Kỷ tử là gì? Các tác dụng của nó đối với sức khỏe?
22/09/2023Kỷ tử là vị thuốc có tác dụng bồi bổ sức khỏe, cải thiện chức năng thận và sáng mắt. Trong y học cổ truyền, nó là một loại thuốc phổ biến để tăng cường thận và điều trị rối loạn cương dương, sinh tinh và vô sinh. Cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu thêm về kỷ tử qua bài viết dưới đây!
>>> Xem thêm:
- Thuốc Ginkgo Biloba: Công dụng, cách dùng, liều dùng và lưu ý
- Những công dụng của nhụy hoa nghệ tây mà bạn nên biết
- Hoa cúc: Lợi ích chữa bệnh của hoa cúc trong y học
Contents
Đặc điểm của câu kỷ tử
- Mọc riêng lẻ ở nách lá và có màu đỏ tím nhạt. Quả có hình trứng nhỏ và thon dài. Khi quả chín, chúng dần chuyển sang màu đỏ sẫm, kích thước khoảng 0,5 đến 2 cm, thịt mềm và mọng nước. Mặt trong của quả có màu nâu sẫm và đài hoa phẳng.
- Có thân mềm, mọc thẳng, cao trung bình 50-150 cm. Các lá mọc riêng lẻ, mọc so le, hình mũi mác. Lá mọc sát cành, gần như không có cuống, nhẵn hai mặt, dài khoảng 2-6 cm và rộng 0,6-2,5 cm.
- Quả được thu hoạch từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm vì chúng chín vào thời điểm này và chứa nhiều dược tính quý. Sau khi thu hoạch, quả được rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất trước khi sử dụng.
- Để bảo quản được lâu, thường được phơi khô ở nơi râm mát. Nếu vỏ ngoài của quả bị nhăn thì đem phơi nắng từ 4 đến 5 ngày. Quả được trồng phổ biến làm thuốc ở các vùng Bắc Trung Bộ và miền núi như Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái.
Quả chứa nhiều khoáng chất khác nhau: photpho, kẽm, sắt, riboflavin (vitamin B2). Đặc biệt, nó có nhiều chất sắt hơn đậu nành, rau bina có giá trị dinh dưỡng và hàm lượng beta-carotene cao hơn cà rốt.
>>> Xem thêm: Công dụng, tác dụng phụ của tinh dầu hoa anh thảo
Giá trị dinh dưỡng từ kỷ tử
Quả kỷ tử là một trong những loại trái cây có nguồn dinh dưỡng tuyệt vời. Các vi chất dinh dưỡng như khoáng chất và vitamin cũng được tìm thấy trong quả kỷ tử đỏ bao gồm: chất đạm, chất bột đường, chất béo, chất xơ, vitamin C, vitamin A, Vitamin B1, B2, Sắt, kẽm, đồng, mangan, magie, selen…
Quả có vị ngọt, tính bình, có tác dụng chống gió, bổ thận, bồi bổ gân cốt, sản sinh tinh trùng,… Nó được cho là bắt nguồn từ kinh tuyến phổi, gan và thận. Bạn có thể ăn trái cây tươi hoặc khô. Quả khô được các chuyên gia dinh dưỡng đặc biệt đánh giá cao vì giá trị dinh dưỡng cao.
>>> Xem thêm:
- Hoa cứt lợn – Liều thuốc diệu kỳ cho bệnh viêm xoang
- Nấm linh chi: Bật mí 6 tác dụng có thể bạn chưa biết
Các nghiên cứu gần đây đã đề cập đến nhiều tác dụng của quả, bao gồm tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, điều hòa miễn dịch, chống khối u, chống bức xạ, cải thiện quá trình tạo máu và làm chậm quá trình lão hóa.
Tác dụng của kỷ tử với sức khỏe
Dưới đây là 7 lợi ích sức khỏe cũng như cách sử dụng của quả kỷ tử mà bạn không nên bỏ qua.
Hỗ trợ giảm cân hiệu quả
Có lượng calo thấp và giàu chất dinh dưỡng, vì vậy bạn chắc chắn có thể thêm loại quả này vào chế độ ăn kiêng hoặc kế hoạch giảm cân của mình. Ngoài ra, quả rất ít đường và chất xơ khiến chúng có cảm giác no nhưng không có nhiều calo có thể dẫn đến tăng cân.
>>> Xem thêm: Dầu hoa anh thảo: Công dụng, cách dùng có thể bạn chưa biết
Tăng cường thị lực
Đặc biệt giàu zeaxanthin-chất chống oxy hóa được biết đến với những lợi ích tuyệt vời cho mắt. Ăn loại quả này được coi là phương pháp điều trị tự nhiên cho bệnh thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể do tuổi tác vì nó chứa các polysaccharides và proteoglycan phân nhánh cao giúp bảo vệ các dây thần kinh của mắt.
