mặn cho chắc da, chắc thịt, cho khỏe đó sao?

Muối, đường và mỡ là ba vấn đề quan trọng mà không ai lại có thể thờ ơ được. Đây cũng là mối lo ngại chính yếu của những người lớn tuổi lúc ăn uống.

Đối với một số người kể cả tác giả, thói quen ăn mặn cũng không dễ gì một sớm một chiều mà bỏ đi được.

Thôi thì chúng ta hãy cố gắng ráng bỏ bớt muối được chừng nào tốt chừng đó../.

Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Montreal, 2014

mardi 19 août 2014

Tại sao không hạnh phúc?

TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ beliefnet.com, Tiến sĩ STEVE McSWAIN)
19.08.2014 Để lại bình luận
 
image001 

“Cái Tôi” là thủ phạm chính của tình trạng không hạnh phúc của con người. Hãy tìm cách vượt qua “sức ép” tự nhiên này và làm chủ hạnh phúc của chính mình. Đó là một triết lý rất… triết lý, vừa thú vị vừa nhức buốt! Bài viết này mang tính triết lý sâu sắc liên quan tâm linh, xin mời bạn đọc và suy…

Văn thi sĩ Robert Louis Stephenson (1850-1894, người Scotland) đã viết: “Tôi có một bóng rợp nhỏ ở bên trong và bên ngoài tôi, điều có thể tận dụng nó không gì hơn là phải nhìn thấy nó. Nó rất giống tôi từ đầu tới chân, tôi thấy nó nhảy trước tôi khi tôi lên giường”. Ông nói về cái gì?
Dĩ nhiên là ông nói về “cái tôi” (the ego, the self). Đó là thủ phạm gây bất hạnh cho con người. Tuy nhiên, đa số người ta sống và chết với “quái vật nội tâm” này suốt cuộc đời. Họ không nhận ra nó nên không biết cách vượt qua nó. Nếu nhận biết và vượt qua nó, họ sẽ áp dụng những bước cần thiết để tiêu diệt nó.
“Cái tôi” là cái quái gì? Đó là chính con người của bạn, Martha Beck gọi là “cái tôi xã hội” – tức là chính con người của bạn mang tính xã hội. Đó là cái mà triết gia Immanuel Kant mô tả là “cái tôi nhỏ bé quý giá”. Đó là ảo ảnh của chính bạn, là sự tập hợp nghiệp dĩ về kinh nghiệm sống của bạn. Dĩ nhiên, nó không thực sự là bạn, bất kỳ cái gì khác cũng không là bạn, ngay cả hình ảnh bạn thấy mình trong gương cũng không là bạn. Đó chỉ là hình bóng của bạn, là “cái tôi” mà bạn chiếu tỏa ra thế giới. Vì thế, đó là cái mà người ta mô tả là “cái tôi giả vờ” của bạn (make-believe self), hoặc “mặt nạ xã hội” (social mask) của bạn.
“Cái tôi” được phân biệt bằng sự tự nhận mình là trung tâm, tự quan sát, và chỉ quan tâm tới mình. Nó có mục đích, Wayne Dyer mô tả đó là “loại bỏ Thiên Chúa”. Đó là tình trạng con người, một thực tế mà mọi người đều có điểm chung. Theo Kinh Thánh, cả Cựu ước và Tân ước, “cái tôi” được mô tả là “tội lỗi”. Đó là cái mà bạn có thể nghĩ là bạn nhưng thực sự lại không là bạn. Thay vì nó là “cái bóng” của bạn – theo cách nói của Stephenson, hoặc là “con chó” của bạn – theo cách nói của triết gia Nietzsche, nó lại đã từng được gọi như vậy.
Vì “cái tôi” là chính “quái vật bé nhỏ” này ở trong mỗi người và là nguyên nhân, không chỉ là bất hạnh cá nhân, mà còn thực sự là vấn đề của mối quan hệ và tệ nạn xã hội trong thời đại chúng ta. Có thể làm gì để chiến thắng nó? Đây là ba gợi ý:
  1. Trước hết, hãy nhớ rằng tiếng vang ở trong đầu chúng ta là tiếng nói của “cái tôi”. Từ đó tôi đã viết một cuốn sách nói riêng về vấn đề này, đó là cuốn “The Enoch Factor: The Sacred Art of Knowing God” (Yếu Tố Enoch: Nghệ Thuật Thành Nhận Biết Thiên Chúa). Không cần đi sâu vào chi tiết ở đây.
Tuy nhiên, tôi sẽ nói nhiều về vấn đề này. Hãy chú ý tiếng nói trong đầu mình, và xét xem nó nói gì. Quan trọng nhất là đừng tin nhiều về tiếng nói đó. Hãy hỏi lại nó. Phần bạn đang tìm kiếm là vượt qua “cái tôi”, như vậy bạn sẽ gần với con người thật của mình.
