Người phụ nữ gốc Việt chế tạo thiết bị giúp lái xe F1 bằng suy nghĩ
Tần Lê, giám đốc điều hành một công ty ở Mỹ, đang hướng tới việc tạo ra nhiều ứng dụng thông qua nghiên cứu não người.
Người phụ nữ gốc Việt chế tạo thiết bị giúp lái xe F1 bằng suy nghĩ
Tần Lê, giám đốc điều hành một công ty ở Mỹ, đang hướng tới việc tạo ra nhiều ứng dụng thông qua nghiên cứu não người.
Cô gái Việt ở Mỹ chế tạo thiết bị có thể đọc được suy nghĩ
Tần Lê, người phụ nữ gốc Việt đang điều hành công ty đọc sóng não tại Mỹ. Ảnh: NVCC.
Năm 2017, Rodrigo Mendes, một người bị bại liệt ở Brazil đã tự lái được chiếc xe của giải đua công thức một (F1) nhờ sử dụng chiếc mũ đọc sóng não, sản phẩm của EMOTIV. Đây là công ty của người phụ nữ gốc Việt Tần Lê, có trụ sở ở San Francisco, Mỹ.
Với công nghệ điện não đồ (EEG), được kết nối với xe qua một hệ thống máy tính, chiếc mũ giúp đo điện não của người đội và cho phép họ điều khiển xe bằng ý nghĩ. Nhờ chiếc mũ này, Mendes có thể điều khiển xe tăng tốc, phanh, rẽ phải hay trái trong suốt chặng đua. EMOTIV còn hợp tác với Hội đồng Ôtô tự động Hoàng gia Anh (Royal Automotive Council) để tạo ra chiếc xe điều khiển theo mức độ chú ý của tài xế (Attention Powered Car), tức là khi tài xế tập trung thì chiếc xe vận hành bình thường, nhưng nếu họ xao lãng thì xe sẽ tự động giảm tốc.
Được thành lập từ năm 2011, các sản phẩm chính của của công ty do Tần Lê sáng lập bao gồm mũ đọc sóng não Emotiv Insight có 5 chân cảm biến, Emotiv EPOC+ có 14 chân cảm biến. Các sản phẩm giúp người dùng xác định được 6 trạng thái khác nhau như vui vẻ, tập trung, thích thú, nghỉ ngơi, có trải nghiệm tích cực hay tiêu cực. Những chiếc mũ đọc sóng não gọn nhẹ, không dây và phù hợp túi tiền của mọi người với mức giá khởi điểm là 299 USD. Hiện có hơn 80.000 người ở khắp 120 quốc gia trên thế giới tiếp cận được với các thiết bị của EMOTIV.
Tháng 6/2018, công ty ra mắt thêm dòng mũ EPOC Flex có 32 chân cảm biến. Các nhà khoa học của EMOTIV hướng tới mục tiêu điều trị các bệnh liên quan đến cấu trúc và chức năng não như trầm cảm, động kinh, mất trí nhớ (Alzheimer).
Từ 2009, Tần Lê được xếp vào danh sách các Nhà lãnh đạo trẻ toàn cầu của Diễn đàn kinh tế thế giới. Năm 2010, Tần có tên trong Fast Company về Những phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất trên thế giới trong lĩnh vực công nghệ. Cô cũng được vinh dự nằm trong danh sách của Forbes về 50 gương mặt cần biết trong năm 2011, trong đó có hai người gốc Á.
Năm 2016, Tần Lê trở thành một trong những gương mặt tham gia diễn thuyết tại Hội nghị Những người phụ nữ quyền lực nhất thế hệ kế tiếp của tạp chí Fortune. Cô được bình chọn là top 2 phụ nữ quyền lực nhất về Công nghệ thông tin tại Australia và New Zealand. Năm 2018, Tần Lê nhận được giải thưởng Trao đổi nghiên cứu đổi mới vì có thành tựu nổi bật trong sáng tạo và đổi mới cá nhân, đóng góp cho sự phát triển của ngành công nghiệp và vì lợi ích của xã hội. Cũng trong năm ngoái, chân dung của cô được đặt trong Phòng trưng bày chân dung Quốc gia của Australia, cùng 19 gương mặt đại diện tiêu biểu khác của toàn châu Úc.
Năm 1998, Tần Lê được trao giải Nhân vật tiêu biểu trong năm của Australia. Cô giành được giải thưởng này khi mới 20 tuổi, nhờ những đóng góp trong công tác cộng đồng.
"Tôi đã nghĩ rất nhiều về việc mình không đi được con đường của số đông thì phải tạo ra con đường riêng để tiến lên", Tần kể lại.
Nhờ sở thích ham đọc và học nhanh từ khi học chuyên ngành luật trong trường đại học, Tần tìm hiểu thêm nhiều lĩnh vực mới. Cô băn khoăn không rõ tương lai của con người sẽ như thế nào, mọi người sẽ sống thọ hơn, các bộ phận trên cơ thể đều có thể thay thế được nhờ tiến bộ của y học, nhưng riêng não là cơ quan không thay thế. Tần đã nghĩ rất nhiều về việc xây dựng một nền tảng giúp hiểu được bộ não của con người, giúp phát huy hết tiềm năng của nó. Hơn thế, Tần còn muốn công nghệ này phải là công nghệ dành cho tất cả mọi người.
Rất nhanh chóng, cô gái trẻ đã đến gặp sếp ở hãng luật Freehills để xin nghỉ việc. Là người trực tiếp tuyển Tần về làm, ông sếp rất quý cô và khuyên không nên nghỉ hẳn, vừa đảm bảo có thu nhập cao vừa theo đuổi được đam mê. Tuy nhiên Tần gửi lời cám ơn, nói rằng cô muốn dành toàn tâm toàn ý cho lựa chọn mới của mình. Freehills lúc bấy giờ đã là một trong các công ty luật của Australia có quy mô lớn trên toàn cầu.
