Quinoa
có 3 màu : Trắng , Đỏ và Đen
Tính năng tuyệt vời của hạt Diêm Mạch Quinoa
Là lương thực chính của các
dân tộc vùng Andes từ nhiều thế kỷ qua, ngày nay hạt Diêm Mạch (quinoa)
được phổ biến rộng rãi tại châu Âu và có thành công vô cùng ấn tượng.
Đầy đủ dinh dưỡng, sạch và thân thiện môi trường - loại hạt "giả ngũ
cốc" này đang hấp dẫn người tiêu dùng bởi các tính năng tuyệt vời của
nó...Hạt quinoa (Chenopodium quinoa) xuất xứ từ Nam Mỹ, được trồng từ hơn 6.000 năm qua.
Giống như hạt ngũ cốc và được sử dụng như ngũ cốc, nhưng quinoa lại không phải là ngũ cốc, mà thuộc họ Chénopodiacées (rau bina và củ cải đường). Hạt được bao bọc bởi một màng saponin (nhựa đắng làm cho chim chóc không thích) nên hạt quinoa không cần phải xử lý khi gieo trồng, cho nên luôn được bán dưới chứng nhận "sản phẩm sạch". Cây quinoa có thể sống trong điều kiện địa thế khô cằn và khắc nghiệt nhất, ở độ cao từ 3600-4200m.
Từ nhiều năm nay quinoa được
xuất sang châu Âu và được thế giới biết đến như một loại hạt có nhiều
tính năng dinh dưỡng và ăn rất ngon miệng. Trên phương diện dinh dưỡng
thì người ta có thể cho rằng hạt quinoa là một "siêu thực phẩm". Người
Inca gọi hạt quinoa là "chisiya mama", theo ngôn ngữ quechua thì có
nghĩa là "mẹ của các loại hạt". Ngoài việc làm thức ăn họ còn làm ra
loại bia trưyền thống chicha.
Thật là một loại "ngũ cốc" đặc biệt! Thành phần Hạt
quinoa trông giống như hạt kê nhưng có màu xám, chứa 9% nước, 70%
glucid, 15% protein và 2,3 % lipid (oméga 3), chất xơ và nhiều khoáng
chất, magné, sắt, đồng, kẽm, phosphor và vitamin B2 (riboflavin) và
vitamin C. Hàm lượng glucid trong quinoa gần giống ngũ cốc, nhưng đặc
biệt là chứa tất cả các acid amin thiết yếu (AAE) - tương đương với sữa.
Trong tất cả
các thực phẩm nguồn gốc thực vật, chỉ có quinoa và đậu nành là có chứa
tất cả các AAE (mà cơ thể không thể tự sản xuất được). Đặc biệt quinoa
có chứa lysine, một acid amin chỉ có ở ngô và lúa mì - nên quinoa được
dùng nhiều các thực đơn ăn chay để bổ sung dinh dưỡng... Bột quinoa còn
được sử dụng làm bột ăn dặm cho trẻ từ 6 tháng tuổi.
Phần đặc biệt khác của quinoa là không chứa gluten, dễ tiêu, nên những người không dung nạp gluten có thể thoải mái tận hưởng các dưỡng chất từ loại lương thực này. Bột quinoa không có tính chất kết dính; hương vị của nó cũng rất đặc biệt: thoang thoảng mùi hạt dẻ, lẫn một chút mùi lúa mạch và mùi bắp non. Có thể dùng quinoa trong các món cả ngọt lẫn mặn, thay thế các loại hạt khác trong các công thức nấu ăn. Hạt quinoa và mầm quinoa thích hợp cho mọi người từ người già, trẻ em, vận động viên đến bà mẹ mang thai...
Thân thiện môi trường
Mới
đây các nhà khoa học Peru và Brazil đã chế tạo một loại túi nhựa sinh
học có khả năng tự hủy nhanh chóng từ quinoa. Đây là kết quả công trình
kéo dài nhiều năm của nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Campinas ở bang Sao
Paulo (Brazil). Loại bao bì mới này trong suốt hoặc có màu vàng nhạt và
chịu được trọng lượng tối đa là 500gram và có thể tự hủy trong vòng 18
ngày (túi nhựa hóa dầu là 600 năm).
Túi làm từ cây quinoa có thể được sử dụng
để đựng các loại đồ ngọt, thực phẩm hoặc che chắn cho các loại cây yếu
ớt trong vườn thực vật. Mẫu túi đầu tiên ra đời cách đây 3 năm và vẫn
được sử dụng tốt. Tuy nhiên, các nhà phát minh vẫn tiếp tục tìm cách
tăng độ bền của loại túi này để nâng cao giá trị sử dụng. Có lợi cho sức khỏe
Với thành phần chứa nhiều can-xi và chất sắt hơn gạo, lúa mì hay yến mạch, chứa nhiều chất đạm và chất xơ hơn những loại hạt ngũ cốc khác, quinoa được xem như một loại thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa các bệnh về tim mạch, cải thiện sức khỏe xương và răng. Các acid amin thiết yếu trong quinoa vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, tham gia vào cơ chế sinh năng lượng của mọi tế bào, tham gia vào sự tăng trưởng và tái tạo mô, sản xuất nội tiết tố và hình thành hồng cầu...Cần chú ý là saponin trong "màng đắng" của quinoa - là một thành phần kháng dinh dưỡng bởi nó gây cản trở sự hấp thụ và sử dụng các dưỡng chất quan trọng của cơ thể.
Vì vậy, các sản phẩm quinoa trên thị trường hiện nay đều đã được loại bỏ "màng đắng" bằng cách chà xát và rửa sạch. Tuy thế, saponin không hẳn chỉ có hại, mà ngược lại, ở mức độ nào đó thì vài loại saponin lại có tính năng đặc biệt đối với sức khỏe như kháng viêm, chống dị ứng, ngăn ngừa ung thư, hạ cholesterol...
Ngọc Minh (tổng hợp)