  1. Thứ nhì, hãy nhớ rằng đừng chống lại “cái tôi”. Nếu chống lại, chắc chắn bạn sẽ thua. Hằng ngàn năm lịch sử loài người đã qua, “cái tôi” trở nên khá lanh lẹ. Tốt nhất là nhận biết nó ở trong bạn. Trong những cuộc đối thoại, “cái tôi” cũng có “cái tôi” của nó, và nhiều lần nó cảm thấy bị chống lại. Hãy chú ý lúc nào “cái tôi” bắt đầu xét đoán người khác hoặc trong tình huống nào đó mà bạn phát hiện. Hãy nhớ rằng khi bạn thấy mình thn phiền, tranh luận, đấu tranh với người khác, muốn bảo vệ mình, cảm thấy bị lép vế, đó là lúc “cái tôi” nổi dậy. Thực sự đó không là chính bạn. Đừng mắc cở, đừng ngại! Hãy nhận biết “cái tôi” khi nó như con rắn trong câu chuyện ông bà nguyên tổ Adam và Eva, nó đã ngước cái đầu xấu hoắc lên rồi ngông nghênh nói chuyện với bạn… than phiền bạn… nói bạn xúc phạm về điều gì đó khiến nó bị tổn thương. Đừng chống lại “cái tôi”. Đừng tự phê phán hoặc tự kết án khi bạn bắt quả tang “cái tôi” quen thói kiêu căng và tự cho mình là “số dzách”. Cứ biết nó như thế thôi. Nhận biết nó để đủ sức giảm bớt quyền kiểm soát của “cái tôi” đối với bạn.
Cũng nên lưu ý rằng thi sĩ Stephenson đã viết: “Thấy anh nhảy nhót trước tôi / Khi tôi định nhảy tới nơi cái giường” (And I see him jump before me when I jump into my bed). Đó là dạng quan sát mà bạn phải có. Là người quan sát, bạn có thể tự luyện để nhận biết trò hề của “cái tôi bé nhỏ” bên trong con người của bạn. Nếu bạn làm cho điều này thành việc thực hành tâm linh, bạn sẽ đủ sức chiến thắng “cái tôi”.
  1. Thứ ba, hãy biết rằng con đường tới hạnh phúc là con đường từ chối “cái tôi”. Ích kỷ là bản chất của “cái tôi”, nó sẽ giảm bớt nếu bạn càng ngày càng nhận biết nó ở trong bạn. Ý thức, quan sát, và nhận biết “cái tôi” là đóng những cây đinh đóng vào Thập Giá của Chúa Giêsu. Chúng sẽ đóng đinh “cái tôi” vào nơi đó để bớt kiêu căng, bớt ngạo mạn, và “chết một lần cho tất cả”, như thứ năm mùa Thương: “Xin cho con biết đóng đinh tính xác thịt con vào Thánh Giá Chúa”. Khi Chúa Giêsu chết trên Thập Giá, “cái tôi” trong Ngài đã hết quyền kiểm soát Ngài. Cũng vậy, bạn càng nhận biết “cái tôi” trong bạn thì bạn càng được tự do… giảm bớt bất hạnh, tăng thêm hạnh phúc trong cuộc sống và các mối quan hệ. Bạn sẽ thấy mình tự do hơn, ít chỉ trích mình (chê mình nên bạn cảm thấy không hạnh phúc), bạn sẽ thấy mình giảm bớt chê trách người khác và các tình huống khác (nguyên nhân gây đau khổ). Chẳng hạn, khi phê phán người khác, bạn ở trong tình trạng đối kháng. Một người hướng dẫn tâm linh nói: “Bạn kháng cự điều gì thì nó càng đeo bám”. Nghĩa là, nếu bạn không thích cái gì hoặc người nào, bạn luôn cằn nhằn khó chịu (đa số chỉ là ngẫu nhiên, và xảy ra trong đầu bạn), sẽ ngạc nhiên khi thấy những cách hành xử kỳ cục và thế là đau khổ cứ tiếp tục leo thang trong bạn. Tại sao không tự nhận biết sức kháng cự này? Cuối cùng, chẳng ai trồng khoai đất này, đó chính là “cái tôi”, và bạn hãy cố vượt qua nó.
Do đó, con đường tới hạnh phúc là con đường “chết cho chính mình”. Đó là lý do Chúa Giêsu nói: “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo” (Mt 16:24). Vác thập giá mình không phải là cứ chịu đựng sự thử thách gay go trong khi vẫn lầm bầm cằn nhằn. Cũng không là cảm thấy buồn sầu cho số phận mình phải vác nhiều thập giá. Không phải vậy. Chính “cái tôi” mà Chúa Giêsu bảo chúng ta chối bỏ đó là “cái tôi ảo tưởng” trong chúng ta. Khi “cái tôi” bị gắn chặt vào thập giá và “chết”, bạn sẽ tự do và thanh thản bước đi trên con đường vui sống như Chúa muốn. Nói các khác, khi nào “cái tôi” trong bạn chết thật thì bạn sẽ sống. Khi nào “cái tôi” chưa chết thì bạn chưa thực sự sống!
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ beliefnet.com, Tiến sĩ STEVE McSWAIN)

dimanche 17 août 2014

Giáo Hoàng Phanxicô chủ sự Thánh lễ bế mạc Ngày Giới trẻ Châu Á lần thứ 6

 
Đức Giáo Hoàng Phanxicô chủ sự Thánh lễ bế mạc Đại hội Giới trẻ Công giáo Châu Á lần thứ 6 tại Haemi, khoảng 150 km phía nam Seoul, ngày 17 tháng 8 năm 2014.