"Tôi từ bỏ công việc có thu nhập tốt để tìm lối đi riêng, dù khi đó chưa có tầm nhìn rõ ràng. Ngành luật không phải hướng tôi muốn theo đuổi thì tại sao tôi lại tiếp tục? Hướng đi khác chưa chắc đúng, nhưng ít nhất nó không phải con đường mình biết sai mà vẫn đi", Tần chia sẻ.
Ở tuổi 26, Tần lập công ty riêng ở Australia, cùng các cộng sự chuyên tâm vào nghiên cứu về các tiềm năng của não bộ. Bốn năm sau, nhận thấy Mỹ có sẵn "hệ sinh thái dành cho công nghệ cao", cô chuyển đến San Francisco để có thể hiện thực hóa những dự định dài hạn của mình. Môi trường ở Mỹ cũng khiến Tần phải học cách trở nên linh hoạt hơn, nhạy bén hơn.
Người cha lỡ chuyến tàu
Năm 1981, vào ngày cả gia đình quyết định rời Việt Nam, ba của Tần đã không đi được cùng vợ con, phải ở lại Sài Gòn. Vì thế bà Mai, mẹ cô trở thành trụ cột của gia đình khi đến Melbourne, Australia.
Có bằng cấp ở Việt Nam nhưng không được công nhận, mẹ Tần phải làm việc chân tay ở các trang trại và dây chuyền lắp ráp ôtô để kiếm tiền. Người phụ nữ hai con miệt mài làm việc, gần như quên đi cuộc sống của riêng mình.
"Tôi và em tuy còn bé nhưng đã biết mẹ rất vất vả, vì từ lúc mẹ ra khỏi nhà cho tới lúc về trời đều tối. Mẹ không có thời gian ở cạnh mình nên chúng tôi tự bảo nhau phải cố gắng dọn dẹp nhà cửa và học hành chăm chỉ", Tần nhớ lại.
Sau một thời gian ổn định cuộc sống, bà Mai quyết tâm đi học tiếng Anh, lấy được bằng thạc sĩ và trở lại công việc bàn giấy. Bà ứng cử vào Hội đồng thành phố Footscray năm 1993, năm sau bà được bầu làm Phó thị trưởng thành phố Footscray thuộc tiểu bang Victoria. Năm 1997 bà được bầu làm thị trưởng đầu tiên của thành phố Maribyrnong, một trong 72 thành phố của bang Victoria. Đó cũng chính là cách bà Mai làm gương để các con nỗ lực vươn lên trong xã hội của Australia.
Dù bận mải nhiều việc nhưng bà Mai rất để tâm đến việc "canh chừng", không để Tần và em gái nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh, bắt buộc phải nói tiếng Việt để giữ nguồn gốc.
"Nếu tôi và em gái chỉ dùng một từ tiếng Anh khi nói chuyện với nhau, mẹ rất phật ý và la mắng chúng tôi ngay. Bà rất nghiêm khắc trong chuyện này", Tần nói. Bà Mai cũng giữ thói quen nấu các món ăn truyền thống, nấu cỗ đón Tết Nguyên đán để các con không quên văn hóa Việt.
Khi Tần về Việt Nam, cô đã tìm được người cha bị lỡ chuyến tàu năm xưa. Ba cô đã có gia đình mới, sinh được hai cô con gái mà ông đặt tên là Tần em và Minh em, theo tên hai cô con gái đầu. Tần rất vui vì cô và các em rất thân thiết với nhau. Mẹ và em gái của Tần hiện vẫn sống ở Melbourne, bà Mai mỗi năm về thăm Việt Nam một lần. Bà ngoại của Tần thì đã qua đời.
Tần Lê và mẹ. Ảnh: NVCC.
Văn phòng ở Việt Nam
Ngoài trụ sở chính ở Mỹ, công ty của Tần Lê hiện có văn phòng ở Australia và Việt Nam.
"Việt Nam là một phần trong tôi, là quê hương nên tôi muốn phát triển công ty ở đây dù có khá nhiều trở ngại", Tần chia sẻ. Làm việc ở Việt Nam cũng là cơ hội để Tần hiểu nhiều hơn về văn hóa Việt do lúc rời khỏi Sài Gòn năm 1981, Tần còn quá nhỏ để có ghi nhớ những ký ức lúc ấy.
Lần đầu tiên cô trở lại Việt Nam là năm 1999, đến cả Hà Nội và Sài Gòn, với tư cách Đại sứ thiện chí của Australia. Việt Nam là một điểm dừng trong số 5 quốc gia trong chương trình này. Dù khung cảnh khác so với Melbourne nhưng Tần ngay lập tức có cảm giác thân thiết và gần gũi với mọi người xung quanh vì cô có thể nói được tiếng Việt. Khi đó, Tần biết ơn mẹ rất nhiều vì đã nghiêm khắc với mình lúc bé, giúp cô nói được ngôn ngữ khi trở về quê hương.
Phân tích thị trường Việt Nam, Tần cho biết đây là thị trường đang phát triển và hứa hẹn nhiều tiềm năng. Với lĩnh vực nghiên cứu não người, thị trường Việt Nam giúp công ty của cô thực hiện mục tiêu đảm bảo các ứng dụng phải gần gũi với tất cả mọi người trên thế giới, không chỉ dành cho người giàu có và ở các nước phát triển.
"Càng nhiều người xây dựng công nghệ thì nó càng trở nên tốt hơn, dựa trên các trải nghiệm và tư tưởng khác nhau. Như thế, công nghệ mới phản ánh được thực tế trên thế giới, chứ không phải của riêng một nhóm giàu có tưởng tượng ra", Tần lý giải. Tại văn phòng ở Việt Nam, Tần trân trọng các nhà nghiên cứu người Việt vì họ chăm chỉ, tư duy tốt và sẵn sàng học hỏi điều mới.
Theo đánh giá của cô, trong tương lai, lĩnh vực nghiên cứu sóng não sẽ giúp các quốc gia giải quyết được gánh nặng do các bệnh liên quan đến não mà hiện nay đang chiếm đại đa số. Ước tính cứ ba người thì có một người mắc phải, tương đương hai tỷ người, gây thiệt hại kinh tế khoảng 2 nghìn tỷ mỗi năm.