Một số nghiên cứu cho thấy loại dược thảo này làm giảm thời gian để mắt bạn thích nghi với bóng tối, giúp bạn nhìn rõ hơn trong ánh sáng mờ. Ngoài ra, quả còn có tác dụng bảo vệ tế bào biểu mô võng mạc. Màng mắt do stress oxy hóa do tăng đường huyết ở bệnh tiểu đường. Vì vậy, dược liệu này giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh võng mạc tiểu đường.
Tăng cường hệ miễn dịch
Được sử dụng trong y học cổ truyền để ngăn ngừa sự phát triển của bệnh Ung thư do thành phần hóa học thực vật phong phú và chất chống oxy hóa. Betaine đã được chứng minh là một chất chống viêm có liên quan đến sự phát triển của ung thư ruột kết.
Tăng cường hệ miễn dịch (Nguồn: Internet)
Bảo vệ tế bào thần kinh
Tác dụng bảo vệ thần kinh của quả đã được chứng minh trong một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng giả dược sử dụng nước ép L. barbarum tiêu chuẩn ở mức 120 mg/ngày (tương đương với ít nhất 150 g trái cây tươi) trong 30 ngày ở 60 người cao tuổi khỏe mạnh (55-72 tuổi). Nhóm điều trị cho thấy sự gia tăng trí nhớ ngắn hạn và khả năng tập trung trước và sau khi can thiệp.
Nghiên cứu cũng cho thấy rằng polysaccharides của L. barbarum có thể giúp ngăn ngừa quá trình apoptosis của tế bào thần kinh. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu sâu hơn để làm sáng tỏ cơ chế của L. barbarum trong lĩnh vực này.
>>> Xem thêm: 10 tác dụng của hồng sâm đối với sức khỏe, cách dùng hiệu quả
Làm đẹp da
Quả chứa vitamin C, beta-carotene và axit amin có tác dụng chống lão hóa và trị nám
Ngoài ra, betaine đã được chứng minh là có tác dụng ngăn ngừa tổn thương da do chiếu xạ tia cực tím B (UVB) ở chuột. Betaine được tìm thấy trong quả có thể được sử dụng để ngăn ngừa nếp nhăn, lão hóa do UVB gây ra và tổn thương collagen.
Phòng ngừa các bệnh về tim mạch
Polysaccharides (LBP) và các thành phần tinh khiết của chúng đã được chứng minh có tác dụng trên động vật: hạ lipid máu, ổn định lượng đường trong máu cải thiện rối loạn chuyển hóa và giúp ổn định huyết áp.
Thải độc gan
Goji berry polysaccharides bao gồm glucose, arabinose, galactose, mannose, xyloza, rhamnose và fucose, đã được chứng minh là có tác dụng có lợi đối với tổn thương gan cấp tính và liên quan đến rượu và Bệnh gan nhiễm mỡ. Đồng thời, betaine đã được chứng minh là làm giảm tổn thương gan do carbon tetrachloride (CCl4-) gây ra bằng cách tăng hoạt động chống oxy hóa và giảm các chất gây viêm trung gian như iNOS hay COX-1/COX-2.
Theo dân gian, quả có tác dụng tốt cho cả gan và thận, giúp cơ thể phục hồi sức lực và khả năng đào thải độc tố.
>>> Xem thêm: Rau chân vịt: Lợi ích, Tác dụng của cải bó xôi
Ai không nên dùng kỷ tử?
Những đối tượng sau đây được khuyên không nên ăn loại quả này:
- Những người có lượng đường trong máu cao hoặc Huyết áp thấp không nên ăn nhiều quả này, vì có thể gây hạ đường huyết và huyết áp thấp nguy hiểm.
- Những người có vấn đề về đường ruột, tiêu hóa kém nên cẩn thận khi sử dụng quả này để tránh các vấn đề về tiêu hóa.
- Những người bị Dị ứng với quả thì nên cẩn thận khi tiêu thụ thực phẩm này. Những người đang dùng thuốc làm loãng máu, tiểu đường và huyết áp không nên dùng quả này vì nó có thể gây ra tương tác thuốc.
- Nam giới bị rối loạn cương dương không nên sử dụng quả này vì chúng khiến cơ thể hưng phấn hơn và tăng chức năng tình dục.
- Phụ nữ mang thai và cho con bú nên cẩn thận khi sử dụng quả này.
Tác hại của câu kỷ tử
Nếu bạn sử dụng quả này với số lượng lớn hoặc trong thời gian dài, bạn có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, khó thở, Chóng mặt và sụt cân. Những tác hại này dường như đặc biệt nghiêm trọng đối với những người có tiền sử Bệnh gan hoặc thận.