 Đức Giáo Hoàng đến cử hành Thánh lễ bế mạc ngày Giới trẻ Châu Á tại Haemi, phía nam Seoul, Hàn Quốc, ngày 17/8/2014.

Thánh lễ bế mạc Đại hội Giới trẻ Công giáo Châu Á lần thứ sáu do giáo hoàng Phan Xi Cô chủ sự diễn ra vào chiều hôm nay kết thúc chuyến viếng thăm mục vụ 5 ngày của người đứng đầu giáo hội Công giáo La Mã đến bán đảo Triều Tiên.

Quang cảnh

Địa điểm diễn ra thánh lễ là tại thành Haemi thuộc thành phố Seosan. Đây là vùng đất thuộc giáo phận Daejeon nơi đăng cai tổ chức Đại hội Giới trẻ Công giáo Á Châu lần thứ sáu.
Linh mục Gioan Baotixita Nguyễn Đức Hảo, người phụ trách di dân tại một giáo xứ cách thủ đô Seoul chừng 40 kilomet cho biết vị trí của ông tại khu vực diễn ra thánh lễ như sau:
Giới trẻ đến rất đông ở trong cũng như ngoài sân; những người có vé vào sân đã vào gần hết. Số người vào sân cũng chia ra hai ba lớp chứ không phải tất cả được vào lễ đài chính. Như tôi đây, khi vào thành này tôi phải vào cửa đông, vào rồi chỉ đứng ngoài vòng rào. Nơi tôi đứng, chút nữa đây Đức Thánh Cha sẽ đi qua để đến lễ đài.
Thành này rộng mấy héc ta là một thành cổ, một bên có những nhà cổ, một bên là công trường. Ngày xưa khi vua quan có việc gì xử lý thì đến công trường, một dạng như thế.
Họ làm bàn thờ dạng một cổng tam quan như hồi xưa.
Một công nhân Việt Nam hiện đang làm việc tại Hàn Quốc cũng cho biết:
Tôi đang ở trung tâm, ngay bên ngoài của hàng rào. Tôi tên Dự ở Bùi Chu.

Ấn tượng
Linh mục Gioan Baotixita là người tham gia buổi lễ phong chân phước cho 124 vị tử vì đạo Hàn Quốc diễn ra vào ngày thứ bảy, thuật lại những ấn tượng của buổi lễ cũng như đánh giá về tác động chuyến thăm của người đứng đầu giáo hội đến Hàn Quốc trong mấy ngày qua, và một vài so sánh với tình hình truyền giáo tại Việt Nam:
Tôi nghĩ sau chuyến thăm của giáo hoàng này, giáo dân tại Hàn Quốc sẽ tăng mạnh. Theo thống kê cách đây chừng vài chục năm, đến nay giáo hội Hàn Quốc đã tăng gấp ba lần. Tôi nghĩ, trong đợt này giáo hội Hàn Quốc sẽ tăng con số rất mạnh, rất nhanh
Linh mục Gioan Baotixita
Tôi nghĩ sau chuyến thăm của giáo hoàng này, giáo dân tại Hàn Quốc sẽ tăng mạnh. Theo thống kê cách đây chừng vài chục năm, đến nay giáo hội Hàn Quốc đã tăng gấp ba lần. Tôi nghĩ, trong đợt này giáo hội Hàn Quốc sẽ tăng con số rất mạnh, rất nhanh. Lý do sự hiện diện của Đức Giáo hoàng khích lệ tinh thần của anh chị em, tinh thần của giới trẻ. Tinh thần của giới trẻ đó sẽ lan truyền ra. Đặc biệt tại Hàn Quốc trong thời gian qua, truyền hình, báo chí truyền thông tập trung đưa tin về chuyến thăm của Đức Giáo hoàng. Đương nhiên khi truyền thông đưa tin thì giống như truyền giáo, hình thức tuyên truyền. Mà truyền thông chỉ đưa những nét tích cực, tốt đẹp không; nên tôi nghĩ hiệu quả sẽ đến.
Thứ nữa đối với người dân Hàn Quốc, ai có tôn giáo rồi thì đã rõ, còn những ai chưa có tôn giáo, thì khái niệm về tôn giáo của họ như tờ giây trắng, giờ ai viết vào điều gì, họ in hằn điều đó, nên việc đón nhận tôn giáo rất dễ dàng.
Chứ không phải như Việt Nam. Tại Việt Nam, khái niệm về tôn giáo có thể do sống, do xã hội… rồi do giáo dục nữa; ( chẳng hạn như chúng tôi đi lễ này thì họ nói có gì đâu đó là lễ của phương Tây…), tôi hay nói đùa với anh chị em trong cộng đoàn là khái niệm về tôn giáo tại Việt Nam bị ‘lập trình’ rồi, mà gỡ đi hơi khó.
Đối với những anh chị em Công giáo Việt Nam bên này, người nào có tâm tình tôn giáo, cộng thêm tâm tình với giáo hội, qua chuyến thăm của Giáo hoàng, họ có thể can đảm hơn, có thể căn tính tôn giáo của họ rõ ràng hơn; ví dụ như thế. Tôi hy vọng như vậy, vì sáng nay trời mưa, nhưng họ vẫn đội mưa để đi; như thế tinh thần khá cao.
Người công nhân Việt Nam tại Hàn Quốc cho biết giá trị về mặt tâm linh khi anh đến tham dự thánh lễ bế mạc Đại hội Giới trẻ Công giáo Á Châu lần thứ sáu tại Hàn Quốc:
Tôi rất hồi hộp và có tâm trạng rất muốn được gặp Đức Thánh Cha. Tôi nghĩ rằng đây là lần duy nhất trong đời tôi được gặp. Cảm nhận của tôi rất phấn khởi và nhiều xúc động, vì ở nhà chưa bao giờ cảm nhận được một không khí lễ hội như thế này.  Dịp này tạo cho tôi sự an tâm hơn vì có sự hiện diện của Đức Thánh Cha, phần nào đó như người cha nâng đỡ tôi mạnh mẽ hơn để sống tốt hơn trong đời sống đạo.
Tôi nghĩ tâm tình của tôi cũng như của bất cứ người nào có tôn giáo, đặc biệt là Công giáo, ai cũng ước muốn quê hương mình một lần được tổ chức đại hội giới trẻ khắp thế giới, khắp châu lục, đặc biệt có một lần nào đó đón Đức Giáo hoàng đến thăm đất nước chúng tôi như Hàn Quốc
LM. Nguyễn Đức Hảo
Ước vọng

Tại Việt Nam, số giáo dân Công giáo La Mã được cho biết khoảng chừng 6-7 triệu người. Mỗi khi nói đến mối quan hệ giữa Vatican và Việt Nam, người ta thường đề cập đến khả năng một chuyến viếng thăm của một vị giáo hoàng. Và bản thân của một số giáo hoàng như đương kim giáo hoàng và những vị tiền nhiệm đều bày tỏ mối quan tâm đến giáo hội Việt Nam; tuy nhiên chưa có một giáo hoàng nào đến thăm đất Việt.
Đây là mong mỏi của nhiều giáo dân như trình bày của linh mục Gioan Baotixita Nguyễn Đức Hảo:
Tôi nghĩ tâm tình của tôi cũng như của bất cứ người nào có tôn giáo, đặc biệt là Công giáo, ai cũng ước muốn quê hương mình một lần được tổ chức đại hội giới trẻ khắp thế giới, khắp châu lục, đặc biệt có một lần nào đó đón Đức Giáo hoàng đến thăm đất nước chúng tôi như Hàn Quốc. Hai đất nước này đều là châu Á, dân số Hàn quốc bằng một nửa dân số Việt Nam. Người Công giáo thì chừng 10-11%, hơn Việt Nam một chút, nhưng số giáo dân thì Việt Nam đông hơn. Tâm tình của tôi và cũng như của những người khác là trong tương lai gần, chứ không phải tương lai xa, được đón tiếp Đức Giáo hoàng và đón chào bạn bè thế giới, chí ít là Châu Á như ngày lễ hôm nay. Vừa là ngày lễ tôn giáo nhưng cũng mang tính lễ hội châu lục.
Bán đảo Triều Tiên hiện bị chia cắt thành hai miền như Việt Nam trước đây. Tình hình giáo hội tại Bắc Triều Tiên hiện nay được cho biết cũng bị chính quyền cộng sản Bình Nhưỡng khống chế và không để phát triển một cách tự do như ở miền nam. Thống kê cho thấy vào thập niên 80 của thế kỷ trước, nam Hàn chỉ có chừng 1 triệu 7 tín đồ Công giáo nhưng đến nay con số được phát triển lên hơn 5 triệu người.
Với sự phát triển nhanh chóng của những giáo hội như Hàn Quốc, Vatican nhìn về Châu Á như là một cánh đồng truyền giáo của giáo hội dù rằng hiện nay cả châu lục này chỉ mới có 3,2 giáo dân Công giáo mà thôi.

vendredi 15 août 2014

Lê Quỳnh một nhân vật điện ảnh VN

NHÂN VẬT ĐIỆN ẢNH
 
Lê Quỳnh Diễn Viên
Tiểu sử
Lê Quỳnh sinh ngày 06/09/1934 tại Hà Nội, mất ngày 05/01/2008 tại Santa Ana - Hoa Kỳ. Ông theo đạo Phật, với pháp danh là Phổ Giải Thoát, ông tốt nghiệp Tú tài ban Văn chương. Năm 1954, ông theo gia đình di cư vào miền Nam. Lê Quỳnh là một trong những nam diễn viên kỳ cựu và thành danh của điện ảnh Việt Nam. Ông tham gia lãnh vực điện ảnh từ trước năm 1954 trong nhóm làm phim tại Phan Thiết.
Năm 1956, Lê Quỳnh xuất hiện trong vai nam chính Đại đội trưởng Vinh là một thanh niên yêu nước, tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp giành độc lập cho nước nhà trong bộ phim đầu tay Chúng Tôi Muốn Sống của cố đạo diễn Vĩnh Noãn, được sản xuất bởi hãng phim Tân Việt.
 
 
Vai Vinh của Lê Quỳnh trong phim này đã hoàn toàn chinh phục khán giả thời ấy. Nét diễn duyên dáng và đầy cá tính của Lê Quỳnh được nhà sản xuất phim là ông Bùi Diễm đã kể lại như sau: "Khi bắt đầu làm bộ phim Chúng Tôi Muốn Sống thì chúng tôi cũng muốn chọn một người diễn viên mà có thể nói rằng không những đẹp trai, nhưng mà lại còn có khả năng để đóng phim được thì trong thời gian lựa chọn ấy chúng tôi thấy Lê Quỳnh là người rất là xứng đáng đóng vai chính, thành ra chúng tôi ở trong hãng phim Tân Việt, tức hãng phim sản xuất ra bộ phim Chúng Tôi Muốn Sống có nhờ đạo diễn Vĩnh Noãn và một người đạo diễn Philippines tên là Manuel Condez, hai người hợp tác với nhau, cho nên chúng tôi sản xuất được bộ phim Chúng Tôi Muốn Sống. Trải qua rất nhiều thời gian với nhau khi làm bộ phim Chúng Tôi Muốn Sống, chúng tôi phải đi quay tại Nha Trang, ở trong một cái trại do quân đội Việt Nam giúp, thành thử chúng tôi sống chung với Lê Quỳnh. Do đó chúng tôi quen biết nhiều về cái gọi là khả năng đóng phim của Lê Quỳnh. Bộ phim đó về một phương diện gọi là kỹ thuật, cũng như về phương diện tinh thần, thì vào thời đó có thể coi là một bộ phim đầu tiên được sản xuất với đầy đủ kỹ thuật. Lắm lúc chúng tôi cũng không được rõ Lê Quỳnh học diễn xuất ở đâu nhưng mà sau khi quay một vài lần diễn thử thì chúng tôi thấy Lê Quỳnh diễn thật đầy đủ khả năng để đóng phim. Chúng tôi đưa kịch bản phim cho Lê Quỳnh đọc để Lê Quỳnh nghĩ xem Lê Quỳnh có đảm nhận vai đó một cách có thể, nghĩa là lột được tinh thần của bộ phim không. Thì ngay lúc đầu Lê Quỳnh nhận thấy là Lê Quỳnh có thể làm được. Và sự thật sau một hai tuần làm việc thì chúng tôi thấy Lê Quỳnh đúng là người có khả năng có thể đóng vai trò chính trong phim đó, đóng vai chính với một tinh thần làm việc hết sức là thận trọng, thành thử vai trò của Lê Quỳnh là vai trò hết sức xuất sắc trong bộ phim Chúng Tôi Muốn Sống.”.
 

Sau bộ phim Chúng Tôi Muốn Sống, Lê Quỳnh liên tục được mời đóng trong hầu hết những bộ phim có tầm vóc lớn và quan trọng khác của Việt Nam hay do các hãng phim quốc tế thực hiện như Đất Lành, Thiếu Phụ Nam Xương, The Quiet American, A Night Of The Dragon,… Đặc biệt là khi nữ diễn viên điện ảnh Kiều Chinh lần đầu tiên đóng phim và đã xuất hiện bên cạnh Lê Quỳnh trong bộ phim nổi tiếng khác của Việt Nam, đó là phim Hồi Chuông Thiên Mụ của đạo diễn Lê Dân, thực hiện trong hai năm 1957-1958, do hãng phim Tân Việt sản xuất, khởi đầu cho sự kết hợp nghệ thuật tốt đẹp giữa hai tên tuổi được yêu thích nhất của nền điện ảnh Việt Nam thời bấy giờ.
Hành trang điện ảnh của ông rất “nặng” qua hàng loạt vai diễn chính trong các bộ phim như: Đất Lành, Hồi Chuông Thiên Mụ, Thiếu Phụ Nam Xương (đạo diễn Jean le Duc), Vụ Án Tình, Ngàn Năm Mây Bay, Đôi Mắt Người Xưa, Tổ Đặc Công 13, Từ Sài Gòn đến Điện Biên Phủ, 11 Giờ 30, Chờ Sáng, Mùa Thu Cuối Cùng, Bẫy Ngầm. Lê Quỳnh cũng đã từng cộng tác với những phim quốc tế như The Quiet American (đạo diễn: Joseph L.Mankiewicz, thực hiện năm 1958), A Night Of The Dragon, Transit A Saigon. Đặc biệt với phim Bẫy Ngầm của đạo diễn Lê Hoàng Hoa, Lê Quỳnh đoạt giải nam diễn viên hay nhất trong năm.

Nhận xét về những yếu tố chính giúp diễn viên Lê Quỳnh đạt được thành công trong lãnh vực phim ảnh cũng được diễn viên kỳ cựu Kiều Chinh chia sẻ: "Lê Quỳnh là một người làm việc rất là có lòng, có tình với công việc cũng như với bạn hữu trong khi đóng phim. Trước khi được làm việc với anh Lê Quỳnh trong phim Hồi Chuông Thiên Mụ năm 1957 thì chúng tôi là bạn, thế nên chúng tôi được biết nhau trước khi chúng tôi được đóng phim với nhau, thế nên khi đóng phim thì rất là thoải mái. Lê Quỳnh là một người đẹp trai, một người có tài. Trên sàn quay lúc nào anh cũng là một người làm việc hăng say và vui vẻ với bạn bè. Anh tạo nên không khí rất vui và đầy hứng khởi. Anh là một người vui vẻ, thẳng thắn và rất là thông minh. Sau bộ phim đầu tiên Hồi Chuông Thiên Mụ quay năm 1957, sau đó, mấy năm sau chúng tôi lại quay được phim thứ hai với nhau, đó là phim Từ Sài Gòn Đến Điện Biên Phủ, cùng có với Đoàn Châu Mậu, với lại Thẩm Thuý Hằng. Rồi sau đó chúng tôi lại quay một phim thứ ba, được làm việc cùng với nhau, đó là phim Chờ Sáng của đạo diễn Thân Trọng Kỳ”.
 
 
Thành công ở vai trò diễn viên, Lê Quỳnh còn thử sức mình với công tác đạo diễn. Ông đã từng làm đạo diễn bộ phim Giã Từ Bóng Tối thực hiện vào năm 1969.

Trước 1975 có thời gian nam diễn viên Lê Quỳnh còn làm Giam đốc Trung Tâm Quốc Gia Điện Ảnh Việt Nam (số 11 Thi Sách - quận 1 - Sài Gòn) phụ trách mảng quay phim thời sự. Ngoài ra, ông cũng tham gia vào những hoạt động hành chánh dân sự và xã hội khác và đã từng ra ứng cử dân biểu quốc hội vào năm 1967.

Năm 1966, Lê Quỳnh đại diện Việt Nam tham dự Đại hội điện ảnh Á Châu tại Seoul (Hàn Quốc) và đã đoạt được hai giải thưởng trong Đại hội này. Năm 1967, Lê Quỳnh cũng tham dự Đại hội điện ảnh quốc tế tại Berlin (Đức), lần này ông được mời làm hội viên danh dự của nghiệp đoàn diễn viên điện ảnh quốc tế.

Định cư tại miền Nam California Hoa Kỳ vào năm 1975, Lê Quỳnh cũng cố gắng để tái tham dự vào những bộ phim của Hoa Kỳ được thực hiện tại Mỹ. Họ cứ nhờ ông đóng những vai của người Á Châu ở nước khác, thí dụ như trong một phim thì họ nhờ ông đóng vai một người chồng Hàn Quốc chẳng hạn, thì ông có tâm sự với bạn bè là thôi, ông sẽ không xuất hiện trong vấn đề phim ảnh cho đến khi mà họ quyết định sử dụng ông trong những vai của người Việt Nam. Ông tuy cũng được mời đóng phim tại Hollywood nhưng có thể vì tuổi đã hơi cao, không còn cơ hội đóng vai chính trong những phim Mỹ nên đành phải đổi nghề. Ông được cơ quan bác ái Công Giáo địa phận Los Angeles, tức Hội USCC, tuyển dụng và ông đã là một trong những người cố vấn về di trú đầu tiên được sự chọn lựa của Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ cũng như là của Sở Di Trú để làm về vấn đề di trú, ông làm việc tại đây hơn 13 năm, rồi ông làm chủ một tiệm phở Nụ Cười Sài Gòn được ít lâu thì bị tai biến mạch máu não cách đây khoảng 10 năm trở lại. Trong những năm cuối đời ông đã phải ngồi xe lăn.

Lê Quỳnh chẳng những đóng phim hay mà còn có giọng hát hay. Lê Quỳnh là mẫu người đàn ông rất đàn ông trong phim và ngoài đời. Người vợ đầu của ông là bà Phạm Thị Băng Thanh, tức nữ danh ca Thái Thanh (em gái cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương) - người được mệnh danh là tiếng hát vượt thời gian của nền tân nhạc Việt Nam, ông kết hôn vào năm 1956. Trong cuộc sống mối tình của Lê Quỳnh và Thái Thanh đã từng một thời là khuôn mẫu của gia đình nghệ sĩ Việt Nam. Họ có với nhau 5 người con: 3 gái, 2 trai; đó là: Lê Thị Ý Lan sinh năm 1957, Lê Xuân Việt sinh năm 1958, Lê Thị Quỳnh Dao tức Quỳnh Hương sinh năm 1960, Lê Thị Thanh Loan sinh năm 1962 và Lê Đại sinh năm 1964. Trong số năm người con kể trên, chỉ có Ý Lan là nổi tiếng hơn cả khi ra hải ngoại trở thành ca sĩ, sau đó mới tới Quỳnh Hương. Cuộc hôn nhân giữa Lê Quỳnh và Thái Thanh mang rất nhiều sóng gió. Lê Quỳnh nổi tiếng đóng phim hay nhưng cũng nổi tiếng bay bướm hào hoa. Thế rồi mối giao cảm giữa Mai Thảo và Thái Thanh gây ra nhiều ngộ nhận cho Lê Quỳnh. Thế rồi cuộc đánh ghen tại phòng trà ca nhạc Bồng Lai bùng nổ. Nhưng lúc đó tướng Nguyễn Cao Kỳ vì mến yêu giọng hát của Thái Thanh nên dùng quyền lực của mình ém nhẹm chuyện đó, không cho báo chí khai thác. Cuộc đổ vỡ trong hôn nhân giữa một diễn viên điện ảnh và một danh ca không sao cứu vãn được. Nhưng Lê Quỳnh vẫn nghĩ đến các con, có van nài khóc lóc xin Thái Thanh bỏ qua vụ đánh ghen vừa rồi, nhưng Thái Thanh cảm thấy mình bị sỉ nhục nên cương quyết ly dị, họ đã chính thức ly dị khi người con gái đầu lòng là nữ ca sĩ Ý Lan mới được 8 tuổi.
 
 
Sống xa Lê Quỳnh từ năm 1965, Thái Thanh một mình đóng trọn vai trò vừa là mẹ vừa thay cha trong việc nuôi dạy con cái. Bà không thể ngủ mê trên danh vọng để quên mất việc hướng dẫn đàn con trên đường đời. Khi dịu dàng, lúc nghiêm khắc, bà mong các con bà có được căn bản vững chắc về văn hóa và đạo đức, để mai sau trở nên những Con Người có thể viết hoa. Dù các con bà đều có giọng ca thiên phú, nhất là Ý Lan và Quỳnh Hương, nhưng khi trẻ còn nhỏ, Thái Thanh nhất quyết không cho con bước vào nghề ca hát. Bà khuyên răn con cái đừng lấy nghề ca hát làm chính vì dù có ở địa vị số một trong lãnh vực này cũng không tránh khỏi những khó khăn, gian nan để sống còn.
Lê Đại là người kém may mắn nhất trong 5 chị em: Khi ra đời khỏe mạnh, nhưng Lê Đại bị bệnh sốt tê liệt cấp tính từ lúc 8 tháng. Tuy sống sót nhưng Lê Đại bị liệt nửa thân dưới, xương sống cũng bị sụm. Năm 4 tuổi, chú bé được tổ chức Terre Des Hommes mang qua nước Ý chữa trị 3 năm liền và năm 1971, Lê Đại trở về Việt Nam (7 tuổi), bắt đầu học vần quốc ngữ với mẹ và các anh chị tại nhà. Sau 1975, bà Thái Thanh tìm đường đưa được Lê Đại và Quỳnh Hương qua Pháp (1980). Sau đó hai chị em được bố bảo lãnh sang Hoa Kỳ và Lê Đại được học qua điện thoại chương trình dành cho trẻ tật nguyền. Năm 1985, Thái Thanh xuất cảnh sang Mỹ, bà lại bắt đầu tập dợt và trình diễn trên sân khấu khắp nơi trên thế giới. Đồng thời, bà đảm đương trách nhiệm làm mẹ với rất nhiều nghị lực. Thái Thanh tập lái xe dù bà không thích chút nào, nhưng “phải tập ngay để có thể hàng ngày đưa đón Lê Đại đi học”. Sau hai năm học tại College Golden West Lê Đại đã được vô đại học Long Beach. Sự kiên trì và nhẫn nại của bà mẹ Thái Thanh đã giúp Lê Đại (nay là Michael Đại Lê) tự tin hơn, yêu đời hơn và tốt nghiệp Bachelor tại University of California, Long Beach năm 1996 về bộ môn âm nhạc, thêm nhiều tín chỉ về computer. Ngày nay, Lê Đại đang đi làm Webmaster trong một phân bộ về giáo dục và nghiên cứu của đại học U
CI Long Beach, sống tự túc thoải mái trong một căn hộ riêng gần trường. Lê Đại đi làm bằng xe buýt, mỗi cuối tuần bà mẹ Thái Thanh đều tới thăm nom, mang thêm vài món ăn Việt Nam bà nấu cho cậu út.

Còn cô bé Thanh Loan sang tới Hoa Kỳ (1985), bắt đầu bị bệnh phiền muộn nặng hơn, Thái Thanh một lần nữa lại khổ đau cùng cực trước số phận khắt khe. Trong thời gian tìm hiểu về bệnh trạng của Thanh Loan, biết con không học hành bình thường như các anh chị em được, cô đã cố gắng dìu dắt con gái, cùng đi làm những việc thiện nguyện, mong con tìm được niềm vui sống. Nhưng bệnh tình Thanh Loan cứ nặng dần, sau cùng Thái Thanh đành phải nghe lời bác sĩ và các bạn đồng cảnh ngộ, đưa con vào một bệnh viện chữa trị. Nhưng bà vẫn kiên trì phấn đấu với phương tiện và hoàn cảnh của mình để giúp đỡ con yêu và một lần nữa Thái Thanh đã thắng được định mệnh: Sau hơn mười năm chữa trị, Thanh Loan ngày nay đang tập trở lại sống bình thường trong xã hội. Cô bé đã có bằng về cắm hoa và rất mong muốn sống tự lập được sau khi đi làm. 
 
 
Lê Quỳnh lập gia đình với người vợ sau và có thêm 4 người con. Người vợ sau của ông là bà Lê Ngọc Trúc, đã chung sống với ông hơn 30 năm nay. Bốn người con bao gồm: Lê Quang Lộc, Lê Quang Nido, Lê Quang Victor, Lê Trúc Natalie. Tóm lại diễn viên điện ảnh Lê Quỳnh có hai đời vợ và 9 người con gồm 5 trai 4 gái, tất cả đều đã trưởng thành, trong số đó có hai người theo nghiệp cha đi vào con đường phục vụ nghệ thuật, đó là nữ ca sĩ Ý Lan và MC kiêm ca sĩ Quỳnh Hương.
 