Sau khi chuyển trọng tâm sang xây dựng nền tảng khoa học vững chắc, hiện EMOTIV đứng thứ 5 trên thế giới về số lượng các bài nghiên cứu được xuất bản với con số hơn 4.000 bài . Điều đó cho thấy các nhà khoa học ở công ty nghiên cứu đa dạng và bao quát trên quy mô toàn cầu.
Các nhà nghiên cứu của EMOTIV đang tập trung nghiên cứu để hiểu hơn về các trạng thái của nhận thức và tinh thần, từ đó giúp ứng dụng vào ba nhóm hoạt động chính: đảm bảo an toàn (lái xe, công việc sử dụng các thiết bị lớn), hỗ trợ học tập (giúp tập trung và tăng hiệu quả) và đảm bảo sức khỏe của con người. Với những người làm văn phòng, công ty của Tần Lê tập trung nghiên cứu để giúp họ đạt hiệu quả cao nhất, chẳng hạn như khoảng thời gian nào giúp họ tập trung cao độ trong công việc theo từng độ tuổi.
"Đây chính là định hướng của EMOTIV, chúng tôi cần phải xây được nền tảng khoa học sâu và rộng, sau đó mới tìm ra các ứng dụng phù hợp và hữu dụng cho con người. Tôi không muốn tạo ra nhiều ứng dụng mà thiếu căn cứ khoa học", Tần chia sẻ.
Khánh Lynh
|
Tần Lê, người phụ nữ gốc Việt đang điều hành công ty đọc sóng não tại Mỹ. Ảnh: NVCC.
|
Năm 2017, Rodrigo Mendes, một người bị bại liệt ở Brazil đã tự lái được chiếc xe của giải đua công thức một (F1) nhờ sử dụng chiếc mũ đọc sóng não, sản phẩm của EMOTIV. Đây là công ty của người phụ nữ gốc Việt Tần Lê, có trụ sở ở San Francisco, Mỹ.
Với công nghệ điện não đồ (EEG), được kết nối với xe qua một hệ thống máy tính, chiếc mũ giúp đo điện não của người đội và cho phép họ điều khiển xe bằng ý nghĩ. Nhờ chiếc mũ này, Mendes có thể điều khiển xe tăng tốc, phanh, rẽ phải hay trái trong suốt chặng đua. EMOTIV còn hợp tác với Hội đồng Ôtô tự động Hoàng gia Anh (Royal Automotive Council) để tạo ra chiếc xe điều khiển theo mức độ chú ý của tài xế (Attention Powered Car), tức là khi tài xế tập trung thì chiếc xe vận hành bình thường, nhưng nếu họ xao lãng thì xe sẽ tự động giảm tốc.
Được thành lập từ năm 2011, các sản phẩm chính của của công ty do Tần Lê sáng lập bao gồm mũ đọc sóng não Emotiv Insight có 5 chân cảm biến, Emotiv EPOC+ có 14 chân cảm biến. Các sản phẩm giúp người dùng xác định được 6 trạng thái khác nhau như vui vẻ, tập trung, thích thú, nghỉ ngơi, có trải nghiệm tích cực hay tiêu cực. Những chiếc mũ đọc sóng não gọn nhẹ, không dây và phù hợp túi tiền của mọi người với mức giá khởi điểm là 299 USD. Hiện có hơn 80.000 người ở khắp 120 quốc gia trên thế giới tiếp cận được với các thiết bị của EMOTIV.
Tháng 6/2018, công ty ra mắt thêm dòng mũ EPOC Flex có 32 chân cảm biến. Các nhà khoa học của EMOTIV hướng tới mục tiêu điều trị các bệnh liên quan đến cấu trúc và chức năng não như trầm cảm, động kinh, mất trí nhớ (Alzheimer).
Từ 2009, Tần Lê được xếp vào danh sách các Nhà lãnh đạo trẻ toàn cầu của Diễn đàn kinh tế thế giới. Năm 2010, Tần có tên trong Fast Company về Những phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất trên thế giới trong lĩnh vực công nghệ. Cô cũng được vinh dự nằm trong danh sách của Forbes về 50 gương mặt cần biết trong năm 2011, trong đó có hai người gốc Á.
Năm 2016, Tần Lê trở thành một trong những gương mặt tham gia diễn thuyết tại Hội nghị Những người phụ nữ quyền lực nhất thế hệ kế tiếp của tạp chí Fortune. Cô được bình chọn là top 2 phụ nữ quyền lực nhất về Công nghệ thông tin tại Australia và New Zealand. Năm 2018, Tần Lê nhận được giải thưởng Trao đổi nghiên cứu đổi mới vì có thành tựu nổi bật trong sáng tạo và đổi mới cá nhân, đóng góp cho sự phát triển của ngành công nghiệp và vì lợi ích của xã hội. Cũng trong năm ngoái, chân dung của cô được đặt trong Phòng trưng bày chân dung Quốc gia của Australia, cùng 19 gương mặt đại diện tiêu biểu khác của toàn châu Úc.
Năm 1998, Tần Lê được trao giải Nhân vật tiêu biểu trong năm của Australia. Cô giành được giải thưởng này khi mới 20 tuổi, nhờ những đóng góp trong công tác cộng đồng.
"Tôi đã nghĩ rất nhiều về việc mình không đi được con đường của số đông thì phải tạo ra con đường riêng để tiến lên", Tần kể lại.
Nhờ sở thích ham đọc và học nhanh từ khi học chuyên ngành luật trong trường đại học, Tần tìm hiểu thêm nhiều lĩnh vực mới. Cô băn khoăn không rõ tương lai của con người sẽ như thế nào, mọi người sẽ sống thọ hơn, các bộ phận trên cơ thể đều có thể thay thế được nhờ tiến bộ của y học, nhưng riêng não là cơ quan không thay thế. Tần đã nghĩ rất nhiều về việc xây dựng một nền tảng giúp hiểu được bộ não của con người, giúp phát huy hết tiềm năng của nó. Hơn thế, Tần còn muốn công nghệ này phải là công nghệ dành cho tất cả mọi người.
Rất nhanh chóng, cô gái trẻ đã đến gặp sếp ở hãng luật Freehills để xin nghỉ việc. Là người trực tiếp tuyển Tần về làm, ông sếp rất quý cô và khuyên không nên nghỉ hẳn, vừa đảm bảo có thu nhập cao vừa theo đuổi được đam mê. Tuy nhiên Tần gửi lời cám ơn, nói rằng cô muốn dành toàn tâm toàn ý cho lựa chọn mới của mình. Freehills lúc bấy giờ đã là một trong các công ty luật của Australia có quy mô lớn trên toàn cầu.
"Tôi từ bỏ công việc có thu nhập tốt để tìm lối đi riêng, dù khi đó chưa có tầm nhìn rõ ràng. Ngành luật không phải hướng tôi muốn theo đuổi thì tại sao tôi lại tiếp tục? Hướng đi khác chưa chắc đúng, nhưng ít nhất nó không phải con đường mình biết sai mà vẫn đi", Tần chia sẻ.
Ở tuổi 26, Tần lập công ty riêng ở Australia, cùng các cộng sự chuyên tâm vào nghiên cứu về các tiềm năng của não bộ. Bốn năm sau, nhận thấy Mỹ có sẵn "hệ sinh thái dành cho công nghệ cao", cô chuyển đến San Francisco để có thể hiện thực hóa những dự định dài hạn của mình. Môi trường ở Mỹ cũng khiến Tần phải học cách trở nên linh hoạt hơn, nhạy bén hơn.
Người cha lỡ chuyến tàu
Năm 1981, vào ngày cả gia đình quyết định rời Việt Nam, ba của Tần đã không đi được cùng vợ con, phải ở lại Sài Gòn. Vì thế bà Mai, mẹ cô trở thành trụ cột của gia đình khi đến Melbourne, Australia.
Có bằng cấp ở Việt Nam nhưng không được công nhận, mẹ Tần phải làm việc chân tay ở các trang trại và dây chuyền lắp ráp ôtô để kiếm tiền. Người phụ nữ hai con miệt mài làm việc, gần như quên đi cuộc sống của riêng mình.
"Tôi và em tuy còn bé nhưng đã biết mẹ rất vất vả, vì từ lúc mẹ ra khỏi nhà cho tới lúc về trời đều tối. Mẹ không có thời gian ở cạnh mình nên chúng tôi tự bảo nhau phải cố gắng dọn dẹp nhà cửa và học hành chăm chỉ", Tần nhớ lại.
Sau một thời gian ổn định cuộc sống, bà Mai quyết tâm đi học tiếng Anh, lấy được bằng thạc sĩ và trở lại công việc bàn giấy. Bà ứng cử vào Hội đồng thành phố Footscray năm 1993, năm sau bà được bầu làm Phó thị trưởng thành phố Footscray thuộc tiểu bang Victoria. Năm 1997 bà được bầu làm thị trưởng đầu tiên của thành phố Maribyrnong, một trong 72 thành phố của bang Victoria. Đó cũng chính là cách bà Mai làm gương để các con nỗ lực vươn lên trong xã hội của Australia.
Dù bận mải nhiều việc nhưng bà Mai rất để tâm đến việc "canh chừng", không để Tần và em gái nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh, bắt buộc phải nói tiếng Việt để giữ nguồn gốc.
"Nếu tôi và em gái chỉ dùng một từ tiếng Anh khi nói chuyện với nhau, mẹ rất phật ý và la mắng chúng tôi ngay. Bà rất nghiêm khắc trong chuyện này", Tần nói. Bà Mai cũng giữ thói quen nấu các món ăn truyền thống, nấu cỗ đón Tết Nguyên đán để các con không quên văn hóa Việt.
Khi Tần về Việt Nam, cô đã tìm được người cha bị lỡ chuyến tàu năm xưa. Ba cô đã có gia đình mới, sinh được hai cô con gái mà ông đặt tên là Tần em và Minh em, theo tên hai cô con gái đầu. Tần rất vui vì cô và các em rất thân thiết với nhau. Mẹ và em gái của Tần hiện vẫn sống ở Melbourne, bà Mai mỗi năm về thăm Việt Nam một lần. Bà ngoại của Tần thì đã qua đời.
|
Tần Lê và mẹ. Ảnh: NVCC.
|
Văn phòng ở Việt Nam
Ngoài trụ sở chính ở Mỹ, công ty của Tần Lê hiện có văn phòng ở Australia và Việt Nam.
"Việt Nam là một phần trong tôi, là quê hương nên tôi muốn phát triển công ty ở đây dù có khá nhiều trở ngại", Tần chia sẻ. Làm việc ở Việt Nam cũng là cơ hội để Tần hiểu nhiều hơn về văn hóa Việt do lúc rời khỏi Sài Gòn năm 1981, Tần còn quá nhỏ để có ghi nhớ những ký ức lúc ấy.
Lần đầu tiên cô trở lại Việt Nam là năm 1999, đến cả Hà Nội và Sài Gòn, với tư cách Đại sứ thiện chí của Australia. Việt Nam là một điểm dừng trong số 5 quốc gia trong chương trình này. Dù khung cảnh khác so với Melbourne nhưng Tần ngay lập tức có cảm giác thân thiết và gần gũi với mọi người xung quanh vì cô có thể nói được tiếng Việt. Khi đó, Tần biết ơn mẹ rất nhiều vì đã nghiêm khắc với mình lúc bé, giúp cô nói được ngôn ngữ khi trở về quê hương.
Phân tích thị trường Việt Nam, Tần cho biết đây là thị trường đang phát triển và hứa hẹn nhiều tiềm năng. Với lĩnh vực nghiên cứu não người, thị trường Việt Nam giúp công ty của cô thực hiện mục tiêu đảm bảo các ứng dụng phải gần gũi với tất cả mọi người trên thế giới, không chỉ dành cho người giàu có và ở các nước phát triển.
"Càng nhiều người xây dựng công nghệ thì nó càng trở nên tốt hơn, dựa trên các trải nghiệm và tư tưởng khác nhau. Như thế, công nghệ mới phản ánh được thực tế trên thế giới, chứ không phải của riêng một nhóm giàu có tưởng tượng ra", Tần lý giải. Tại văn phòng ở Việt Nam, Tần trân trọng các nhà nghiên cứu người Việt vì họ chăm chỉ, tư duy tốt và sẵn sàng học hỏi điều mới.