Một số lưu ý khi dùng kỷ tử
- Quả có tác dụng làm ấm cơ thể nên những người bị huyết áp cao, cáu gắt hoặc đỏ mặt do ăn quá nhiều thịt mỗi ngày không nên sử dụng.
- Không dùng thuốc này cho người có thể trạng khỏe mạnh để tránh tà khí xâm nhập vào cơ thể mà không bị đào thải.
- Hãy cẩn thận không sử dụng quá nhiều quả này, vì chúng có thể khiến mắt bạn đỏ cũng như làm mờ tầm nhìn của bạn.
Câu hỏi thường gặp:
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, vì lý do sức khỏe, mỗi người nên ăn khoảng 2-3 quả kỷ tử mỗi ngày. Điều này tương đương với khoảng 100-150g trái cây mỗi ngày. Tuy nhiên, tùy vào từng trường hợp cụ thể mà con số này có thể thay đổi.
Nước ép táo đỏ kỷ tử giúp ổn định cảm xúc và giúp bạn ngủ ngon hơn. Đối với những người bị mất ngủ do tuần hoàn máu kém, uống nước ép kỷ tử và táo đỏ có thể cải thiện lưu thông máu và thúc đẩy giấc ngủ. Quả kỷ tử và táo đỏ rất giàu carotene, được chuyển hóa thành vitamin A khi đi vào cơ thể con người.
Trên đây là một vài kiến thức về quả kỷ tử, hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn sử dụng quả này một cách hiệu quả để chăm sóc và cải thiện sức khỏe của mình. Liên hệ ngay đến hệ thống bệnh viện Hoàn Mỹ, tin tức y tế hay qua số HOTLINE hay có thể đặt lịch hẹn TẠI ĐÂY để nhận được lời tư vấn miễn phí.
>>> Xem thêm:
- Tác dụng của cây tầm bóp là gì? Cách sử dụng hiệu quả
- **********************************************
Đông y khen cây dại này tốt từ gốc đến ngọn: Lá, quả, rễ đều có thể nấu thành món ăn thuốc
Thiên nhiên luôn ưu ái con người thông qua việc cung cấp những thực phẩm hữu ích cho sức khỏe. Kỷ tử là một loại cây rừng được Đông y coi là "bảo bối" tốt từ gốc đến ngọn.
Kỷ tử được Đông y xem là loại cây tốt từ gốc đến ngọn
Theo Tạp chí Bác sĩ gia đình (TQ), có một loại quả phổ biến thuộc diện hàng đầu trong những bài thuốc Đông y được hầu hết các danh y sử dụng cho bệnh nhân của họ chính là Kỷ tử. Loại quả này tốt thế nào thì đã có nhiều tài liệu nhắc đến, nhưng ít người biết rằng, kỷ tử là một cây dại/cây rừng có giá trị dược liệu từ gốc đến ngọn, không bỏ sót bộ phận nào trên thân cây.
Các tài liệu Đông y nhấn mạnh rằng, kỷ tử toàn thân cây đều là "bảo bối" đáng giá.
Trong cuốn "Bản thảo cương mục"- cuốn sách Đông y nổi tiếng ghi chép rằng, "mùa xuân hái một nắm lá kỷ tử - loại lá giúp mỗi ngày tràn đầy sinh lực. Mùa hè hái một ít hoa kỷ tử - loại hoa giúp bạn sống trường sinh, mùa thu dùng một ít hạt kỷ tử - loại hạt giúp bạn khỏe mạnh, mùa đông dùng một ít rễ kỷ tử - loại rễ giúp bạn khỏe mạnh gân cốt, đẹp da".
Trong Đông y hiện đại thì đã bớt dùng hoa kỷ tử, nhưng lá, quả và rễ thì vẫn được ứng dụng phong phú trong đời sống hàng ngày. Đây được xem là một nguyên liệu tốt có thể giúp bạn chăm sóc sức khỏe hiệu quả.
Lá kỷ tử được gọi là tinh hoa của đất trời
Lá kỷ tử có vị ngọt và đắng, hơi lạnh và đi vào năm cơ quan nội tạng, có chức năng bổ hư ích tinh, trừ phong sáng mắt, tốt cho thị lực, thanh nhiệt, giải khát.
Lá kỷ tử phù hợp dùng cho những người có bệnh về âm hư sinh nhiệt, tiêu khát, giảm tình trạng khô cổ họng, gan thận yếu, khô mắt, mắt mệt mỏi, loại bỏ nóng trong, giảm đau răng và các triệu chứng khác.