Lê Quỳnh có người anh trai là giáo sư Lê Xuân Khoa, các em ruột gồm có: Lê Đại Toàn, Lê Đại Tường, Lê Đại Quang, Lê Kim Hoàng.

Diễn viên điện ảnh Lê Quỳnh qua đời vào lúc 12 giờ 40 sáng thứ bảy mùng 05/01/2008 (nhằm ngày 27/11 năm Đinh Hợi), tại một bệnh viện của thành phố Santa Ana ở vùng Orange County, tiểu bang California, hưởng thọ 74 tuổi và được hỏa táng ngày 16/01/2008.

(Tổng hợp từ nhiều nguồn)
Bài viết của Akino (c) www.yXine.com 2008

Kim Liên sưu tầm

mercredi 13 août 2014

MỚI HÔM QUA THÔI



MỚI HÔM QUA THÔI


• Chủ Nhật, Tháng Tám 10th, 2014
MỚI HÔM QUA THÔI

Nhạc: Vĩnh Điện             Thơ: Đỗ Hồng Ngọc

Ghi chú: Năm 1993, tháng 12, mùa tuyết trắng xóa ở Canada, tôi có dịp đến thăm một Nursing home ở Montreal, bên cạnh dòng sông Saint Lawrence. Canada là nơi có chế độ chăm sóc người già rất tốt, có thể nói nhất thế giới, thế nhưng lòng tôi nặng trĩu khi nhìn thấy những kiếp người, mà ngoài kia Như-lai vẫn “như như bất động”… vẫn tuyết rơi trắng xóa, vẫn dòng dòng mênh mông…
Tôi viết mấy câu – thực ra, chỉ là một “ghi chép lang thang” những điều mắt thấy tai nghe giữa lạnh lùng băng giá hôm đó bên dòng sông tuyết trắng… “Trong một nhà giữ lão ở Montreal”.
Hai mươi năm sau, nhạc sĩ Vĩnh Điện gởi về tôi bài hát, phổ từ “Trong một nhà giữ lão ở Montreal” và đề nghị đổi tựa là “Mới hôm qua thôi”. Tôi nghe. Sửng sờ. Mới hôm qua thôi. Mới hôm qua thôi! Với giọng hát thiết tha của Vũ Hoành, với những hình ảnh minh họa đầy sống động của clip nhạc, tôi băn khoăn không biết có nên post lên đây để sẻ chia cùng bè bạn không, vì có người bảo thôi đi, buồn quá, có người bảo rất nên để tự nhắc nhở mình, thấy ra sự thật phủ phàng… . Vậy, bạn cứ tùy… hỷ nhé! Thân mến,
(ĐHN).
Trong một nhà giữ lão ở Montreal
Họ ngồi đó
Bên nhau
Đàn ông
Đàn bà
Không nhìn
Không nói
Họ ngồi đó
Gục đầu
Nín lặng
Ngửa cổ
Giật nhẹ tay chân
Có người
Trên chiếc xe lăn
Chạy vòng vòng
Có người
Trên chiếc xe lăn
Bất động
Họ ngồi đó
Hói đầu
Bạc trắng
Móm sọm
Nhăn nheo
Mới hôm qua thôi
Nào vương
Nào tướng
Nào tài tử
Nào giai nhân
Ngựa xe
Võng lọng
Mới hôm qua thôi
Nào lọc lừa
Nào thủ đoạn
Khoác lác
Huênh hoang
Mới hôm qua thôi
Nào galant
Nào qúy phái
Nói nói
Cười cười
Ghen tuông
Hờn giận
Họ ngồi đó
Không nói năng
Không nghe ngóng
Gục đầu
Ngửa cổ
Móm sọm
Nhăn nheo
Ngoài kia
Tuyết bay
Trắng xóa
Ngoài kia
Dòng sông
Mênh mông
Mênh mông…
Đỗ Hồng Ngọc
(Montréal, 1993).
 
Mời bạn nghe bài hát:
Moi_Hom_Qua_Thoi

Hồng Phúc chuyển

Bài thơ ghi vội buồn thật anh Ngọc ơi! Buồn quá nhưng chắc không ai thoát khỏi cảnh buồn đó được. Những ông già bà lão ngồi xe lăn còn có phước, ở VN mình có người không có được chiếc xe oan nghiệt đó. Cuộc đời vốn dĩ nó như vậy, giống như một vở tuồng có hỉ nộ ái ố và có nhân có quả, vậy mà hình như người ta không sợ hãi cứ mải mê danh lợi, cứ gây lắm hận thù… Nhưng ngày mai mặt trời vẫn mọc và nắng ấm vẫn chan hòa. Mọi việc đời VẪN CỨ NHƯ HÔM QUA thôi! Nghe Vĩnh Diện phổ nhạc và giọng thiết tha của Vũ Hoành càng thấy ý nghĩa hơn và buồn hơn cho kiếp con người.