Theo đánh giá của cô, trong tương lai, lĩnh vực nghiên cứu sóng não sẽ giúp các quốc gia giải quyết được gánh nặng do các bệnh liên quan đến não mà hiện nay đang chiếm đại đa số. Ước tính cứ ba người thì có một người mắc phải, tương đương hai tỷ người, gây thiệt hại kinh tế khoảng 2 nghìn tỷ mỗi năm.
Sau khi chuyển trọng tâm sang xây dựng nền tảng khoa học vững chắc, hiện EMOTIV đứng thứ 5 trên thế giới về số lượng các bài nghiên cứu được xuất bản với con số hơn 4.000 bài . Điều đó cho thấy các nhà khoa học ở công ty nghiên cứu đa dạng và bao quát trên quy mô toàn cầu.
Các nhà nghiên cứu của EMOTIV đang tập trung nghiên cứu để hiểu hơn về các trạng thái của nhận thức và tinh thần, từ đó giúp ứng dụng vào ba nhóm hoạt động chính: đảm bảo an toàn (lái xe, công việc sử dụng các thiết bị lớn), hỗ trợ học tập (giúp tập trung và tăng hiệu quả) và đảm bảo sức khỏe của con người. Với những người làm văn phòng, công ty của Tần Lê tập trung nghiên cứu để giúp họ đạt hiệu quả cao nhất, chẳng hạn như khoảng thời gian nào giúp họ tập trung cao độ trong công việc theo từng độ tuổi.
"Đây chính là định hướng của EMOTIV, chúng tôi cần phải xây được nền tảng khoa học sâu và rộng, sau đó mới tìm ra các ứng dụng phù hợp và hữu dụng cho con người. Tôi không muốn tạo ra nhiều ứng dụng mà thiếu căn cứ khoa học", Tần chia sẻ.
Khánh Lynh
Cô gái Việt ở Mỹ chế tạo thiết bị có thể đọc được suy nghĩ
Emotiv Insight, sản phẩm của Tan Le, một người gốc Việt ở Thung lũng Silicon, được đánh giá có thể giúp con người hiểu rõ hơn về bản thân.
Tan Le mong muốn đưa thiết bị Emotiv Insight trở nên thông dụng hơn với người tiêu dùng. Ảnh: SMH
Trong vài năm qua, thị trường công nghệ "tự theo dõi" đã phát triển tới các thiết bị giúp đo huyết áp, nhiệt độ cơ thể, đo chất lượng không khí, đo giấc ngủ và lượng hấp thụ muối. Insight hứa hẹn sẽ đọc được suy nghĩ con người, theo Sydney Morning Herald.
Emotiv Insight là một thiết bị đội trên đầu bằng nhựa có hai màu trắng và đen, có 4 tua, chúng được bịt lại bằng các bộ cảm biến polymer, ôm quanh đầu người sử dụng. Đây là bộ thiết bị đo sóng não không dây do công ty Emotiv của Le sản xuất năm 2013.
Insight được đội ngũ Emotiv thiết kế ở San Francisco, Mỹ, được phát triển tại phòng thí nghiệm ở Sydney, Australia, lập trình phần mềm tại Hà Nội rồi sản xuất phần cứng tại TP HCM, Trung Quốc và Philippines. Thiết bị có phần mềm hỗ trợ đo lường năng lượng, mối quan tâm, sự hứng thú hoặc sự thư giãn của một người, đồng thời sử dụng suy nghĩ để điều khiển các đồ vật thông qua máy móc. Phần Brain Visualiser sẽ cho thấy dữ liệu, sóng alpha, beta và delta trong thành vỏ não của họ. Nó là một đồ vật giải trí hấp dẫn với bất kỳ ai quan tâm đến những gì đang xảy ra trong đầu mình.
Emotiv đã thu hút được các quỹ để đưa Insight vào sản xuất. Chiến dịch Kickstarter được đưa ra hồi tháng 8/2013 và là một trong chiến dịch gây quỹ thành công nhất trong lịch sử của trang web. Hơn 400 người đóng góp hơn 1,6 triệu USD để đưa thiết bị nghe này thành hiện thực.
Le đánh cược rằng trên thị trường có nhu cầu về một thiết bị trị giá khoảng 300 USD có thể giúp người sử dụng biết não họ đang hoạt động như thế nào, điều khiển các vật thông qua suy nghĩ giúp người đó tập trung ở mức độ cao nhất.
Sản phẩm Insight của Tan Le được sản xuất tại Hà Nội. Ảnh: SMH
Các công ty quảng cáo đã thể hiện mối quan tâm về việc ghi lại phản ứng của khách hàng. Năm ngoái, Disney đã hợp tác với Emotiv để giám sát một nhóm người khi họ xem quảng cáo và chương trình truyền hình. Thiết bị Insight được sử dụng để điều khiển quả bóng trong buổi công diễn Star War ở Mỹ. Các nhà nghiên cứu ở Toronto, Canada, cũng sử dụng hai chiếc máy này với công nghệ theo dõi mắt, ghi lại những gì mọi người nhìn và não của họ phản ứng khi họ đi qua siêu thị và lướt qua các kệ hàng.
Insight nằm trong một chiếc hộp màu trắng thanh lịch với hướng dẫn đơn giản. Nhịp tim, mạch đập trên da, nhịp thở và thay đổi huyết áp khi chúng ta bị stress hoặc phấn khích. Công ty sẽ tăng cường phần mềm độc quyền có thể nói cho chúng ta biết mình bình tĩnh hay bị khuấy động, tập trung hay bị phân tán.
Emotiv nhắm tới xâm nhập vào thị trường thiết bị điện não đồ (EEG) với sản phẩm có thể đội trên đầu và cầm tay được với giá thành rẻ hơn máy móc dành cho bệnh viện. EEG đã tồn tại được gần một thế kỷ, do Hans Berger, chuyên gia về tâm thần học người Đức, phát minh ra vào những năm 1920. Thiết bị có thể phát hiện hoạt động xung điện trong não thông qua các cảm biến trên da đầu.
Tan Le cùng thiết bị EPOC, giúp chuyển biểu đạt nụ cười và cái nháy mắt của cô sang một robot tạo ra từ computer. Ảnh: SMH
Cách đây 8 năm, Emotiv đã cho ra mắt bộ ống nghe đầu tiên của công ty, gọi là EPOC. Thực tế nó khá phức tạp, chỉ phù hợp với các kỹ thuật viên trong phòng thí nghiệm và nhà nghiên cứu sử dụng. Insight khó sản xuất hơn và chi phí cũng đắt hơn so với EPOC.
"Nếu như EPOC được thiết kế để thực hiện nghiên cứu trong phòng thí nghiệm mà bạn sẽ thực hành ở bệnh viện, thì Insight là một bước tiến xa hơn vào thị trường dành cho những người yêu thích các sản phẩm công nghệ. Nó dành cho người đánh giá cao công nghệ và hiểu rằng cần có một chút khéo léo trong việc sắp xếp hoàn chỉnh các cảm biến để có được hình ảnh của toàn bộ não", Le nói.
Sydney Morning Herald đánh giá có thể một ngày con người sẽ có các mô cấy nhỏ trong thái dương giúp chúng ta bật đèn lên bằng ý nghĩa về nó, những người bị tê liệt do bệnh nơ ron vận động có thể giao tiếp dễ dàng bằng ý nghĩ của họ.
Thách thức hiện nay của Le là tìm hiểu xem chiếc EEG có thể đeo dùng để làm gì. Các thiết bị của Emotiv không phù hợp với các máy EEG truyền thống và không có mục đích đó, nhưng với các bệnh nhân đang phải chịu cơn tai biến thì cơ hội được theo dõi ở nhà có thể là điều thay đổi cả cuộc đời. Mặc dù Insight chưa được phép sử dụng cho mục đích y học, nhưng Le hy vọng nó sẽ có tiềm năng tạo nên sự khác biệt ở những nước đang phát triển.
"Cuối cùng, chúng tôi cố gắng mở rộng phân đoạn thị trường vượt qua bên ngoài cộng đồng khoa học, vượt qua cộng đồng ưa thích công nghệ chuyên nghiệp, và hướng tới đúng trung tâm của thị trường tiêu dùng rộng lớn", Le nói.
Le cho thấy sóng não thể hiện trên smartphone từ Insight. Ảnh: SMH
Cô bé vào đại học năm 16 tuổi
Tan Le cùng mẹ là Mai Ho, bà và người em gái tên Minh đến Australia năm 1981. Lớn lên ở Melbourne, Le nhớ mẹ mình phải vất vả kiếm sống bằng cách hàng ngày làm việc hai ca trong các trang trại và nhà máy sản xuất ô tô để dành dụm tiền học cho hai con.
Sau đó nhờ vốn tiếng Anh và những đồng tiền dành dụm được, bà Mai Ho đi học và thành lập một trong những doanh nghiệp về tin học đầu tiên ở Footscray. Bà còn được bầu làm thị trưởng của Maribyrnong và phó thị trưởng Footscray.
"Bà không phàn nàn về khó khăn mà giúp chúng tôi hiểu vì sao bà làm điều đó và bà mong gì ở chúng tôi", Le nói về mẹ mình.
Ở tuổi 16, Tan Le đã vào vào thẳng Đại học Monash và nhận được học bổng của KPMG trong quá trình học. Cô tốt nghiệp loại ưu ở hai chuyên ngành luật và thương mại, chuyên sâu về kế toán. Năm 1998, Le trở thành người gốc Việt đầu tiên đạt danh hiệu Người Australia trẻ tiêu biểu, một giải thưởng thường niên dành cho những cá nhân dưới 27 tuổi có thành tích xuất sắc, ảnh hưởng lớn đến cộng đồng.
Thời điểm ấy cô là chủ tịch của Trung tâm dịch vụ nhân lực Việt – Australia. Trước đó, khi mới 15 tuổi, Le đã lãnh đạo nhiều nhóm thiện nguyện chuyên giúp đỡ người nhập cư quanh nơi mình sống là vùng Footscray (phía tây Melbourne) tìm việc và ổn định cuộc sống. Nhờ giải thưởng của chính phủ Australia mà tên tuổi của Le sớm lan tỏa, giúp cô có mặt trong nhiều sự kiện quan trọng. Cô từng gặp gỡ các cựu thủ tướng Australia gồm Gough Whitlam, Bob Hawke và John Howard và dần dần vượt qua nỗi sợ nói trước đám đông.
Hiện Le làm việc tại trụ sở chính của Emotiv ở thung lũng Silicon, San Francisco, nhưng cô thường xuyên trở về Việt Nam bởi cô chọn quê hương là nơi xây dựng sự nghiệp, theo đuổi tầm nhìn.
Tại Thung lũng Silicon, Le nói rằng mọi người thường ký hợp đồng 4 năm, vì đó là khoảng thời gian một nhân viên mới tham gia vào hầu hết các dự án khởi nghiệp, ở thời điểm đó họ có thể bán ra sản phẩm và chuyển sang thử thách mới. Tuy nhiên Le cho hay cô không xác định cuộc đời mình bằng những khoảng thời gian 4 năm đó. Mỗi ngày bước vào văn phòng cô cảm thấy rất hào hứng về những gì sắp làm cùng đồng nghiệp.
Theo Le, trước mắt cô có nhiều triển vọng của cuộc sống, có rất nhiều cách để thành công, nhiều cách để tạo nên sự khác biệt trên thế giới.
"Điều chúng tôi cố gắng làm sáng tạo là thứ mà chưa từng có trước đây. Tôi tin rằng sẽ có thời điểm trong tương lai khi nhìn lại nó đã có mặt ở khắp nơi. Đó là sự phát triển tự nhiên theo cách chúng ta kết nối với thế giới xung quanh mình. Tôi muốn nhìn lại cuộc đời mình và nói: Tôi đã mở ra điều gì đó chưa từng tồn tại trước đó. Tôi đã tạo nên sự ảnh hưởng", Le nói.
Theo Emotiv Technology Vietnam, Tan Le hồi 1998 được bầu chọn là một trong 30 người phụ nữ dưới 30 tuổi thành công nhất Australia. Từ 2000 đến nay, cô liên tục có tên trong danh sách "Who's Who of Australian Women".
Năm 2010, Le nằm trong danh sách của Fast Company về Những phụ nữ ảnh hưởng nhất thế giới trong lĩnh vực công nghệ, trong danh sách của Forbes về 50 cái tên cần biết trong năm 2011, chỉ có hai người gốc Á.
Từ 2009, Le đứng vào hàng ngũ Nhà lãnh đạo trẻ toàn cầu của Diễn đàn kinh tế thế giới. Mới đây nhất, cô trở thành một trong những gương mặt tham gia diễn thuyết tại Hội nghị những người phụ nữ quyền lực nhất thế hệ kế tiếp (lần thứ hai) của tạp chí Fortune. Được bình chọn là top 2 phụ nữ quyền lực nhất về Công nghệ thông tin tại Australia và Newzeland.
Khánh Lynh
Tan Le mong muốn đưa thiết bị Emotiv Insight trở nên thông dụng hơn với người tiêu dùng. Ảnh: SMH
Trong vài năm qua, thị trường công nghệ "tự theo dõi" đã phát triển tới các thiết bị giúp đo huyết áp, nhiệt độ cơ thể, đo chất lượng không khí, đo giấc ngủ và lượng hấp thụ muối. Insight hứa hẹn sẽ đọc được suy nghĩ con người, theo Sydney Morning Herald.
Emotiv Insight là một thiết bị đội trên đầu bằng nhựa có hai màu trắng và đen, có 4 tua, chúng được bịt lại bằng các bộ cảm biến polymer, ôm quanh đầu người sử dụng. Đây là bộ thiết bị đo sóng não không dây do công ty Emotiv của Le sản xuất năm 2013.
Insight được đội ngũ Emotiv thiết kế ở San Francisco, Mỹ, được phát triển tại phòng thí nghiệm ở Sydney, Australia, lập trình phần mềm tại Hà Nội rồi sản xuất phần cứng tại TP HCM, Trung Quốc và Philippines. Thiết bị có phần mềm hỗ trợ đo lường năng lượng, mối quan tâm, sự hứng thú hoặc sự thư giãn của một người, đồng thời sử dụng suy nghĩ để điều khiển các đồ vật thông qua máy móc. Phần Brain Visualiser sẽ cho thấy dữ liệu, sóng alpha, beta và delta trong thành vỏ não của họ. Nó là một đồ vật giải trí hấp dẫn với bất kỳ ai quan tâm đến những gì đang xảy ra trong đầu mình.
Emotiv đã thu hút được các quỹ để đưa Insight vào sản xuất. Chiến dịch Kickstarter được đưa ra hồi tháng 8/2013 và là một trong chiến dịch gây quỹ thành công nhất trong lịch sử của trang web. Hơn 400 người đóng góp hơn 1,6 triệu USD để đưa thiết bị nghe này thành hiện thực.
Le đánh cược rằng trên thị trường có nhu cầu về một thiết bị trị giá khoảng 300 USD có thể giúp người sử dụng biết não họ đang hoạt động như thế nào, điều khiển các vật thông qua suy nghĩ giúp người đó tập trung ở mức độ cao nhất.
Sản phẩm Insight của Tan Le được sản xuất tại Hà Nội. Ảnh: SMH
Các công ty quảng cáo đã thể hiện mối quan tâm về việc ghi lại phản ứng của khách hàng. Năm ngoái, Disney đã hợp tác với Emotiv để giám sát một nhóm người khi họ xem quảng cáo và chương trình truyền hình. Thiết bị Insight được sử dụng để điều khiển quả bóng trong buổi công diễn Star War ở Mỹ. Các nhà nghiên cứu ở Toronto, Canada, cũng sử dụng hai chiếc máy này với công nghệ theo dõi mắt, ghi lại những gì mọi người nhìn và não của họ phản ứng khi họ đi qua siêu thị và lướt qua các kệ hàng.
Insight nằm trong một chiếc hộp màu trắng thanh lịch với hướng dẫn đơn giản. Nhịp tim, mạch đập trên da, nhịp thở và thay đổi huyết áp khi chúng ta bị stress hoặc phấn khích. Công ty sẽ tăng cường phần mềm độc quyền có thể nói cho chúng ta biết mình bình tĩnh hay bị khuấy động, tập trung hay bị phân tán.
Emotiv nhắm tới xâm nhập vào thị trường thiết bị điện não đồ (EEG) với sản phẩm có thể đội trên đầu và cầm tay được với giá thành rẻ hơn máy móc dành cho bệnh viện. EEG đã tồn tại được gần một thế kỷ, do Hans Berger, chuyên gia về tâm thần học người Đức, phát minh ra vào những năm 1920. Thiết bị có thể phát hiện hoạt động xung điện trong não thông qua các cảm biến trên da đầu.
Tan Le cùng thiết bị EPOC, giúp chuyển biểu đạt nụ cười và cái nháy mắt của cô sang một robot tạo ra từ computer. Ảnh: SMH
Cách đây 8 năm, Emotiv đã cho ra mắt bộ ống nghe đầu tiên của công ty, gọi là EPOC. Thực tế nó khá phức tạp, chỉ phù hợp với các kỹ thuật viên trong phòng thí nghiệm và nhà nghiên cứu sử dụng. Insight khó sản xuất hơn và chi phí cũng đắt hơn so với EPOC.
"Nếu như EPOC được thiết kế để thực hiện nghiên cứu trong phòng thí nghiệm mà bạn sẽ thực hành ở bệnh viện, thì Insight là một bước tiến xa hơn vào thị trường dành cho những người yêu thích các sản phẩm công nghệ. Nó dành cho người đánh giá cao công nghệ và hiểu rằng cần có một chút khéo léo trong việc sắp xếp hoàn chỉnh các cảm biến để có được hình ảnh của toàn bộ não", Le nói.
Sydney Morning Herald đánh giá có thể một ngày con người sẽ có các mô cấy nhỏ trong thái dương giúp chúng ta bật đèn lên bằng ý nghĩa về nó, những người bị tê liệt do bệnh nơ ron vận động có thể giao tiếp dễ dàng bằng ý nghĩ của họ.
Thách thức hiện nay của Le là tìm hiểu xem chiếc EEG có thể đeo dùng để làm gì. Các thiết bị của Emotiv không phù hợp với các máy EEG truyền thống và không có mục đích đó, nhưng với các bệnh nhân đang phải chịu cơn tai biến thì cơ hội được theo dõi ở nhà có thể là điều thay đổi cả cuộc đời. Mặc dù Insight chưa được phép sử dụng cho mục đích y học, nhưng Le hy vọng nó sẽ có tiềm năng tạo nên sự khác biệt ở những nước đang phát triển.
"Cuối cùng, chúng tôi cố gắng mở rộng phân đoạn thị trường vượt qua bên ngoài cộng đồng khoa học, vượt qua cộng đồng ưa thích công nghệ chuyên nghiệp, và hướng tới đúng trung tâm của thị trường tiêu dùng rộng lớn", Le nói.
Le cho thấy sóng não thể hiện trên smartphone từ Insight. Ảnh: SMH
Cô bé vào đại học năm 16 tuổi
Tan Le cùng mẹ là Mai Ho, bà và người em gái tên Minh đến Australia năm 1981. Lớn lên ở Melbourne, Le nhớ mẹ mình phải vất vả kiếm sống bằng cách hàng ngày làm việc hai ca trong các trang trại và nhà máy sản xuất ô tô để dành dụm tiền học cho hai con.
Sau đó nhờ vốn tiếng Anh và những đồng tiền dành dụm được, bà Mai Ho đi học và thành lập một trong những doanh nghiệp về tin học đầu tiên ở Footscray. Bà còn được bầu làm thị trưởng của Maribyrnong và phó thị trưởng Footscray.
"Bà không phàn nàn về khó khăn mà giúp chúng tôi hiểu vì sao bà làm điều đó và bà mong gì ở chúng tôi", Le nói về mẹ mình.
Ở tuổi 16, Tan Le đã vào vào thẳng Đại học Monash và nhận được học bổng của KPMG trong quá trình học. Cô tốt nghiệp loại ưu ở hai chuyên ngành luật và thương mại, chuyên sâu về kế toán. Năm 1998, Le trở thành người gốc Việt đầu tiên đạt danh hiệu Người Australia trẻ tiêu biểu, một giải thưởng thường niên dành cho những cá nhân dưới 27 tuổi có thành tích xuất sắc, ảnh hưởng lớn đến cộng đồng.
Thời điểm ấy cô là chủ tịch của Trung tâm dịch vụ nhân lực Việt – Australia. Trước đó, khi mới 15 tuổi, Le đã lãnh đạo nhiều nhóm thiện nguyện chuyên giúp đỡ người nhập cư quanh nơi mình sống là vùng Footscray (phía tây Melbourne) tìm việc và ổn định cuộc sống. Nhờ giải thưởng của chính phủ Australia mà tên tuổi của Le sớm lan tỏa, giúp cô có mặt trong nhiều sự kiện quan trọng. Cô từng gặp gỡ các cựu thủ tướng Australia gồm Gough Whitlam, Bob Hawke và John Howard và dần dần vượt qua nỗi sợ nói trước đám đông.
Hiện Le làm việc tại trụ sở chính của Emotiv ở thung lũng Silicon, San Francisco, nhưng cô thường xuyên trở về Việt Nam bởi cô chọn quê hương là nơi xây dựng sự nghiệp, theo đuổi tầm nhìn.
Tại Thung lũng Silicon, Le nói rằng mọi người thường ký hợp đồng 4 năm, vì đó là khoảng thời gian một nhân viên mới tham gia vào hầu hết các dự án khởi nghiệp, ở thời điểm đó họ có thể bán ra sản phẩm và chuyển sang thử thách mới. Tuy nhiên Le cho hay cô không xác định cuộc đời mình bằng những khoảng thời gian 4 năm đó. Mỗi ngày bước vào văn phòng cô cảm thấy rất hào hứng về những gì sắp làm cùng đồng nghiệp.
Theo Le, trước mắt cô có nhiều triển vọng của cuộc sống, có rất nhiều cách để thành công, nhiều cách để tạo nên sự khác biệt trên thế giới.
"Điều chúng tôi cố gắng làm sáng tạo là thứ mà chưa từng có trước đây. Tôi tin rằng sẽ có thời điểm trong tương lai khi nhìn lại nó đã có mặt ở khắp nơi. Đó là sự phát triển tự nhiên theo cách chúng ta kết nối với thế giới xung quanh mình. Tôi muốn nhìn lại cuộc đời mình và nói: Tôi đã mở ra điều gì đó chưa từng tồn tại trước đó. Tôi đã tạo nên sự ảnh hưởng", Le nói.
Theo Emotiv Technology Vietnam, Tan Le hồi 1998 được bầu chọn là một trong 30 người phụ nữ dưới 30 tuổi thành công nhất Australia. Từ 2000 đến nay, cô liên tục có tên trong danh sách "Who's Who of Australian Women".
Năm 2010, Le nằm trong danh sách của Fast Company về Những phụ nữ ảnh hưởng nhất thế giới trong lĩnh vực công nghệ, trong danh sách của Forbes về 50 cái tên cần biết trong năm 2011, chỉ có hai người gốc Á.
Từ 2009, Le đứng vào hàng ngũ Nhà lãnh đạo trẻ toàn cầu của Diễn đàn kinh tế thế giới. Mới đây nhất, cô trở thành một trong những gương mặt tham gia diễn thuyết tại Hội nghị những người phụ nữ quyền lực nhất thế hệ kế tiếp (lần thứ hai) của tạp chí Fortune. Được bình chọn là top 2 phụ nữ quyền lực nhất về Công nghệ thông tin tại Australia và Newzeland.
Khánh Lynh