Lá kỷ tử rất mềm và ngon. Vào mùa xuân, những chiếc lá non được sử dụng để nấu lên ăn như một món rau, rất mát và ngon. Món ăn này xưa được miêu tả là dùng để phục vụ trong bữa tiệc, từng được thể hiện trong các cảnh phim miêu tả các bữa yến tiệc sang trọng trong phim Hồng Lâu Mộng.
Ngoài ra, lá kỷ tử cùng dùng để chế biến các món salad và súp, hương vị tươi mới và rất ngon, hợp khẩu vị với nhiều người.
Món ăn từ lá kỷ tử
Món ăn dưỡng sinh nổi tiếng nhất là món lá kỷ tử nấu canh với gan lợn. Cách chế biến như sau.
Thành phần nguyên liệu: 100 gram lá kỷ tử, 200 gram gan lợn.
Cách chế biến: Rửa lá kỷ tử sạch sẽ, để ráo nước, rửa gan lợn rồi cắt thành lát vừa ăn.
Đun nước sôi, sau đó cho gan lợn vào nấu, thêm chút rượu, hành lá, gia vị vừa ăn, đun lửa nhỏ trong 30 phút cho đến khi gan chín thì cho lá kỷ tử vào, đun thêm 10 phút là có thể ăn.
Quả kỷ tử được Đông y gọi là quả trường sinh
Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng, hạt/quả kỷ tử có vị ngọt, có tác dụng làm săn chắc gan, khỏe thận, bổ sung máu cho gan.
Trong cuốn sách nổi tiếng "Bản thảo cương mục" có ghi chép lại rằng "kỷ tử có thể bổ thận sinh tinh, dưỡng gan, sáng mắt".
Theo quan niệm của Đông y, quả kỷ tử có tính bình hòa, thích hợp để sử dụng trong cả 4 mùa thời tiết.
Cách ăn quả kỷ tử khô (cũng được gọi là hạt) là ăn trực tiếp, nhai ăn như một món ăn vặt hàng ngày. Số lượng tốt nhất để ăn hàng ngày là khoảng 10 gram mỗi ngày, không nên ăn quá 20 gram. Chỉ chừng khoảng một nắm tay nhỏ là vừa.
Tất nhiên, một số người thích ngâm với nước sôi để uống giống như trà, uống thay nước.
Số lượng kỷ tử được phép ăn trong ngày
Cách sử dụng hạt kỷ tử hiệu quả nhất
Kỷ tử kết hợp với hoa cúc pha trà uống: Có tác dụng làm sạch gan, sáng mắt.
Kỷ tử kết hợp với táo đỏ: Bổ khí khuyết, tăng khí sắc, giúp đẹp da, hồng hào khuôn mặt.
Kỷ tử kết hợp với mạch môn: Nuôi dưỡng âm, bổ máu, magn lại nhiều lợi ích sức khỏe khác, ích tinh, sáng mắt.
Kỷ tử kết hợp với gạo nếp: Lợi thủy tiêu thũng, giảm sưng viêm, kiện tì trừ ẩm.
Rễ và vỏ cây kỷ tử được gọi là địa cốt bì từ lòng đất
Địa cốt bì có vị mát tính lạnh, tốt cho các kinh phổi, gan, thận. Có tác dụng loại bỏ hư nhiệt, mát màu, loại bỏ nóng trong, thanh lọc và làm sạch phổi, hạ hỏa… Chủ yếu dùng cho những người có các triệu chứng liên quan đến âm hư, nóng trong, xương yếu, đổ mồ hôi nhiều, nóng trong phổi gây ho, tiêu khát.
Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy rễ và vỏ kỷ tử có chức năng ngăn ngừa các bệnh tam cao (huyết áp, mỡ máu, tiểu đường) rất tốt.
Ngoài ra, Đông y còn sử dụng như vị thuộc để điều hòa miễn dịch của cơ thể, ngăn ngừa loãng xương, bảo vệ tế bào gan và thận.
Món ăn tốt từ rễ và bỏ cây kỷ tử: Rễ vỏ kỷ tử hầm với thịt lợn nạc
Thành phần nguyên liệu: 200 gram thịt lợn nạc, 15 gram hoàng kỳ, 100 gram rễ kỷ tử (nên bọc lại hoặc đóng gói trong túi vải/xô/sợi)
Cách chế biến: Cho các nguyên liệu vào nồi hầm, thêm 500 ml nước, đun sôi và vớt loại bỏ bọt nổi. Đun nhỏ lửa cho đến khi chín, vớt túi gạc xô ra, thêm gia vị, muối và các gia vị khác là có thể ăn.
Tuy nhiên, rễ kỷ tử thường được sử dụng để làm thuốc. Nếu bạn muốn chế biến thành món ăn hàng ngày, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
*Theo Health/TT
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire